راهنمای مختصر و مفید فیلم‌های جشنواره فیلم فجر ۹۹
فیلم‌هایی که در سی‌و‌نهمین جشنواره‌ی فیلم فجر پذیرفته شده‌اند و به نمایش درمی‌آیند آثاری هستند که در بخش‌های مختلف نامزد دریافت جایزه شده‌اند و روز اختتامیه مشخص خواهد شد که هر کدام در چه بخش‌هایی نامزد شده‌اند. مرور کوتاهی داریم روی شانزده فیلمی که امسال مردم و منتقدان می‌توانند در روزهای جشنواره‌ی فجر ۳۹ به تماشایشان بنشینند.
ابلق
- کارگردان: نرگس آبیار
- بازیگران: بهرام رادان، الناز شاکردوست، هوتن شکیبا
نرگس آبیار با دومین فیلمش «شیار ۱۴۳» در جشنواره‌ی فجر مطرح شد و فیلم‌های بعد از آن یعنی «نفس» که روایت جنگ از دیدگاه یک دختربچه بود و «شبی که ماه کامل شد» داستان زندگی همسر ریگی آثار بعدی‌اش بودند که با توجه مواجه شد.
آبیار بعد از فیلم «شبی که ماه کامل شد» برای دومین بار در فیلم جدیدش با الناز شاکردوست و هوتن شکیبا همکاری کرده و این فیلم اولین کار او با بهرام رادان است. فیلم «ابلق» در سکوت خبری فیلم‌برداری شد و تنها چیزی که از آن منتشر شد گریم خیلی متفاوت بهرام رادان در این فیلم بود. گویا «ابلق» یک درام خانوادگی است و با فیلم‌های قبلی آبیار متفاوت است.
قهرمان فیلم باز هم یک زن است. زنی که با همسر و فرزندش در حاشیه‌ی یک شهر بزرگ زندگی می‌کنند و اتفاقاتی برای او رقم می‌خورد.
بی همه چیز
- کارگردان: محسن قرایی
- بازیگران: پرویز پرستویی، هدیه تهرانی، هادی حجازی‌فر، باران کوثری
محسن قرایی با دو فیلم «خسته نباشید» که اثر جمع و جوری بود و فیلم اجتماعی «سد معبر» با بازی حامد بهداد در جشنواره‌های فجر گذشته جلب توجه کرد. از جزئیات فیلم «بی همه چیز» اطلاعاتی در دسترس نیست اما یکی از سایت‌ها نوشته بود که گویا فیلم برداشتی آزاد از نمایشنامه‌ی «ملاقات با بانوی سالخورده» نوشته‌ی فردرویش دورنمات است.
تک تیرانداز
- کارگردان: علی غفاری
- بازیگران: کامبیز دیرباز، علیرضا کمالی
علی غفاری را با فیلم پرهزینه‌ی «استرداد» به یاد می‌آوریم که با بازی حمید فرخ‌نژاد سال ۱۳۹۰ به نمایش درآمد. او کارگردان سریال «بچه مهندس» است. فیلم «تک تیرانداز» یکی از فیلم‌های دفاع مقدسی امسال است که داستان یکی از بهترین تک تیراندازان دوران دفاع مقدس را در میدان جنگ روایت می‌کند. ژانر فیلم اکشن است.
بازیگر نقش اصلی فیلم کامبیز دیرباز است که نقش شهید زرین را بازی می‌کند. مردی که به او گردان تک‌نفره می‌گفتند. شهید زرین در روزهای جنگ سه هزار شلیک موفق داشت اما بیش از اینکه به شلیک‌های موفقش افتخار کرده باشد به انسان‌هایی که به آن‌ها شلیک نکرده است می‌بالد.
تی‌تی
- کارگردان: آیدا پناهنده
- بازیگران: الناز شاکردوست، هوتن شکیبا، پارسا پیروزفر
آیدا پناهنده یکی از کارگردانانی است که فیلم‌هایی با محوریت زنان می‌سازد و کارگردانی خوبی است و فیلم‌هایش از «ناهید» گرفته با بازی ساره بیات تا «اسرافیل» با هدیه تهرانی جلب توجه کرده‌اند.
«تی‌تی» چهارمین فیلم بلند سینمایی پناهنده است که مثل «ناهید» در شمال کشور فیلم‌برداری شده. فیلم داستان یک استاد دانشگاه است که می‌خواهد پایان‌نامه‌ای درباره‌ی پایان جهان بنویسد. در حین نوشتن پایان‌نامه او با مادری عجیب برخورد می‌کند که تمام تلاشش را در زندگی می‌کند در کمال انسانیت با همه چیز و همه کس برخورد کند.
شنیده می‌شود که «تی‌تی» جزء فیلم‌های کنجکاوی‌برانگیز امسال است.
