۴۲ فیلم که پل توماس اندرسون پیشنهاد میکند ببینید
هر مقالهای که بخواهد بهترین فیلمسازان حال حاضر آمریکا را در خود جای دهد، ناگزیر است که از پل توماس اندرسن هم در بین رتبههای برتر خود نام ببرد. اندرسن فیلمسازی است که شکوفایی مارتین اسکورسیزی، جاناتان دمی و رابرت آلتمن را زیرسایهی سبک مخصوص خودش متحد میکند و اگر در لیست فیلمهای موردعلاقهی او به فیلمهایی از این کارگردانها برخورد کنیم، جای شگفتی نیست.
باتوجه به این که اخبار آخرین فیلم اندرسن، پیتزای شیرینبیان (Licorice Pizza)، به تازگی دستبهدست میشود، خالی از لطف نیست که نگاهی بیاندازیم به فیلمهای موردعلاقهی این کارگردان. در ادامه بهمعرفی فیلمهایی میپردازیم که اندرسن آنها را بهعنوان فیلمهایی که باید دید، پیشنهاد میکند:
۱. چیزی وحشی (Something Wild)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۸۶
- کارگردان: جاناتان دمی
- بازیگران: ملانی گریفیث، جف دانیلز
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۱ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۷۳ از ۱۰۰
علاقهی اندرسن به جاناتان دمی از کمدی اکشن ۱۹۸۶ او آغاز شد. اندرسن در مصاحبهای با مجلهی رولینگ استون (Rolling stone) گفتهاست: «او نخستین فیلمسازی بود که باعث شد احساس کنم فیلم غنی است. منظورم این است که او تلاش نکرد فیلمی باشکوه بسازد، بلکه حتی آن را بهعمد خیلی معمولی هم ساخت. پس فیلم هم سینمایی بود و هم معمولی.
وقتی چیزی وحشی را دیدم، برای من یک نقطهی عطف کامل بود. مگر چقدر میتوانید قوانین را نادیده بگیرید؛ بازیگران را مجبور کنید به دوربین نگاه کنند، سه آهنگ مختلف را همزمان پخش کنید و به سادگی فیلم خود را وقتی به پایان برسانید که خواهر کارول به لنز نگاه میکند و سر تکان میدهد. برای من این خارقالعاده بود.
یک چیز دیگر که دربارهی این فیلم دوست داشتم این بود که تمام افراد حاضر در قاب داستان خودشان را داشتند و هیچ پیشزمینهی مضحکی وجود نداشت. هیچچیز اتفاقی نبود. همین حالا از پنجره به بیرون نگاه کنید. [اندرسن به عابری که درحال صحبت کردن با تلفن همراهش است، اشاره میکند.] آن مرد که آنجا درحال صحبت کردن با تلفناش است را ببینید. جاناتان کسی را مجبور میکرد که نقش او را بازی کند و آن مرد هیچوقت یک ادم تصادفی نبود که از آنجا رد میشود. او به همه اهمیت میداد.»
۲. پوتنی سواپ (Putney Swope)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۶۹
- کارگردان: سر رابرت داونی
- بازیگران: آرنولد جانسون، جو مدن
- امتیاز راتن تومیتوز: ۶۹ از ۱۰۰
پل توماس اندرسن بهقدری طرفدار کمدی هجویهی ۱۹۶۹سر رابرت داونی است که بهعنوان نمایندهی کرایتریون کالکشن (Criterion Collection) با داونی مصاحبه کرده است. در این فیلم، داونی فرهنگ تبلیغات شرکتی و خیابان مدیسون نیویورک را هدف میگیرد. او داستان فعال آفریقایی-آمریکاییای را روایت میکند که در یک آژانس تبلیغاتی فعالیت میکند.
۳. هشت نفرتانگیز (The Hateful Eight)
- محصول: آمریکا/ ۲۰۱۵
- کارگردان: کوئنتین تارانتینو
- بازیگران: ساموئل ال. جکسون، کرت راسل
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۴ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۶۸ از ۱۰۰
پل توماس اندرسن و کوئنتین تارانتینو در علاقه به استفاده از فیلم برای فیلمبرداری و نه فیلمبرداری دیجیتال با هم اشتراک دارند. تارانتینو هشت نفرتانگیز را با فیلم ۷۰میلیمتری ساخت، حالآنکه اندرسن هم دو فیلم استاد (The Master) و خباثت ذاتی (Inherent Vice) را با فیلم ۷۰ میلیمتری برروی پرده برد.
اندرسن در مصاحبهای با تارانتینو گفتهاست: «بهترین جلوههای ویژهای که میتوان داشت، یک بازیگر بزرگ است. ساموئل ال. جکسون جلوهی ویژهای است بهتر از هرجلوهی ویژهی لعنتیای که بتوان یافت. جنیفر جیسون لی خارقالعاده است. اوجلوهی ویژهی مخصوص خودش را دارد. وقتی که شما آن نقشآفرینیها را میبینید و وقتی متوجه میشوید که کوئنتین قادر است در این اتاق هراسانگیز کوچک چه کارهایی بکند، برای من حماسی است. فیلمی کاملا درونی است، اما حماسی هم هست.
