۱۱ بیماری پوستی رایج در نوزادان و روش درمان آن‌ها
پوست نوزادان خیلی حساس است و در معرض دانه‌های پوستی، تاول و بسیاری از بیماری‌های دیگر قرار دارد. اگر چه بیشتر این بیماری‌ها جای نگرانی ندارند اما مادران همیشه نگران مشکلات یا لکه‌هایی هستند که روی صورت فرزند دلبندشان ظاهر می‌شوند. در این مقاله از دیجی کالا مگ به ۱۱ مورد از رایج ترین انواع بیماری پوستی نوزادان اشاره می‌کنیم.
انواع بیماری پوستی نوزادان
خیلی از کودکان در طول چندین ماه اول تولد دچار دانه‌های پوستی، خشکی پوست یا سایر عارضه‌های پوستی خواهند شد. اگر فرزندتان پوست حساسی دارد، به این معناست که به موادی (نظیر رنگ‌ها، رایحه‌ها و صابون‌ها) واکنش نشان می‌دهد که ممکن است برای سایر نوزادان آزاردهنده نباشند. دوری از این محرک‌ها به پیشگیری از بازگشت دانه‌های پوستی کمک می‌کند.
درمان‌های کلی و رایج این بیماری‌ها پوستی معمولا شامل این موارد است:
- تمیز کردن ناحیه‌ی آسیب دیده
- مرطوب نگه داشتن پوست
- استفاده از کرم‌ها یا پمادهایی که توسط پزشک تایید شدهاند.
۱. کلاه گهواره
این بیماری پوستی رایج در میان نوزادان ناشی از تجمع چربی، پوسته و سلول‌های پوستی است. قرمز شدن، سخت شدن پوست و پوسته پوسته شدن از علائم کلاه گهواره هستند که می‌توانند روی پوست سر نوزاد، پشت گوش‌ها، در چین‌های گردن، بازوها و پاها ظاهر شود. این دانه‌های پوستی بی خطرند و معمولا تا ۱ سالگی کودک از بین می‌روند.
درمان:
به آرامی روغن بچه را روی فرق سر نوزاد ماساژ دهید. این کار را یک ساعت قبل از شامپو زدن انجام دهید تا قسمت‌هایی از پوست که سفت شدهاند نرم‌تر شوند. زمانی که می‌خواهید از شامپو برای نوزاد استفاده کنید، در ابتدا سر نوزاد را خیس کنید و با یک برس نرم یا مسواک ماساژ دهید تا پوست سفت را نرم‌تر کنید. اگر شامپو زدن مکرر موثر نبود، به پزشک مراجعه کنید. ممکن است پزشک یک پاک کننده‌‌ی قوی‌تر تجویز کند.
۲. بثورات پوشک
نوزادان اغلب بثورات ناشی از بستن پوشک را تجربه می‌کنند که شامل قرمز و ملتهب شدن پوست ناحیه‌ی باسن و ناحیه‌ی تناسلی است. این بثورات ناشی از حساسیت پوست به برند پوشک، خیس شدن پوشک یا عدم تعویض مکرر پوشک، عفونت مخمری و ساییدگی پوست هستند. نوزادانی که از بثورات ناشی از پوشک رنج می‌برند، ناآرام‌تر از معمول خواهند شد.
درمان:
برای درمان این بیماری پوستی نوزادان سعی کنید که تا حد ممکن پوست او را تمیز و خشک نگه دارید. به طور مکرر پوشک نوزاد را عوض کنید و از یک کرم محافظ پوست کودک برای بهبود و محافظت از قسمت آسیب دیده استفاده کنید. اگر ممکن است، به نوزاد این اجازه را بدهید که چندین بار در طول روز بدون پوشک باشد. اگر بعد از دو روز درمان خانگی دانه‌های پوستی بدتر شدند، خونریزی کردند یا اگر با تب همراه شدند به پزشک مراجعه کنید.
۳. آکنه‌ی نوزاد
این دانه‌های کوچک ۲ الی ۴ هفته پس از تولد روی پیشانی، گونه‌ها و چانه نوزاد ظاهر می‌شوند. این دانه‌ها معمولا پس از ۳ الی ۴ ماه، بدون هیچ درمان پزشکی برطرف می‌شوند.
