دو دهه با روباه آتشین؛ نگاهی به تاریخچه بیست ساله موزیلا فایرفاکس
موزیلا فایرفاکس، مرورگری نام‌آشنا، قدرتمند و محبوب که اگرچه محبوبیت آن در مقایسه با سال‌های قبل کمتر شده اما با این حال در طول این ۲۰ سال، یکی از بهترین مرورگرهای موجود بوده است.
در کنار گوگل کروم، مایکروسافت اج و سافاری، موزیلا فایرفاکس همیشه یکی از بهترین مرورگرهایی بوده که کاربران برای وب‌گردی از آن استفاده می‌کردند و همچنان هم استفاده می‌کنند. البته کاربران کامپیوترهای شخصی باید بیشتر با این مرورگر محبوب آشنایی داشته باشند. مرورگری که ۲۰ سال از طراحی آن می‌گذرد. البته اگر شما در اینترنت جست‌و‌جو کنید می‌بینید که خود موزیلا به شما می‌گوید تولد فایرفاکس نهم نوامبر است در حالی که این اتفاق در ۲۳ دسامبر رخ داده است.
نخستین نسخه از فایرفاکس در تاریخ ۲۳ دسامبر عرضه شد
نخستین لوگوی فایرفاکس
دلیل اصلی اینکه موزیلا می‌گوید فایرفاکس در تاریخ ۹ نوامبر راهی بازار شده به این خاطر است که نخسه‌ی ۱.۰ این مرورگر در تاریخ یادشده در دسترس قرار گرفت. اما موزیلا فقط خواسته این نسخه را آغاز به کار فایرفاکس در نظر بگیرد در حالی که نخستین نسخه از این مرورگر محبوب (۰.۱) در تاریخ ۲۳ دسامبر ۲۰۰۲ در دسترس قرار گرفت.
نام رمز این مرورگر، پسکدرو (Pescadero) بود؛ نام یک شهر واقع در بخش سن متئو. نکته‌ی جالب هم اینجاست که موزیلا برای نام رمز بسیاری از بیلدهای مختلف فایرفاکس ۱.۰ و قبل‌تر از آن از نام شهرهای مختلف جهان استفاده کرده است. در نسخه‌ی ۲.۰، در نام‌گذاری این مرورگر از نام پارک‌های ملی استفاده شد و بعد از نسخه‌ی ۴ هم شاهد استفاده از نام پرندگان بودیم. در حال حاضر نسخه‌ی ۱۰۵ این مرورگر راهی بازار شده و مطمئن هستیم در طول این مدت، بارها نام رمز این مرورگر تغییر کرده است.
حقایق جالب در رابطه با فایرفاکس
تغییرات لوگوی فایرفاکس از سال ۲۰۰۲ تاکنون
تولد ۲۰ سالگی فایرفاکس قطعا پر بوده از اتفاقات مختلف که اگر بخواهیم به تک تک آن‌ها بپردازیم قطعا از حوصله‌ی متن خارج خواهد بود. در نتیجه به صورت خیلی خلاصه به بیان یک سری حقایق جالب در رابطه با این مرورگر می‌پردازیم.
- روژه موزیلا در سال ۱۹۹۸ با انتشار کد منبع مرورگر Netscape ایجاد شد. Netscape نسخه‌ی ۶ و ۷ مبتنی بر بسته‌ی اپلیکیشن موزیلا بودند. اما نسخه‌ی ۸ مرورگر Netscape مستقیما بر اساس فایرفاکس بود. مرورگر Netscape تا سال ۲۰۰۸ بر اساس فایرفاکس بود تا اینکه در این سال به طور کامل به کار خود پایان داد.
- نخستین نسخه از فایرفاکس در تاریخ ۲۳ دسامبر ۲۰۰۲ در دسترس قرار گرفت. فایرفاکس و Netscape به مدت ۶ سال با یکدیگر به رقابت پرداختند. در حالی که هر دو مرورگر بر اساس یک کد طراحی شده بودند. دقیقا مشابه رقابتی که گوگل کروم و مایکروسافت اج که هر دو مبتنی بر کرومیوم هستند با یکدیگر دارند.
- فایرفاکس در سال ۲۰۰۹، یعنی یک سال پس از پایان کار مرورگر Netscape توانست به بالاترین میزان محبوبیت خود برسد و ۳۲٫۲۱٪ از سهم بازار را در اختیار بگیرد. در جولای ۲۰۰۹، میزان دانلود این مرورگر از مرز ۱ میلیارد عبور کرد تا فایرفاکس به پردانلودترین نرم‌افزار متن‌باز جهان تبدیل شود. لقبی که تاکنون نیز در اختیار همین فایرفاکس است.
