جیمز وب با نگاه به ساعت شنی کیهانی لحظهی تولد یک ستاره را ثبت کرد
تلسکوپ فضایی جیمز وب با قدرت فروسرخ خود و رصد ساختاری مشابه ساعت شنی، دوران تولد یک ستاره را به تصویر کشید.
پیشستارهای که در مرکز تصویر تازهی جیمز وب قرار گرفته، اگرچه در ابری تاریک از گاز و غبار به شکل ساعت شنی، از دید ما پنهان شده است، اما نور تماشایی خود را به بالا و پایین ابر پراکنده میکند. خط تاریک در میانهی این ساعت شنی هم یک قرص پیشسیارهای به اندازهی منظومهی شمسی است. ابری متراکم از گاز و غبار که میتواند در آینده یک سیاره را تشکیل دهد.
ستارهی نوزاد L1527 در ناحیهی ستارهزایی صورت فلکی «ثور» (Taurus) هنوز راه زیادی تا تبدیل شدن به یک ستارهی تمام عیار در پیش دارد. این جرم کیهانی تنها حدود ۱۰۰ هزار سال سن دارد که در مقایسه با خورشید ما با حدود ۴.۶ میلیارد سال سن، بسیار کمتر است.
L1527 با توجه به سن و درخشندگیاش که در طیف فروسرخ دور توسط مأموریتهایی مانند «ایراس» (Infrared Astronomical Satellite) رصد شده بود، بهعنوان یک پیشستارهی کلاس ۰ یعنی اولین مرحلهی تشکیل ستاره، در نظر گرفته میشود.
این پیشستاره هنوز انرژی خود را توسط همجوشی هستهای هیدروژن که یک ویژگی اساسی در ستارگان است، تولید نمیکند. شکل آن هم که یک تودهی کروی و پُف کرده از گاز داغ با ۲۰ تا ۴۰ درصد جرم خورشید است، در حال حاضر ناپایدار است.
ابرهای آبی و نارنجی در تصویر حفرههای عظیمی هستند که در اثر پرتاب مواد از پیشستاره و برخورد آنها با مواد اطراف ایجاد شدهاند. رنگهای جذاب این سحابی که برای انسان نامرئی هستند و فقط در طیف فروسرخ دیده میشوند، توسط «دوربین فروسرخ نزدیک» (NIRCam) جیمز وب آشکار شدهاند.
نواحی آبی مناطقی هستند که لایهی گرد و غبار در نازکترین حالت خود قرار دارد. هرچه لایهی گرد و غبار ضخیمتر باشد، نور آبی کمتری امکان فرار دارد و بدین ترتیب حفرههای نارنجی ایجاد میشوند.
موجهای شوک و جریانهای آشفتهی ایجاد شده طی روند تشکیل ستاره، مانع از تشکیل ستارههای جدید میشوند و در غیر این صورت، در سراسر سحابی شاهد شکلگیری ستارگان بودیم. اما اکنون ستارهی اولیه بر فضا مسلط شده است و بسیاری از مواد اطراف را به سوی خود جذب میکند.
حالا با نگاه جیمز وب به این ستارهی دوردست، پژوهشگران معتقدند که میتوانند به درک بهتری دربارهی دوران نوزادی خورشید و منظومهی شمسی برسند.
عکس: پیشستارهی L1527 از نگاه جیمز وب
Credit: NASA/ESA/CSA/STScI