۲۰ راه درمان پوست چرب؛ از روش‌های خانگی تا درمان‌های پزشکی
«سِبوم» ماده‌ای با ماهیت مومی و روغنی است که وظیفه‌ی محافظت و آب‌رسانی به پوست را بر عهده دارد. با این وجود ترشح زیاد سبوم می‌تواند منجر به چربی پوست شود که خود باعث مسدود شدن منافذ پوست و ایجاد آکنه می‌گردد. پوست چرب نتیجه ترشح بیش از حد سِبوم از غدد چربی پوست است. این غدد در زیر سطح پوست قرار دارند. ژنتیک، تغییرات هورمونی یا حتی استرس می‌تواند ترشح سبوم را افزایش دهد. این ماده در حقیقت همیشه هم ماده‌ای مضر و بد نیست زیرا به محافظت و مرطوب‌سازی پوست و جلوگیری از ایجاد چین و چروک و همین‌طور براق و سالم ماندن موها کمک زیادی می‌کند. در این مطلب روش‌های درمان پوست چرب را بررسی می‌کنیم.
اگرچه چربی بیش از حد پوست می‌تواند باعث مسدود شدن منافذ پوستی و افزایش آکنه شود، اما پوست چرب هم فواید زیادی با خود به همراه دارد. چربی به محافظت از پوست کمک زیادی می‌کند و افرادی که پوست چرب دارند پوستشان عموما ضخیم‌تر بوده و چین و چروک کمتری دارند. نکته‌ی مهم ایجاد تعادل بین چربی بیش از حد و حفظ رطوبت طبیعی پوست است.
کنترل چربی پوست و جوش‌های آکنه مسأله‌ای چالش‌برانگیز است. هنوز هم درمان‌های خانگی اغلب بدون استفاده از داروهای شیمیایی یا محصولات گران‌قیمت در روتین پوست چرب، علائم چربی مازاد پوست را به‌خوبی کاهش می‌دهند.
در این مقاله از دیجی‌کالا مگ، ما درباره‌ی ۲۰ روش درمان کاربردی صحبت می‌کنیم که از طریق آن‌ها فرد می‌تواند مشکل چربی پوست خود را بدون مصرف داروهای شیمیایی یا محصولات گران‌قیمت مراقبت از پوست کاهش دهد.
روش‌های درمان پوست چرب
در ادامه مجموعه‌ای از روش‌های ساده ولی کاربردی برای درمان چربی پوست آمده است. این روش‌های کاربردی عموما با موضوعات کاهش چربی سطح پوست، شست‌وشوی پوست چرب، مدیریت چربی سطح پوست و درمان‌های رایج دارویی برای این مشکل می‌باشند. با ما همراه باشید.
۱. برای درمان پوست چرب پوست خود را مرتب بشویید
شست‌وشوی پوست با آب گرم و صابون ملایم می‌تواند میزان چربی پوست را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهد.
شست‌وشوی منظم پوست می‌تواند میزان چربی پوست را به مقدار زیادی کاهش دهد. روش‌های زیر برای شست‌وشوی پوست چرب توصیه می‌شود؛
- شست‌وشو با یک صابون ملایم و آب گرم.
- از صابون‌های عطری و خوشبو و صابون‌های حاوی مرطوب کننده‌های اضافی یا مواد شیمیایی قوی که باعث تحریک یا خشکی پوست می‌شوند و در نتیجه پوست با ترشح سبوم بیشتر به آن‌ها واکنش نشان می‌دهد، خودداری کنید.
- از استفاده از لیف و پارچه‌های شست‌وشوی زبر خودداری کنید، زیرا اصطکاک ایجاد شده باعث تحریک پوست به ترشح روغن بیشتر می‌شود.
