۱۰ فیلم تاثیرگذار که باعث تغییر دنیای واقعی شدند
سینما بدون شک یکی از قدرتمند‌ترین عرصه‌های هنر است. یک داستان خوب روایت شده با استفاده از تصاویر متحرک می‌تواند باعث خنده یا گریه بشود، الهام ببخشد یا خشمگین کند و حتی مسیر تماشاگران خود را تغییر بدهد. یک فیلمساز خوب واقعیت را هرطور که بخواهد شکل می‌دهد، به شکلی دیدنی چشم‌انداز‌ها را به تصویر می‌کشد، صدای خواسته‌های بشر را تقویت می‌کند و داستان‌های جذاب به نمایش می‌گذارد؛ و گاهی به قدری این کار را با تبحر انجام می‌دهد که دنیای درون فیلم باعث تغییر دنیای واقعی می‌شود. تعدادی از این فیلم‌های تاثیرگذار به قدری مهم بوده‌اند که جامعه را تغییر دادند؛ این فیلم‌ها توانایی هنر را بسیار فراتر از یک عامل سرگرمی برده‌اند و نشان داده‌اند که گاهی جهان فیلم، بسیار عجیب‌تر از جهان واقعی می‌تواند باشد.
۱۰- باشگاه مشت‌زنی (Fight Club)
- سال انتشار: ۱۹۹۹
- کارگردان: دیوید فینچر
- بازیگران: ادوارد نورتون، برد پیت، هلنا بونهام کارتر
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۸ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۶ از ۱۰۰
فیلم «باشگاه مشت‌زنی» یکی از بهترین فیلم‌های دیوید فینچر و از آثار تاثیرگذار او است. این فیلم معروف، وضعیت اسفناک انسان در دوران مدرن را به تصویر می‌کشد؛ مبحثی که فیلسوف معروف، کارل پوپر آن را تنش تمدن توصیف کرده است. احساس اندوه ناشی از ناپدید شدن زندگی جمعی، استاندارد‌های بسیار بالا برای زندگی بدون داشتن هدف، احساس تنهایی و پوچی همگی از تبعات زندگی مدرن است که شخصیت اصلی فیلم «باشگاه مشت زنی» سعی می‌کند حفره‌ی خالی داخل وجود خود بخاطر این تبعات را با مبلمان و وسایل خانگی گران قیمت پر کند. شخصیت اصلی با شخصیتی به نام تایلر دردن آشنا می‌شود که یک نمونه‌ی کامل از انسان با گرایش به هرج و مرج‌گرایی مطلق است. این فیلم در واقع در مورد خطرات نرینگی سمّی (هنجارهای فرهنگی در مردان که با آسیب به جامعه و خود مردان همراه است) و عواقب آن که ممکن است به تشکیل فرقه‌ها منجر شود به مخاطبان هشدار می‌دهد؛ ولی در جاهای مختلف دنیا، بر خلاف خواسته‌ی نویسنده و کارگردان، تایلر دردن را به عنوان یک رهبر عالی در نظر گرفتند و شروع به پیروی از او کردند! اتفاقاتی که در فیلم به صورت یک هشدار به تصویر کشیده شده، در دنیای واقعی رنگ واقعیت گرفتند؛ حتی باشگاه‌های مشت زنی حقیقی در سرتاسر دنیا به وجود آمده‌اند. حتی امروزه نیز بیشتر جنبش‌های فعال حقوق مردان افراطی، از تایلر دردن پیروی می‌کنند و این شخصیت فیلم به تنهایی باعث تغییر دنیای واقعی شده است.
۹- پدرخوانده (The Godfather)
- سال انتشار: ۱۹۷۲
- کارگردان: فرانسیس فورد کاپولا
- بازیگران: مارلون براندو، آل پاچینو، جیمز کان
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۹.۲ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
امروزه تمام ما از راه و روش کار مافیا در دنیای واقعی آگاهی داریم و این دانش کاملا به لطف فیلم سینمایی «پدر خوانده» و خانواده‌ی دون کورلئونه است. آن‌ها اوباش و مجرمان عادی نیستند. همه‌ی آن‌ها مانند یک خانواده هستند. شرافت و شیک‌پوشی برای این خلافکاران مهم‌تر از انجام جرم است. آن‌ها دست به مواد مخدر نمی‌زنند و فقط در صورتی که به آن‌ها خیانت شده باشد، خائن را به قتل می‌رسانند. حقیقت ولی اینجاست که این ظاهری که ما از مافیا امروزه به لطف فیلم «پدرخوانده» می‌شناسیم، قبل از آن وجود نداشته است! تمام این اصول خانواده و شرافت صرفا برای جذابیت فیلم خلق شده بودند و مافیاهای واقعی، اوباش بی‌رحمی بودند که دست به هر جنایتی برای اهداف خود می‌زدند. ولی این فیلم باعث تغییر دنیای واقعی شد. به تصویر کشیدن مافیا به عنوان افرادی شرافتمند با اهدافی مقدس و شیک‌پوش که به باورهای خود پایبند بودند و مانند دیگر اقشار جامعه مورد احترام قرار می‌گرفتند، باعث شد که این تغییرات در دنیای مافیای واقعی نیز به وجود بیاید. شهرتی که این فیلم برای مافیاها به وجود آورد کم کم باعث شد که مافیاها در دنیای واقعی حالتی مانند فیلم پیدا کنند و مافیایی که ما امروزه به این شکل می‌شناسیم تشکیل بشوند. با اینکه کارگردان معروف فرانسیس فورد کاپولا قصد نداشته که مافیا را تجلیل کند، ولی در نهایت به نوعی باعث این اتفاق شده است.