درمان:
برای درمان آکنه‌ی نوزاد، به آرامی صورت نوزاد را بشویید و بعد از حمام، پوست نوزاد را با حوله‌ی خشک کنید. از ساییدن و فشار دادن پوست بپرهیزید و از لوسیون یا ژل روی صورت نوزاد استفاده نکنید. برخی از مادران مقدار کمی شیرشان را روی ناحیه‌ی آسیب دیده استعمال می‌کنند.
۴. میلیا
این دانه‌های سفید کوچک ممکن است زمان کوتاهی پس از تولد، روی بینی یا سایر قسمت‌های صورت نوزاد ظاهر شوند. علت ظهور این دانه‌ها انسداد غدد چربی است. این بیماری پوستی نوزادان بدون نیاز به درمان چندین روز یا چندین هفته پس از ظهور، برطرف خواهد شد.
درمان:
هیچ درمانی توصیه نمی‌شود.
۵. زردی یا یرقان
زردی یا یرقان در نوزادان به علت تجمع گلبول‌های قرمزی که رنگی رو به زرد دارند (به نام بیلی روبین) رخ می‌دهد. زردی معمولا در نوزادانی دیده می‌شود که قبل از هفته‌ی ۳۸ بارداری متولد می‌شوند. زردی اغلب به این علت رخ می‌دهد که کبد نوزاد به اندازه‌ی کافی رشد نکرده تا این سلول‌ها را از جریان خون پاک کند. رایج‌ترین علائم زردی شامل زرد شدن پوست و سفیدی چشم‌ها هستند که معمولا دو الی چهار روز پس از تولد دیده می‌شوند.
درمان:
برای بررسی وجود زردی، به آرامی پیشانی نوزاد را فشار دهید. اگر پوست محل فشار، زرد به نظر می‌رسد ممکن است نوزاد دچار زردی باشد. در این شرایط، فورا با پزشک تماس بگیرید تا درباره‌ی درمان با او مشورت کنید. اگر چه زردی خفیف معمولا به خودی خود برطرف می‌شود اما نوع متوسط تا شدید آن می‌تواند خطرناک باشد و به درمان‌هایی نظیر نوردرمانی یا دارو نیاز دارد.
۶. اگزما
حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد از نوزادان ممکن است علائم اگزما را تجربه کنند که شامل سوزش، خشک و سفت شدن پوست است. اگزمای نوزادان معمولا روی گونه‌ها، بازوها و مفاصل پا دیده می‌شود.
اگزما ممکن است به علت خشکی پوست، دلایل ارثی، محرک‌ها، گرما، تعریق و گاهی آلرژی غذایی رخ دهد.
درمان:
اگزمای خفیف با مرطوب کردن روزانه‌ی پوست نوزاد با استفاده از یک لوسیون حاوی سرامید درمان می‌شود. برای تسکین سوزش، نوزاد را به مدت ۱۰ دقیقه در آب گرم حمام کنید. ناخن‌های نوزاد را کوتاه نگه دارید تا مانع از خراشیده شدن پوست شوید. ناخن کشیدن می‌تواند باعث تشدید دانه‌های پوستی شود. از شوینده‌های بدون رایحه و محصولات کودک که برای پوست‌های حساس طراحی شدهاند استفاده کنید.
۷. لکه‌ی ماه گرفتگی
این که نوزادان یک لکه رنگی روی هر قسمتی از بدن‌شان داشته باشند طبیعی است. لکه‌های ماه گرفتگی در تنوعی از رنگ، شکل و اندازه وجود دارند. برخی از لکه‌های ماه گرفتگی به علت اتصال رگ‌های خونی به هم ایجاد می‌شوند. برخی دیگر نیز در نتیجه تجمع رنگدانه‌ی اضافی در پوست شکل می‌گیرند. لکه‌های ماه گرفتگی نوزادان می‌توانند صاف و هم سطح پوست باشند یا برآمده باشند. تقریبا تمام این لکه‌ها بی خطرند.
درمان:
لکه‌های ماه گرفتگی حتما باید توسط پزشک دیده و معاینه شوند. درصد کمی از لکه‌های ماه گرفتگی به مداخله‌ی پزشکی نیاز دارند. لکه‌های ماه گرفتگی نوزادان ممکن است با گذر زمان کم رنگ یا ناپدید شوند.
