چرا بوی بد زیرزمین را باید جدی گرفت؟ (۵ راهکار برای از بین بردن آن)
وقتی به معایب اسکان در زیرزمین‌ها فکر می‌کنیم، شاید اولین چیزی که به ذهنمان می‌رسد، آزاردهنده بودن سروصدای ساکنان طبقه‌ی بالا است. در حالی‌که عیب دیگری هم وجود دارد که اغلب مواقع تا قبل از مستقر شدن در مکان به چشم نمی‌آید و آن بوی بد زیرزمین است. این بو، به بوی نم شباهت دارد و به خاطر نزدیک‌تر بودن زیرزمین به زمین، تاریک بودن و مرطوب‌تر بودن آن به وجود می‌آید. اگر در خانه زیرزمینی دارید که تهویه یا نورگیری مناسبی ندارد، احتمالا به خوبی با این بو آشنا هستید.
در این مقاله از دیجی‌کالا مگ، به بررسی دلیل پدید آمدن بوی بد زیرزمین می‌پردازیم و پس از معرفی دلایل احتمالی ایجاد این بو، چندین راهکار کم‌هزینه برای برطرف کردن آن را بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.
بوی بد زیرزمین چه دلایلی دارد؟
بوی بد زیرزمین همیشه قابل تشخیص است، به گونه‌ای که هیچوقت نمی‌توانید مثال آن را در یک پارکینگ یا یک حمام پیدا کنید. توصیف کردن این بو با یادآوری رایحه‌ی زمخت چوب پوسیده، جوراب‌های نم‌کشیده یا قارچ‌های پوسیده ملموس‌تر می‌شود. وجود چنین بویی در زیرزمین باعث می‌شود تا بسیاری از ساکنان برای برطرف کردن آن از خوشبوکننده‌های هوا استفاده کنند، اما این کار فقط بوی بد زیرزمین را پررنگ‌تر می‌کند.
در ادامه، لیستی از دلایل احتمالی پدید آمدن بوی بد زیرزمین آورده شده است. به خاطر داشته باشید که قدم اول در جهت از بین بردن یا کم کردن این بو، تشخیص صحیح دلیل وقوع آن است.
۱. کپک و سفیدک
کپک و سفیدک مهم‌ترین عوامل بروز بوی بد زیرزمین هستند. هر دو در دسته‌ی قارچ‌ها جای می‌گیرند و در مکان‌های خیس، مرطوب، حاوی مقادیر بالای اکسیژن و غذا به سرعت رشد می‌کنند. بسیاری تفاوتی میان کپک و سفیدک قائل نمی‌شوند، اما این دو با هم فرق دارند. کپک، درشت‌تر و پفی‌تر است و ظاهری کرکی دارد، در حالی‌که سفیدک در یک سطح صاف تشکیل می‌شود و می‌تواند از سبز تیره تا خاکستری و سیاه تغییر رنگ دهد. سفیدک معمولا در مراحل نهایی رشد به رنگ قهوه‌ای یا طوسی درمی‌آید و در انتها به پودری سفیدرنگ تبدیل می‌شود.
جالب است بدانید که وجود کپک و سفیدک در زیرزمین‌ها، به دلیل رطوبت و نور کمی که دارند، به قدری مرسوم است که مطالعه‌های علمی متعددی هم در رابطه با تأثیرهای آن‌ها بر سلامت جسمی ساکنان صورت گرفته‌اند. یافته‌های این مطالعه‌ها نشان داده‌اند که وجود کپک و سفیدک باعث بروز نوعی بوی بد زیرزمین می‌شود که در ایجاد سردرد، اختلال‌های تنفسی، سرگیجه، خستگی مفرط و حالت تعوع در ساکنان نقش مهمی ایفا می‌کند.
۲. وسایل خیس یا مرطوب
استفاده از گچ‌برگ، پشم سنگ، فایبرگلاس و مخصوصا چوب در ساختار دیوارهای خانه، می‌تواند به ایجاد بوی بد زیرزمین دامن بزند. این مواد آب را به مدت‌های طولانی در خود نگه می‌دارند و تقریبا همیشه مرطوب باقی می‌مانند. فضای گرم و مرطوبی که فراهم می‌کنند، مکان بسیار خوبی برای رشد کپک‌ها و سفیدک‌ها می‌شود و بوی بد زیرزمین را تشدید می‌کند.
۳. معیوب بودن نحوه‌ی لوله‌کشی فاضلاب
لوله‌های فاضلاب معمولا از زیرزمین‌ها شروع می‌شوند و تا خارج از خانه ادامه می‌یابند. اگر لوله‌کشی به درستی صورت نگرفته باشد، نشتی فاضلاب می‌تواند بوی بد زیرزمین را ایجاد کند. در اکثر مواقع، نامناسب بودن سایز لوله‌ها، کهنه بودن آن‌ها و وارد شدن فشار بسیار زیاد به بدنه‌ی آن‌ها باعث بروز نشتی می‌شود و بوی بد زیرزمین را غیرقابل‌تحمل می‌کند.
