فرق پستانک ارتودنسی و معمولی در چیست؟
فرقی نمی‌کند که آن را یک قلاب کوچک، پستانک یا چیز دیگری بنامید، پستانک احتمالاً یکی از اولین چیزهایی است که وقتی کوچولویتان دمدمی مزاج است، به سراغش می‌روید. به عنوان یک والدین نگران، ممکن است هر از چند گاهی بایستید و به این فکر کنید که آیا دادن پستانک به نوزادتان بهترین کار برای اوست یا خیر. اما طبق گفته آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، استفاده از پستانک برای نوزادان مضر نیست.
در واقع، دادن پستانک به نوزاد ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) کمک کند. با این حال، امروزه انواع مختلفی از پستانک در بازار وجود دارد، و انتخاب بهترین پستانک برای کودک شما می‌تواند تصمیم سختی باشد. با درک تفاوت‌های بین هر نوع پستانک و دانستن اینکه چه عواملی را باید جستجو کنید، می‌توانید مطمئن باشید که دفعه بعد که به او پستانک می‌دهید، کودکتان با خیال راحت آرام می‌شود. به هر حال اگر تصمیم شما استفاده از پستانک برای نوزاد است و با پزشک هم مشورت کرده‌اید، احتمال دارد بخواهید درباره فرق بین پستانک معمولی و ارتودنسی بدانید. این یک راهنمای کامل است درباره همه چیزی که می‌شود درمورد پستانک معمولی و ارتودنسی دانست.
پستانک معمولی چیست؟
پستانک معمولی نوعی پستانک است که دارای سری گرد و متقارن است و شکل آن معمولاً شبیه به نوک شیشه شیر یا سینه مادر طراحی می‌شود. این نوع پستانک به‌طور کلی برای ایجاد حس آرامش و کاهش اضطراب در نوزادان مورد استفاده قرار می‌گیرد. پستانک‌های معمولی از مواد نرم مانند سیلیکون یا لاتکس ساخته می‌شوند و بیشتر با هدف کمک به نوزاد برای مکیدن و تسکین طراحی شده‌اند. این پستانک‌ها ممکن است به دلیل شکل گرد خود، در بلندمدت بر نحوه رشد فک و دندان‌های کودک تأثیر منفی بگذارند، زیرا به‌طور طبیعی با ساختار دهان تطابق کامل ندارند.
ویژگی‌های ساختاری پستانک معمولی
در ادامه به بررسی ویژگی‌های پستانک معمولی خواهیم پرداخت:
۱. جنس پستانک معمولی
پستانک‌های معمولی از موادی ساخته می‌شوند که برای استفاده نوزادان بی‌خطر باشند و به طور معمول از سیلیکون یا لاتکس تولید می‌شوند. هر کدام از این مواد ویژگی‌های خاصی دارند:
سیلیکون: پستانک‌های سیلیکونی شفاف و بی‌بو هستند. این نوع سیلیکون‌ها از مقاومت بالایی برخوردارند و در برابر تغییر شکل یا پارگی نسبت به لاتکس دوام بیشتری دارند. سیلیکون نسبت به لاتکس کمتر به بو یا طعم مواد غذایی حساس است، بنابراین برای نوزادانی که آلرژی دارند، انتخاب بهتری محسوب می‌شود. همچنین این جنس نرم، انعطاف‌پذیر و ایمن برای مکیدن نوزاد است.
لاتکس: پستانک‌های ساخته شده از لاتکس طبیعی، نرم‌تر و انعطاف‌پذیرتر از سیلیکون هستند و حسی شبیه‌تر به بافت پوست مادر به نوزاد می‌دهند. این نوع پستانک برای نوزادانی که عادت به مکیدن قوی دارند، مناسب‌تر است. با این حال، لاتکس معمولاً زودتر از سیلیکون فرسوده می‌شود و ممکن است با گذشت زمان تغییر رنگ یا بوی ناخوشایندی پیدا کند. همچنین در موارد نادری ممکن است برخی نوزادان به لاتکس آلرژی داشته باشند.
۲. طراحی پستانک معمولی
سری گرد: پستانک‌های معمولی اغلب دارای سری گرد و متقارن هستند. این نوع طراحی به تقلید از نوک پستان مادر یا شیشه شیر شکل گرفته است تا برای نوزاد راحت و آشنا باشد. سری این پستانک‌ها به شکل دایره‌ای یا بیضی طراحی می‌شود و تمام قسمت‌های آن دارای ضخامت و اندازه یکسان است. به دلیل شکل متقارن آن، فرقی نمی‌کند که نوزاد پستانک را از کدام جهت در دهان بگذارد؛ مکیدن از هر زاویه‌ای امکان‌پذیر است.
