انیمه‌ی «مرد تک‌مشتی»؛ هجو درخشان آثار ابرقهرمانی (انیمه‌ی منتخب)

قبلا هم اشاره کرده‌ایم که صنعت انیمه به یک کارخانه تولیدی عظیم و عجیب تبدیل شده و در نتیجه مجبور است از داستان‌های مشابه زیادی استفاده کند. به همین دلیل خیلی از انیمه‌ها داستان‌های شبیه هم دارند. اما «مرد تک مشتی» از این نظر یک استثناء است. این انیمه‌ی تماشایی و نامتعارف که بر اساس مانگایی به همین نام از وان ساخته شده (فصل سومش هم در راه است)، نگاهی کاملا نوآورانه به ابرقهرمان‌ها انداخته است.

مشخصات انیمه‌ی مرد تک مشتی – One Punch Man
کارگردان: شینگو ناتسومه، چیکارا ساکورای
خالق: وان
تولید کننده: مدهاوس، جی. سی. استاف
سال: ۲۰۱۵

«مرد تک مشتی» داستان ابرقهرمانی به نام سایتاما است که به قوی‌ترین موجود کل گیتی تبدیل شده و هرکسی را می‌تواند تنها با یک ضربه‌ی مشت، از پای دربیاورد. اما این قدرت بی‌حد و مرز او را به اوج ملال و افسردگی رسانده، چرا که بزرگ‌ترین آرزوی او این است کسی پیدا شود که بتواند دست‌کم بیشتر از یک مشت، در برابر او طاقت بیاورد. این انیمه در ادامه داستان ماجراجویی‌های او و همراهان و دشمنانش را روایت می‌کند.

آن‌طور که وان خودش گفته است، او در «مرد تک مشتی» می‌خواسته داستان یک انسان معمولی را روایت کند که به یک ابرقهرمان تبدیل می‌شود. واقعا هم در کل آثار ابرقهرمانی تاریخ سینما و تلویزیون، بعید است ابرقهرمانی معمولی‌تر از سایتاما پیدا کنید. او صبح تا شب تلویزیون می‌بیند، خرید می‌کند، دنبال بن تخفیف می‌گردد، کتاب می‌خواند و این وسط اگر موجود ترسناکی به انسان‌ها حمله می‌کند، آن را از بین می‌برد. سایتاما آن‌قدر معمولی است که مردم جهان داستانی «مرد تک مشتی» باور نمی‌کنند کسی که بارها بشر را از خطر انقراض نجات داده، همین آدم معمولی و طاس باشد!

• انیمه‌ی «شهر شرور»؛ ترکیبی از «بلید رانر» و «دنیای قشنگ نو» (انیمه‌ی منتخب)
• ۱۰ انیمه که می‌توانید بعد از «مرد تک مشتی» تماشا کنید
• مرد تک مشتی چگونه این‌قدر قدرتمند شد؟

اما بامزه‌ترین شوخی «مرد تک مشتی»، نحوه به قدرت رسیدن سایتاما است. خودش می‌گوید یک روز تصمیم گرفت قوی‌ترین فرد روی زمین شود، به همین دلیل شروع کرد به تمرین و روزی صد شنا، صد دراز و نشست و صد بنشین و پاشو انجام داد و قوی‌ترین انسان جهان شد!‌ به همین مضحکی و سادگی! تنها فداکاری که او در این مسیر انجام داده این بود که در اثر فشار تمرینات تمام موهای خود را از دست دهد. سازمان‌های سری و ابرقهرمانان دیگر و دانشمندان دیوانه همه به دنبال این هستند که به راز قدرت فراوان سایتاما پی ببرند، و سایتامای بیچاره جوابی بهتر از این نمی‌تواند برای آن‌ها پیدا کند. این شاید هوشمندانه‌ترین تمهیدی باشد که در «مرد تک مشتی» به کار رفته است. این که این ابرقهرمان بی‌رقیب، از تمام جهات معمولی است، حتی از نظر نحوه‌ی تبدیل شدن به یک ابرقهرمان با قدرتی فراوان.

این‌که یک ابرقهرمان به نهایت قدرت برسد و هیچ رقیبی پیش رویش نباشد، آرزویی است که تمام هواداران آثار ابرقهرمانی بارها به آن فکر می‌کنند. ولی برای سایتاما، محقق شدن این رویا به کابوس تبدیل شده است. او به نهایت افسردگی و پوچی رسیده است. روزها برایش تکراری هستند. تمام اوقات با ملالت می‌گذرند. همه‌چیز قابل پیش‌بینی شده است. چنان‌که گویی او نهایت هستی را دیده است. پوچی و افسردگی سایتاما به حدی رسیده است که او آرزو می‌کند دوباره به همان آدم ضعیف پیشین تبدیل شود، شاید حداقل در آن شرایط بتواند کمی چالش و ماجراجویی را تجربه کند. «مرد تک‌ مشتی» به سطحی از عمق و پیچیدگی رسیده است که در آثار ابرقهرمانی به ندرت دیده می‌شود. سوالاتی را مطرح می‌کند که در آثار این‌چنینی جایی ندارند. مثلا چه می‌شود اگر شرور داستان بتواند حاکم دنیا شود و اصلا دنیا را نابود کند؟ خب که چی؟ چه می‌شود اگر ابرقهرمان داستان به نهایت قدرت برسد و دیگر هیچ شروری از دست او در امان نباشد؟ این انیمه خیلی خوب نشان می‌دهد که شاید واقعا آن جهان آرمانی و صلح‌طلبانه‌ای که خیلی‌ها دنبالش می‌گردند آن‌قدرها هم خواستنی نباشد!‌ شاید بشر به کمی چالش و سختی هم نیاز دارد.

