۸ فیلم درباره‌ی نویسندگان واقعی که باید ببینید
شاید این‌طور به نظر بیاید که فیلم درباره نویسندگان نمی‌تواند فیلم جالبی باشد. زندگی نویسندگان با آن همه تایپ کردن، نوشتن و ویرایش کردن نمی‌تواند در سینما چیز جالبی از آب درآید. مخصوصاً در دوره‌ای که مخاطبان عام سینما به فیلم‌های ابرقهرمانی عادت دارند، حتماً مخاطب با خودش فکر می‌کند که تماشای زندگی یک نویسنده می‌تواند کسل‌کننده باشد. اصلاً چطور می‌تواند با اکشن این فیلم‌ها یا نهایتاً شور و اشتیاق فیلم‌های عاشقانه رقابت کند؟ اما این باعث نمی‌شود هالیوود سراغ این سوژه نروند. و اگر هم دیدند زندگی واقعی خود نویسنده قصه چندان سینمایی‌ای ندارد، آن را با تخیل ترکیب کردند. اصلاً مگر کسی بین ما انسان‌ها هست که زندگی با کمی دخل و تصرف نتواند تبدیل به قصه شود؟ فیلم درباره نویسندگان واقعی زیاد است اما اینجا تمرکز بر فیلم‌های قدیمی‌تر بوده است. فیلم‌هایی که بیش از بیست سال پیش ساخته شده‌اند، بین سال‌های دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۲۰۰۰، که انگار در آن هر دو سال یک بار به یک چهره ادبی شاخص پرداخته می‌شد. طبعاً فیلم‌های دیگری درباره نویسندگان هست که باید ببینید، اما این هشت فیلم را با این شعار مرور کنید که واقعیت همیشه عجیب‌تر از خیال است.
۱. «همت» (Hammett)، فیلم درباه نویسندگان واقعی
- سال اکران: ۱۹۸۲
- کارگردان: ویم وندرس
- بازیگران: فردریک فارست، پیتر بویل، روی کینیار، راس توماس، ماریلو هنر
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۷ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: در داستانی خیالی از نویسنده واقعی رمان‌های معمایی، دشیل همت و مشارکت او در تحقیقات راجع به ناپدید شدن مرموز یک بازیگر زیبای چینی کاباره در سانفرانسیسکو به تصویر کشیده می‌شود.
اگر طرفدار قصه‌های کارآگاهی جاسوسی هستید، دشیل همت را دوست خواهید داشت. او خالق آثار بزرگی مثل «شاهین مالت» (The Maltese Falcon) و «مرد لاغر» (The Thin Man) و چند قصه و کتاب شاخص دیگر است. در این فیلم یک نسخه خیالی از دشیل همت با بازی فدریک فارست در قصه‌ای که شاید خود او نوشته باشد، بر اساس رمانی نوشته جو گورز، قرار می‌گیرد. در این قصه نویسنده درباره ناپدید شدن یک بازیگر کاباره‌ای در سانفرانسیسکو را در دهه ۱۹۲۰ تحقیق می‌کند. شخصیت همت در فیلم‌هایی مثل «دش و لیلی» (Dash and Lilly) با بازی سام شپرد و «جولیا» (Julia) با بازی جیسون روباردز هم آمده است.
۲. پای چپ من (My Left Foot)
- سال اکران: ۱۹۸۶
- کارگردان: جیم شریدان
- بازیگران: دانیل دی-لوئیس، ری مک آنالی، برندا فریکر
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: کریستی براون در دوران کودکی به دلیل فلج مغزی به شدت عقب افتاده شده است اما در جوانی نشان می‌دهد که با وجود جسم علیلش، انسانی خونگرم و شوخ طبع است، هوش فوق العاده‌ای هم دارد و می‌تواند به کمک پای چپش – تنها عضوی که در کنترلش است – آثار هنری قابل تحسین و اشعار و رمان‌های پر فروش خلق کند.
