زبالههای فضایی در روز هم قابل ردیابی شدند
دانشمندان به روشی برای شناسایی و ردیابی زبالههای فضایی در نور روز دست یافتند. این روش، بازده ایستگاههای سنجش زبالههای فضایی را به میزان چشمگیری افزایش خواهد داد.
شاید هنگام تماشای آسمان برای ناظران زمینی قابل دید نباشد، اما زبالههای فضایی بسیاری پیرامون زمین سرگردان هستنند. قطعاتی که از ماهوارههای غیرعملیاتی، مراحل جدایش موشکها و دیگر دستساختههای دور ریختهشدهی بشر، مانند یک حباب بزرگ زباله پیرامون زمین میگردند. به این ترتیب ردیابی موقعیت این اشیاء برای ایمنی کار ماهوارهها و مأموریتهای سرنشیندار انسان در فضا و همچنین برآورد خطرات آنها برای ایستگاه فضایی بینالمللی ضروری است.
به نوشتهی MIT تکنولوژی ریویو، یک پژوهش انجام شده توسط گروهی از محققان اروپایی روش تازهای را برای رهگیری اشیاء غیرکاربردی در فضا پیشنهاد میدهد که به کمک آن میتوان زبالههای فضایی را در نور روز هم ردیابی کرد. این روش نسبت به روشهای پیشین که در بازههای زمانی خاصی امکان ردیابی بود، بازدهی بهتری خواهد داشت.
استفاده از لیزر، یکی از راههای ردیابی زبالههای فضایی است. هنگامی که لیزر به جسمی برخورد میکند، بازتاب مییابد و دانشمندان با شناسایی این پاسخ میتوانند دادههای یک زبالهی فضایی را به دست آورده و ثبت کنند. این روش دقت بالایی ندارد و مشخص کردن مکان دقیق زبالههای فضایی تنها بر پایهی پاسخ لیزری، دشوار است.
برای تقویت اثربخشی این روش، دانشمندان از لنزهایی برای شناسایی بازتاب نور خورشید از زبالههای فضایی استفاده میکنند. اما این روش نیز تنها در هنگام طلوع یا غروب خورشید قابل انجام است زیرا نور شدید روز، روی تجهیزات تصویربرداری اثر میگذارد و مانع شناسایی و ردیابی آسان زبالههای فضایی میشود.
در مقالهی جدیدی که در نشریهی Nature Communications منتشر شده، پژوهشگران توضیح میدهند که چگونه با این روش ابداعی میتوان زبالههای فضایی را در نور روز شناسایی کرد. آنها یک سامانهی تصویربرداری ویژه با فیلتر ساختهاند که اجازه میدهد ستارگان را در آسمان آبی ببینند. این به خودی خود یک دستاورد مطلوب است، اما با توجه به اینکه بازتاب نور خورشید توسط زبالههای فضایی بسیار روشنتر از ستارگان است، این سامانهی ابداعی به پژوهشگران این امکان را هم میدهد که نور بازتابی از زبالههای فضایی را با ستارگان در پسزمینه مقایسه کنند.
این پژوهشگران در این رابطه میگویند: «زبالههای فضایی در برابر پسزمینهی آبی آسمان شناسایی و خطاها در زمان واقعی اصلاح میشود. این نتایج یک نقطهی شروع برای همهی ایستگاههای لیزری تشخیص زبالههای فضایی است تا بازدهی آنها در آیندهای نزدیک به میزان چشمگیری افزایش یابد.»
برای نمونه یک ایستگاه جدید لیزر در جزایر قناری که در کنار ایستگاه زمینی نوری «آژانس فضایی اروپا» (Optical Ground Station) قرار دارد، در حال توسعه است تا فناوریهای گوناگون لیزر، از جمله نتایج این پژوهش را بیازماید.
بدین ترتیب یک شبکهی متشکل از چندین ایستگاه در سراسر جهان، خواهد توانست پیشبینی مداری را به میزان چشمگیری بهبود دهد. چیزی که برای مأموریتهای پاکسازی، هشدار برخورد، مانورهای دور شدن یا تعیین شیوهی برخورد، ضروری است.
با توجه به گسترش مأموریتهای فضایی و حتی وارد شدن شرکتهای خصوصی در این عرصه و همچنان که بشر با کاوشگرها و حتی مأموریتهای سرنشیندار منظومهی شمسی را کاوش میکند، شناسایی دقیق زبالههای فضایی روزبهروز اهمیت بیشتری مییابد. تعیین مسیری درست برای مأموریتهای فضایی، بین حجم زیاد زبالههای فضایی که تاکنون به فضا وارد کردهایم، همه روزه چالشبرانگیزتر خواهد شد اما سیستمهایی مانند این پژوهش انجام شده، کار را کمی سادهتر خواهد کرد.