۴. بیگ ددی (Big Daddy)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۹۹
- کارگردان: دنیس داگن
- بازیگران: آدام سندلر، جان استوارت
- امتیاز راتن تومیتوز: ۳۹ از ۱۰۰
پیش از این که اندرسن در عشق پریشان (Punch-Drunk Love) با آدام سندلر همکاری کند، یکی از طرفداران پروپاقرص این ستارهی بزرگ بوده است. اندرسن در یکی از برنامههایی که بهعنوان میهمان در آن حضور یافته بود گفت: «من مشخصا بیگ ددی را بیشتر از بیلی مدیسون (Billy Madison) دوست داشتم. بیلی مدیسون را دوست داشتم اما وقتی به هپی گلیمور (Happy Gilmore) رسیدم، پیش خودم میگفتم وای خدای من و بعد فکر کنم با درجهی پیوستگی بیمارگونه با بیگ ددی فارغالتحصیل شدم. فیلم کمی بیشتر از بقیه صیقل داده شده بود. میتوانست همزمان صادق باشد و کارهای کثیفی که سندلر دوست دارد انجام بدهد را هم به مخاطب نشان بدهد.»
۵. روز بد در بلک راک (Bad Day at Black Rock)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۵۵
- کارگردان: جان استرجس
- بازیگران: اسپنسر تریسی، رابرت رایان
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
کارگردان برد سخت (Hard Eight) یکبار در بیانیهای معروف، هنگامی که درحال الهامبخشی به فیلمسازهای جوان بود، گفت: «راه خودتان را به بالا پیدا کنید. پولهای خود را ذخیره کنید و مدارس فیلمسازی را فراموش کنید. بروید روز بد در بلکراک را ببینید و به گزارش جان استرجس گوش کنید و بیشتر از چهارسال پشت سرهم رفتن به مدرسه فیلمسازی، چیز خواهید آموخت.»
فیلم جان استرجس هنگامی که داستان مسافر غریبه و مرموزی را که به دنبال یکی از ساکنان شهری در جنوبغرب به آنجا آمدهاست و زندگی همه را به هم ریختهاست را روایت میکند، ژانر نوآر و وسترن را باهم ترکیب مینماید.
۶. چای تلخ ژنرال ین (The Bitter Tea of General Yen)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۳۳
- کارگردان: فرانک کاپرا
- بازیگران: باربارا استنویک، نیلس آستر
- امتیاز راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
اندرسن هنگام حضور در جشنوارهی فیلم نیویورک سال ۲۰۱۴ اعلام کرد که بهتازگی فیلم عاشقانهی ۱۹۳۳ فرانک کاپرا را دیده است و کاملا عاشق آن شدهاست. اندرسن گفت: «با باربارا استنویک شروع میکنم. او زیباترین زنی است که در طول زندگیام دیدهام و بازیگری خیرهکننده است. اگر دلیلی برای چرایی تبدیل شدن نورپردازی به یک هنر و تلاش ما برای دستیابی به شکل هنری آن وجود داشته باشد، همین فیلم است. به فیلم نگاه کنید. چه صحنههایی.»
۷. خواب ابدی (The Big Sleep)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۴۶
- کارگردان: هاوارد هاکس
- بازیگران: لورن باکال، هامفری بوگارت
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
علاقهی کارگردان رشته خیال (Phantom Thread) به فیلمهای کارآگاهی پرپیچوخم مانند خواب ابدی هاوارد هاکس بود که او را مشتاق کرد از رمان توماس پینچن اقتباس کند و فیلمنامهی خباثت ذاتی را بنویسد. همانطور که اندرسن در جشنوارهی فیلم نیویورک سال ۲۰۱۴ گفتهاست: «دنبال کردن خواب ابدی غیرممکن است، اما مهم نیست. شما فقط میخواهید آن را تماشا کنید. آن را زندگی کنید و ببینید چه پیش خواهد آمد. این همان چیزی است که ما از خباثت ذاتی میخواهیم.» فیلم هاکس از رمان ریموند چندلر، به همین نام، اقتباس شدهاست و یکی از بزرگترین فیلمهای نوآر تاریخ سینما محسوب میشود.
۸. قفس پرنده (The Birdcage)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۹۶
- کارگردان: مایک نیکولز
- بازیگران: رابین ویلیامز، جین هکمن
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۱ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۷۲ از ۱۰۰
اندرسن قفس پرندهی مایک نیکولز را فیلم آرامشبخش خویش نامیده است. کمدی نیکولز، زوج رابین ویلیامز و ناتان لین را در مقابل زوج جین هکمن و دیانا وست قرار میدهد. قفس پرنده بازسازی فیلم ایتالیایی لا کیج اوکس فولس (La Cage aux Folles) ۱۹۷۸ ادوارد مولینارو است. فیلم توانست جایزهی انجمن بازیگران را برای بهترین نقشآفرینی تیم بازیگری در یک فیلم بهدست آورد، اما نتوانست نامزدی اسکار را برای بازیگرانش همراه داشته باشد.
۹. مخمل آبی (Blue Velvet)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۸۶
- کارگردان: دیوید لینچ
- بازیگران: کایل مکلاکلن، لارا درن
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۷۶ از ۱۰۰
کارگردان استاد، مخمل آبی را فیلم مورد علاقهی خود از بین آثار دیوید لینچ نامیده است. اندرسن اشاره میکند که مخمل آبی و فیلم برندهی نخل طلای لینچ، از ته دل وحشی (Wild at Heart)، بزرگترین دستآوردهای کارنامهی او هستند. مخمل آبی نخستین همکاری بین لینچ و کایل مکلاکلن و لارا درن بود. مکلاکلن در فیلم لینچ بهعنوان دانشجویی نقشآفرینی میکند که به خانه برمیگردد و بعد از اینکه در حیاط خانهی خود تکههای یک گوش بریدهشده را مییابد، تحقیقی را آغاز میکند. نقشهای مکمل ایزابلا روسلینی و دنیس هوپر هم در این فیلم بهیادماندنی است.
