آینده‌ای که سال‌ها قبل در ۱۵ فیلم پیش‌بینی شده بود
تخیل و تصورات انسان گاهی ریشه در واقعیت دارد؛ در مقابل بسیاری از واقیت‌هایی که اکنون با آن‌ها مواجه هستیم، زمانی تنها آرزو و تصور بودند. دنیای فیلم و سینما همیشه جایگاه مناسبی برای به تصویر کشیدن تصورات ذهن خلاق نویسنده‌ها و کارگردان‌ها بوده و برای بیننده‌ها وارد شدن به دنیای ناشناخته، تجربه‌ی اتفاقات عجیب و دور از ذهن و گاهی غیر منطقی را امکان‌پذیر کرده.
با نگاهی به فیلم‌های ساخته شده‌ی دهه‌ها قبل، متوجه می‌شویم هر چیزی که در ذهن انسان بگذرد ممکن است روزی به واقعیت تبدیل شود. شاید انسان قابلیت پیش‌بینی آینده را نداشته باشد، اما می‌تواند به غیرممکنها فکر کند و جرقه‌ای در ذهن کسی ایجاد کند که با پیشرفت هر روزه‌ی تکنولوژی و دانش انسان، قادر باشد غیرممکنها را به واقعیت تبدیل کند.
در ادامه ۱۵ فیلمی را معرفی می‌کنیم که در زمان ساختشان شاید داستان‌های عجیب و تخیلی را روایت می‌کردند، اما امروزه شاهد به وقوع پیوستن بسیاری از آن‌ها هستیم. می‌توان گفت که آن‌ها به نوعی آینده را پیش‌بینی کردند اما نه مثل سیمپسون‌ها!
۱. ۲۰۰۱؛ ادیسه‌ی فضایی (A Space Odyssey)
- کارگردان: استنلی کوبریک
- بازیگران: گری لاکوود، ویلیام سیلوستر، داگلاس رین و…
- محصول: ۱۹۶۸
- امتیاز متاکریتیک: ۸۴ از ۱۰۰
ما اکنون به رایانه‌های تعاملی مانند سیری و ایستگاه فضایی بین‌المللی عادت کرده‌ایم، اما کارگردان استنلی کوبریک، آن‌ها را دهه‌ها قبل پیش‌بینی کرده بود. فیلم او یعنی ادیسه‌ی فضایی پر از فناوری آینده‌نگر است که سرانجام به واقعیت پیوستند؛ از جمله تبلت‌های شبیه به آیپد که به صورت مشابه در فیلم «پیشتازان فضا» (Star Trek) هم وجود داشتند.
جالب‌ترین ایده‌ای که این فیلم پیش‌بینی کرد، «گردشگری فضایی» بود. حتما برایمان سؤال پیش می‌آید که آیا اسپیس ایکس (SpaceX) که یک ابر شرکت فناوری اکتشافات فضایی است یا ویرجین گلکتیک (Virgin Galactic) که یک شرکت پیشتاز در صنعت گردشگری فضایی با مدیریت ریچارد برانسون است، بدون ساخته شدن ادیسه‌ی ۲۰۰۱ به وقوع می‌پیوست؟
۲. پیشتازان فضا ۴؛ سفر به خانه (Star Trek IV: The Voyage Home)
- کارگردان: لئونارد نیموی
- بازیگران: لئونارد نیموی، ویلیام شتنر، کاترین هیکس و…
- محصول: ۱۹۸۶
- امتیاز متاکریتیک: ۷۱ از ۱۰۰
ما آرزو می‌کنیم نسخه‌ی سفر در زمان که در این دنباله از سری فیلم‌های پر طرفدار پیشتازان فضا دیده می‌شود و شامل فیلم‌برداری از دور خورشید در کشتی دزدیده شده‌ی کلینگون است، به واقعیت تبدیل شود. اما ما به تکنولوژی که این فیلم پیش‌بینی کرده رضایت خواهیم داد؛ یعنی آلومینیوم شفاف.
بله، چیزی که آقای اسکات (با بازی جیمز دوهان) به اختراع آن در ۱۹۸۶ کمک کرد، به لطف دانشمندان دانشگاه آکسفورد که آلومینیوم معمولی را با اشعه‌ی ایکس قدرتمند بمباران کردند، در سال ۲۰۰۹ به یک واقعیت در سیاره‌ی ما تبدیل شد.