این حقیقت دارد که کریستی براون، نویسنده و نقاش که با فلج مغزی به دنیا آمده بود، شاید بیشتر به خاطر نسخه سینمایی‌اش در فیلم زندگینامه «پای چپ من» شناخته شده است. این فیلم تجربه‌های او در زمانی که دارد یاد می‌گیرد چطور هنر خلق کند با شور زندگی کند، اما کریستی براون چند کتاب شعر و رمان هم منتشر کرده بود که معروف‌ترینشان در سطح جهانی Down All the Days که سال ۱۹۷۰ منتشر شد. دنیل دی لوئیس برای بازی در نقش این نویسنده برنده اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد شد که واقعاً لایق آن بود.
۳. «هنری و جون» (Henry & June)، فیلم درباره نویسندگان واقعی
- سال اکران: ۱۹۹۰
- کارگردان: فیلیپ کافمن
- بازیگران: فرد وارد، اوما تورمن، ریچارد ای گرانت، ماریا دی مدیروس، کوین اسپیسی، بریژیت لائه، گری اولدمن، فئودور آتکین
- امتیاز راتن تومیتوز: ۶۰ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: در پاریس، سال ۱۹۳۱ آناییس نین که همراه شوهر بانکدارش هوگو گیلر به پاریس آمده، سعی دارد رساله‌ای در دفاع از «د.ه. لارنس» منتشر کند. او که حوصله‌اش از دوستان شوهرش سر رفته، توجهش به هنری میلر جلب می‌شود که در آپارتمان کثیف و نمور دوستش، آزبرن زندگی می‌کند و سعی دارد نویسنده شود.
این فیلم دو نویسنده را یک‌جا به ما می‌دهد، به‌علاوه چند ماجرای عشقی و روابط عاشقانه داغ. ماجرا از این قرار است که هنری میلر (با بازی فرد وارد) در حال نوشتن یکی از مهم‌ترین رمان‌هایش «مدار رأس‌السرطان» (Tropic of Cancer) است که با آناییز نین، نویسنده‌ای متأهل (با بازی ماریا دی مدیروس) آشنا می‌شود. این میان آناییز متوجه می‌شود که خودش وسط رابطه میلر با همسرش جون (اوما تورمن) قرار گرفته است. نین که برای رمان‌ها و داستان‌های کوتاهش معروف است، همین‌طور خاطرات روزانه معروفش، با هنری وارد رابطه می‌شود و به او کمک می‌کند کتابش را تمام کند. ما شخصیت میلر را در فیلم‌های «مدار رأس‌السرطان» با بازی ریپ تورن و «روزهای آرام در کلیشی» (Quiet Days in Clichy) با بازی اندرو مک‌کارتی هم دیده‌ایم.
۴. «کافکا» (Kafka)، فیلم درباره نویسندگان واقعی
- سال اکران: ۱۹۹۱
- کارگردان: استیون سودربرگ
- بازیگران: جرمی آیرونز، ترزا راسل، ایان هولم، جوئل گری، یرون کرابه، آرمین مولر-اشتال، الک گینس، سایمن مک‌برنی، برایان گلاور، کیت آلن، رابرت فلمینگ، یوزف آبرهام، اوندری هاولکا
- امتیاز راتن تومیتوز: ۵۰ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: کافکا در طول روز در یک شرکت بیمه کار می‌کند و آنجا اتفاقات او را به جامعه مرموز زیرزمینی‌ای هدایت می‌کنند که اهداف عجیب سرکوبگرانه دارند.