اگر این روش‌ها مؤثر نبود، برخی از محصولات دارویی که برای مراقبت از آکنه تولید شده‌اند ممکن است به شما کمک کنند. این محصولات حاوی اسیدهایی هستند که می‌توانند میزان ترشح چربی را کنترل کنند، مانند:
- اسید سالیسیلیک
- اسید گلیکولیک
- اسید بتا هیدروکسی
- بنزوئیل پراکسید
این اسیدها ممکن است برای برخی از پوست‌ها تحریک‌کننده باشند. قبل از استفاده از یک محصول آرایشی جدید، ابتدا مقداری از آن را در قسمت کوچکی از پوست خود امتحان کنید تا ببینید واکنش بدن شما به آن محصول چیست.
انتخاب پاک‌کننده‌ی مناسب صورت با توجه به نوع پوست و میزان ترشح چربی آن، یکی از مهم‌ترین مسائل در مرطوب کننده های پوست چرب است. یک پژوهش که در ۲۰۱۵ انجام شده نشان داد که یک پاک‌کننده‌ی ملایم صورت که با استفاده از سدیم لوریت کربوکسیلات و آلکیل کربوکسیلات ساخته می‌شود برای مقابله با چربی و آکنه صورت بسیار مؤثر است، اگرچه در برخی از افراد باعث افزایش ترشح سبوم در برخی از مناطق صورت می‌شود.
برای بسیاری از افرادی که فقط چربی دارند و به آکنه ولگاریس مبتلا نیستند، صابون گلیسیرین بدون عطر به همراه آب گرم می‌تواند همین کار را انجام دهد.
۲. استفاده از تونر برای کاهش چربی پوست
تونرهای قابض حاوی الکل معمولا باعث خشکی پوست می‌شوند. با این حال، بر اساس نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۱۴ انجام شد، مواد قابض طبیعی، مانند فندق جادوگر، می‌توانند خاصیت تسکین دهنده پوست و همین‌طور کنترل‌کننده سطح ترشح سبوم داشته باشند.
فندق جادوگر حاوی مقدار زیادی تانن است که آن را به یک قابض طبیعی و ضد التهاب تبدیل می‌کند. بسیاری از افراد با پوست چرب از فندق جادوگر به‌عنوان تنها تونر خود استفاده می‌کنند.
در بعضی از افراد، تونرهای قابض طبیعی باعث بزرگتر شدن منافذ پوست می‌شوند و تکه‌های کوچک محصولات آرایشی را که می‌تواند منافذ پوست را مسدود کند از بین می‌برد.
با این حال، این محصولات ممکن است برای همه مفید نباشد. برخی افراد ممکن است در هنگام استفاده از تونرهای قابض، صورتشان دچار خارش یا حساسیت بشود. این اتفاق در واقع نشانه‌ی تحریک پوست است که می‌تواند منجر به تولید بیشتر سبوم شود.
افراد باید هر نوع تونر جدید را روی قسمت کوچکی از پوست آزمایش کنند تا از تحریک احتمالی آن جلوگیری کنند.
۳. برای درمان پوست چرب صورت خود را خشک کنید
هنگام خشک کردن صورت پس از شست‌وشو و استفاده از تونر، افراد باید پوست خود را به‌آرامی و با یک حوله نرم خشک کنند.
البته این کار باید با دقت انجام شود. پایین کشیدن حوله یا پارچه‌ی زبر روی پوست، همراه با فشار توصیه نمی‌شود، زیرا این عمل ممکن است باعث تحریک پوست به ترشح سبوم بیشتر شود.
۴. از کاغذهای بلات و پدهای دارویی استفاده کنید
بسیاری از شرکت‌های آرایشی و بهداشتی کاغذهای بلات را تولید می‌کنند. کاغذهای بلات کاغذهای جاذب مخصوصی هستند که روغن پوست را جذب می‌کنند.
توجه داشته باشید که کاغذهای بلات، ترشح سبوم در پوست را درمان نمی‌کنند، اما می‌توان از آن‌ها برای از بین بردن چربی اضافی در طول روز استفاده کرد تا درخشندگی آن کمتر شود.