۳. خانه‌ی هوشمند (The Smart House)
- کارکردان: لوار برتون
- بازیگران: رایان مریمن، کیتی سگال، کتی ولدینگ و…
- محصول: ۱۹۹۹
- امتیاز متاکریتیک: –
در این فیلم از کمپانی دیزنی، خانواده‌ی کوپر یک دستیار خانگی هوشمند به نام «پت» داشتند. آن‌ها می‌توانستند با استفاده از دستورات صوتی، قسمت‌های مختلف خانه‌ی خود را کنترل کنند. چیزی شبیه به امروز! الکسا، سیری و گوگل هوم نمونه‌هایی از دستیارهای مختلف هوش مصنوعی هستند که امروزه از آن‌ها استفاده می‌کنیم. مطمئنا آن‌ها نمی‌توانند مانند پت در عرض چند دقیقه خانه‌ی شما را تمیز کنند، اما می‌توانند دما را کنترل کنند، چراغ‌ها را روشن و خاموش کنند، به تلفن‌ها پاسخ دهند، موسیقی پخش کنند و کارهای دیگر را انجام دهند. در سال ۱۹۹۹، این فیلم به وضوح از زمان خود جلوتر بود زیرا ما حتی تلفن‌های هوشمند نداشتیم، چه رسد به اینکه با یک وسیله‌ی هوشمند بتوانیم این همه کار انجام دهیم. امیدواریم هوش مصنوعی ما مانند پت سعی در کنترلمان نداشته باشد!
۴. بلید رانر (Blade Runner)
- کارگردان: ریدلی اسکات
- بازیگران: هریسون فورد، روتگر هویر، شان یانگ و…
- محصول: ۱۹۸۲
- امتیاز متاکریتیک: ۸۴ از ۱۰۰
بیلبوردهای دیجیتال غول‌پیکر برای کسانی که در نیویورک، توکیو و دیگر شهرهای بزرگ زندگی می‌کنند یک منظره‌ی آشنا است، اما در سال ۱۹۸۲ که این فیلم منتشر شد، آن‌ها ساخته نشده بودند. بلید رانر همچنین یکی از انگشت‌شمار فیلم‌های علمی-تخیلی است که شخصیت‌های آن با فناوری که هنوز در دنیای واقعی وجود نداشته است، تماس ویدیویی برقرار می‌کنند.
امروزه، بیلبوردهای دیجیتال عملا در همه جا وجود دارند؛ به ویژه در جاهای معروف مانند میدان تایم یا لس‌آنجلس امروز. در حالی که اسپینرها و تمام آن ماشین‌های پرنده‌ی عظیمی که در این فیلم دیده می‌شود هنوز به وسایل روزمره‌ی ما تبدیل نشدند، کشور آلمان با ولوکوپترهایش (Velocopter) نشان می‌دهد که یکی از جالب‌ترین وسایل این فیلم به‌زودی به یکی از وسایل نقلیه‌ی پارکینگ‌های ما تبدیل خواهد شد.
۵. ترمیناتور (The Terminator)
- کارگردان: جیمز کامرون
- بازیگران: آرنولد شوارتزنگر، لیندا همیلتون، مایکل بین و…
- محصول: ۱۹۸۴
- امتیاز متاکریتیک: ۸۴ از ۱۰۰
جیمز کامرون، نویسنده و کارگردان، نه تنها به طور مرتب در زمینه‌ی فنی فیلم‌سازی پیشرفت انقلابی می‌کند، بلکه در پیش‌بینی فناوری‌هایی که به واقعیت تبدیل می‌شوند، می‌تواند با فیلم‌هایش پیشگام باشد.