۱۰. مرا با نامت صدا کن (Call Me by Your Name)
- محصول: ایتالیا/ ۲۰۱۷
- کارگردان: لوکا گوادانینو
- بازیگران: تیموتی شالامی، آرمی همر
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۹۳ از ۱۰۰
پل توماس اندرسن فیلم عاشقانهی ۲۰۱۷ لوکا گوادانینو را یکی از بهترین فیلمهای سال نامید. شالامی بهدنبال نقشآفرینی درخشان خود در این فیلم تبدیل به جوانترین نامزد اسکار بهترین بازیگر مرد طی هشت دههی گذشته شد. فیلم همچنین در بخشهای بهترین فیلم، بهترین ترانه و بهترین فیلمنامهی اقتباسی نامزد اسکار شد که توانست برای مورد آخر، آن را به خانه ببرد.
۱۱. شهر ارواح (City of Ghosts)
- محصول: آمریکا/ ۲۰۱۷
- کارگردان: متیو هینمن
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
کارگردان خون به پا خواهد شد (There Will Be Blood) در مصاحبهای فیلم مستند شهر ارواح متیو هینمن را یکی از بهترین فیلمهای غیرداستانی چند سال اخیر نامید. هینمن توانست برای مستند خود جایزهی بهترین دستآورد کارگردانی مستند را از انجمن کارگردانهای آمریکا بهدست آورد. شهر ارواح داستان گروه فعال رسانهای به نام رقه بهآرامی درحال سلاخیشدن است را در حالیکه آنها پس از اشغال سرزمین مادریشان توسط داعش تبعید شدهاند، روایت میکند.
۱۲. داگویل (Dogville)
- محصول: دانمارک/ ۲۰۰۳
- کارگردان: لارس فون تریه
- بازیگران: نیکول کیدمن، هریت آندرسون
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۰ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۶۰ از ۱۰۰
پل توماس اندرسن یکمرتبه طی مصاحبهای با لارس فون تریه از او برای خلق برخی از چالشبرانگیزترین لحظههای سینماییای که تابهحال تجربه کردهاست، تشکر کرد. درام ۲۰۰۳ فون تریه از همان ابتدا از فیلمهای موردعلاقهی اندرسن نبودهاست، اما او میگوید که پس از هربار تماشا، فیلم بیشتر و بیشتر درون او رشد کردهاست. اندرسن داگویل را از این نظر که چگونه پس از هربار دیدن بیشتر مشخصهی خاصبودن را از خود بروز میدهد، با بری لیندون (Barry Lyndon) مقایسه میکند.
اندرسن در رابطه با داگویل به تریه گفت: «وقتی که برای بار اول آن را دیدم با خودم گفتم این خیلی جدی است. وقتی دوباره آن را دیدم با خودم گفتم این مضحک است. و در نهایت حسی که نسبت به داگویل داشتم این بود که این یه کمدی لعنتیه. این دیوانهکنندهاست. اما تقریبا شبیه آن نوع ارتباطهای عجیب با فیلمیهایی است که بهطور کامل درکشان نکردهای.»
۱۳-۱۶. چهار فیلم از استنلی کوبریک
اگر از اندرسن دربارهی فیلم موردعلاقهاش از کوبریک بپرسید، او دچار سردرگمی خواهد شد و بین دکتر استرنجلاو (Dr. Strangelove)، لولیتا (Lolita)، غلاف تمام فلزی (Full Metal Jacket) و درخشش (The Shining) گیر خواهد کرد. وقتی یک کاربر شبکهی اجتماعی رددیت (Reddit) از اندرسن پرسید که فیلم موردعلاقهاش از کوبریک را نام ببرد او این چهار فیلم را نام برد.
اندرسن برای ملاقات با تام کروز، یکی از بازیگران اصلی مگنولیا (Magnolia)، سر صحنهی فیلم چشمان کاملا بسته (Eyes Wide Shut) حاضر شد و همانجا بود که برای نخستین بار کوبریک را ملاقات کرد. اندرسن به روزنامهنگاری گفتهاست: «کوبریک گروه واقعا کوچکی داشت. من از او پرسیدم همیشه با گروهی به این کوچکی کار میکنید؟ او نگاهی به من انداخت و گفت چرا؟ به چند نفر نیاز داری؟ من کاملا احساس کردم که یک هالیوودی احمقم»
۱۷. دانکرک (Dunkirk)
- محصول: آمریکا/ ۲۰۱۷
- کارگردان: کریستوفر نولان
- بازیگران: فیون وایتهد، جک لودن
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۹۴ از ۱۰۰
اندرسن وقتی برای نخستینبار تریلر جنگی نولان را دید، مجذوب آن شد. دو فیلمساز دوستان نزدیکی هستند و عشق به فیلمبرداری با سلولوئید بین آنها مشترک است. اندرسن در جایی گفتهاست: «من همیشه فیلمهای نولان را در فضایی مطلوب میبینم، وقتی که تنها چند روز است که منتشر شدهاند. فقط یادم است با خودم فکر میکردم جدای از این که چندبار در سینما نشستهام، حالا میگویم او چجوری این کار را کرد؟»
۱۸. گوشوارههای مادام… (The Earrings of Madame de…)
- محصول: فرانسه/ ۱۹۵۳
- کارگردان: مکس افولس
- بازیگران: شارل بوآیه، دانیل داریو
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
اندرسن از مکس افولس بهعنوان یکی از کارگردانهایی که بر سینمای او تاثیرگذار بودهاند، یادکردهاست و گوشوارههای مادام… را بهترین فیلم او میداند. اندرسن به کرایتریون کالکشن کفته است: «او نخستین کسی بود که آن کاری را با دوربین میکرد که میکرد. هیچ چیزی که من پیش از این فیلمها دیدهام شبیه آنها یا حتی نزدیک به آنها نیست.