همچنین می‌توانید پدهای پارچه‌ای مخصوصی را که به مواد پاک‌کننده متداول مانند سالیسیلیک اسید یا اسید گلیکولیک آغشته شده‌اند، امتحان کنید. این پدها می‌تواند در هنگام پاکسازی منافذ و پوست، به جلوگیری از ترشح چربی اضافی در طول روز کمک کنند.
۵. برای درمان پوست چرب از ماسک صورت استفاده کنید
برخی از ماسک‌های صورت برای درمان پوست چرب مفید هستند. این ماسک‌ها حاوی مواد زیر هستند؛
- ماسک گِلی: ماسک‌های حاوی مواد معدنی مانند اسمکتیت یا بنتونیت می‌توانند چربی را جذب کنند و درخشندگی پوست و سطح سبوم را بدون تحریک پوست کاهش دهند. برای جلوگیری از خشک شدن پوست فقط گاهی اوقات از آن‌ها استفاده کنید و بعد از آن یک مرطوب کننده ملایم بزنید.
- ماسک عسل: یک پژوهش که در سال ۲۰۱۱ انجام شده نشان داد که عسل طبیعی حاوی ویژگی‌های ضد باکتریایی و ضدعفونی‌کننده است. یک ماسک صورت حاوی عسل برای مدت ۱۰ دقیقه می‌تواند باعث کاهش میزان آکنه و چربی پوست شود و در عین حال پوست را نرم و مرطوب نگه دارد.
- ماسک بلغور جو دوسر: پژوهش‌ها نشان می‌دهد که ماسک‌های حاوی بلغور جو دوسر کلوئیدی می‌تواند به پاکسازی پوست از چربی کمک کنند. جو دوسر حاوی ساپونین های ملایم، مواد پاک‌کننده، آنتی اکسیدان‌ها و ترکیبات ضد التهابی است که می‌تواند پوست تحریک شده را تسکین دهد.
۶. برای درمان پوست چرب از مرطوب‌کننده استفاده کنید
مواد مرطوب‌کننده مناسب مزایای بی‌شماری برای حفظ طراوت پوست و کنترل چربی آن دارند.
اگرچه بسیاری از افراد با پوست چرب از ترس چرب‌تر به نظر رسیدن پوست خود از مواد مرطوب‌کننده استفاده نمی‌کنند، اما استفاده از مرطوب‌کننده‌های مناسب می‌تواند به این افراد کمک زیادی برای کنترل میزان ترشح سبوم و چربی بکند.
برای افرادی که پوست بسیار چربی دارند، یک مرطوب‌کننده‌ی بدون روغن می‌تواند پوست را مرطوب کرده و از آن محافظت کند، بدون اینکه احساس چربی کنند.
پژوهشی که در سال ۲۰۱۴ انجام شده نشان می‌دهد که آلوئهورا می‌تواند مرطوب‌کننده‌ی خوبی برای پوست و درمان آکنه و چربی باشد.
برخی از ترکیبات موجود در آلوئهورا می‌توانند به طور طبیعی بر روی پوست تأثیرات تسکین‌دهنده و آرام‌بخش داشته باشند. در این پژوهش مشخص شد که یک محصول بهداشتی باید حداقل ۱۰ درصد آلوئهورا داشته باشد تا یک مرطوب‌کننده‌ی مؤثر محسوب شود.
برخی از افراد استفاده از ژل آلوئهورا خالص را برای مرطوب‌سازی انتخاب می‌کنند، اما باید از مواد پنهان موجود در آن، به‌خصوص الکل دناتوره شده که می‌توانند پوست را خشک و تحریک بکند، آگاه باشند.
۷. استفاده از محصولات حاوی سالیسیلیک اسید
استفاده از یک لایه‌بردار شیمیایی مانند سالیسیلیک اسید به صورت هفتگی، ضمن لایه‌برداری ملایم می‌تواند به از بین بردن سلول‌های مرده پوست کاهش چربی اضافی و پاکسازی مواد اضافی موجود روی سطح پوست کمک کند.