برخی از انواع لکه‌های ماه گرفتگی عبارتند از:
همانژیوم (Hemangioma):
همانژیوم شامل لکه‌های ماه گرفتگی برآمده و قرمز رنگ است که در اولین ماه بعد از تولد ظاهر می‌شوند. این لکه‌ها معمولا بعد از یک سال محو می‌شوند.
خال لکه شرابی (nevus flammeus):
این خال‌ها ظاهر صاف، صورتی یا قرمز رنگی دارند و روی پیشانی یا بینی نوزاد وجود دارند. به این خال‌ها، بوسه‌ی فرشته نیز می‌گویند.
درمال ملانوسیتوز مادرزادی (Congenital dermal melanocytosis):
این لکه‌های ماه گرفتگی مادرزادی اغلب شبیه خون‌مردگی و کبودی به نظر می‌رسند. به این لکه‌های مادرزادی، لکه‌ی مغولی نیز گفته می‌شود.
۸. بثورات حرارتی (عرق سوز شدن)
اگر دانه‌های قرمز روی پوست ظاهر شوند ممکن است نشان دهنده‌ی عرق سوز شدن باشند. عرق سوز شدن معمولا به علت لباس پوشیدن زیاد از حد نوزاد در هوای گرم و مرطوب یا استفاده از چندین عدد لباس در فصل‌های خنک رخ می‌دهد.
درمان:
بثورات حرارتی به خودی خود و بعد از خنک شدن بدن نوزاد از بین می‌روند.
اگر بیرون هستید، نوزاد را به سایه یا جایی خنک‌تر منتقل کنید. یک حمام خنک هم می‌تواند موثر باشد. در ماه‌های زمستان، فرزندتان را به نحوی لباس بپوشانید که بتوانید دمای بدن او را تحت کنترل داشته باشید و در صورت لزوم میزان لباس‌های او را تنظیم کنید.
۹. روزئولا یا بیماری ششم
دانه‌های پوستی قرمز-صورتی روی کمر، گردن و بازوها از علائم روزئولا در نظر گرفته می‌شوند. روزئولا ویروسی است که منجر به یک بیماری خفیف در نوزادان بین ۶ ماه تا ۲ سال می‌شود. دانه‌های پوستی ناشی از روزئولا معمولا با تب بالا همراهند و خارش ندارند.
درمان:
دانه‌های پوستی مربوط به روزئولا بدون نیاز به درمان برطرف خواهند شد. برای تشخیص و کنترل تب نوزاد نیاز به مراجعه به پزشک است.
۱۰. اریتما توکسیکوم
اریتما توکسیکوم که به راش نوزادی هم معروف است شامل برآمدگی‌های سفید یا زرد رنگی است که با پوست قرمز احاطه شده اند. این دانه‌ها می‌توانند هر جایی از بدن نوزاد ظاهر شوند. این اختلال نیمی از نوزادان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در روزهای ابتدایی تولد ظاهر می‌شوند.
درمان:
هیچ درمانی برای اریتما توکسیکوم توصیه نمی‌شود و این عارضه معمولا به خودی خود تا چهار ماهگی برطرف می‌شود.
۱۱. درماتیت تماسی
درماتیت تماسی یک واکنش آلرژیک روی پوست است که می‌تواند به شکل دانه‌های پوستی، ورم و کهیر ظاهر شود. این حساسیت به این علت رخ می‌دهد که نوزاد در تماس با چیزی قرار می‌گیرد که پوستش را تحریک می‌کند.
درمان:
برای درمان درماتیت تماسی بهتر است که یک برنامه‌ی دوبخشی را دنبال کنید:
- درمان علائم درماتیت تماسی
- تشخیص هر آن چه سبب این اختلال شده است.
اگر نوزاد در تماس با یک آلرژن یا محرک شناخته شده قرار گرفت، قسمت مورد نظر را با آب و صابون بشویید.
زمانی که درماتیت تماسی رخ می‌دهد می‌توانید با پزشک درباره‌ی پمادها یا کرم‌هایی که استعمال آن‌ها بی خطر است صحبت کنید.