داستان بهدرون آن دیانایام که دستور چگونه داستان گویی و چه چیزی یک داستان را جذاب میکند را صادر میکرد، نفوذ کرد. با قدرت به آنجا رفت. این فیلمها اولین فیلمهایی از این نوع بودند که میدیدم. حالا درک میکنم که چقدر از افولس قرض گرفتهام. شگفتآور است که چگونه اگر یک فیلم خوب باشد، درون پوستت نفوذ میکند.»
۱۹. چراغ گاز (Gaslight)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۴۴
- کارگردان: جرج کیوکر
- بازیگران: اینگرید برگمن، شارل بوآیه
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۸ از ۱۰۰
رشته خیال از درون عشق پل توماس اندرسن به فیلمهای عاشقانهی تلخ مانند ربهکا (Rebecca)، سوءظن (Suspicion) و چراغ گاز جرج کیوکر متولد شدهاست. وقتی که از اندرسن خواسته شد تا فیلمهای موردعلاقهاش از این ژانر را نام ببرد، او از این سه فیلم نام برد.
کارگردان رشته خیال میگوید: «من یکی از طرفداران به تصویب رساندن ژانر عاشقانه تلخ هستم. آنها فیلمهایی هستند که من همیشه جذبشان میشدم. پس من یک ایده داشتم که با مرد مصممی که بیمار بود آغاز میشد و این که او وقتی بیمار است چقدر مهربان میشود و شریکاش با خود میگوید: «هممم، وقتی اینجوریه ازش خوشم میاد»»
۲۰. سفر دختران (Girls Trip)
- محصول: آمریکا/ ۲۰۱۷
- کارگردان: مالکوم دی. لی
- بازیگران: رجینا هال، تیفانی هدیش
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰
پل توماس اندرسن پس از این که با فیلم بلاکباستری تیفانی هدیش برق از کلهاش پرید، نام او را در بالای لیست کسانی که دوست دارد با آنها همکاری کند قرار داد. اندرسن در جایی گفتهاست: «از همه دعوت میکنم که اگر جرئتش را دارند، کاری را بکنند که تیفانی هدیش در سفر دختران انجام دادهاست. این مثل یک سفر جادویی است و او در آن خارقالعاده است و من از هرکسی که جرئت دارد، دعوت میکنم که برداشت بعد از برداشت و حتی یک برداشت به خوبی او انجام بدهد. او یک نیروی لعنتی است. او یک بازیگر فوقالعاده است.»
۲۱. برو بیرون (Get Out)
- محصول: آمریکا/ ۲۰۱۷
- کارگردان: جوردن پیل
- بازیگران: دنیل کالویا، الیسون ویلیامز
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۵ از ۱۰۰
پل توماس اندرسن فیلم برو بیرون جوردن پیل را طی ساخت رشته خیال دید و خیلی زود با این فیلم ترسناک، ارتباط شخصی برقرار کرد. او در اینباره گفتهاست: «من فیلم را در اواسط فیلمبرداری در وینتر لندن دیدم. وقتی که واقعا به زندگی دوباره نیاز داشتم و چیزی که به من الهام ببخشد.
من دلسرد بودم و بنظر میآمد که اوضاع خوب پیش نمیرود. یک یکشنبه شب بهزور خودم را به سینما کشاندم. من یکی از طرفداران پروپاقرص هر آنچه پیل در تلویزیون انجام داده بود، بودم، اما این فیلم بسیار زیاد و خیلی عمیق من را تحت تاثیر قرار داد. همچنین یک ارتباطی با کشورم هم داشت، هرچند این ارتباط عجیب بهنظر برسد. فیلم واقعا باعث شد که من دلم برای خانه تنگ بشود.»
۲۲. گاندا (Gunda)
- محصول: آمریکا و روسیه/ ۲۰۲۰
- کارگردان: ویکتور کاساکوفسکی
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۹ از ۱۰۰
فیلمی که اخیرا به لیست فیلمهای موردعلاقهی اندرسن اضافه شدهاست، گاندا است؛ فیلم مستند سیاه-سفید ویکتور کاساکوفسکی دربارهی زندگی حیوانات مزرعه. فیلم برای نخستینبار در جشنواره فیلم برلین پخش شد. اندرسن در بیانیهای به ایندیوایر گفت: «گاندا سینمای خالص است. این فیلمی است که باید در آن دوش گرفت.