۴. فضولات حیوانی
فضولات حیوان‌های مختلف، مخصوصا موش‌ها، نقش بسیار مهمی را در ایجاد و تشدید بوی بد زیرزمین ایفا می‌کنند. فضولات موش‌ها به رنگ سیاه و به اندازه‌ی دانه‌های برنج هستند و می‌توانند بوی بسیار زننده‌ای را در زیرزمین به وجود آورند. به علاوه، فضولات جوندگان می‌توانند باعث انتشار بیماری‌هایی همچون هانتا و سالمونِلا هم بشوند. اگر متوجه وجود فضولات حیوانی در زیرزمین خود شدید، به سرعت منشأ را شناسایی کنید و اقدام‌های لازم برای از بین بردن منبع تغذیه‌ی حیوان‌‌ها را انجام دهید.
۵. وجود باکتری‌های اکسیدکننده‌ی آهن
این باکتری‌ها به ساختار آهن آسیب می‌زنند و ماده‌ای لزج و خیس به رنگ قرمز-قهوه‌ای ایجاد می‌کنند. وجود این باکتری‌ها بوی بد زیرزمین را بسیار مشمئزکننده‌تر می‌کند، چون بویی همچون تخم‌مرغ گندیده دارد و تحمل آن بسیار طاقت‌فرسا است. اکسایش سریع آهن در اثر وجود این باکتری‌ها، یکی از مرسوم‌ترین دلایل بروز بوی بد زیرزمین است. بنابراین، سعی کنید تمام لوله‌ها و وسایل آهنی خانه، مخصوصا در آشپزخانه و سرویس بهداشتی، را چک کنید و در صورت وجود علائمی از اکسایش، آن‌ها را ترمیم نمایید.
راهکارهایی برای برطرف کردن بوی بد زیرزمین
پس از شناسایی دقیق دلیل بروز بوی بد زیرزمین، باید روند پاکسازی را شروع کنید. به خاطر داشته باشید که همیشه این روند را با پاکسازی کپک‌ها و سفیدک‌ها آغاز کنید. این دو، اصلی‌ترین دلایل بروز بوی بد زیرزمین هستند و باید به طور کامل از بین بروند.
۱. زیرزمین را تا جای ممکن خشک نگه دارید
برای از بین بردن بوی بد زیرزمین، روند خشک کردن را از خارج از خانه (حیاط و پارکینگ) شروع کنید تا مطمئن شوید رطوبت از بیرون به داخل نفوذ نمی‌کند. اگر پشت دیوارهای اصلی دو طرف خانه خالی است، خاک را به گونه‌ای آنجا جمع کنید که یک شیب ملایم برای جمع نشدن آب ایجاد شود. در صورت امکان، شیب‌دار کردن زمین اطراف خانه برای هدایت آب به مکانی دورتر از محل سکونت هم گزینه‌ی بسیار مناسبی است.
اگر باغچه‌ای دارید، سعی کنید دورش را با مانعی دیوار کنید تا آب به خارج از آن درز نکند. همچنین توجه داشته باشید که آبیاری پیوسته و محدود بسیار بهتر از آبیاری غرقابی به دفعات کم در هفته است. خیس بودن دائمی فضای رشد گیاهان باعث می‌شود بوی بد زیرزمین هیچوقت از بین نرود و محیط برای رشد انواع قارچ‌ها و باکتری‌ها مناسب شود. اگر باغچه ندارید و به جای آن چند گلدان نگه می‌دارید، استفاده از زیرگلدانی را فراموش نکنید و به جای هفته‌ای دو تا سه بار آب دادن به گیاهان، روزانه به هر کدام یک لیوان آب بدهید تا از بروز رطوبت زیاد جلوگیری شود.
پنجره‌ها و دیوارها را با پوشش‌های مناسب، همچون برچسب‌های محکم و ضدآب، بپوشانید. این پوشش‌ها علاوه بر جلوگیری از ورود آب و رطوبت و آسیب رساندن به بافت ساختمان و دیوارهای گچی، می‌توانند گزینه‌های خوبی برای کاهش میزان صدایی که از بیرون وارد خانه می‌شود باشند. به خاطر داشته باشید که اگر زمانی متوجه وجود نشتی رطوبت یا آب در میان این برچسب‌ها شدید، باید به سرعت منشأ مشکل را شناسایی کنید چون ممکن است مشکل از لوله‌کشی آب ساختمان باشد.
۲. پی ساختمان را محکم کنید
استفاده از ترکیب آب و سیمان با غلظت مناسب برای پر کردن سوراخ‌ها و شکاف‌های موجود در دیوارها و زمین‌ها، راهکار بسیار مناسبی برای پیشگیری از وقوع حوادث احتمالی مرتبط با بروز بوی بد زیرزمین است. گاهی مواقع، دیوارها بسیار پوک هستند و رطوبت می‌تواند به سادگی از آن‌ها عبور کند و با ورود به فضای داخلی خانه، مشکل‌های زیادی را ایجاد کند. در این شرایط، باید مناطق توخالی را شناسایی و آن‌ها را با ترکیب‌های مناسب پر و محکم کرد.