- در سال ۲۰۰۹، فایرفاکس از لحاظ محبوبیت در اروپا از اینترنت اکسپلورر ۷ هم عبور کرد تا مایکروسافت برای نخستین بار در بازار مرورگر، غافله را به یک شرکت رقیب واگذار کند. البته گوگل کروم هر دوی این مرورگرها را چند سال بعد با اختلاف زیادی از پیش رو برداشت.
- در حال حاضر فایرفاکس چهارمین مرورگر برتر بعد از کروم، سافاری و مایکروسافت اج است و ۳٫۲۶٪ از سهم مرورگرها را هم در اختیار دارد. شما می‌توانید در ویدیوی بالا، سهم مرورگرها از بازار را از سال ۲۰۱۲ تا پایان سال ۲۰۲۱ مشاهده کنید.
- فایرفاکس کاملا متن‌باز است؛ قابلیتی که سایر مرورگرها از آن بی‌بهره‌اند. البته شاید بگویید کرومیوم متن‌باز است اما کرومیوم کدی است که گوگل کروم بر اساس آن نوشته شده و در نتیجه نمی‌توان آن را کاملا با فایرفاکس برابر دانست.
- فایرفاکس نخستین مرورگری بود که از افزونه، تم و بازی سه‌بعدی پشتیبانی می‌کرد. قابلیتی که اکنون در تمام مرورگرهای بزرگ در دسترس قرار دارد.
- نام «فایرفاکس» برگرفته از نام پاندای قرمز است.
همانطور که می‌بینید، فایرفاکس در طول این ۲۰ سال اتفاقات زیادی را گذرانده است. اگرچه این مرورگر مثل گذشته محبوب و پرطرفدار نیست اما با این حال یکی از ایمن‌ترین و بهترین مرورگرهایی است که می‌شود برای وب‌گردی استفاده کرد. خصوصا در این دوره که مردم خیلی به امنیت و حریم خصوصی خود اهمیت می‌دهند.
آینده‌ی فایرفاکس چگونه خواهد بود؟
فایرفاکس در حال حاضر مسیر نرمالی را در پیش گرفته است. موزیلا هم اعلام کرده هیچ برنامه‌ای برای خارج شدن از بازار مرورگرها ندارد و این یعنی همچنان فایرفاکس را شاهد خواهیم بود. با این حال برای طرفداران این مرورگر محبوب یک سری خبرهای بدی هم وجود دارد. اینطور که به نظر می‌رسد، سهم این مرورگر از بازار طی چند سال اخیر به شدت افت داشته و این روند نزولی ادامه‌دار بوده است. بسیاری از کاربرانی که این مرورگر را ترک کرده‌اند به استفاده از گوگل کروم روی آورده‌اند که مرورگر کاربردی‌تری است.
فایرفاکس در سال ۲۰۲۱ پشتیبانی از فایر TV آمازون، اکو شو و اپ‌های تحت وب را متوقف کرد که باعث شد بسیاری از کاربران این مرورگر دیگر رغبتی به استفاده از آن نداشته باشند. فقط در سال ۲۰۲۲ ده‌ها میلیون از کاربران این مرورگر آن را رها کرده و به سراغ استفاده از مرورگرهای رقیب رفته‌اند. همچنین حالا وب‌سایت بسیاری از بانک‌ها و موسسات اعتباری هم دیگر از این مرورگر پشتیبانی نمی‌کنند.
با این حال از آینده‌ی این مرورگر نمی‌توانیم با اطمینان حرف بزنیم. کرومیوم در حال حاضر پایه و اساس دو مرورگر از سه مرورگر برتر حال حاضر را تشکیل می‌دهد (گوگل کروم و مایکروسافت اج). این دو مرورگر در حال حاضر ۷۵٪ از سهم بازار را در اختیار دارند که اصلا میزان کمی نیست. نمی‌توان حقیقت را نادیده گرفت؛ شرایط برای موزیلا و مرورگر محبوبش اصلا خوب نیست و نمی‌دانیم چقدر قرار است به این صورت ادامه پیدا کند.
حال شما بگویید؛ از چه مرورگری استفاده می‌کنید؟
منبع: Android Authority