فیلم بدون مانع به بنیادیترین عناصر خود دست مییابد. این چیزی است که همهی ما بهعنوان فیلمساز و مخاطب باید به دنبال آن باشیم. تصاویر و صدا که کنار هم گذاشته میشوند و بدون هیچ عجلهای، داستانی قدرتمند و پرمغز را روایت میکنند. تصاویر خارقالعاده و صدا کنار هم گذاشته شدهاند، همرا با بهترین گروه و بیش از اینکه فیلمی در مقابل شما باشد، شما با یک درمان طرف هستید.»
۲۳. خانهی بازی (House of Games)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۸۷
- کارگردان: دیوید ممت
- بازیگران: لیندزی کروز، جو مانتگنا
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۶ از ۱۰۰
درام ۱۹۸۷ دیوید ممت بهقدری بر پل توماس اندرسن جوان تاثیر گذاشت که او هنگام نوشتن فیلمنامههای فیلمهای کوتاه و فیلمهای سینمایی خود، سبک نویسندگی دیوید ممت را بهعنوان الگوی خود قرار داد. اندرسن در جایی گفتهاست: «ماموریت من در آن موقع، این بود که تا میتوانم از دیوید ممت تقلید کنم، چرا که بهطور احمقانهای فکر میکردم مردم مانند دیالوگهای دیوید ممت حرف میزنند.
برای من مدتی زمان برد تا فهمیدم دیوید ممت سبک مخصوصی را گسترش دادهاست تا بتواند نحوهی صحبت کردن انسانها را برجستهکند. مردم وقتی نام ممت را میشنوند، بلافاصله به دیالوگ فکر میکنند، اما من فکر میکنم نقطهی قوت نویسندگی او داستانگوییاش است. برای مثال خانهی بازی یکی از بهترین فیلمنامههایی است که تاکنون نوشته شدهاست و این ساختار داستان است که آن را تا این حد درخشان میکند.»
۲۴. من کوبا هستم (I Am Cuba)
- محصول: کوبا/ ۱۹۶۴
- کارگردان: میخائیل کالاتازوف
- بازیگران: سرجیو کوریری، سالوادور وود
- امتیاز راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
اینکه من کوبا هستم میخائیل کالاتازوف تا چه اندازه بر نگاه بصری پل توماس اندرسن تاثیر گذاشته است را میتوان از حرکات دوربین و نماهای شبهای عیاشی (Boogie Nights) پیبرد. معروفترین نمای من کوبا هستم، نمایی است که از پشتبام یک هتل آغاز میشود و چندین طبقه پایین میآید و در نقطهای طی این نما، دوربین به استخر هتل میرسد و درون آن شیرجه میزند. ابن یکی از نماهایی است که اندرسن در شبهای عیاشی از آن استفاده کرد و تبدیل به یکی از نماهایی شد که بخش ابتدایی کارنامهی اندرسن را تعریف میکند.
۲۵. میدانم کجا میروم (I Know Where I’m Going!)
- محصول: بریتانیا/ ۱۹۴۵
- کارگردان: مایکل پاول، امریک پرسبرگر
- بازیگران: وندی هیلر، پاملا براون
- امتیاز راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
کفشهای قرمز (The Red Shoes) بهعنوان بهترین فیلم مایکل پاول و امریک پرسبرگر شناخته میشود، اما پل توماس اندرسن میگوید که درام ۱۹۴۵ این دو کارگردان، فیلمی است که او بهعنوان بهترین فیلم آنها انتخاب میکند. اندرسن در مصاحبهای گفته است: «این فیلمی است که طی جنگ، در هبریدس فیلمبرداری شدهاست. فیلم شگفتانگیز است. نقش اصلی زن عالیای دارد و او خارقالعاده است. این یک فیلم پاول-پرسبرگر است.»
۲۶. آروارهها (Jaws)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۷۵
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
- بازیگران: روی شایدر، رابرت شاو
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۷ از ۱۰۰
اندرسن به فون تریه گفت: «آروارهها برای من یک اتفاق بزرگ، بزرگ، بزرگ، بزرگ، بزرگ بود.» او اضافه میکند که آروارهها و جادوگر شهر از (The Wizard of Oz) دو فیلمی بودند که او بهعنوان یک کودک، بارها و بارها آنها را نگاه کرد. درام ماجراجویانهی کوسهای استیون اسپیلبرگ خودش را بهعنوان فیلمی تاریخساز به اثبات رساندهاست. آروارهها خودش را به لیست فیلمهای موردلاقهی گییرمو دلتورو و وس اندرسن هم رسانده است.»
۲۷. جکی براون (Jackie Brown)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۹۷
- کارگردان: کوئنتین تارانتینو
- بازیگران: پم گریر، رابرت دنیرو
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۷ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۶۴ از ۱۰۰
پل توماس اندرسن و کوئنتین تارانتینو دوستان نزدیکی هستند و اندرسن عقیده دارد که جکی براون نمایشدهندهی تارانتینو در بهترین حالت ممکن است. برای اندرسن، فیلمنامهی فیلم تارانتینو و رابطهی پیشروندهی شخصیتهای پم کریر و رابرت فارستر دلیلی است که جکی براون را در صدر لیست بهترین آثار تارانتینو قرار میدهد.
اندرسن در جایی کفته است: «این فیلمی است بسیار باحال و جذاب دربارهی افراد میانسالی که احساس میکنند دیگر وقت زیادی ندارند. جکی براون من را به گریه میاندازد. من کوئنتین را یک پیشرو میدانم، اما جکی براون نماد این است که چگونه باید یک صحنه را با ظرافت و مهربانی فیلمبرداری کرد. یک فیلم زیبا.»