محصولات لایه‌بردار را با حرکات ملایم کوچک و دورانی برای مدت ۳۰ ثانیه یا کمتر روی پوست خود اعمال کنید و سپس با استفاده از آب گرم آن را بشویید.
۸. استفاده از محصولات حاوی چای سبز برای درمان پوست چرب
آنتی اکسیدان پلی فنول موجود در چای سبز می‌تواند به درمان بیماری‌های مختلف پوستی از جمله چربی آن کمک کند. اگرچه تحقیقات بیشتر لازم است، اما یک پژوهش که در سال ۲۰۱۷ انجام شد نشان داد که پلی‌فنول‌های موجود در چای سبز می‌توانند ترشح سبوم را کاهش دهند.
برای کاهش ترشح چربی سعی کنید از مرطوب کننده‌ها، تونرها و شست‌وشوی صورت با عصاره چای سبز ۳٪ استفاده کنید.
۹. ایجاد تغییرات در رژیم غذایی برای کاهش چربی پوست
آکادمی مطالعات پوست آمریکا اعلام داشته که غذاها و نوشیدنی‌های با شاخص گلیسمی بالا می‌توانند باعث التهاب و تولید سبوم بیشتر شوند، زیرا قند خون را به سرعت بالا می‌برند.
بنابراین، افرادی که پوست چرب دارند باید سعی کنند غذاهای با شاخص گلیسمی پایین، مانند اقلام زیر را مصرف کنند؛
- بیشتر سبزیجات تازه مصرف شود.
- مقداری میوه تازه
- لوبیا و نخودفرنگی
- بیشتر جو دوسر و غلات کامل مصرف شود.
شیر گاو، با توجه به شاخص قند خون آن هم می‌تواند باعث آکنه از طریق مسیرهای التهابی شود. مصرف شیر به نوبه‌ی خود منجر به مسدود شدن منافذ پوست می‌شود.
۱۰. کاهش استرس برای درمان پوست چرب
محققان بر این باورند که استرس می‌تواند باعث ترشح هورمون‌هایی شود که به تولید سبوم کمک می‌کنند.
سعی کنید استرس را با استفاده از تکنیک‌های کاهش استرس مانند کارهای زیر کنترل کنید؛
- یوگا
- مراقبه
- اجتناب از مصرف سیگار یا الکل
- خواب کافی و با کیفیت
- ورزش منظم
- مصرف مرتب مایعات
۱۱. استفاده از مواد معدنی برای کاهش چربی پوست
محصولات آرایشی فاقد روغن و مبتنی بر آب یا مواد معدنی کمتر باعث مسدود شدن منافذ پوست و ترشح چربی می‌شوند. استفاده از پودرهایی دئودورانتی که فاقد تالک هستند هم می‌توانند به جذب روغن‌های اضافی صورت کمک کنند.
۱۲. پاک کردن آرایش قبل از خواب برای درمان پوست چرب
هنگامی که فرد آرایش خود را قبل خواب از صورت خود پاک نمی‌کند، این مسأله می‌تواند منافذ پوست وی را مسدود کرده و پوست را تحریک کند.
همیشه قبل از خواب آرایش را با استفاده از پاک‌کننده‌ای ملایم و با pH متعادل پاک کنید. به یاد داشته باشید که به‌آرامی با استفاده از یک پارچه تمیز صورت را پاک کنید، نه اینکه آن را مالش دهید.
۱۳. استفاده از پاک‌کننده‌های صوتی برای درمان پوست چرب
با استفاده از رس‌های پاک‌کننده صوتی می‌توانید پوست خود را تا سطح عمیق‌تری پاکسازی و لایه‌برداری کنید که این مسأله می‌تواند به کاهش سبوم اضافی پوست کمک کند.
در یک بررسی در سال ۲۰۱۹ انجام شد، چنین نتیجه‌گیری شد که پاک‌کننده‌های صوتی می‌تواند به روشی ملایم و مؤثر مواد اضافی روی سطح پوست را بدون تحریک پوست به ترشح چربی بیشتر، پاکسازی کنند.