چنین ایده‌ای اگرچه به یکی از نقاط قوت «مرد تک مشتی» تبدیل شده است، ولی ضربه‌هایی هم به آن زده است. بزرگ‌ترین ایراد «مرد تک مشتی» این است که چون شخصیت اصلی‌اش یک ابرقهرمان بی‌رقیب است که با یک مشت هرکسی را از میان برمی‌دارد، دیگر هیچ چالش و تعلیقی به آن صورت در این انیمه وجود ندارد. هر شرور و موجود اهریمنی که از راه می‌رسد، ما از قبل می‌دانیم که در برابر قدرت سایتاما کم می‌آورد. به همین دلیل نبردها تکراری و خسته کننده می‌شوند. گویا تیم سازندگان انیمه هم از چنین چیزی خبر داشته‌اند، چرا که «مرد تک مشتی» پر از مبارزه‌های هیجان‌انگیز و تماشایی است که روی طراحی و ساخت‌شان کلی زحمت کشیده‌اند. گویی قرار بوده تکراری بودن مبارزه‌ها از طریق هیجان و اکشن فراوان جبران شود. ولی باز هم این قضیه تاثیر چندانی ندارد. پوچی که سایتاما با آن درگیر است کم‌کم به ذهن مخاطب هم می‌رسد. او هم کم‌کم متوجه می‌شود بعید است در مسیر داستانی قوی‌ترین موجود جهان تغییری به وجود بیاید، پس چرا اصلا باید دنبالش کرد؟!

خیلی از ایده‌های «مرد تک مشتی» برگرفته از زندگی خود وان و سرگرمی‌هایش هستند. برای مثال سایتاما، نام قهرمان اصلی داستان، در اصل نام محله‌ای بوده است که وان در آن زندگی می‌کرده است. یا طراحی ظاهر و شخصیت سایتاما بسیار تحت تاثیر مجموعه مانگای پرطرفدار «کرایون شین-چان» ساخته شده است که خود وان در دوران کودکی از هواداران آن بود.

نکات بامزه و تامل‌برانگیز زیادی در «مرد تک مشتی» هستند که می‌توان به سراغ‌شان رفت. مثلا اتحادیه‌ی قهرمانان با آن کاغذ بازی و تشریفات اداری ابلهانه‌اش، از آن بخش‌های تماشایی این انیمه است. این  اتحادیه در اصل برای سازمان‌دهی و نظم بخشیدن به ابرقهرمانان ساخته شده است، ولی به حدی بی‌خاصیت و کارنابلد است که تنها باعث بروز دردسرهای بیشتر می‌شود. در عدم صلاحیت این سازمان همین بحث که بر اساس طبقه‌بندی‌های مختلفی که برای قهرمانان انجام داده‌اند، سایتاما با آن همه قدرت و توان و شایستگی، در دسته‌ی سی (پایین‌تر از بی، ای و اس) قرار می‌گیرد! اتحادیه‌ی قهرمانان نمادی عالی از تمام سازمان‌ها و نهادهای جهانی بی‌خاصیتی است که تنها کاری که انجام نمی‌دهند، وظیفه‌ای است که به آن‌ها سپرده شده است.

تا به‌حال دو فصل از «مرد تک مشتی» ساخته شده است و هواداران زیادی در سراسر جهان پیگیر آن هستند. اما بعد از فصل دوم که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، تا مدت‌ها خبر تازه‌ای از این انیمه منتشر نشده بود. تا این‌که همین چند روز پیش سازندگان با یک پوستر اعلام کردند که فصل سوم هم در دست ساخت است. از آن عجیب‌تر این‌که قرار است یک فیلم واقعی (لایو اکشن) هم بر اساس این مانگا و انیمه ساخته شود. جاستین لین، کارگردان «سریع و خشمگین» پنجم و ششم کارگردان است و اسکات رازنبرگ و جف پینکر (نویسندگان فیلم «ونوم») هم نویسندگی کار را برعهده گرفته‌اند. بی‌صبرانه منتظریم! این انیمه ظرفیت‌های بالقوه‌ی زیادی دارد و اگر تیم سازنده با نهایت دقت و وسواس کار خود را پیش ببرند، قطعا با اقتباسی تماشایی طرف خواهیم بود.