سحرخیزی در برابر شب‌زنده‌داری؛ کدام برای موفقیت بهتر است؟
دو دسته افراد در این دنیا وجود دارند، افرادی که از شنیدن آواز پرندگان در اول صبح لذت می‌برند و افرادی که آرزو می‌کنند کاش پرندگان دکمه‌ی خاموش شدن داشتند! افراد سحرخیز که در اصطلاح انگلیسی به آنها Early Bird گفته می‌شود، در دسته اول قرار می‌گیرند. اکثر افراد سحرخیز، از بیدار شدن در ساعات ابتدایی روز لذت می‌برند و در ساعات بعدازظهر انرژی کمتری را احساس می‌کنند. از سوی دیگر، افراد شب‌زنده‌دار که در اصطلاح انگلیسی به آنها Night Owl گفته می‌شود، تمایل دارند که دیر از خواب بیدار شوند و تا دیروقت بیدار بمانند، زیرا در ساعات پایانی روز بیشترین بازدهی را دارند.
شما آدم صبح هستید یا آدم شب؟ فکر می‌کنید که الگوی خواب شما بر سلامتتان تأثیری خواهد گذاشت؟ برای دریافت پاسخ این سوالات، در ادامه‌ی این مطلب همراه دیجی‌کالا مگ باشید.
افراد سحرخیر چه ویژگی‌هایی دارند؟
افراد سحرخیز عمدتا ویژگیهای مشترکی دارند:
- تمایل دارند شب‌ها زود به رختخواب بروند.
- تمایل دارند صبح‌ها زود از خواب بیدار شوند.
- با شروع روز بالاترین سطح انرژی را تجربه می‌کنند.
- در اواخر بعدازظهر و عصر انرژی کمتری دارند.
- با بیدار ماندن در یک ساعت معین مشکل دارند.
مزایای سحرخیز بودن
احتمالا تا کنون از مزایای سحرخیزی بسیار شنیده‌اید، در ادامه به بررسی جزئی‌تر این مزیت‌ها می‌پردازیم.
فضای تحصیلی و شغلی بیشتر مناسب افراد سحرخیز است
در حالی که افراد شب‌زنده‌دار ممکن است باهوش‌تر باشند، افراد سحرخیز همان افرادی هستند که نمرات بهتری می‌گیرند! چرا؟ زیرا مدرسه، از مهدکودک تا دانشگاه، در طول روز برگزار می‌شود؛ دقیقا زمانی که افراد شب‌زنده‌دار از نظر جسمی و ذهنی کمترین بازدهی و انرژی را دارند. در واقع این موضوع برای افراد سحرخیز نه تنها در زمینه تحصیلی، بلکه زمانی که هنگام انتخاب شغل فرا می‌رسد، یک مزیت محسوب می‌شود.
به همین دلیل شاید بتوان گفت که شغل فریلنسری و شغلی که ساعات کاری تعیین شده‌ای ندارد، برای افراد شب‌زنده‌دار بسیار مناسب‌تر از شغل کارمندی با ساعات کاری مشخص است.
افراد سحرخیز فعال‌تر هستند
طی مطالعات صورت گرفته، افراد سحرخیز نسبت به افراد شب‌زنده‌دار، اهداف مشخص‌تری را برای خود تعیین و برنامه‌ریزی می‌کنند. به‌عنوان یک قاعده‌ی کلی، افراد سحرخیز عموما زمان بیشتری برای تنظیم برنامه‌های روز خود دارند که به کمک آن قادر به برنامه‌ریزی بهتر و انجام کارهای بیشتری خواهند بود.
افراد سحرخیز به طور کلی سالم‌تر هستند
تحقیقات نشان داده است که افراد سحرخیز تمایل بیشتری برای ورزش کردن و تحرک از خود نشان می‌دهند، در حالی که افراد شب‌زنده‌دار بیشتر مستعد ابتلا به افسردگی، دیابت، چاقی و بیماری‌های قلبی، عروقی هستند.
همچنین طبق یک بررسی تحقیقاتی در سال ۲۰۱۲، افراد سحرخیز سطوح بالاتری از احساسات مثبت را تجربه می‌کنند زیرا تجربه شادی و سایر احساسات مثبت، رابطه مستقیمی با الگوی خواب شما دارند.