۲۸. لیدی برد (Lady Bird)
- محصول: آمریکا/ ۲۰۱۷
- کارگردان: گرتا گرویگ
- بازیگران: سورشا رونان، لاری میت کالف
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۹ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۹۴ از ۱۰۰
پل توماس اندرسن در اسکار ۲۰۱۸ در رشتهی بهترین کارگردانی در مقابل گرتا گرویگ قرار گرفت و هیچچیز جز عشق برای به اشتراکگذاری با گرویگ نداشت. او از طرفداران لیدی برد و بهخصوص نقشآفرینی سورشا رونان بود. اندرسن در جشنوارهی فیلم بینالمللی سانتا باربارا گفت: «شما این بازیگر ایرلندی را میبینید که فردی اهل کالیفرنیا و بهخصوص از ساکرامنتو شدهاست و با خود میگویید: «چجوری اینکارو کرد؟» این بهترین حس است؛ وقتی که شما یک حقهی جادویی در مقابل خود میبینید و تمام چیزهایی که دربارهی کارگردان بودن میدانید، میروند پی کارشان.»
۲۹. استاد (The Master)
- محصول: آمریکا/ ۲۰۱۲
- کارگردان: پل توماس اندرسن
- بازیگران: واکین فینیکس، فیلیپ سیمور هافمن
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۴ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۶ از ۱۰۰
اگر بخواهید پل توماس اندرسن را مجبور کنید تا از بین فیلمهایی که خودش ساختهاست یکی را انتخاب کند، انتخاب او استاد خواهد بود. اندرسن گفتهاست: «فکر میکنم این تغییری نخواهد کرد. حجم احساساتی که من دورن آن ریختهام و حجم احساساتی که آنها درون آن ریختهاند، کمنظیر است؛ منظورم از آنها فیلیپ سیمور هافمن، واکین فینیکس و امی آدامز است.
مطمئن نیستم که فیلم کاملا موفقیتآمیز بوده باشد، اما با آن مشکلی ندارم. احساس درستی میدهد. برای من خاص است. واقعا امیدوارم چیزی باشد که مردم برگردند و آن را بارها تماشا کنند و باعث غرور من شود و غرور چیز خطرناکی است و من از روی غرورم نیست که این حرفها را میزنم، اما بهشدت به این فیلم افتخار میکنم و البته که مقدار مشخصی احساسات به دنبال برخی دلایل شخصی در فیلم وجود دارد. همهچیز بههم پیوند خورده است.»
۳۰. ماموریت: غیرممکن (مجموعه فیلم) (Mission: Impossible (film series))
پل توماس اندرسن دیوانهی تام کروز است و این یکی از دلایلی است که در مگنولیا با او همکاری کرده است. اندرسن در مصاحبهای گفتهاست: «او بامزه هم هست. کروز بامزه است. وقتی که تام کروز را روی پردهی نقرهای میبینید، همین الان برایم یک نفر دیگر نام ببر که بتواند اینکار را بکند؛ چه در فیلمهای اکشن، چه در فیلمهای درام. کروز یک پادشاه لعنتی است. من عاشق تماشای فیلمهای ماموریت غیرممکن هستم.»
۳۱. مهتاب (Moonlight)
- محصول: آمریکا/ ۲۰۱۶
- کارگردان: بری جنکینز
- بازیگران: نائومی هریس، ماهرشالا علی
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۹۹ از ۱۰۰
۳۲. اگر خیابان بیل میتوانست حرف بزند (If Beale Street Could Talk)
- محصول: آمریکا/ ۲۰۱۸
- کارگردان: بری جنکینز
- بازیگران: رجینا کینگ، اد اسکرین
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۷ از ۱۰۰
اندرسن یکی از اعضای لیست بلندبالای تحسینکنندگان بری جنکینز است. اندرسن در مصاحبهای با جنکینز گفتهاست که دو فیلم اخیر او، مهتاب و اگر خیابان بیل میتوانست حرف بزند، باعث شدهاند که او جانشین قهرمان شخصی اندرسن، جاناتان دمی، شود. اندرسن گفت: «من به نماهای نزدیک تو به شدت حسادت میکنم.
صف طولانیای از افراد وجود دارند که تلاش کردهاند نماهای نزدیک جاناتان دمی را انجام دهند و من همیشه تلاش میکنم، اما باید بگویم که تو بهتر از هرکس دیگری این کار را میکنی. من با خودم میگویم: «چجوری داره این کارو میکنه؟» من خیلی سخت تلاش کردم. شاید همش مربوط میشه به انتخاب صورتهای درست، اما قطعا فقط این نیست.»
۳۳. نشویل (Nashville)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۷۵
- کارگردان: رابرت آلتمن
- بازیگران: ند بیتی، کینن وین
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۱ از ۱۰۰
وقتی از اندرسن خواستند تا بهترین فیلم آلتمن را نام ببرد، او به نشویل اشاره کرد. اندرسن یکی از طرفداران آلتمن است و حتی فیلم خون به پا خواهد شد را به این فیلمساز فقید تقدیمکردهاست. نشویل داستان شخصیتهای مختلفی را روایت میکند که زندگیهایشان طی پنج روز مانده به کنسرتی که برای حمایت از نمایندهی سوم کاندید ریاست جمهوری برگزار میشود، با هم برخورد میکند.