سپر محافظ یا محافظ دهان (Shield): این قسمت که در خارج از دهان نوزاد قرار می‌گیرد، معمولاً بزرگ و گرد است تا از فرو رفتن کامل پستانک در دهان نوزاد جلوگیری کند. طراحی سپر به گونه‌ای است که دارای سوراخ‌های تهویه است تا از ایجاد رطوبت و تحریک پوستی در اطراف دهان نوزاد جلوگیری کند.
دسته (Handle): بسیاری از پستانک‌های معمولی دارای دسته‌ای در پشت سپر هستند که به والدین اجازه می‌دهد به‌راحتی آن را از دهان نوزاد خارج کنند یا به یک زنجیر یا بند متصل کنند. این دسته به نوزاد نیز کمک می‌کند تا به مرور زمان بتواند پستانک را خودش بگیرد و در دهانش قرار دهد.
انعطاف‌پذیری و نرمی
طراحی پستانک معمولی به گونه‌ای است که نوک آن نرم و انعطاف‌پذیر باشد تا نوزاد هنگام مکیدن احساس راحتی کند. این خاصیت باعث می‌شود فشار وارده به لثه‌ها و دهان کودک کاهش یابد. با این حال، به دلیل عدم تطابق دقیق با ساختار طبیعی دهان و فک، ممکن است در بلندمدت تأثیر منفی بر رشد دهان و دندان‌ها بگذارد.
پستانک ارتودنسی چیست؟
پستانک ارتودنسی نوع خاصی از پستانک است که با توجه به اصول ارتودنسی و شکل طبیعی فک و دهان نوزاد طراحی شده است. سری این پستانک‌ها به‌صورت تخت و گرد (در بالا) و باریک (در پایین) است که با ساختار دهان کودک و نحوه قرارگیری زبان و دندان‌ها هماهنگی بیشتری دارد. طراحی آن به گونه‌ای است که فشار کمتری به فک و دندان‌های در حال رشد وارد می‌کند و در بلندمدت از ناهنجاری‌های دندانی جلوگیری می‌کند. پستانک‌های ارتودنسی به‌ویژه برای کاهش مشکلاتی مانند نامرتبی دندان‌ها و تغییر شکل فک بسیار توصیه می‌شوند.
ویژگی‌های ساختاری پستانک ارتودنسی
با استفاده از پستانک‌های ارتودنسی، والدین می‌توانند مطمئن باشند که تأثیرات منفی کمتری روی دهان و دندان نوزاد ایجاد می‌شود.
طراحی خاص پستانک‌های ارتودنسی
پستانک‌های ارتودنسی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از نظر ساختاری با رشد طبیعی دهان، فک، و دندان‌های نوزاد سازگار باشند. این نوع پستانک با توجه به نیازهای فیزیولوژیکی دهان و نحوه قرارگیری زبان، دندان‌ها، و فک ساخته شده است تا از مشکلات ارتودنسی در آینده پیشگیری کند. طراحی خاص آن چندین ویژگی کلیدی دارد:
سری تخت و زاویه‌دار (مسطح در پایین و گرد در بالا): یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پستانک‌های ارتودنسی، شکل سری آن‌هاست. این سری به شکل خاصی طراحی شده که قسمت پایینی آن مسطح است و قسمت بالایی گرد و باریک‌تر می‌شود. این ساختار شبیه به شکل طبیعی نوک پستان مادر هنگام مکیدن توسط نوزاد است. طراحی تخت قسمت پایینی پستانک به نوزاد اجازه می‌دهد تا زبان خود را به طور طبیعی و راحت در زیر سری پستانک قرار دهد، در حالی که فشار کمتری به سقف دهان و لثه‌ها وارد می‌شود.
زاویه خاص نوک پستانک: نوک پستانک ارتودنسی دارای زاویه خاصی است که به درستی با ساختار دهان نوزاد هماهنگ می‌شود. این زاویه باعث می‌شود که فشار به طور یکنواخت توزیع شود و از فشار غیرضروری به لثه‌ها، فک و دندان‌ها جلوگیری کند. همچنین به نوزاد کمک می‌کند تا عادات مکیدن سالم‌تری داشته باشد و از ناهنجاری‌های دهان و فک جلوگیری شود.
انعطاف‌پذیری مناسب: سری پستانک‌های ارتودنسی معمولاً از مواد نرم و انعطاف‌پذیری مانند سیلیکون ساخته می‌شوند. این انعطاف‌پذیری به سری پستانک اجازه می‌دهد که با حرکت زبان و دهان نوزاد سازگار شده و از ایجاد فشارهای ناسالم جلوگیری کند. این ویژگی برای کاهش خطر بروز مشکلات دندانی بسیار مهم است.