۱۴. استفاده از محصولات حاوی رتینوئیدها
اگرچه تحقیقات بیشتری لازم است، اما به نظر می‌رسد مشتقات خاصی از ویتامین A به نام رتینوئیدها، به ویژه ترتینوئین و تازاروتن، می‌توانند منافذ پوست را پاکسازی کنند و تولید سبوم را در سطح پوست کاهش دهند.
این محصولات باید توسط پزشک تجویز شوند، بنابراین فرد باید برای استفاده از آن‌ها باید از یک متخصص پوست مشورت بگیرد.
۱۵. استفاده از محصولات حاوی نیاسینامید برای درمان پوست چرب
نیاسینامید، یکی از مشتقات ویتامین B3 است که می‌تواند به کاهش میزان ترشح سبوم و کاهش ظاهر چرب پوست کمک کند.
طبق یک پژوهش انجام شده در سال ۲۰۱۷، ۱۰۰ نفری که از محصولات موضعی با ۲٪ نیاسینامید استفاده می‌کردند، پس از ۲-۴ هفته استفاده کاهش قابل توجهی در میزان تولید سبوم در سطح پوست خود داشتند.
۱۶. استفاده از محصولات حاوی ال-کارنیتین
تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد که ال-کارنیتین، اسید آمینه‌ای که بدن برای کمک به تجزیه اسیدهای چرب تولید می‌کند، می‌تواند به کاهش ظاهر چرب پوست کمک کند.
سعی کنید از محصولات موضعی با ۲٪ ال-کارنیتین برای کاهش ترشح سبوم و چربی استفاده کنید.
۱۷. استفاده از ایزوترتینوئین برای درمان پوست چرب
پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد که ایزوترتینوئین که یک رتینوئید خوراکی است، ترشح سبوم سطح پوست را در طول ۶ هفته ۹۰ درصد کاهش می‌دهد. ایزوترتینوئین همچنین می‌تواند یک درمان مؤثر برای آکنه‌ی شدید باشد.
اکثر افرادی که ۴-۶ ماه درمان را با این محصول طی می‌کنند در این بازه‌ی زمانی به آکنه مبتلا نمی‌شوند، اما نتایج تا حد زیادی به مصرف دوز صحیح دارو بستگی دارد.
۱۸. هورمون درمانی
داروهای هورمونی مانند آنتی آندروژن‌ها می‌توانند در کاهش ترشح سبوم مؤثر باشند.
در یک مطالعه انجام شده، متخصصان پوست از اسپیرونولاکتون برای درمان پوست چرب زنان استفاده کردند. آن‌ها دریافتند که پوستشان بعد از مصرف این دارو سبوم کمتری ترشح می‌کند. تحقیقات دیگر همچنین نشان داد که استات سیپروترون هم باعث کاهش تولید سبوم در زنان می‌شود.
۱۹. مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی
مصرف داروهای پیشگیری از بارداری خوراکی می‌تواند به تعادل هورمون‌هایی کمک کند که می‌توانند باعث ترشح بیش از حد چربی شوند. به‌عنوان مثال استروژن میزان ترشح سبوم را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
با این حال، شایان ذکر است که برخی از انواع پروژسترون که ممکن است فرد به همراه استروژن مصرف کند، می‌تواند تولید سبوم را افزایش دهد. بنابراین، افراد باید برنامه پیشگیری از بارداری خود را با پزشک در میان بگذارند تا اطمینان حاصل کنند که نوع پروژسترون دریافتی آن‌ها با افزایش سطح سبوم ارتباطی ندارد.
۲۰. تزریق بوتاکس برای درمان پوست چرب
تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) از رشد غدد چربی جلوگیری کرده و تولید سبوم را کاهش می‌دهد.
تزریق بوتاکس ممکن است پس از یک هفته نتیجه بدهد و ممکن است فرد برای حفظ نتایج حاصله هر چند هفته یا چند ماه به تزریق مجدد نیاز داشته باشد.