ممکن است امروزه چیزی به نام اسکاینت برای نابودی بشر ساخته نشده باشد، اما یک چیز از فرنچایزهای ترمیناتور وجود دارد که به واقعیت پیوست؛ هواپیماهای بدون سرنشین نظامی. در فیلم ترمیناتور شاهد هواپیماهای بدون سرنشین خودکار شکارچی هستیم که بی‌شباهت به هواپیماهای رایج ارتش امروز نیستند، اگرچه هنوز ۱۰۰ درصد شبیه آن نیست که توپ لیزری بنفش و اسکاینت داشته باشد. اگر چنین چیزی به واقعیت تبدیل شد، چگونه انتظار نداشته باشیم که مابقی آن‌ها هم به واقعیت بپیوندند؟
۶. بازگشت به آینده قسمت ۲ (Back to the Future Part II)
- کارگردان: رابرت زمکیس
- بازیگران: مایکل جی فاکس، کریستوفر لوید، لی تامسون و…
- محصول: ۱۹۸۹
- امتیاز متاکریتیک: ۵۷ از ۱۰۰
ممکن است هنوز اتومبیل‌های پرنده یا هاوربرد نداشته باشیم، اما فیلم بازگشت به آینده فناوری پوشیدنی، یعنی عینک‌های گوگل را پیش‌بینی کرد. در نسخه‌ی فرنچایز بازگشت به آینده سال ۲۰۱۵، بچه‌های مارتی مک‌فلای می‌توانند از طریق تلفن‌های آینده که به‌عنوان عینک آفتابی استفاده می‌کنند تماس بر قرار کنند.
مکالمه‌ی تصویری که در این فیلم دیده می‌شود، در اصل نسخه‌ای برگرفته از ارتباط تصویری فیلم پیشتازان فضا بود. در این فیلم، برای تماس با یک دوست نیازی به کشتی فضایی ندارید فقط به صفحه نمایش و چیزی معادل اپل آی‌دی یا آدرس اسکایپ نیاز دارید.
۷. یادآوری مطلق (Total Recall)
- کارگردان: پاول ورهوون
- بازیگران: آرنولد شوارتزنگر، شارون استون، ریچل تیکوتین و…
- محصول: ۱۹۹۰
- امتیاز متاکریتیک: ۵۷ از ۱۰۰
اوبر، تسلا و گوگل، در میان شرکت‌های دیگر، در حال کار بر روی آوردن اتومبیل‌های خودران به جاده هستند. این فناوری وجود دارد و در حال توسعه‌ی روزافزون است. اما وسیله‌ی نقلیه‌ی عملیاتی آرنولد شوارتزنگر در فیلم یادآوری مطلق قبل از همه‌ی آن‌ها وجود داشت، حتی اگر اتومبیل‌های خودران آن به یک ربات راننده تاکسی به نام «جانی کابین» مجهز باشند. علاوه بر این در فیلم یادآوری مطلق شاهد اسکنرهایی هستیم که هم اکنون در فرودگاه‌ها استفاده می‌شود.
رانندگی جانی کابین این فیلم شبیه اتومبیل‌های خودران گوگل هستند که امیدواریم به‌زودی از آن‌ها استقبال شود. اسکنرهای امنیتی که در فرودگاه‌ها به صورت اسکنرهای اشعه‌ی ایکس استفاده می‌شوند، در ابتدا باعث ناراحتی برخی از مسافران میشد. گرچه به اندازه‌ی نسخه‌ی فیلم پیچیده (یا جالب) نیست، اما با این وجود بخشی از روند پیشرفت ما شده است.
۸. جنگ ستارگان (Star Wars)
- کارگردان: جورج لوکاس
- بازیگران: کری فیشر، مارک همیل، الک جینس و…
- محصول: ۱۹۷۷
- امتیاز متاکریتیک: ۹۰ از ۱۰۰
هولوگرام همان چیزی است که در فیلم جنگ ستارگان باعث شگفتی بیننده‌ها میشد و اکنون تقریبا برای همه شناخته شده است.
این فناوری کاربردهای دیگری هم پیدا کرده است. از جمله زنده کردن هنرمندان افسانه‌ای موسیقی که از دنیا رفته‌اند و به کمک هولوگرام می‌توان کنسرت‌هایشان را به صورت زنده دید. تصور کنید برای برقراری ارتباط بتوانید به‌راحتی شخص دلخواهتان را به صورت سه بعدی ببینید، عجیب نیست؟ ما از این بابت حتما مدیون ذهن خلاق جورج لوکاس هستیم!
۹. درخشش ابدی یک ذهن پاک (Eternal Sunshine of the Spotless Mind)
- کارگردان: مایکل گاندری
- بازیگران: جیم کری، کیت وینسلت، کریستن دانست و…
- محصول: ۲۰۰۳
- امتیاز متاکریتیک: ۸۹ از ۱۰۰
پاک کردن خاطرات، به ویژه آن‌هایی که دلخراش هستند، نوعی فناوری است که بشر آرزوی استفاده از آن را داشت، همانند آنچه در این فیلم عالی با بازی جیم کری و کیت وینسلت به تصویر کشیده شده است. در حالی که ما امکاناتی دقیقا مانند آنچه در فیلم می‌بینیم نداریم، اما پاک کردن حافظه دیگر چیز غیر ممکنی نیست.