۸- ساکت شده (Silenced)
- سال انتشار: ۲۰۱۱
- کارگردان: هوانگ دونگ هیوک
- بازیگران: گونگ یو، جانگ یو می
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰
فیلم «ساکت شده» اثری محصول کره جنوبی است که یک داستان واقعی را به تصویر می‌کشد؛ داستانی به شدت تلخ که بسیاری تحمل شنیدن آن را ندارند. گونگ یو برای آموزش هنر در یک مدرسه‌ی کودکان ناشنوا استخدام می‌شود ولی کم کم متوجه رفتار عجیب دانش آموز‌ها می‌شود. دانش آموزان او به موضوعات توجه نمی‌کنند و حتی ترسیده به نظر می‌رسند و مدیران هم طوری رفتار می‌کنند که انگار در حال پنهان کردن چیزی هستند. سپس گونگ یو به حقیقتی تلخ پی می‌برد؛ افراد مدرسه سال‌هاست که از دانش آموزان سوءاستفاده‌ی جنسی می‌کنند. این فیلم فقط باعث تغییری کوچک در دنیای واقعی نشد، بلکه یک جنبش اجتماعی بزرگ در کره را برانگیخت؛ چون در انتهای داستان نشان داده می‌شد که کسانی که مرتکب چنین جنایات ظالمانه‌ای شده‌اند، در نهایت یا مجازات نشدند یا تبعات خیلی کمی دیدند. تأثیرات فیلم به قدری افزایش یافت که در نهایت قانونی جدید به نام قانون دوگانی (نام کره‌ای فیلم «ساکت شده») به قانون‌های کشور کره اضافه شد که به قانون‌مداران اجازه می‌داد که کسانی که این جنایت را مرتکب شده‌اند به صورت جدی مجازات کنند. این فیلم همچنین باعث تعطیل شدن مدرسه‌ی ناشنوایان بدنام در کره شد.
۷- تولد یک ملت (Birth of a nation)
- سال انتشار: ۱۹۱۵
- کارگردان: دی. دبیلو. گریفیث
- بازیگران: لیلین گیش، می مارش، میریام کوپر
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۱ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۱ از ۱۰۰
«تولد یک ملت» انقلابی عظیم در سینما به وجود آورد و هیچ فهرستی از فیلم‌های تاثیرگذار بدون آن کامل نیست. این فیلم قدیمی از طریق خلق زوایای جدید برای دوربین و تکنیک‌های سینمایی پویا، مسیر تمام فیلمسازان را به کلی تغییر داد؛ ولی متأسفانه این اثر یکی از نژادپرستانه‌ترین آثار تاریخ سینما نیز است. این فیلم در زمان اکران بسیار موفق عمل کرد، تبدیل به اولین فیلمی شد که در کاخ سفید به نمایش درآمد و در نهایت تبدیل به فیلم مورد علاقه‌ی بسیاری از نژادپرست‌ها شد. فیلم که اعضای فرقه‌ی کو کلاکس کلن (فرقه‌ای تروریستی آمریکایی که سیاه‌پوست‌ها را به قتل می‌رساندند) را به عنوان قهرمان‌های کشور به تصویر می‌کشید، باعث افزایش افراد داوطلب در این فرقه‌ها شد؛ به شکلی که تا چندین نسل متعدد، این فیلم به عنوان ابزاری تبلیغاتی برای این سازمان تروریستی استفاده می‌کرد که در نهایت فیلم با تغییر دنیای واقعی، باعث مرگ تعداد بسیاری از سیاه‌پوستان در تاریخ شد.
