مناظر طبیعت چگونه باعث کاهش درد در مغز می‌شوند؟
یک مطالعه تصویر برداری عصبی جدید نشان داده است که مشاهده مناظر طبیعی می‌تواند به طور قابل توجهی درک افراد از درد را کاهش دهد. محققان دریافتند که شرکت کنندگان هنگام مشاهده تصاویر مجازی از طبیعت، درد کمتری گزارش کردند و فعالیت مغزی مرتبط با پردازش درد نیز تغییر یافت. این تأثیر در مقایسه با مشاهده محیط‌های شهری یا اداری، چشمگیرتر بود.
با استفاده از یادگیری ماشینی پیشرفته برای تحلیل اسکن‌های مغزی، دانشمندان تأیید کردند که کاهش درد ناشی از کاهش فعالیت در نواحی پردازش سیگنال‌های حسی درد بوده است و نه صرفاً یک اثر تلقینی. این یافته‌ها نشان می‌دهد که تجربیات مجازی از طبیعت می‌توانند به عنوان روش‌های درمانی غیر تهاجمی و در دسترس، مکمل روش‌های مرسوم مدیریت درد باشند.
نکات کلیدی
- کاهش درک درد: مشاهده صحنه‌های مجازی از طبیعت، هم احساس درد گزارش شده و هم فعالیت مغزی مرتبط با پردازش درد را کاهش داد.
- شواهد مغزی: اسکن‌های پیشرفته نشان دادند که سیگنال‌های حسی درد در مغز هنگام مشاهده مناظر طبیعی به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافت.
- پتانسیل درمانی در دسترس: این تأثیر می‌تواند به روش‌های غیر دارویی مؤثر برای مدیریت درد از طریق فناوری‌های مجازی منجر شود.
منبع: دانشگاه اکستر
کاهش درد از طریق تصاویر مجازی طبیعت
یک مطالعه جدید در زمینه تصویر برداری عصبی نشان داده است که تماشای مناظر طبیعی می‌تواند نحوه تجربه درد را کاهش دهد، زیرا فعالیت مغزی مرتبط با درک درد را کاهش می‌دهد. این پژوهش که در مجله Nature Communications منتشر شده و توسط تیمی از دانشگاه وین و دانشگاه اکستر انجام شده است، پایه‌ای امیدوار کننده برای روش‌های جدید غیر دارویی در درمان درد ارائه می‌دهد.
در این مطالعه، پژوهشگران با استفاده از دستگاه fMRI، فعالیت مغزی ۴۹ شرکت کننده در اتریش را هنگام دریافت مجموعه‌ای از شوک‌های الکتریکی کوچک بررسی کردند. نتایج نشان داد که هنگام مشاهده ویدئوهای صحنه‌های طبیعی در مقایسه با محیط‌های شهری یا اداری، نه تنها احساس درد شرکت کنندگان کاهش یافت، بلکه پاسخ‌های خاص مغزی مرتبط با پردازش درد نیز تغییر کرد.
این مطالعه با استفاده از یادگیری ماشینی پیشرفته شبکه‌های مغزی مرتبط با پردازش درد را تجزیه و تحلیل کرد و نشان داد که سیگنال‌های حسی خامی که مغز در هنگام درد دریافت می‌کند، هنگام مشاهده مناظر مجازی باکیفیت از طبیعت کاهش می‌یابد. این پژوهش نه تنها یافته‌های قبلی را که نشان می‌دادند طبیعت می‌تواند احساس ذهنی درد را کاهش دهد، تأیید کرد، بلکه برای نخستین بار نشان داد که محیط‌های طبیعی چگونه بر فعالیت مغزی تأثیر می‌گذارند و از تجربیات ناخوشایند می‌کاهند.
مکس اشتاینینگر، دانشجوی دکتری در دانشگاه وین و نویسنده اصلی این مطالعه، توضیح داد:
«مطالعات بسیاری نشان داده‌اند که افراد هنگام قرار گرفتن در طبیعت، به طور مداوم درد کمتری را گزارش می‌کنند. اما تاکنون، دلیل این پدیده مشخص نبود. مطالعه ما برای اولین بار شواهدی از طریق اسکن مغزی ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد این تأثیر صرفاً یک “اثر تلقینی” نیست – یعنی ناشی از باورها و انتظارات افراد که طبیعت برایشان مفید است – بلکه در واقع، مغز به اطلاعات مربوط به محل درد و شدت آن واکنش کمتری نشان می‌دهد.»
تأثیر واقعی طبیعت در کاهش درد
«یافته‌های ما نشان می‌دهد که اثر تسکین دهنده درد طبیعت واقعی است، اگر چه شدت این اثر تقریباً نصف اثر داروهای مسکن است.»
