تمرین لباس خیس موشک آرتمیس ۱ ناسا آخر خرداد انجام خواهد شد
ناسا قصد دارد آزمایش حیاتی سوخترسانی سیستم پرتاب فضایی مأموریت آرتمیس ۱ را که با نام «تمرین لباس خیس» شناخته میشود، ۲۹ خرداد انجام دهد.
«سامانهی پرتاب فضایی» (SLS) اولین مأموریت خود را در برنامهی «آرتمیس ۱» (Artemis 1) انجام خواهد داد که طی آن یک کپسول بدون خدمهی «اوریون» (Orion) را به سفری در مدار ماه میفرستد. ناسا اعلام کرده است که نام علاقهمندان هم میتواند در این سفر همراه فضاپیما فرستاده شود.
اما پیش از اینکه آرتمیس ۱ بتواند از زمین بلند شود، SLS و اوریون که دو جزء آن را تشکیل میدهند، باید مجموعهای از آزمایشهای مهم پیش از پرتاب را که به عنوان «تمرین لباس خیس» شناخته میشود، پشت سر بگذارند.
مقامات ناسا اعلام کردند که قصد دارند آرتمیس ۱ را در حوالی نیمه شب ۶ ژوئن (۱۶ خرداد) از ساختمان عظیم وسیلهی نقلیه (VAB) در مرکز فضایی کندی ناسا (KSC) در فلوریدا خارج کنند تا به سکوی ۳۹B برسانند.
در عین حال، این اولین اجرای تمرین لباس خیس آرتمیس ۱ نخواهد بود. اولین گام ناسا در این زمینه در ۱ آوریل، حدود دو هفته پس از خروج موشک ماه از VAB آغاز شد. این بار هم پس از طی جدول زمانی مشابهی تمرین لباس خیس تقریبا ۴۸ ساعته را از ۱۹ ژوئن آغاز خواهند کرد.
در هنگام تمرین لباس خیس ماه گذشته، چندین مشکل فنی از جمله گیر کردن دریچه و نشت هیدروژن در یکی از خطوط انتقالی که سامانهی پرتاب فضایی را به برج پرتاب متحرک آن متصل میکند، روی داد. تیم آرتمیس ۱ سه بار تلاش کرد تا SLS را سوخترسانی کند، اما در نهایت موفق به انجام این کار نشد و با توقف تمرین لباس خیس، در نهایت مجموعهی آرتمیس ۱ ۲۵ آوریل برای تعمیر به ساختمان مونتاژ بازگشت.
به گفتهی مقامات ناسا اکنون اصلاحات متعددی روی این مجموعه انجام شده است. برای نمونه، برای نشت هیدروژن، مشخص شد که پیچهای اتصال بهطور ناخواسته شُل شدهاند که باعث ضعف آببندی آنها شده است.
«جان بلوینز» (John Blevins) مهندس ارشد برنامهی SLS در مرکز پرواز فضایی مارشال ناسا در آلاباما گفت: «این آببندیها با گذشت زمان مستهلک میشوند. ما قبلا آنها را محکم کرده بودیم، … اما بازرسی گشتاور آنها را در بازههای زمانی انجام نداده بودیم و اکنون متوجه شدیم که دچار استهلاک شدهاند.»
بلوینز با ابراز اطمینان نسبت به انجام تعمیرات، خاطرنشان کرد که اعضای تیم آرتمیس ۱ اقداماتی را برای جلوگیری از نشتی انجام دادهاند.
اکنون یک شیر بررسی جریان هلیوم و سختافزار مربوطه در مرحلهی بالایی SLS که مرحلهی پیشرانش برودتی موقت (ICPS) نامیده میشود، جایگزین شده است. همچنین تغییراتی در قطعات ICPS انجام شده است که در قطع سریع اتصال میان SLS و برج پرتاب سیار، هنگام برخاستن آن نقش دارند. به گفتهی ناسا آشکارسازهای نشتی اضافی هم به اجزای سیستمی که مسئول مدیریت هیدروژن مایع هستند، اضافه شدهاند.
«کلیف لانهام» (Cliff Lanham) مدیر ارشد عملیات پرتابگر در برنامهی سیستمهای زمینی اکتشافی (KSC) هم برخی از کارهای انجام شده در آرتمیس ۱ را که در پی بازگشت زودهنگام SLS به VAB صورت گرفت، تشریح کرد.
برای نمونه تیمها تا حدی محمولههایی را در داخل کپسول اوریون نصب کرده بودند و صفحات باقیماندهی سیستم زمینی را با صفحات پرواز جایگزین کردهاند تا ابزار دقیق پرتابگر را پوشش دهند. به گفتهی لانهام، این تنظیم انجام شده، باعث محافظت بهتر پرتابگر در برابر هوای گرم، مرطوب و اغلب بارانی فلوریدا، به ویژه در ماههای تابستان میشود.
در حالی که سامانهی پرتاب فضایی تحت تعمیرونگهداری در ساختمان مونتاژ بوده است، بهروزرسانیهای گوناگونی هم در سکوی ۳۹B انجام شد. بخشی از تمرین لباس مرطوب SLS به سوخترسانی و تخلیهی سوخت موشک برای شبیهسازی مراحل منتهی به پرتاب واقعی نیاز دارد. در سکوی پرتاب از نیتروژن گازی برای پاکسازی حفرههای موشک و خشک کردن محل اتصال آن استفاده میشود و بر این اساس سکوی ۳۹B طی چند هفتهی گذشته توانست ظرفیت خود را افزایش دهد.
«تام ویت مایر» (Tom Whitmeyer) معاون سیستمهای اکتشافی عمومی ناسا، گفت: «چون این موشک بسیار بزرگ است، ما به مقدار متناسبی از تجهیزات نیاز داریم… قابلیتهای زیادی روی پرتابگر وجود دارد که به نیتروژن گازی نیاز دارد.»
اکنون این ظرفیت افزایش یافته به SLS امکان میدهد تا در سکوی پرتاب تحت بررسیهای گستردهتری قرار بگیرد، از جمله آزمایش ۳۲ ساعتهی سیستم نیتروژن که برای شبیهسازی مصرف سوخت موشک در هنگام پرتاب و همچنین سیستمهای زمینی و اویونیک آن انجام خواهد شد. ویتمایر گفت: «خود پرتابگر یک وسیلهی نقلیهی بسیار مستقیم است، اما هر زمان که وارد عملیات بارگیری با مواد برودتی میشوید، باید گامبهگام پیش بروید.»
اگر این بار تمرین لباس خیس به خوبی پیش برود، تیم آرتمیس ۱ میتواند آمادگی برای پرتاب واقعی را آغاز کند. مقامات ناسا گفتهاند که قصد دارند آرتمیس ۱ را در ماه آگوست (مرداد) امسال به فضا پرتاب کنند، اگرچه تا زمانی که تمرین لباس خیس کامل نشود و تمام دادهها تجزیهوتحلیل نشده باشند، تاریخ هدف رسمی تعیین نخواهد شد.
عکس کاور: سامانهی پرتاب فضایی بر سکوی پرتاب در تمرین لباس خیس ۱
Credit: NASA/Ben Smegelsky
منبع: Space