خط فرضی
- کارگردان: فرنوش صمدی
- بازیگران: سحر دولتشاهی، پژمان جمشیدی
اولین فیلم فرنوش صمدی با اما و اگرهایی در جشنواره‌ی فیلم فجر پذیرفته شد چون پیش از این در جشنواره‌های جهانی نمایش داشت و به‌خصوص حضور موفقش در بخش افق‌های ونیز باعث شد با نام این فیلم‌ساز آشنا شویم.
فیلم داستان زنی به نام ساراست که به همراه همسر و فرزندش به یک عروسی در شمال دعوت شده‌اند. همسرش نمی‌تواند آن‌ها را همراهی کند و اتفاقاتی در سفر برای سارا می‌افتد که زندگی او را تغییر می‌دهد.
طبعا حضور موفق فیلم در ونیز باعث می‌شود کنجکاو دیدن فیلم صمدی باشیم هر چند پیشینه‌ای از او نداریم. او با تیم کاملا حرفه‌ای کار کرده. تهیه‌کننده‌ی فیلم علی مصفا و آهنگسازش پیمان یزدانیان است.
رمانتیسم عماد و طوبا
- کارگردان: کاوه صباغ‌زاده
- بازیگران: حسام محمودی، الناز حبیبی
هر چند فیلم بازیگر مطرحی ندارد اما آن‌هایی که فیلم کمدی-رمانتیک متفاوت قبلی کاوه صباغ‌زاده یعنی «ایتالیا ایتالیا» با بازی حامد کمیلی و سارا بهرامی را دیده‌اند احتمالا مشتاق دیدن دومین فیلم او هستند. به‌خصوص که این یکی هم گویا فیلمی رمانتیک-فانتزی است.
عماد و طوبا اولین‌بار که روبه‌روی هم قرار می‌گیرند عاشق می‌شوند اما می‌دانند که عشق یک مهارت است و چیزی بیشتر از تپش‌های قلب. این خلاصه‌ی داستانی است که از فیلم صباغ‌زاده منتشر شده است.
فیلم قبلی صباغ‌زاده اقتباسی آزاد از یکی از داستان‌های کوتاه جومپا لاهیری بود. یکی از نکات جالب فیلم بازی علی انصاریان بازیکن سابق فوتبال و بازیگر و مجری فعلی است که تا به حال فقط در فیلم‌ها و سریال‌های درجه چندم شبکه‌ی نمایش خانگی حضور داشته و این اولین حضورش در یک فیلم مهم است.
روزی روزگاری آبادان
- کارگردان: حمیدرضا آذرنگ
- بازیگران: فاطمه معتمدآریا، محسن تنابنده
اولین فیلم بلند حمیدرضا آذرنگ بازیگر مشهور تیاتر و سینما را علی اوجی و عبدالله اسکندری با هم تهیه کرده‌اند.
داستان فیلم در اوایل دهه‌ی ۸۰ در آبادان اتفاق می‌افتد. مردی معتاد به نام مصیب و خانواده‌ی پنج نفری‌اش مشغول خرید شب عید هستند که حال مصیب بد می‌شود. بین اعضای خانواده درگیر پیش می‌آید و در حالی که مادر مشغول آرام کردن فضاست اتفاقی ناگهان همه‌ی آن‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
آذرنگ برای اولین فیلمش با تیمی حرفه‌ای کار کرده و به جز بازیگران فیلم که معتمدآریا و تنابنده هستند مدیر فیلم‌برداری آن مسعود سلامی هم از فیلم‌برداران تحسین‌شده‌ی سینمای ایران است.
فیلم آذرنگ در حین فیلم‌برداری مدتی به دلیل ابتلای محسن تنابنده به کرونا توقیف شد.
روشن
- کارگردان: سید روح‌الله حجازی
- بازیگران: رضا عطاران، سارا بهرامی، سیامک انصاری
فیلم‌های اولیه‌ی روح‌الله حجازی درباره‌ی زندگی مشترک در خانواده‌های طبقه‌ی متوسط بود. زندگی‌هایی که عموما با یک واقعه‌ی دراماتیک مثل خیانت همراه می‌شد. فیلم آخرش، «اتاق تاریک» درامی بود که فضایش با فیلم‌های قبلی تفاوت داشت و حالا هر چند از داستان «روشن» و ژانر آن چیز زیادی نوشته نشده اما حضور رضا عطاران و سیامک انصاری نشان می‌دهد شاهد فیلمی متفاوت با همه‌ی آثار قبلی حجازی خواهیم بود.
روشن نام قهرمان فیلم است. مردی میانسال که عاشق بازیگری است. او برای خرید خانه‌ای ثبت‌نام کرده اما نمی‌تواند خانه را بگیرد. در حالی که زندگی‌اش در معرض نابودی است تصمیم می‌گیرد که نقش بازی کند. فیلم به گفته‌ی کارگردانش قصه‌ی اجتماعی دارد.