محققان دانشگاه تورنتو کشف کرده‌اند که سربازان مبتلا به PTSD (سندروم استرس پس از حادثه) می‌توانند با هدف قرار دادن و پاک کردن خاطراتی که از حوادث جنگ در ذهنشان باقی مانده، درمان شوند. همچنین گروهی از دانشمندان هلندی ادعا می‌کنند که از داروهای رایج قلب می‌توان برای کاهش تأثیر خاطرات ناشی از شوک یا حتی پاک کردن کامل آن‌ها استفاده کرد. این همان جرقه‌ای است که یک فیلم در ذهن مردم ایجاد می‌کند.
۱۰. شبکه (The Net)
- کارگردان: اروین وینکلر
- بازیگران: ساندرا بولاک، جرمی نورثمن، دنیس میلر و…
- محصول: ۱۹۹۵
- امتیاز متاکریتیک: ۵۱ از ۱۰۰
این یکی از فیلم‌هایی است که وقتی حالا به آن نگاه می‌کنیم، تا حدی مسخره به نظر می‌رسد. این فیلم در سال ۱۹۹۵ ساخته شد و پیش از اینکه کسی با کلمه‌ی «هک» آشنا شود، سرقت هویت آنلاین را به تصویر می‌کشید. از همه مهم‌تر، این فیلم یک دوره‌ی طلایی را پیش‌بینی می‌کند که ما می‌توانیم بدون خارج شدن از خانه‌ی خود و یا صحبت با یک نفر دیگر پیتزا یا هر چیز دیگری سفارش دهیم! آیا اگر این فیلم ساخته نمی‌شد، چنین امکاناتی به ذهن کسی می‌رسید؟
طرح سرقت هویت که شخصیت بولاک در فیلم شبکه با آن روبه‌رو شده بود در اواسط دهه‌ی ۹۰ برای مخاطبان بسیار غیر قابل باور و افراطی بود. اما مخاطبان مدرن‌تر از فکر سرقت یا پاک شدن اطلاعات شخصی کسی کمتر شوکه می‌شوند و امروزه شرکت‌های بزرگ مدام از فاش شدن گسترده‌ی اطلاعات رنج می‌برند.
۱۱. مرد کابلی (The Cable Guy)
- کارگردان: بن استیلر
- بازیگران: جیم کری، متیو برودریک، بن استیلر و…
- محصول: ۱۹۹۶
- امتیاز متاکریتیک: ۵۶ از ۱۰۰
چیپ یا همان مرد کابلی (با بازی جیم کری) در پایان این کمدی تاریک عجیب، با یک سخنرانی آینده‌ای پر از آسایش را پیش‌بینی می‌کند که اکنون آن را مسلم می‌دانیم. او می‌گوید: «به‌زودی، هر خانه‌ی آمریکایی تلویزیون، تلفن و کامپیوتر خود را با هم ادغام می‌کند. شما می‌توانید در یک کانال از موزه‌ی لوور دیدن کنید یا در کانال دیگر کشتی زنان را تماشا کنید. با احتمالات بی پایانی روبه‌رو هستید!»
می‌دانید، چیپ اشتباه نکرده است. او با موفقیت تلویزیون‌های هوشمند، پخش آنلاین، بازی‌های آنلاین و خرید در خانه را پیش‌بینی کرد.
۱۲. دیک تریسی (Dick Tracy)
- کارگردان: وارن بیتی
- بازیگران: وارن بیتی، آل پاچینو، مدونا و…
- محصول: ۱۹۹۰
- امتیاز متاکریتیک: ۶۸ از ۱۰۰
اپل یا ساعت هوشمند دارید؟ کارگاه تریسی معروف که با اورکت زردرنگش در یادها مانده، خیلی قبل‌تر از شما از این ساعت‌ها داشت. گرچه فیلم دیک تریسی آن‌قدر موفق نبود که دیزنی بتواند به فرنچایزهای بعد از آن امیدوار باشد، اما توانست هر کودک یا حتی بزرگسالی را وسوسه کند که از همان گوشی‌های مچی (ساعت هوشمند) بخواهد.