سپر محافظ با طراحی ارگونومیک: بخش خارجی پستانک (که سپر یا محافظ دهان نامیده می‌شود) معمولاً به گونه‌ای طراحی شده است که به شکل ارگونومیک با صورت نوزاد هماهنگی داشته باشد. این سپر در پستانک‌های ارتودنسی اغلب دارای سوراخ‌های تهویه‌ای است که از تجمع رطوبت و تحریک پوستی در اطراف دهان جلوگیری می‌کند. همچنین اندازه و شکل سپر به گونه‌ای است که مانع از فرو رفتن پستانک به طور کامل در دهان نوزاد می‌شود.
دسته مناسب و ایمن: مانند پستانک‌های معمولی، پستانک‌های ارتودنسی نیز اغلب دارای دسته هستند، اما طراحی دسته در پستانک‌های ارتودنسی به گونه‌ای است که به راحتی توسط والدین قابل دسترسی باشد و در عین حال ایمنی نوزاد را حفظ کند. این دسته به والدین کمک می‌کند تا پستانک را به راحتی از دهان کودک خارج کنند یا آن را به زنجیر یا بند مخصوص وصل کنند.
مزایای استفاده از پستانک‌های ارتودنسی
در ادامه به بررسی مزایای پستانک ارتودنسی نسبت به پستانک‌های معمولی می‌پردازیم:
هماهنگی با رشد طبیعی دهان و فک: بزرگ‌ترین مزیت پستانک‌های ارتودنسی این است که طراحی آن‌ها به گونه‌ای است که با رشد طبیعی دهان و فک نوزاد هماهنگ است. استفاده از این پستانک‌ها می‌تواند به کاهش احتمال بروز مشکلات دندانی و ناهنجاری‌های فک در آینده کمک کند. سری تخت و زاویه‌دار این پستانک‌ها فشار کمتری به دندان‌ها و فک وارد می‌کند، به همین دلیل استفاده از آن‌ها باعث تغییر شکل غیرطبیعی فک نمی‌شود.
کاهش خطر ناهنجاری‌های دندانی: پستانک‌های معمولی با ایجاد فشار نامناسب بر روی فک و دندان‌ها، ممکن است منجر به تغییرات نامطلوب در موقعیت دندان‌ها و حتی ناهنجاری‌های فکی شوند. اما پستانک‌های ارتودنسی با طراحی خاص خود این خطر را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهند و به سلامت دندان‌ها کمک می‌کنند. به همین دلیل، بسیاری از دندان‌پزشکان و متخصصان ارتودنسی استفاده از این نوع پستانک را توصیه می‌کنند.
جلوگیری از عادات مکیدن ناسالم: مکیدن انگشت یا شیشه شیر می‌تواند منجر به مشکلات ارتودنسی و دندانی در آینده شود. پستانک‌های ارتودنسی، با تقلید از حرکت طبیعی دهان هنگام مکیدن، به نوزاد کمک می‌کنند تا این عادت را به شکلی سالم‌تر انجام دهد و از ایجاد فشارهای ناسالم جلوگیری کنند.
کاهش فشار بر سقف دهان و لثه‌ها: طراحی تخت و انعطاف‌پذیر پستانک‌های ارتودنسی باعث می‌شود که فشار کمتری به سقف دهان، لثه‌ها و دندان‌های نوزاد وارد شود. این ویژگی به کاهش احتمال تغییر شکل سقف دهان و جلوگیری از جابه‌جایی غیرطبیعی دندان‌ها کمک می‌کند.
تهویه مناسب: وجود سوراخ‌های تهویه‌ای در سپر پستانک‌های ارتودنسی به جلوگیری از ایجاد رطوبت اضافی در اطراف دهان نوزاد کمک می‌کند. این تهویه مناسب باعث کاهش خطر تحریک پوستی و التهاب در ناحیه دهان می‌شود.
معایب استفاده از پستانک‌های ارتودنسی
به هر حال با وجود تمام حسن‌های پستانک ارتودنسی، نباید از معایب آن گذشت. این معایب را با هم بررسی می‌کنیم:
هزینه بالاتر: پستانک‌های ارتودنسی به دلیل طراحی خاص و توجه به جزئیات در ساخت آن‌ها معمولاً گران‌تر از پستانک‌های معمولی هستند. این هزینه بالاتر ممکن است برای برخی والدین یک مانع باشد، به‌ویژه زمانی که پستانک‌ها به صورت مکرر تعویض شوند.