اگر فرزندتان علائم تنفسی دارد، اگر صورت یا ناحیه‌ی تناسلی نوزاد تحت تاثیر قرار گرفته‌‌اند یا اگر علائم عفونت (همچون تب بالای ۳۷ درجه سلسیوس) وجود دارد، باید فورا دنبال درمان باشید.
در چه صورت پوست کودک حساس تلقی می‌شود؟
برخی از کودکان بعد از تماس با مواد گوناگون دچار خشکی پوست و دانه‌های پوستی می‌شوند. اگر فرزندتان هر یک از موارد زیر را دارد، ممکن است پوست حساسی داشته باشد:
- واکنش پوستی بعد از حمام با صابون
- واکنش پوستی بعد از استعمال لوسیون که می‌تواند ناشی از رایحه یا سایر مواد تشکیل دهنده‌ی لوسیون باشد.
- تغییرات پوستی بعد از لباس پوشیدن یا پیچیده شدن در پتو، که معمولا به علت مواد شوینده یا رنگ‌ها رخ می‌دهد.
به طور کلی اگر متوجه هر نوع تغییرات یا واکنش پوستی در طول فعالیت‌های همیشگی یا بعد از آن شدید که شامل تماس با مواد شوینده، رنگ، صابون یا رایحه هستند، این موارد می‌توانند از نشانه‌های حساس بودن پوست نوزاد باشند.
اگر فرزندتان پوست حساسی دارد چه اقداماتی باید انجام دهید؟
تشخیص این که فرزندتان به چه موادی حساسیت دارد از اهمیت زیادی برخوردار است. اگر مطمئن نیستید که چه چیزی سبب این واکنش‌های پوستی می‌شود می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:
- از استفاده از مواد شوینده‌ای که حاوی رایحه یا رنگ هستند بپرهیزید.
- زمانی که می‌خواهید نوزاد را تمیز کنید یا در طول حمام، از صابون‌های ملایم استفاده کنید.
- برای حمام کردن نوزاد از تکنیک‌های درست استفاده کنید.
- ناحیه‌ی تناسلی نوزاد را تمیز و خشک نگه دارید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
اگر نوزاد دچار دانه‌های پوستی‌ای شده که نمی‌توانید نوع آن را مشخص کنید بهتر است با پزشک مشورت کنید. در صورت بروز هر یک از موارد زیر نیز با پزشک مشورت کنید:
- دانه‌های پوستی، خشک شدن پوست و ترک خوردن پوست که بعد از چند روز بهبود پیدا نمی‌کنند یا بدتر می‌شوند.
- تب داشتن به همراه عارضه‌ی پوستی
- در صورتی که حتی با وجود درمان هم دانه‌های پوستی بهبود پیدا نکنند.
- دانه‌های پوستی که عفونی به نظر می‌رسند.
قبل از این که از هر نوع دارویی برای درمان فرزندتان استفاده کنید بهتر است که با پزشک مشورت کنید. پزشک گزینه‌های درمانی بی خطری را به شما پیشنهاد می‌دهد.
خلاصه
از انواع رایج بیماری پوستی نوزادان که در اولین روزها یا هفته‌های زندگی او دیده می‌شود، آکنه روی صورت او است. این حالت عادی است و باید چندین روز پس از تولد از بین برود.
نوزادان اغلب منافذ مسدود شده کوچکی به نام میلیا دارند. این منافذ ممکن است شبیه جوش‌های خیلی کوچک به نظر برسند اما از علائم عفونت نیستند. با رشد نوزاد، این دانه‌ها نیز به خودی خود برطرف خواهند شد.
پوست نوزاد همچنین در معرض راش‌های گرمایی (بثورات حرارتی) نیز قرار دارد. با بالاتر رفتن سن نوزاد، یاد می‌گیرید که فرزندتان به چه چیزهایی حساسیت دارد و چگونه به نحو بهتری از هر آن چه که سبب این حساسیت می‌شود دوری کنید.
اگر فرزندتان دچار اگزما شده است ممکن است در ابتدا متوجه‌ی ظهور علائم آن روی گونه‌ها و صورت او شوید. وقتی نوزاد بزرگ‌تر می‌شود معمولا اگزما در چین‌های پوستی همچون چین‌های اطراف آرنج شکل می‌گیرد.
منبع: mom365, healthline