زالاوا
- کارگردان: ارسلان امیری
- بازیگران: نوید پورفرج، پوریا رحیمی سام، هدی زین‌العابدین
تنها فیلم ترسناکی که در جشنواره‌ی فیلم فجر حضور دارد و در کردستان فیلم‌برداری شده است. داستان فیلم در دهه‌ی ۵۰ اتفاق می‌افتد و درباره‌ی اتفاقی است که باعث ترس مردم یک روستا شده و رییس پاسگاه که می‌خواهد امنیت را به روستا برگرداند.
«زالاوا» یک اسم کردی است و ترجمه‌ی فارسی‌اش چیزی شبیه زال‌آباد می‌شود. زال هم که همان پیر موسفید است. فیلم بر اساس یک ماجرای واقعی ساخته شده که سال‌ها پیش در پاسگاه و روستای منطقه‌ی دره سفید و زالاوا به وقوع پیوسته است.
این اولین فیلم بلند ارسلان امیری است که در این سال‌ها اسمش را در تیتراژ فیلم‌های آیدا پناهنده دیده بودیم و در این فیلم هم پناهنده که خودش در جشنواره فیلم «تی‌تی» را به‌عنوان کارگردان دارد به‌عنوان فیلم‌نامه‌نویس «زالاوا» هم همکاری کرده است.
ستاره‌بازی
- کارگردان: هاتف علیمردانی
- بازیگران: فرهاد اصلانی، شبنم مقدمی
هاتف علیمردانی سراغ بازیگر محبوب همه‌ی کارهایش فرهاد اصلانی رفته و این‌بار او را کنار شبنم مقدمی قرار داده که یادآور زوج سریال «هیولا» از مهران مدیری است. هر چند هنوز نمی‌دانیم که «ستاره‌بازی» برعکس بیشتر فیلم‌های علیمردانی که در جشنواره حضور داشتند، کمدی است یا نه.
یک بازیگر خارجی به نام مایکل مدسن هم در فهرست بازیگران فیلم حضور دارد که البته ناشناس است. فیلم‌برداری فیلم از اواسط مهر ۹۸ در آمریکا آغاز شده بود و البته پیش‌تولید مفصل و طولانی داشت. بازیگران خارجی دیگری هم جلوی دوربین علیمردانی رفته‌اند که البته هیچ‌کدام چندان شناخته شده نیستند. از خلاصه داستان این فیلم چیزی منتشر نشده است.
شیشلیک
- کارگردان: محمدحسین مهدویان
- بازیگران: رضا عطاران، پژمان جمشیدی
ششمین فیلم محمدحسین مهدویان متفاوت‌ترین فیلم اوست. فیلمسازی که با ساختن فیلم‌های سیاسی شناخته شده بود حالا به سراغ بازیگران کمدی رفته و با امیرمهدی ژوله همکاری کرده و یک فیلم کمدی ساخته است. این چالشی بود که از روز اول چه کسانی که سینمای مهدویان را دوست داشتند و چه آن‌هایی که فیلم‌های او به مذاقشان خوش نمی‌آمد به دنبالش بودند. اینکه مهدویان سراغ سوژه‌ی غیرسیاسی برود و به‌خصوص فیلمی غیر جدی و کمدی بسازد.
حالا مهدویان کمدی ساخته که البته در حاشیه کم از فیلم‌های سیاسی‌اش نداشته است. به فیلم چیزی حدود بیست اصلاحیه خورده که مربوط به دیالوگ‌هاست و البته گویا پایان آن را هم عوض کرده‌اند تا پروانه‌ی نمایش دریافت کنند. فریدون جیرانی پیش‌تر از «شیشلیک» تعریف کرده بود و آن را جزء کمدی‌های اجتماعی خوب معرفی کرد.
گیج‌گاه
- کارگردان: عادل تبریزی
- بازیگران: حامد بهداد، باران کوثری، جمشید هاشم‌پور، سروش صحت
ارسلان امیری که فیلم «زالاوا» را در جشنواره دارد فیلم‌نامه‌ی «گیج‌گاه» را به همراه عادل تبریزی نوشته و این فیلم پربازیگر اولین کار سینمایی بلند عادل تبریزی به شمار می‌رود.
عادل تبریزی درباره‌ی فیلم جزئیات زیادی منتشر نکرده و فقط گفته است که همان شیوه‌ی ساختن فیلم‌های کوتاهش را در فیلم بلندش هم پی گرفته. فیلم فضای نوستالژیکی دارد و داستانش در ۲۰ سال قبل می‌گذرد اما به گفته‌ی کارگردان موضوعش همچنان موضوع روز است.
