ناسا برای دفاع از زمین یک سیارک را با فضاپیما هدف قرار می‌دهد
با مشخص شدن تاریخ آغاز مأموریت، فضاپیمای دارت ناسا که برای برخورد شدید به یک سیارک و تغییر سرعت مداری آن طراحی شده است، به‌زودی به فضا پرتاب می‌شود.
مأموریت فضایی متفاوت ناسا که «آزمایش تغییر مسیر سیارک دوتایی» (Double Asteroid Redirection Test) یا به اختصار «دارت» (DART) نام گرفته، قرار است ساعت ۲۳ نوامبر ساعت ۱۹:۲۰ (ساعت ۰۲:۵۰ بامداد ۳ آذر به وقت ایران) پرتاب شود.
پرتاب دارت بخشی از تلاش برای دفاع سیاره‌ای محسوب می‌شود و به گفته‌ی ناسا به آژانس‌های فضایی جهان کمک می‌کند تا دریابند که مسیر سیارک‌های بالقوه خطرناک برای زمین را چگونه منحرف کنند. پیش از این مانور ناسا نشان داد که برخورد چنین سیارک‌هایی به زمین می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد.
در حقیقت DART یک طرح دفاع سیارکی با نام روش برخورد جنبشی را آزمایش می‌کند که در آن یک یا چند فضاپیما از جلو در مسیر سیارکی که در حال نزدیک شدن است، قرار می‌گیرند تا با یک برخورد شدید شیوه‌ی حرکت سنگ فضایی را تغییر دهند.
هدف مأموریت جدید ناسا در این زمینه، یک سیارک دوتایی با نام «دیدیموس» (Dydimos) است. این جرم در حقیقت از دو صخره‌ی فضایی تشکیل شده که به صورت جفت حرکت می‌کنند و شامل یک سیارک بزرگ‌تر با قطر حدود ۷۸۰ متر و یک جرم قمر-مانند کوچک‌تر با قطر حدود ۱۶۰ متر است.
ناسا قصد دارد جرم کوچک‌تر را هدف قرار دهد و امیدوار است طی این عملیات سرعت سیارک به اندازه‌ای کاهش یابد که تلسکوپ‌های زمینی بتوانند اثرات برخورد را با جزئیات مطالعه کنند.
طرحی گرافیکی از چگونگی برخورد دارت ناسا به قمر سیارکی دیدیموس
Credit: NASA/Johns Hopkins Applied Physics Lab
به گفته‌ی «لیندی جانسون» (Lindley Johnson) افسر دفاع سیاره‌ای ناسا، این مأموریت کاربرد روش برخورد جنبشی را در عمل نشان خواهد داد و می‌تواند تأیید کند که چنین روشی حداقل برای منحرف کردن سیارک‌های کوچک کارآمد است.
فضاپیمای دارت قرار است سوار بر موشک «فالکون ۹» (Falcon 9) اسپیس‌ایکس از پایگاه هوایی وندنبرگ در کالیفرنیا به فضا پرتاب شود. به گفته‌ی ناسا پس از جدا شدن از پرتابگر، فضاپیما حدود یک سال در فضا حرکت می‌کند و پس از پیمودن نزدیک به ۱۱ میلیون کیلومتر، در سپتامبر ۲۰۲۲ (شهریور ۱۴۰۱) به دیدموس برخورد خواهد کرد.
اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، فضاپیمای دارت در یک مأموریت انتحاری با سرعت سرسام‌آور تقریبا ۲۴ هزار کیلومتر بر ساعت با سطح سیارک برخورد می‌کند و همان لحظه کاملا نابود می‌شود اما طبق اعلام ناسا، چنین برخورد شدیدی آشکارا بر سیارک اثر می‌گذارد و باعث می‌شود تا به اندازه‌ی کسری از یک درصد از سرعت آن کاسته شود.
هرچند این تغییر اندک است اما برای چند دقیقه دوره‌ی مداری سیارک را کندتر خواهد کرد و به ستاره‌شناسان امکان می‌دهد تا تأثیر این برخورد را مطالعه کنند. علاوه بر این یک فضاپیمای همراه مأموریت دارت هم که توسط آژانس فضایی ایتالیا و با همکاری آژانس فضایی اروپا اداره می‌شود و «ماهواره‌ی سبک ایتالیا برای تصویربرداری از سیارک‌ها» (Light Italian CubeSat for Imagine Asteroids) یا «لیسیاکیوب» (LICIACube) نام گرفته، در نزدیکی سیارک پرواز خواهد کرد تا از نزدیک اثرات برخورد را ثبت کند.
ناسا به دقت همه‌ی اجرام نزدیک به زمین را که می‌توانند در فاصله‌ی ۱٫۳ واحد نجومی (۱٫۳ برابر فاصله‌ی زمین تا خورشید) از سیاره‌ی ما قرار بگیرند، زیر نظر دارد. این آژانس تا کنون بیش از ۸۰۰۰ سیارک با قطر بیش از ۱۴۰ متر کشف کرده است. این اجرام به اندازه‌ای بزرگ هستند که برای نمونه در صورت برخورد به آمریکا می‌توانند یک ایالت کامل را از بین ببرند. هم‌اکنون طبق اعلام ناسا هیچ یک از این اجرام تا یک قرن آینده تهدیدی برای زمین محسوب نمی‌شوند.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از فضاپیمای دارت ناسا و سیارک دوتایی دیدیموس
Credit: ESA
منبع: Space
فیزیک