معایب سحرخیز بودن
شاید در ابتدا این‌طور به نظر برسد که سحرخیز بودن هیچ معایبی ندارد اما در واقع این‌طور نیست! در ادامه بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت.
افراد سحرخیز با تحلیل انرژی روبه‌رو می‌شوند
افراد شب‌زنده‌دار پس از یک خواب کافی و شیرین، از خواب بیدار می‌شوند و به تدریج با نزدیک شدن به شب، انرژی آنها افزایش پیدا می‌کند. اما افراد سحرخیز تنها در ساعات اولیه صبح انرژی کافی دارند و به مرور با نزدیک شدن به ظهر و عصر، با افت انرژی چشمگیری مواجه می‌شوند. به این ترتیب بازدهی عملکردی آنها نیز کاهش پیدا می‌کند.
لازم به ذکر است که افراد سحرخیز شاید نسبت به افراد شب‌زنده‌دار انفجار انرژی کمتری را تجربه کنند اما اغلب می‌دانند که چگونه از میزان انرژی که در اختیار دارند، به طور مؤثر استفاده کنند.
افراد سحرخیز به خواب بیشتری نیاز دارند
افراد سحرخیز اگر خواب کافی نداشته باشند، در طول روز انرژی بسیار کمتری را تجربه می‌کنند و به همین علت به چرت زدن بیشتری نیاز دارند و گاهی حتی ممکن است در این کار به صورت افراطی رفتار کنند.
افراد شب‌زنده‌دار چه ویژگی‌هایی دارد؟
افراد شب‌زنده‌دار ویژگیهای مشترکی نظیر موارد زیر دارند:
- تمایل دارند تا دیر وقت بیدار بمانند.
- در شب انرژی بیشتری دارند.
- بعد از زود بیدار شدن احساس خستگی می‌کنند.
- در طول روز به سختی هوشیار هستند.
مزایای شب‌زنده‌دار بودن
در کنار معایبی که اغلب برای افراد شب‌زنده‌دار گفته می‌شود، مزایایی هم وجود دارد.
افراد شب‌زنده‌دار باهوش‌تر هستند
تحقیقات گسترده‌ای به‌صورت مکرر در مورد هوش افرادی که دیر از خواب بلند می‌شوند انجام شده است و حتی برخی از تحقیقات تا آن‌جایی پیش رفته‌اند که گفته‌اند افراد شب‌زنده‌دار تکامل یافته‌تر هستند!
افراد شب‌زنده‌دار استقامت بیشتری دارند
تحقیقات نشان داده است که افراد شب‌زنده‌دار می‌توانند برای مدت طولانی‌تر و بهتر از افراد سحرخیز، روی کارهایی که انجام می‌دهند متمرکز بمانند.
در حالی که افراد سحرخیز با به پایان رسیدن روز کم‌انرژی می‌شوند، شب زنده‌دارها تا مدت‌ها به هنگام شب هوشیار باقی می‌مانند. در واقع وقتی صحبت از کارهایی می شود که نیاز به توجه مداوم دارند، افراد شب‌زنده‌دار برتری دارند.
معایب شب‌زنده‌دار بودن
در ادامه خواهیم گفت که چرا شب‌زنده‌دار بودن چندان هم خوب به نظر نمی‌رسد.
افراد شب‌زنده‌دار افسرده‌تر هستند
افراد شب‌زنده‌دار مستعد ابتلا به انواع مختلف اختلالات سلامتی و خلقی هستند که شایع‌ترین آنها افسردگی و سپس چاقی است.
افراد شب‌زنده‌دار از بسیاری از فعالیت‌های غیر کاری عقب می‌مانند
افراد شب‌زنده‌دار شاید بتوانند به هنگام سکوت شب به کارهای خود رسیدگی کنند اما از آن‌جایی که بسیاری از فعالیت‌های غیر کاری در طول روز انجام می‌شوند، این افراد از این دسته از فعالیت‌ها به دور خواهند ماند.