۳۴. دوستان پراحساس (The Passionate Friends)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۴۹
- کارگردان: دیوید لین
- بازیگران: ان تاد، کلور رنه
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۳ از ۱۰۰
رابطهی بین پل توماس اندرسن و آهنگساز او جانی گرینوود هنگام ساخت فیلم غالبا به این صورت است که اندرسن آهنگساز خود را به موسیقی متن فیلمهای قدیمی ارجاع میدهد. موسیقیهایی که بهعنوان منبع الهام نقشآفرینی میکنند. برای رشته خیال اندرسن پیشنهاد کرد که گرینوود یکی از درامهای موردعلاقهی او از دیوید لین، دوستان پراحساس را ببیند.
اندرسن در مصاحبهای گفتهاست: «بیشتر مردم این فیلم را نمیشناسند، چون فیلم قبلی او، برخورد کوتاه (Brief Encounter)، را میشناسند، اما درست پس از برخورد کوتاه، او فیلمی خارقالعاده ساخت که کمتر دیده شدهاست و نام آن دوستان پراحساس است که بهشدت، دیدناش را توصیه میکنم. فیلمی که موسیقی متن شاهکاری دارد.»
۳۵. پست (The Post)
- محصول: آمریکا/ ۲۰۱۷
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
- بازیگران: مریل استریپ، تام هنکس
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۸ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۳ از ۱۰۰
اندرسن در مصاحبهای گفته است که هرکدام از فیلمهای اسپیلبرگ میتوانند فیلمی آرامشبخش باشند. اندکی پس از انتشار درام روزنامهای اسپیلبرگ، پست، اندرسن به شیکاگو تریبیون (The Chicago Tribune) گفت که چرا این فیلم یادآور قویای است از این که اسپیلبرگ در کنار بزرگترین کارگردانهای تاریخ سینما جای دارد: «آیا شما پست را دیدهاید؟
من میگویم که اسپیلبرگ بهاندازهی هرکس دیگری در تاریخ سینما کار با دوربین را بلد است. من چند روز پیش فیلم را دیدم و نمیتوانستم باور کنم که او چهقدر خوب میتواند با آن همه جمعیت در فضایی به آن کوچکی کنار بیاید. او ده نفر را در یک سالن پذیرایی دارد و همه در حال حرکت هستند و همهچیز طبیعی بهنظر میرسد و دوربین دور آنها درحال رقصیدن است و این فیلم یک معجزهی میزانسن و کار با دوربین است. برای دوباره دیدنش صبر ندارم. برای این که از نزدیک نگاه کنم و بفهمم که چگونه انجامش میدهد.»
۳۶. یک مکان ساکت (A Quiet Place)
- محصول: آمریکا/ ۲۰۱۸
- کارگردان: جان کرازینسکی
- بازیگران: امیلی بلانت، جان کرازینسکی
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۶ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۲ از ۱۰۰
پل توماس اندرسن بهاندازهی از یک مکان ساکت جان کرازینسکی خوشش آمد که شخصا با او ارتباط برقرار کرد تا بتواند برای دستآورد بزرگاش به او تبریک بگوید. ماهها پس از انتشار فیلم، اندرسن حتی بیانیهای صادر کرد تا شانسهای فیلم در اسکار را افزایش دهد. کرازینسکی به نیویورک تایمز (The New York Times) اعلام کرد که تبدیل شدن پل توماس اندرسن به یکی از طرفداران کارگردانی او، سوررئال ترین واکنشی بود که دریافته است.
کرازینسکی گفت: «پل به من ایمیل زد و گفت باید با من تماس بگیری. ما با هم حرف زدیم و او دربارهی فیلم خیلی دقیق و خیلی صادق بود. طی مسیر کاریام، او با من بسیار مهربان بودهاست، ولی ما طوری باهم حرف میزدیم که انگار در یک سطح هستیم و این باعث شده بود که سیمهای من قاطی کند. چیزی که من دربارهی پاول عاشقش هستم، این است که او عاشق فیلمها است.»
۳۷. مرد بارانی (Rain Man)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۸۸
- کارگردان: بری لوینسون
- بازیگران: تام کروز، داستین هافمن
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۹ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۶۵ از ۱۰۰
تام کروز در مگنولیا یکی از ماندگارین شخصیتهای اندرسن را مقابل دوربین بردهاست، اما علاقهی اندرسن به کروز به سالها پیش از آن برمیگردد. اندرسن در مصاحبهای گفتهاست که علاقهاش به کروز هنگامی آغاز شدهاست که او را در نقش مقابل داستین هافمن در کمدی درام ۱۹۸۸ بری لوینسن دیدهاست.
اندرسن گفت: «من همیشه تام کروز را مانند هرکس دیگر دوست داشتم، اما در مرد بارانی؟ فکر کنم من عاشق تام کروز بودم، بیش از هرکس دیگری که عاشق تام کروز بودهاست. متولد چهارم جولای (Born On The Fourth of July) و رنگ پول (Color of Money)، این سه فیلم قدرتمندند.»
۳۸. پنجره عقبی (Rear Window)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۵۴
- کارگردان: آلفرد هیچکاک
- بازیگران: جیمز استوارت، گریس کلی
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۱۰۰ از ۱۰۰
اندرسن در مصاحبهای گفتهاست که پنجرهی عقبی آلفرد هیچکاک را پیش از ساختن رشته خیال دیدهاست و فیلم بسیار بیش از نخستین بار او را تحت تاثیر قرار دادهاست. اندرسن گفت: «گاهی شما چیزها را از طریق لنزهای متفاوتی میبینید.