۶- آرواره‌ها (Jaws)
- سال انتشار: ۱۹۷۵
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
- بازیگران: روی شایدر، رابرت شاو، لورین گری
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
فیلم ترسناک «آرواره‌ها» باعث تبدیل شدن استیون اسپیلبرگ از یک کارگردان ناشناخته به یکی از معروف‌ترین کارگردان‌های مشهور در سطح بین المللی شد؛ فیلمی که هنوز بعد از چندین دهه به عنوان یکی از بهترین فیلم‌های استیون اسپیلبرگ شناخته می‌شود. فیلم در مورد حمله‌ی یک کوسه‌ی سفید به یک محله‌ی ساحلی است و تلاش انسان‌ها برای مقابله با این هیولا که قبل از اینکه توسط آن به قتل برسند جان خود را نجات بدهند. فیلم در هر نقطه‌ای از جهان که به نمایش درآمد، تبدیل به اثری موفق شد. در واقع «آرواره‌ها» به ترس اولیه انسان که از موجودات قدرتمند‌تر از خود است دامن زد و باعث فراگیری گسترده‌ی نفرت نسبت به کوسه‌ها شد. بسیاری از مردم شروع به شکار آن‌ها جهت انتقام کردند و بسیاری نیز معتقد بودند که اگر شناگر‌ها بی‌گناه باشند، کوسه‌ها آن‌ها را رها خواهند کرد. فیلم «آرواره‌ها» در نهایت فوبیایی جدید را در جامعه به وجود آورد و با تأثیر خود که منجر به کاهش جمعیت کوسه‌ها شد، دنیای واقعی را تغییر داد. تمام آثاری که پس از این فیلم ساخته شده‌اند، کوسه‌ها را از موجوداتی در دوردست و زیر آب، تبدیل به هیولاهای تشنه به خون انسان کرد. این مبحث که یک فیلم باعث تغییر ادراک جمعی انسان‌ها بشود امروزه به عنوان «اثر آرواره‌ها» در علم جامعه‌شناسی نام‌گذاری شده است.
۵- بامبی (Bambi)
- سال انتشار: ۱۹۴۲
- کارگردان: دیوید هند
- بازیگران: کمی کینگ، هاردی آلبرایت، دونالد نوویس
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۷۳ از ۱۰۰
«آرواره‌ها» باعث شد که کوسه‌ها تبدیل به موجودات ترسناکی بشوند؛ ولی فیلم انیمیشنی «بامبی» محصول دیزنی دقیقا تغییری برعکس برای گوزن‌ها به وجود آورد. فیلم «بامبی» که یکی از بهترین آثار دوران طلایی دیزنی است، انسان شکارچی را به عنوان هیولایی بی‌رحم به تصویر می‌کشد که مادر بامبی را می‌کشد و آهوی جوان را زخمی می‌کند. فیلم «بامبی» با به تصویر کشیدن حیوانات مانند انسان‌ها، دیدگاه مردم نسبت به شکار حیوانات بی‌گناه را برای همیشه تغییر داد؛ ولی از نکات جالبی که در آن فیلم باعث تغییر دنیای واقعی شده، به وجود آمدن اصطلاحی جدید در علم جامعه‌شناسی با نام «اثر بامبی» است. این موضوع اشاره به این قضیه دارد که پس از اکران فیلم «بامبی» شکارچی‌ها از شکار موجوداتی که ظاهری زیبا و مهربان دارند سرباز می‌زدند ولی به شکار موجوداتی زشت (مانند خوک‌ها) همچنان ادامه داده‌اند.
۴- تاپ گان (Top Gun)
- سال انتشار: ۱۹۸۶
- کارگردان: تونی اسکات
- بازیگران: تام کروز، کلی مک‌گیلس، آنتونی ادواردز
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۸۳ از ۱۰۰
کمتر فیلمی هیجان‌انگیز‌تر از «تاپ گان» بر روی پرده به نمایش درآمده است. فیلمی که هیجان خلبانی یک جت با سرعتی که می‌تواند دیوار صوتی را بشکند را به نمایش می‌گذارد. خلبان‌هایی که قبل از دیدن کشتی دشمن، از میان ابرها عبور می‌کند و اگر اهرم حرکت را یک ثانیه دیرتر حرکت بدهد، درجا کشته خواهد شد. «تاپ گان» یک نسخه‌ی جذاب و ایده‌آل از نیرو هوایی را به نمایش گذاشت و شهرت این سازمان را برای چندین نسل به اوج خودش رساند. فیلم «تاپ گان» داوطلبین برای استخدام در نیرو هوایی را حدود پانصد درصد افزایش داده؛ عددی که در نهایت مشخص شد بزرگ‌نمایی شده و در واقع ده درصد بوده که همچنان رقم بالایی است. «تاپ گان» از این جهت یکی از فیلم‌های تاثیرگذار است که در نهایت تبدیل به یک سرمایه‌گذاری عالی برای نیروهای نظامی تبدیل شد.