فراموش نکنید که بوی بد زیرزمین زمانی کاهش می‌یابد که در کنار تعمیرهای داخلی، وسایل زنگ‌زده و پوسیده هم تعویض شوند و تمام وسایلی که خیس شده بودند خشک شده و در صورت امکان کنار گذاشته شوند. اگر زمین‌ها، مخصوصا زمین آشپزخانه، را با کف‌پوش‌های جداشدنی پوشانده‌اید، گهگاه آن‌ها را از زمین جدا کرده و زیر آن‌ها را بشویید و به دقت خشک کنید. در اکثر مواقع، زیر کف‌پوش‌ها منبعی بسیار غنی برای رشد کپک‌ها و سفیدک‌ها محسوب می‌شود.
۳. کیفیت سیستم لوله‌کشی ساختمان را جدی بگیرید
لوله‌ها ابزارهایی هستند که در تمام قسمت‌های خانه کشیده شده‌اند و در صورت خراب بودن، می‌توانند به شدت به بروز بوی بد زیرزمین دامن بزنند. بنابراین، باید به طور منظم کیفیت لوله‌کشی ساختمان را بررسی کنید و در صورت مواجهه با نشتی آب، حتی به میزان بسیار محدود، به سرعت نسبت به تعمیر لوله اقدام کنید. البته تعمیر لوله‌ها همیشه هم کار راحتی نیست، چون بسیاری از لوله‌های سیستم لوله‌کشی ساختمان‌ها از دیده پنهان هستند. بهترین کار این است که حداقل سالی یک بار از یک لوله‌کش حرفه‌ای بخواهید تا کیفیت سیستم لوله‌کشی ساختمان را بررسی کند. بوی بد زیرزمین می‌تواند از یک لکه‌ی آب به ظاهر بی‌آزار روی دیوار یا سقف شروع شود.
۴. آفت‌کشی را در دستور کار خود قرار دهید
مواجهه با حیواناتی همچون موش و حشراتی همچون سوسک در زیرزمین‌ها طبیعی است، البته تا وقتی که تعدادشان از کنترل خارج نشود. اگر مشکل حذف حیوانات با استفاده از تله حل نشد، بهتر است برای جلوگیری از بروز بوی بد زیرزمین، آفت‌کشی را در نظر داشته باشید. در بسیاری از مواقع، حضور حیوانات و بروز بوی بد زیرزمین به دلیل وجود آفت‌هایی است که منبع تغذیه‌ی مناسبی برای آن‌ها محسوب می‌شوند. از متخصصان فعال در حیطه‌ی آفت‌کشی کمک بگیرید و از آن‌ها بخواهید که هر چند ماه یک بار، برای بررسی وضعیت آفت‌ها به ساختمان شما مراجعه کنند.
۵. وسایل آهنی آسیب‌دیده را با دقت تمیز کنید
با استفاده از دستکش‌های ضدآب و یک چاقوی تیز و کوچک، با دقت بخش‌های سولفاته‌شده موجود روی قطعه‌های آهن را جدا کنید. این مواد به شدت در بروز بوی بد زیرزمین مؤثر هستند. می‌توانید برای پاکسازی مؤثرتر، از مواد شست‌وشودهنده‌ی مخصوص برای از بین بردن آهن سولفاته‌شده هم استفاده کنید. بدون شک، قادر نخواهید بود تمام لکه‌های ایجاد شده را از بین ببرید، اما با این کار جلوی رشد این نوع آلودگی را می‌گیرید و از گسترش یافتن بوی بد زیرزمین پیشگیری می‌کنید.
مرور کلی
بروز بوی بد زیرزمین به دلیل نزدیک بودن محل زندگی به مکان‌های رطوبت‌خیز تا حد زیادی اجتناب‌ناپذیر است. گاهی می‌توان با استفاده از خوشبوکننده‌های ملایم، از میزان آزاردهندگی این بو کاست، اما گهگاه مشکل جدی است و باید دست به اقدام‌های اساسی برای برطرف کردن بوی بد زیرزمین زد.
فراموش نکنید که در وهله‌ی اول، رعایت کردن بهداشت ساختمان و تمیز کردن تمام قسمت‌های خانه به طور منظم، مؤثرترین راهکار برای از بین بردن بوی بد زیرزمین است. با این حال، اگر این بو ادامه‌دار بود، باید به سلامت بافت‌های ساختمان و سیستم لوله‌کشی مشکوک شد. در نهایت، مهم‌ترین نکته برای کاهش بوی بد زیرزمین این است که هیچوقت نباید به مدت طولانی از بررسی وضعیت ساختمان غافل بمانید.
منبع: Thespruce