نیاز به جایگزینی مکرر: مانند هر پستانک دیگری، پستانک‌های ارتودنسی نیز باید به طور منظم تعویض شوند، زیرا استفاده طولانی‌مدت از یک پستانک می‌تواند منجر به تغییر شکل یا فرسودگی شود. این موضوع به‌ویژه در مورد پستانک‌های سیلیکونی اهمیت دارد که با گذشت زمان سخت‌تر می‌شوند و قابلیت انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند.
ممکن است برای همه نوزادان مناسب نباشد: برخی نوزادان ممکن است به دلیل تفاوت در عادت‌های مکیدن یا ترجیحات شخصی، پستانک‌های ارتودنسی را نپذیرند. طراحی خاص این پستانک‌ها که با هدف کاهش مشکلات دندانی و فکی انجام شده است، ممکن است برای برخی نوزادان احساس ناآشنا یا ناراحتی ایجاد کند.
تاثیر محدود در موارد استفاده طولانی‌مدت: هرچند پستانک‌های ارتودنسی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که فشار کمتری به دندان‌ها و فک وارد کنند، اما استفاده طولانی‌مدت از هر نوع پستانک می‌تواند بر رشد فک و دندان‌ها تأثیر منفی بگذارد. در نتیجه، حتی با استفاده از پستانک‌های ارتودنسی نیز باید از استفاده بیش‌ازحد یا طولانی‌مدت آن اجتناب کرد.
کلام آخر
انتخاب بین پستانک معمولی و پستانک ارتودنسی بستگی به نیازهای نوزاد، ترجیحات شخصی والدین، و همچنین توصیه‌های پزشکی دارد. هر دو نوع پستانک دارای نقاط قوت و ضعف خاص خود هستند و آگاهی از این ویژگی‌ها می‌تواند به والدین در انتخاب صحیح کمک کند. هر نوزاد با دیگری متفاوت است و واکنش او به انواع پستانک‌ها می‌تواند متغیر باشد. اگر نوزاد شما عادت به مکیدن شدید دارد، ممکن است پستانک ارتودنسی مناسب‌تر باشد، چرا که فشار کمتری به دهان و فک او وارد می‌کند. اما اگر نوزاد به پستانک معمولی بهتر واکنش نشان می‌دهد و استفاده از آن برایش راحت‌تر است، می‌توانید از آن بهره بگیرید؛ البته با توجه به محدود کردن مدت استفاده. قبل از انتخاب پستانک، مشاوره با پزشک یا دندان‌پزشک کودک می‌تواند کمک‌کننده باشد. متخصصان می‌توانند بر اساس ساختار دهان و نیازهای دندانی کودک شما بهترین توصیه‌ها را ارائه دهند. به‌ویژه اگر نوزاد شما علائم مشکلات دندانی مانند نامرتبی دندان‌ها یا تغییرات در فک دارد، استفاده از پستانک ارتودنسی ممکن است ترجیح داده شود. صرف‌نظر از اینکه کدام نوع پستانک را انتخاب می‌کنید، استفاده طولانی‌مدت از هر نوع پستانکی ممکن است تأثیرات منفی بر رشد دندان‌ها و فک نوزاد داشته باشد. بهتر است استفاده از پستانک را به زمان‌های کوتاه و مشخص، مانند زمان خواب یا هنگام آرامش دادن به نوزاد، محدود کنید. پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند که پس از یک سالگی، به تدریج استفاده از پستانک کاهش یابد. پستانک باید از مواد بی‌ضرر و ضد حساسیت مانند سیلیکون یا لاتکس ساخته شود. همچنین به تمیز کردن و ضدعفونی کردن منظم پستانک اهمیت دهید تا از تجمع باکتری‌ها و ایجاد عفونت جلوگیری کنید. علاوه بر این، پستانک‌ها به مرور زمان فرسوده می‌شوند، بنابراین باید آن‌ها را به‌طور مرتب تعویض کنید، به‌خصوص اگر تغییر رنگ یا ترک در آن‌ها مشاهده شد. اگرچه پستانک می‌تواند وسیله‌ای موثر برای آرامش نوزاد باشد، اما نباید به ابزاری دائمی برای آرام کردن او تبدیل شود. استفاده بیش‌ازحد از پستانک ممکن است وابستگی شدید به آن ایجاد کند و از رشد طبیعی مهارت‌های خودآرام‌سازی نوزاد جلوگیری کند. به مرور زمان، باید تلاش شود تا وابستگی به پستانک کاهش یابد.