منظورم این است که شما فیلمی را پنج یا ده سال پیش دیدهاید و بعد دوباره آن را میبینید و فیلم با زبان متفاوتی با شما حرف میزند و پنجره عقبی واقعا با من حرف زدهاست. بهخصوص نقشآفرینی گریس کلی و تمام ایدهی این که جیمز استوارت مجردی است که هرگز ازدواج نخواهد کرد و مردی تنها است و عکاس است و من اون بیرون تو جنگلم و تو نمیخوای بخشی از این باشی و اینجور چیزها.
۳۹. شرخر (Repo Man)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۸۴
- کارگردان: الکس کاکس
- بازیگران: هری دین استنتون
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۲ از ۱۰۰
پل توماس اندرسن فیلم علمی-تخیلی کلاسیک الکس کاکس را تحسین میکند و با خباثت ذاتی سعی داشت در مسیر این فیلم قدم بگذارد. اندرسن درجایی گفتهاست: «من این جهان را میشناسم. من کلی والدین و کودک هیپی میشناسم که اینجوری هدر رفتهاند. فیلم متمرکز است. بامزه است. غریب است. مطمئنم کوئنتین عاشق این فیلم بودهاست. ما هرگز در این باره حرف نزدهایم، اما اثرانگشت کوئنتین در تمام دیالوگهای این شخصیتها با یکدیگر دیده میشود.»
۴۰. شکل آب (The Shape of Water)
- محصول: آمریکا/ ۲۰۱۷
- کارگردان: گییرمو دل تورو
- بازیگران: سالی هاوکینز، مایکل شنون
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۷ از ۱۰۰
بخشی از لذت پل توماس اندرسن هنگام تماشای شکل آب برندهی اسکار گییرمو دلتورو برای این بود که او تماشا میکرد که سالی هاوکینز تبدیل به یک ستارهی تمام عیار سینما در نقش اصلی میشود. اندرسن در یکی از نشستهای فیلم رشته خیال گفت: «نخستین چیزی که هنگام تماشای فیلم گییرمو به آن فکر میکنم، سالی هاوکینز و نقشآفرینی او است.
برای مدت طولانی احساس میکردم که او آنجا است، در مقابل چشمان ما. از خود میپرسیدم که بالاخره چه کسی قرار است او را بگیرد و در جایی بگذارد که او نیاز دارد باشد و به یادماندنیترین چیز دربارهی آن فیلم، دیدن او در مرکز و گوشه و کناره است.»
۴۱. سکوت برهها (The Silence of the Lambs)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۹۱
- کارگردان: جاناتان دمی
- بازیگران: جودی فاستر، آنتونی هاپکینز
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۶ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۵ از ۱۰۰
سال ۲۰۱۳ طی مصاحبهای با کرایتریون کالکشن از اندرسن پرسیدهشد که کدام سه کارگردان بیش از همه کارنامهی حرفهای او را تحت تاثیر قرار دادهاند. پاسخ او همهی آنچه نیاز است دربارهی عشق او به یک فیلمساز بدانید را به شما میگوید: «جاناتان دمی، جاناتان دمی و جاناتان دمی.» سبک بصری دمی در سکوت برهها بهشدت اندرسن را تحت تاثیر قرار داد. بهخصوص نماهای نزدیک مخصوص دمی و انتخاب این که شخصیتها را مجبور کند که طی صحنههای گفتوگو مستقیما به دوربین نگاه کنند.
اندرسن پس از فوت دمی گفت: «او قهرمان من است. او مردی بود که دنبالش میکردم. اگر میتوانستم میخواستم که فیلمهایم شبیه فیلمهای او باشند. همهچیزشان شبیه فیلمهای او باشند. لحظاتی که در تنگنا قرار گرفتهاید، باید از خود بپرسید، من همیشه میپرسم، اگر جاناتان بود چه میکرد؟ و این همیشه کمک میکند که به مسیر درست برگردید.
۴۲. چه چیزی گیلبرت گریپ را آزار میدهد (What’s Eating Gilbert Grape)
- محصول: آمریکا/ ۱۹۹۳
- کارگردان: لاسه هالستروم
- بازیگران: جانی دپ، لئوناردو دیکاپریو
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۷۳ از ۱۰۰
شایعات میگویند که جستجوی بازیگر نقش اصلی فیلم اندرسن، شبهای عیاشی، در نهایت به دو بازیگر یعنی مارک والبرگ و لئوناردو دیکاپریو محدود شد و در نهایت از آنجایی که دیکاپریو نقش را رد کرد، نقش به والبرگ رسید. اندرسن علاقه داشت که بهدنبال این نقش بتواند با دیکاپریو ملاقات کند، چرا که او مدتها بود از زمانی که دیکاپریو بهعنوان یک کودک با نقشآفرینی خود در چه چیزی گیلبرت گریپ را آزار میدهد، توانسته بود تماشاگران را متعجب کند، یکی از طرفداران او بود.
اندرسن در مصاحبهای گفتهاست: «طرفدارد دوآتیشهی گیلبرت گریپ و نقشآفرینی دیکاپریو در آن هستم.» اندرسن همچنین عاشق نقشآفرینی دیکاپریو در فیلم زندگی این پسر (This Boy’s Life) است و فیلم را اینچنین خطاب میکند: «یک فیلم فوقالعادهی لعنتی.»
منبع: indiewire