یک دیش غول‌پیکر تازه به شبکه‌ی فضای دوردست ناسا اضافه شد

امیر نیک‌رو

۱۰ آذر ۱۴۰۳ | ۱۰:۵۹ زمان مورد نیاز برای مطالعه: ۳ دقیقه

با برنامه‌ریزی برای مأموریت‌های جدید از جمله برنامه‌ی آرتمیس، ناسا یک دیش قدرتمند تازه را به مجموعه ابزارهای شبکه‌ی فضای دوردست خود افزود تا ارتباط خود را با مأموریت‌های فضایی فعلی و آینده به‌روز نگه دارد.

این آنتن قدرتمند قابلیت‌های تازه‌ای را به شبکه‌ی فضای دوردست (DSN) ارتباطات و ناوبری ناسا اضافه می‌کند. این شبکه به‌‌عنوان یک تابلو برق میان‌سیاره‌ای عمل می‌کند و رابط بین زمین و مأموریت‌های فضایی به ماه و فراتر از آن است. دیش تازه با نام «ایستگاه فضای دوردست ۵۶» (Deep Space Station 56) یا DSS-56 اکنون در مدار قرار دارد و آماده‌ی برقراری ارتباط با مأموریت‌های گوناگون از جمله مأموریت مارس ۲۰۲۰ و مریخ‌نورد پشتکار (Preseverence) ناسا است که ماه آینده روی سیاره‌ی سرخ فرود می‌آید.

ساخت این دیش ۳۴ متری از سال ۲۰۱۷ در مجتمع ارتباطات فضایی دوردست مادرید اسپانیا در آغاز شده بود. با توجه به اینکه آنتن‌های فعلی فقط می‌توانند در باندهای فرکانسی خاصی دریافت و ارسال داشته باشند، ارتباط آن‌ها اغلب به فضاپیماهای خاص محدود می‌شود. اما DSS-56 نخستین آنتن است که به محض قرارگیری در شبکه (آنلاین شدن) از دامنه‌ی کامل فرکانس‌های ارتباطی شبکه فضای دوردست استفاده می‌کند. این یعنی DSS-56 یک آنتن «همه در یکی» است که می‌تواند با تمام مأموریت‌هایی که DSN پشتیبانی می‌کند ارتباط برقرار کرده و به‌عنوان پشتیبان برای هر آنتن دیگر مجموعه‌ی مادرید استفاده شود.

«بدری یونس» (Badri Younes) مدیر برنامه‌ی ارتباطات و ناوبری فضایی ناسا (SCaN) خاطرنشان کرد: «DSS-56 به شبکه‌ی فضای دوردست، قابلیت اطمینان و انعطاف‌پذیری لحظه‌ای بیشتری می‌دهد. این ابزار جدید پشتیبانی پیوسته‌ی ما از بیش از ۳۰ مأموریت اعماق فضا را که برای موفقیت به خدمات ما وابسته‌اند، نشان می‌دهد.»

با افزودن DSS-56 و آنتن‌های ۳۴ متری دیگر به هر سه مجتمع DSN در سراسر جهان، این شبکه در حال توسعه و آماده‌سازی برای ایفای نقشی حیاتی در کسب اطمینان از پشتیبانی ارتباطات و ناوبری مأموریت‌های رباتیک آینده‌ی ماه و مریخ و همچنین مأموریت‌های سرنشین‌دار آرتمیس است.

نشان برنامه‌ی بازگشت به ماه آرتمیس
Credit: NASA

«توماس زوربوچن» (Thomas Zurbuchen) معاون اداره‌ی مأموریت علمی ناسا در واشنگتن گفت: «شبکه فضای دوردست برای بسیاری از کارهای فعلی و آینده در کل منظومه‌ی شمسی حیاتی است. این مجموعه ما را از زمین به کاوشگران رباتیک دوردست متصل می‌کند و با به‌روزرسانی‌های انجام شده، هم‌زمان با آماده‌سازی مأموریت‌های انسانی به ماه و فراتر از آن، توانایی‌های ما را گسترش می‌دهد. این آنتن جدید در یک مشارکت بین‌المللی ساخته شده و با ادامه‌ی کاوش در اعماق فضا، در نهایت به نفع همه‌ی بشریت خواهد بود.»

با افزایش انعطاف‌پذیری DSS-56 مرحله‌ی پیچیده‌تری آغاز شد که شامل آزمایش و کالیبراسیون مجموعه‌ی بزرگتری از سیستم‌ها، پیش از آنلاین شدن این آنتن بود. بدین ترتیب روز جمعه ۲۲ ژانویه (۳ بهمن) با شرکت سازندگان بین‌المللی این آنتن در یک افتتاحیه‌ی مجازی، فعالیت آن رسما آغاز شد. رویدادی که به دلیل وجود برف بی‌سابقه در اسپانیا به تأخیر افتاده بود.

«بردفورد آرنولد» (Bradford Arnold) مدیر پروژه‌ی DSN در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا (JPL) گفت: «پس از طولانی شدن روند راه‌اندازی، آنتن ۳۴ متری جدید DSN اکنون با فضاپیماهای ما ارتباط دارد. با وجود آنکه محدودیت‌های همه‌گیری کرونا و شرایط آب‌وهوایی اخیر در اسپانیا چالش‌های مهمی بود، پرسنل ما در مادرید پایداری کردند و من مفتخرم که از DSS-56 در خانواده‌ی جهانی DSN استقبال می‌کنم.»

علاوه بر اسپانیا، شبکه‌ی فضای دوردست ناسا (DSN) دارای ایستگاه‌های زمینی در کالیفرنیا (گلدستون) و استرالیا (کانبرا) است. این پیکربندی به کنترل‌کننده‌های مأموریت امکان می‌دهد تا در هر زمان از چرخش زمین با فضاپیماها در سراسر منظومه‌ی شمسی ارتباط برقرار کنند.

DSN در ژانویه‌ی ۱۹۵۸ و هنگامی تأسیس شد که JPL با ارتش ایالات متحده آمریکا برای استقرار ایستگاه‌های ردیاب رادیویی قابل حمل در کالیفرنیا، نیجریه و سنگاپور برای دریافت تله‌متری نخستین ماهواره‌ی موفق آمریکا، «اکسپلورر ۱» (Explorer 1) قرارداد بست. پس از انتقال JPL به ناسا در ۳ دسامبر ۱۹۵۸ برنامه‌ی فضایی غیرنظامی تازه تاسیس آمریکا، «شبکه‌ی فضای دوردست» را برای برقراری ارتباط با همه مأموریت‌های اعماق فضا تأسیس کرد که از سال ۱۹۶۳ به طور به‌عنوان ستون فقرات ارتباطات فضای دوردست ناسا و مأموریت‌های بین المللی از جمله مأموریت‌های آپولو و وویجر ۱ و وویجر ۲ مشغول فعالیت است.