۳- خط آبی باریک (The Thin Blue line)
- سال انتشار: ۱۹۸۸
- کارگردان: اورل موریس
- بازیگران: رندل دیل آدامز
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
بر خلاف دیگر فیلم‌های این لیست که تأثیرات آن‌ها در دنیای واقعی دقیقا قابل اندازه‌گیری نیست، مستند «خط باریک آبی» فیلمی است که تأثیر کاملا مستقیم بر جهان واقعی گذاشت و باعث نجات زندگی شد؛ با اینکه فقط نجات زندگی یک نفر بود. این فیلم که در سال ۱۹۸۸ اکران شد، داستان زندگی رندل دیل آدامز را روایت می‌کند که بخاطر قتل یک پلیس به حبس ابد محکوم شده بوده است؛ قتلی که او انجام نداده بود. با استفاده از تحقیقاتی گسترده و چندین بازسازی، کارگردان ثابت کرده بود که شهادت شاهدان عینی به هیچ عنوان قابل اتکا نیست و حتی بسیاری از شاهد‌ها، شهادت دروغین داده‌اند. بخاطر توجهی که این مستند به سمت این پرونده جلب کرد، باعث شد که پرونده‌ی این قتل دوباره باز بشود و با شواهد مطرح شده، رندل دی آدامز آزادی خود را دوباره به دست آورد. امروزه این اثر به عنوان یکی از آثار کلاسیک در مستند‌های ژانر جنایی شناخته می‌شود و بازسازی لحظه‌های پرونده، تبدیل به عنصری جدید در آثار مستند پس از خود شد و همچنان به عنوان مستندی که باعث تغییر دنیای واقعی شد شناخته می‌شود.
۲- جی. اف. کی (JFK)
- سال انتشار: ۱۹۹۱
- کارگردان: الیور استون
- بازیگران: جیم گریسون، کوین کاستنر، گری اولدمن
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۸۸ از ۱۰۰
الیور استون در مصاحبه‌ای گفته بود که فیلم سینمایی «جی. اف. کی» را به عنوان نمادی از تمام سؤال‌های بی پاسخ مانده در ترور رئیس جمهور معروف ساخته است. منظور او تئوری توطئه‌های متعددی بود که پس از کشته شدن او به میان آمده بودند و دهان به دهان می‌چرخیدند. الیور استون فیلم را به عنوان یک اثر تاریخی نساخته، بلکه ترکیبی از تمام احتمالاتی است که ممکن است در روز ترور به میان آمده باشد و با نسخه‌ای که دولت از اتفاق روایت کرده متفاوت باشد؛ به خصوص نسخه‌ای که دولت را در قتل رئیس جمهور همدست خوانده است. تأثیرات فیلم در دنیای واقعی در نهایت باعث شد که دولت آمریکا وعده بدهد که جزئیات قتل جان اف کندی را به مرور زمان در اختیار مردم بگذارد. این موضوع باعث شد که تا مدتی کسانی که تئوری توطئه‌ها را به میان می‌آوردند دست از سر دولت بردارند تا پرونده‌های حقیقی ترور رئیس جمهور به لطف فیلم «جی. اف. کی» در طول زمان برملا بشوند.
۱- فیلم کوتاهی درباره‌ی کشتن (A Short Film About Killing)
- سال انتشار: ۱۹۸۸
- کارگردان: کریشتوف کیشلوفسکی
- بازیگران: میروسواف باکا، یان تساش
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
- امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
انسان‌ها قرن‌هاست که در مورد اینکه آیا می‌توان قتل را توجیه کرد با یکدیگر بحث می‌کنند. مجازات اعدام برای گرفتن جان انسانی دیگر همیشه مخالف‌ها و موافق‌هایی را به همراه خود داشته است. اگر کشتن عملی منفی است، پس چرا دولت با چوبه دار اجازه‌ی انجام این کار را دارد؟ چگونه می‌توان مبحث کشتار عادلانه را توصیف کرد؟ این‌ها پرسش‌هایی بود که لهستانی‌ها هنگام اکران «فیلم کوتاهی درباره‌ی کشتن» از خود می‌پرسیدند. این فیلم بخاطر نمایش تبعات منفی اعدام مورد تحسین بسیاری قرار گرفت ولی هم‌زمان انتقادات شدیدی نیز دریافت کرد. این فیلم که این پرسش را در میان مردم لهستان مطرح کرد، با تأثیر خود در لغو مجازات اعدام در لهستان، دنیای واقعی را تغییر داد. این فیلم نمونه‌ای عالی از دغدغه‌مندی کارگردان و به چالش کشیدن موضوعات جهان واقعی توسط او است که در نهایت تأثیر خود را در جهان بیرون فیلم نیز می‌گذارد؛ تا حدی که با اثر هنری خود قوانین یک کشور را به کلی تغییر می‌دهد.
منبع: Collider