پیشگیری از چربی پوست
جلوگیری از چربی بیش از حد پوست که تا حدود زیادی به ژنتیک فرد مرتبط است دشوار است. حتی کنترل سبوم ناشی از تغییرات هورمونی فرد هم امری دشوار است.
بهترین روش پیشگیری برای پوست چرب این است که فرد یک روال مراقبت از پوست را که برایش نتیجه می‌دهد، پیدا کند و به آن پایبند باشد.
وقتی پوست چرب می‌شود، پنهان کردن آن با مواد آرایشی می‌تواند روشی وسوسه‌انگیز باشد. با این حال، برخی از محصولات آرایشی، به ویژه محصولات حاوی روغن، می‌توانند علائم را بدتر کرده یا منافذ پوست را مسدود کنند.
مواد آرایشی مبتنی بر آب می‌توانند برای برخی از افراد گزینه‌ی بهتری باشند، هر چند برخی دیگر معتقدند که استفاده از هیچ مواد آرایشی برای پوست آن‌ها مناسب نیست.
بسیاری از افراد همچنین معتقدند که رژیم غذایی آن‌ها است که وضعیت ترشح سبوم را تعیین می‌کند. مصرف مرتب آب و مایعات، پرهیز از مصرف غذاهای چرب و چربی‌های ترانس و داشتن یک رژیم غذایی کامل و سرشار از مواد مغذی مفید می‌تواند به کنترل ترشح سبوم کمک زیادی بکند.
علائم چربی پوست
علائم متداول پوست چرب شامل ظاهر براق پوست است به همراه منافذ مسدود شده‌ی سطح پوست و جوش زیاد.
پوست چرب عمدتا سطح صورت را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. علائم پوست چرب در ادامه آورده شده است؛
- ظاهر براق یا چرب پوست
- منافذ پوستی بسیار بزرگ یا واضح
- پوستی با ظاهر ضخیم یا خشن
- جوش‌های گاه به گاه یا مداوم
- منافذ مسدود شده و جوش‌های سرسیاه
افرادی که پوست چرب دارند معمولا در یافتن محصولات آرایش متناسب با پوست خود مشکل دارند، زیرا مواد آرایش می‌تواند با سبوم سطح پوست مخلوط شود و قوام متفاوتی به پوست بدهد.
علائم پوست چرب و شدت آن در افراد متفاوت است. ژنتیک در تعیین میزان چربی نقش زیادی دارد.
تغییرات هورمونی یا سطح استرس بالا هم ممکن است تولید سبوم و چربی را افزایش دهد.
نکته‌ی پایانی درباره درمان پوست چرب
تحقیقات زیادی بر روی بسیاری از درمان‌های خانگی برای پوست چرب انجام نشده است، اگرچه شواهد علمی نشان می‌دهد برخی از آن‌ها مؤثر هستند.
تعیین اثربخشی هر یک از این روش‌ها در حقیقت یک تجربه‌ی شخصی است که برای افراد مختلف می‌تواند نتایج متفاوتی حاصل کند. در واقع فرد باید روش مناسب خود را پیدا کند و به آن پایبند باشد.
بهترین اقدام ممکن است مشاوره با یک متخصص پوست و همکاری با آن‌ها برای ثبت فعالیت‌های روزمره و عواملی است که می‌تواند باعث افزایش ترشح چربی سطح پوست شوند.
همچنین لازم است ابتدا هر محصول یا روشی را روی قسمت کوچکی از پوست امتحان کنید تا واکنش‌های پوستی خود را بسنجید. اگر پوست شما به آن محصول خاص واکنش منفی نشان دهد، نباید دوباره از آن استفاده کنید و برای بررسی سایر گزینه‌های درمانی موجود با یک متخصص پوست مشورت کنید.
افراد مبتلا به آکنه شدید و علائم پوست چرب هم باید با یک متخصص پوست برای محافظت از پوست خود و جلوگیری از عوارض جدی یا ایجاد زخم مشورت کنند.
خیلی ممنون
بسیار کاربردی و جامع