«افرادی که از درد رنج می‌برند، باید همچنان داروهای تجویز شده را مصرف کنند. اما امیدواریم در آینده، روش‌های جایگزینی مانند تجربه طبیعت بتوانند به بهبود مدیریت درد کمک کنند.»
حل یک معمای دیرینه درباره نقش شفا بخش طبیعت
این پژوهش به رمزگشایی از معمای قدیمی درباره قدرت شفابخش محیط‌های طبیعی نیز کمک کرده است.
بیش از چهل سال پیش، راجر اولریش، پژوهشگر پیشگام آمریکایی، در مطالعه‌ای نشان داد که بیمارانی که از پنجره اتاق بیمارستان خود فضای سبز را مشاهده می‌کردند، نیاز کمتری به مصرف داروهای مسکن داشتند و سریع‌تر بهبود می‌یافتند، در مقایسه با بیمارانی که منظره‌ای از یک دیوار آجری می‌دیدند. با این حال، علت این پدیده برای دهه‌ها ناشناخته باقی مانده بود.
یافته‌های جدید، اولین توضیح علمی و مستدل از دلیل کاهش درد در بیماران مطالعه اولریش را ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که تجربه‌های مجازی از طبیعت می‌تواند این مزایا را برای همه افراد، در هر مکانی، فراهم کند. این موضوع، راهکاری غیرتهاجمی و در دسترس برای مدیریت درد محسوب می‌شود.
دکتر الکس اسمالی، از دانشگاه اکستر و یکی از نویسندگان این مطالعه، اظهار داشت:
«این پژوهش نشان می‌دهد که تجربه‌های مجازی از طبیعت می‌تواند اثر شفا بخش طبیعت را به افرادی که امکان حضور در محیط‌های طبیعی را ندارند، منتقل کند. اما ما امیدواریم که نتایج این مطالعه، اهمیت حفاظت از محیط‌های طبیعی سالم و فعال را نیز تأیید کند و مردم را به گذراندن وقت در طبیعت تشویق کند؛ زیرا این امر هم برای سلامت انسان و هم برای سیاره ما مفید است.»
وی افزود: «اینکه بتوان اثر تسکین دهنده درد را از طریق طبیعت مجازی و با روشی ساده به دست آورد، پیامدهای عملی مهمی برای درمان‌های غیر دارویی دارد و مسیرهای جدیدی را برای تحقیق در مورد تأثیرات طبیعت بر ذهن و مغز باز می‌کند.»
چکیده پژوهش
قرار گرفتن در معرض طبیعت مزایای زیادی برای سلامت دارد و ممکن است درد حاد را کاهش دهد. اما از آنجا که درد پدیده‌ای چند وجهی و ذهنی است و پژوهش‌های پیشین محدودیت‌های روش شناختی داشته‌اند، هنوز مشخص نیست که آیا کاهش درد واقعاً ناشی از اثر ضد درد طبیعت است یا اینکه این تأثیرات ناشی از سوگیری‌های ذهنی و عوامل روانشناختی عمومی هستند.
در این مطالعه تصویر برداری عصبی، که با ثبت اولیه فرضیات پژوهشی انجام شد، نحوه تأثیر طبیعت بر پاسخ‌های مغزی مرتبط با پردازش درد بررسی شد. در این آزمایش، ۴۹ فرد سالم که شوک‌های الکتریکی دریافت می‌کردند، هنگام مشاهده صحنه‌های مجازی از طبیعت، احساس درد کمتری را گزارش کردند، در مقایسه با افرادی که در معرض محیط‌های شهری یا فضای بسته بودند.
تحلیل الگوهای فعال‌سازی مغزی نشان داد که اثر تسکین دهنده درد طبیعت با کاهش پردازش عصبی مرتبط با حس درد همراه است، نه صرفاً تغییرات در پردازش شناختی-هیجانی. بررسی‌های دقیق‌تر نشان داد که فعالیت بخش‌هایی از مغز که به پردازش حسی درد مرتبط هستند، کاهش یافته است، از جمله تالاموس، قشر حسی ثانویه و اینسولای خلفی.
این یافته‌ها نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض طبیعت مجازی، واقعاً اثر ضد درد دارد و از طریق تغییر در پردازش عصبی مربوط به درد، می‌تواند به‌عنوان یک روش مکمل در درمان‌های غیردارویی درد مورد استفاده قرار گیرد. قابلیت دستیابی به این اثر از طریق طبیعت مجازی، پیامدهای عملی مهمی برای درمان‌های غیر دارویی دارد و مسیرهای جدیدی را برای تحقیق درباره تأثیر طبیعت بر ذهن و مغز باز می‌کند.