در حقیقت هیچ داستانی از فیلم منتشر نشده و فقط در خلاصه‌ی آن آورده‌اند: «گیج گاه، فیلم نوستالژیک نیست؛ درباره‌ی حالی است که دیگر نیست.»
مامان
- کارگردان: آرش انیسی
- بازیگران: رویا افشار
آرش انیسی در حوزه‌ی فیلم کوتاه و مستند چهره‌ی شناخته شده‌ای است و «مامان» اولین فیلم بلند داستانی او به شمار می‌رود. فیلم درباره‌ی خانواده‌ای است که زمان جنگ از آبادان مهاجرت می‌کنند و شاهد سال‌هایی از زندگی این خانواده و مادر آن هستیم.
رویا افشار در درام انیسی نقش اصلی را بازی می‌کند. تهیه‌کننده‌ی این فیلم مجید برزگر است که او را به‌عنوان کارگردان فیلم‌های مستقل با مخاطب خاص مثل «پرویز» و «فصل باران‌های موسمی» می‌شناسیم. در نتیجه می‌شود تصور کرد که «مامان» فیلم جمع‌وجور متفاوتی از فیلم‌های جریان اصلی است که برزگر تهیه‌کنندگی‌اش را برعهده گرفته است.
به جز رویا افشار بیشتر بازیگران فیلم جوان و از اهالی تیاتر هستند.
مصلحت نظام
- کارگردان: حسین دارابی
- بازیگران: فرهاد قائمیان، وحید رهبانی
اولین تجربه‌ی کارگردانی حسین دارابی محصول سازمان اوج است و محمدرضا شفاه تهیه‌کننده‌ی آن است که در کارنامه‌ی شفاه فیلم ضعیف «دیدن این فیلم جرم است» به چشم می‌خورد.
با این حال اسم اولین فیلم دارابی کنجکاوی‌برانگیز است. فیلمی که طبعا سیاسی است و گویا در سال‌های اول انقلاب روایت می‌شود. فیلم داستان یکی از مقامات قضایی اول انقلاب است که در پرونده‌ای ناگزیر از صدور حکم برای یکی از فرزندانش می‌شود.
اسم فیلم «پدری» بوده که بعدتر به‌عنوان «مصلحت نظام» شناخته شد و البته در خبرها بیشتر آن را «مصلحت» می‌نویسند.
منصور
- کارگردان: سیاوش سرمدی
- بازیگران: سیدجواد هاشمی، لیندا کیانی، مهدی کوشکی
یکی دیگر از فیلم‌های مؤسسه‌ی هنری رسانه‌ای اوج که نامش پیش از این «اوج ۱۱۰» و «آذرخش» بوده است. فیلم درباره‌ی زندگی شهید ستاری است. در سال‌های پایانی جنگ ایران دچار کمبود تسلیحات نظامی شده و شهید ستاری روی یک پروژه‌ی مهم کار می‌کند.
تهیه‌کننده‌ی فیلم درباره‌ی آن گفته است: «فیلم با نگاه به دغدغه‌های اولیه‌ی شهید ستاری در خصوص پیشرفت صنایع هوایی و نظامی سر و شکل گرفته است. دوران او در دهه‌ی ۱۳۶۰ دورانی بود که برخی فکر می‌کردند ایران تنها می‌تواند یک پیکان بسازد اما شهید ستاری دنبال تولید هواپیمای اف ۵ بود.»
احتمالا «منصور» یکی از پروداکشن‌های بزرگ سینمای امسال در غیاب فیلم‌سازانی مثل حاتمی‌کیاست.
علیرضا داوودنژاد مشاور کارگردان است.
یدو
- کارگردان: مهدی جعفری
- بازیگران: ستاره پسیانی
فیلم قبلی مهدی جعفری، «بیست و سه نفر» با گروهی از بازیگران نوجوان در جشنواره‌ی فجر دو سال پیش حضور داشت و امسال هم دوباره با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان همکاری کرده و فیلم جدیدش را ساخته است.
«یدو» درباره‌ی اولین ماه‌های جنگ تحمیلی در آبادان است. بیشتر بازیگران فیلم نوجوانان ناشناس هستند و ستاره پسیانی تنها بازیگر مشهور فیلم است.
حال و هوای صادقانه‌ی فیلم قبلی مهدی جعفری هر چند به لحاظ سینمایی اثر فقیری بود اما خیلی‌ها را تحت‌تأثیر قرار داد و حالا باید منتظر ماند و دید که در «یدو» توانسته به لحاظ بصری هم کارش را ارتقا بدهد.
*عکس اصلی مطلب مربوط به فیلم «تی‌تی» آیدا پناهنده است.
خانم آبیار هم مثل اینکه از زوج هوتن و خانم شاکردوست خوششون اومده