بیش از ۲۰ سال طول کشید تا بتوانیم چنین ساعتی را به‌دست آوریم، اگرچه ارتقا قابل توجه گوشی‌های هوشمند و در کنار آن‌ها اسمارت واچ‌ها ارزش صبر کردن داشت. حتی حالا شرکتی در حال کار بر روی یک ساعت هوشمند به سبک مدل کلاسیک تریسی است. دیگر چه می‌خواهیم؟!
۱۳. نمایش ترومن (The Truman Show)
- کارگردان: پیتر ویر
- بازیگران: جیم کری، لائورا لینی، اد هریس و…
- محصول: ۱۹۹۸
- امتیاز متاکریتیک: ۹۰ از ۱۰۰
یکی دیگر از فیلم‌های جیم کری که آینده را پیش‌بینی می‌کند نمایش ترومن است که در آن ترومن بوربانک (با بازی کری) ناخواسته در یک برنامه‌ی تلویزیونی واقعی بازی می‌کند که همه‌ی دنیا به آن علاقه دارند. حتما برنامه‌ی رئالیتی شو (واقعیت محور) کارداشیان‌ها را دیده‌اید یا حداقل درباره‌اش شنیده‌اید. برنامه‌ی تلویزیونی رئالیتی شو در آن زمان هیچ جایی وجود نداشت اما شاید همین فیلم باعث شد تا ساخته شوند.
۱۴. گزارش اقلیت (Minority Report)
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
- بازیگران: تام کروز، دنیل لاندن، سامانتا مورتون و…
- محصول: ۲۰۰۲
- امتیاز متاکریتیک: ۹۳ از ۱۰۰
در سال ۲۰۰۲، مفهوم تبلیغات هدفمند در فیلم گزارش اقلیت استیون اسپیلبرگ مبهم و وحشتناک بود. نگاهی به فیس‌بوک و اینستاگرام و چیزهایی مشابه این دو بیاندازید. درباره‌ی یک چیز ساده، مثلا اینکه چگونه گل بکاریم جست‌وجو کنید. دفعه‌ی بعد که وارد فیس‌بوک می‌شوید، آگهی فروش بذر گل، انواع گل‌ها و… دریافت خواهید کرد!
حتی جالب‌تر یا عجیب‌تر اینکه، در این فیلم شاهد تکنولوژی هستیم که با کمک دست و گجت‌های پوشیدنی می‌توانید خیلی چیزها را کنترل کنید. فناوری که تام کروز در فیلم برای بررسی چیزهای پیش ساخته استفاده می‌کند، بسیار شبیه کنترل کننده‌های حرکتی مدرن است که در سیستم عامل‌های مختلف استفاده می‌شود. «نینتنیو وی» (Nintendo Wii) یا «ایکس باکس ۳۶۰ کینکت» (Xbox 360 Kinect) نسبت به تام کروز با تکنولوژی کمتری در دسترس هستند، اما باز هم همان مفهوم را می‌رسانند.
۱۵. روز دیگری بمیر (Die Another Day)
- کارگردان: لی تاماهوری
- بازیگران: پیرس برازنان، رزموند پایک، هال بری و…
- محصول: ۲۰۰۲
- امتیاز متاکریتیک: ۵۶ از ۱۰۰
آخرین حضور پیرس برازنان در نقش جیمز باند بدترین فیلمی نیست که ساخته شده، اما قطعا یکی از بدترین‌هاست! این فیلم ۰۰۷ به دلیل دیالوگ‌های چشمی بی‌جا، طرح آشفته و وسایل بیش از حد احمقانه مانند ماشین نامرئی باند، بدنام است.
اما این فناوری مخفی‌سازی اتومبیل در این فیلم به سرعت در حال تبدیل شدن به یک چیز کاملا واقعی است. این فناوری «استتار فعال» نامیده می‌شود و برای سال‌ها، نظامیان مختلف در سراسر جهان در حال کار بر روی نسخه‌ای از آن برای مخفی کردن تجهیزات خود هستند. در حالی که دقیقا به آستون مارتین نامرئی باند نزدیک نیستیم، اما در حال نزدیک شدن به نسخه‌ای هستیم که وسایل باند را در دنیای واقعی داشته باشیم.
مرد اهنی و انتقام جویانم میشد اضافه کرد
فیلم سینمایی شیوع هم رو باید به این لیست اضافه کنید.