فیلم نظم نوین در جشنوارهی ونیز ۲۰۲۰؛ عروسی که به خون کشیده میشود
فیلم «نظم نوین» به کارگردانی میشل فرانکو یک تریلر مهیج و دیستوپیایی است که از سویههای متفاوت حکومتهای دیکتاتوری و توتالیتار را نقد میکند.
بسیاری از سینمادوستان از میشل فرانکو بهعنوان فرزند جشنوارهی کن یاد میکنند. فیلمساز مکزیکی که هیچگاه این رویداد را دست خالی ترک نکرده است، اما امسال فرانکو با فیلم نظم نوین به جای کن به جشنوارهی ونیز آمد و جایزهی بزرگ هیأت داوران بخش مسابقهی اصلی را از آن خود کرد. نظم نوین را میتوان یک اثر دیستوپیایی خواند که خودکامگی و دیکتاتوری به هر نحوی را محکوم به شکست و منشاء هرج و مرج در جامعه میداند. با توجه به نظر منتقدان و بینندگان جدیدترین ساخته فرانکو، این فیلم یک تریلر هیجانانگیز است که هرچه رو به جلو میرود تمهای سیاسی آن بر سایر جنبههای اثر غالب میشوند.
داستان نظم نوین از زاویهی دید یک تازه عروس روایت میشود که مراسم ازدواج او به دنبال ورود چند مهمان ناخوانده به خشونت کشیده میشود. خدمتکاران نو عروس، برای او و علیه خانوادهاش سعی بر کنترل شرایط دارند اما داستان به این سادگی پیش نمیرود. فیلم هرچه به انتها نزدیکتر میشود بر این مسأله تأکید میکند که اگر به درخواستها و اعتراضات مردمی به مسالمتآمیزترین طریق ممکن پاسخ داده نشود، پای هرج و مرج و درگیریهای خونین به میان میآید.
نقدهای فیلم نظم نوین
ورایتی / پیتر دبروج
فرانکو یک فیلمساز خونسرد و بسیار روشنفکر است که میداند مخاطبش را چگونه تحت تأثیر قرار دهد. نظم نوین یک تمرین سینمایی با توجه به ناآرامیهای اخیر جهان است برای اینکه نشان دهد اگر انقلابی در مکزیکو سیتی رخ دهد، روند آن چگونه خواهد بود. این فیلم هم مانند «جوکر» از ممکن بودن تغییرات ساختاری صحبت میکند، اما غیرقابل کنترل بودن دامنهی مسائلی که مطرح میکند یک حس بدبینی نسبت به فیلم ایجاد خواهد کرد.
نظم نوین روی یک خانوادهی پولدار سفیدپوست متمرکز است که در وسط یک کودتای خشونتآمیز گرفتار شدهاند. پس از یک مونتاژ سورئال و کوتاه از قتل عامهای در حال انجام -با استفادهی کنایی از رنگهای قرمز و سبز و اشاره به پرچم مکزیک- فرانکو توجه بیننده را به یک مراسم عروسی جلب میکند. اما این مراسم خیلی زود به خون کشیده میشود و فیلمساز شیر مرگ خود را باز میکند. همواره انتظار داریم مرگها در یک فیلم سینمایی معنادار و یا حداقل قاعدهمند باشند، اما فرانکو توجهای به انتظارهای ما ندارد.
هنگامی که فیلم از مراسم عروسی فاصله میگیرد و در بیرون محاصرهی پلیس و پخش رادیویی گستردهی ماجرا را به تصویر میکشد، بیننده با دیدن قابهایی از غارتها و ناامنیها شگفتزده میشود. داستان بر اساس یک خانواده گسترش مییابد، اما در نیمهی دوم ابعاد بسیار گستردهتری پیدا میکند. شاید جهانبینی فرانکو کمی تلخ باشد و برخی از سکانسهای نظم نوین به فیلم «سالو یا ۱۲۰ روز در سودوم» شباهت پیدا کنند، اما این فیلمساز مکزیکی همواره به هوش مخاطب احترام گذاشته است و سیاسیترین فیلم او حرفهای جالبی پیرامون اعتراضات امروز مردم جهان دارد.
هالیوود ریپورتر / دیوید رونی
میشل فرانکو با فیلمهای قبلی خود نشان داده تا چه اندازه نسبت به نابرابریهای اجتماعی و خودکامگی حکومتها حساس است. جدیدترین ساخته فرانکو را میتوان سیاسیترین فیلم او دانست؛ اثری که توأمان ناراحتکنندهترین فیلم او هم به شمار میرود. فرقی نمیکند در کجای هرم تقسیم سرمایه در دنیای امروز قرار گرفتهاید، نظم نوین جهانی با داستان دلهرهآور و اجتماعی خود توجه شما را جلب میکند.
فرانکو میگوید ۴ سال پیش و هنگامی که درحال نوشتن فیلمنامهی نظم نوین بوده، هرگز تصور نمیکرده است در سال ۲۰۲۰ قرابتهای بیشماری میان فیلم او با دنیای واقعی پیدا شود. نمونههایی از ناآرامیهای هنگکنگ تا نمونههایی همچون اعتراضات این روزهای آمریکا در این فیلم وجود دارد. فرانکو کودتایی را روایت میکند که در آن طبقهی حاکم توسط معترضین به زیر کشیده میشوند.
ایندی وایر / نیکولاس باربر
امتیاز: +C
پس از تماشای نظم نوین دیگر بدون ترس به رنگ سبز نگاه نخواهید کرد. در فیلم درام-تریلر جدید فرانکو رنگ سبک نماد جنبش اعتراضی است که علیه طبقهی حاکم قیام کردهاند. ماجرای فیلم از یک عروسی شروع میشود و روی دختر خانوادهی ثروتمندی تمرکز میکند که تصور زندگی خوبی را در ذهن میپروراند.
نظم نوین در بخشهای میانی به «فرزندان بشر» از آلفونسو کوارون نزدیک میشود و در اینجا هم در یک دنیای آخرالزمانی ماجرای دزدیده شدن یک شخصیت توسط افراد خشن داستان و بازپسگیری و حفظ سلامت او مطرح میشود. پس از سکانسهای عروسی تنها پای درد و رنجهای یک خانواده در میان نیست و موضوعات فیلم به نابرابریهای ملی پیوند میخورند.
متأسفانه وحشت بیامان اثر تأثیرگذار نیست و انبوهی از سکانسهای تیراندازی با صداهای بلند و شوکه کننده و نماهایی بسته از چهرههای وحشتزده را میبینیم که ما را به سمت عدالتخواهی نمیبرند؛ زیرا ممکن است پس از تماشای این فیلم با خود بگویید خوب است که دنیای اطراف ما به اندازهی نظم نوین بد نیست. هیچکدام از هرج و مرجها و معضلات نمایش داده شده در فیلم دور از ذهن نیستند، اما کنار هم قرار دادن تمام این اتفاقات در یک فیلم ۸۶ دقیقهای بیشتر از اینکه آن را به اثری تأثیرگذار تبدیل کند، جدیدترین ساختهی فرانکو را به آثار علمی-تخیلی نزدیک کرده است.