شب‌زنده‌دار بودن چند جنبه‌ی منفی دیگر نیز دارد. افرادی که دیر بیدار می‌شوند، ممکن است برای انجام یک کارمندی یا کلاس‌های مدرسه و دانشگاه، دردسرهای بیشتری را تجربه کنند زیرا عمده‌ی فعالیت‌های جامعه بر اساس یک برنامه روزانه شکل گرفته است.
البته ترجیح دادن ساعات عصر همیشه چیز بدی نیست. بسیاری از هنرمندان، نویسندگان و متخصصان خلاق دریافته‌اند که بیشترین کارایی خود را در زمانی دارند که جهان به‌صورت آرام در اطراف آنها به خواب رفته است.
چگونه بفهمم آدم صبح هستم یا آدم شب؟
ساده‌ترین راه برای تشخیص زمان خواب خود این است که ساعت زنگ‌دار خود را کنار بگذارید و زمانی را که به‌طور طبیعی به رختخواب می‌روید و از خواب بیدار می‌شوید، بررسی کنید.
- اگر اغلب تا نیمه شب احساس خواب‌آلودگی نمی‌کنید، احتمالا آدم شب هستید.
- اگر معمولا کمی بعد از غروب آفتاب خمیازه می‌کشید، احتمالا آدم صبح هستید.
با این حال، یک بررسی تحقیقاتی در سال ۲۰۱۲ نشان داد که اکثر مردم جایی بین این دو زمان‌بندی قرار می‌گیرند.
آیا می‌توان الگوی خواب خود را تغییر داد؟
حقیقت این است که هیچ قرص جادویی نمی‌تواند صبح‌ها افراد شب‌زنده‌دار را زودتر از خواب بیدار کند! تغییر الگوی خواب ممکن است کار بسیار دشواری باشد. تغییری که هم نیاز به تغییر در رفتارهای معمول خواب شما دارد و هم به صبر و حوصله بسیار نیازمند است.
این نکات ممکن است کمک کننده باشند:
- برنامه خوابی منظمی برای خود تدوین کنید و به همان برنامه خواب، حتی در روزهای تعطیل پایبند باشید.
- وعده‌های غذایی منظم و متعادل بخورید.
- اگر در اواخر بعد از ظهر احساس خواب آلودگی می‌کنید، یک چرت کوتاه بزنید.
- با یک پزشک یا متخصص خواب درباره آزمایش ملاتونین برای زودتر خوابیدن مشورت کنید.
- نوردرمانی را امتحان کنید.
- روش‌هایی را که می‌توانند بر چرخه‌ی خواب شما تأثیر بگذارند، شناسایی کنید.
علاوه بر این، الگوی خواب شما می تواند با افزایش سن تغییر کند. وقتی وارد میانسالی و بزرگسالی می‌شوید، ممکن است متوجه شوید که علاقه‌مند شده‌اید که زودتر از خواب بیدار شوید.
فراموش نکنید که تغییر باید به‌مرور انجام شود. حتی اگر بتوانید یک ساعت خواب خود را تغییر دهید، قدم بسیار بزرگی برداشته‌اید.
کلام آخر
در پاسخ به این سوال که شب‌زنده‌دار بودن بهتر است یا سحرخیز بودن؟ باید گفت که هیچ‌یک برتری زیادی بر دیگری ندارد. تا زمانی که از وقت و انرژی خود بیشترین بهره‌وری را داشته باشید و همچنین خواب باکیفیتی را تجربه کنید، زندگی سالم و پرباری خواهید داشت. فراموش نکنید که خواب کافی، نقشی اساسی را در سلامت جسمی و ذهنی شما ایفا می‌کند.
منابع: healthline, bidsketch
اونجایی که گفتی افراد شب زنده دار باهوش ترن
والا افراد سحرخیز موفق تر و باهوش ترن توی عرصه های مختلف
نمیگم توی شب زنده دار ها وجود نداره ها ولی اگه به زندگی افراد موفق و باهوش نگاه کنین ۹۹ درصدشون حداقل ۴ ۵ یا تهش ۶ صبح بیدارن
مهم نیست ساعت چند از خواب بیدار میشی مهمه اینکه تو اون تایمی که بیداری چیکار می‌کنی مگه موفقیت به ۵ صبح بیدار شدنه؟