حتی تصور اینکه زندگی واقعی کافکایی فرانتس کافکا چقدر کابوس‌وار بود هم سخت است. اما استیون سودبرگ در فیلم تریلر/معمایی خودش تخیلات این نویسنده دو رمان «قصر» (The Castle) و «محاکمه» (The Trial) را با حقایقی برگرفته از زندگی واقعی‌اش در کنار هم قرار می‌دهد و مرز میان خیال و واقعیت را از میان برمی‌دارد. «کافکا» سودربرگ که نقش اولش را جرمی آیرونز بازی کرد، هم در باکس آفیس عملکرد خوبی نداشت هم امتیاز خوبی از منتقدان نگرفت. عملکرد ناامیدکننده فیلم مخصوصاً به این خاطر که فیلم اول سودبرگ «سکس، دروغ‌ها و نوار ویدیویی» (Sex, Lies and Videotape) تحسین شده بود، به چشم آمد. اما چند سال بعد که حق فیلم به خود سودبرگ داده شد، او دوباره روی فیلم کار کرد و یک نسخه تازه از آن با نام «آقای نف» (Mr. Kneff) در جشنواره سینمایی بین‌المللی تورنتو در سال ۲۰۱۰ به نمایش درآمد.
۵. خانم پارکر و محفل شرور (Mrs. Parker and the Vicious Circle)
- سال اکران: ۱۹۹۴
- کارگردان: آلن رودولف
- بازیگران: جنیفر جیسن لی، کمپبل اسکات، متیو برودریک، چیپ زاین
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۶ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: دوروتی پارکر روزی پرشکوه از میزگرد «آلگونکوئین» را به یاد می‌آورد، دایره‌ای از دوستان نزدیک شوخ‌طبعش، که مانند او، با الکل شارژ می‌شدند و با یأس عشق‌بازی می‌کردند.
اگر به دنبال فیلم درباره نویسندگان واقعی و حلقه‌های ارتباطی درونی‌شان می‌گردید، می‌توانید زندگی دوروتی پارکر (با بازی جنیفر جیسون لی) و معاشرین باهوش و عاشق کلماتش لذت ببرید. ما در این فیلم به جز پارکر، رابرت بنچلی (با بازی کمپل اسکات)، الکساندر وولکات (با بازی نام مک‌گوان)، هارپو مارکس (با بازی جی.ام. هنری)، ئیل راجرز (با بازی کیث کارادین) و اف. اسکات فیتزجرالد (مالکوم گتس) و یک سری شخصیت مهم دیگر را می‌بینیم. فیلم تا حد زیادی بر اساس بداهه‌گویی‌های بازیگران پیش رفته، بازیگران فوق‌العاده‌ای دارد و با روابطی که از زندگی واقعی به نمایش می‌گذارد، مثل والاس شان (پسر ویلیام شان، سردبیر افسانه‌ای نیویورکر) و پیتر بنچلی (نویسنده «آرواره‌ها» (Jaws) و نوه رابرت بنچلی) که در چند صحنه می‌بینیم‌شان، ساعاتی سرگرم‌کننده را برای شما رقم می‌زند. مخصوصاً اگر نویسندگان امریکایی را خوب بشناسید.
۶. پیش از آغاز شب (Before Night Falls)
- سال اکران: ۲۰۰۰
- کارگردان: جولیان اشنابل
- بازیگران: خاویر باردم، الیویه مارتینز، جانی دپ، هکتور بابنکو، نایوا نیمری
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۴ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: نگاهی اپیزودیک به زندگی شاعر و نویسنده کوبایی، رینالدو آرناس از دوران کودکی تا زمان مرگش در نیویورک را در این فیلم می‌بینیم.
خاویر باردم به خاطر بازی در نقش شاعر، نمایشنامه‌نویس و رمان‌نویس کوبایی رینالدو آرناس، که زندگی‌اش حتی از قصه‌هایش جالب‌تر بود، به شهرت جهانی رسید. فیلم به تجربه‌های او به عنوان یک دگراندیش در کوبا که گرایش جنسی‌اش را از کسانی که اذیتش می‌کنند، پنهان می‌کند، چندین بار زندانی شدنش و فرارش در جریان مهاجرت بخش زیادی از کوبایی‌ها در سال ۱۹۸۰ از کشورشان و در نهایت خودکشی‌اش در حالی که از بیماری ایدز رنج می‌برد، می‌پردازد. باردم برای بازی در نقش این نویسنده در فیلم «پیش از آغاز شب» که بر اساس کتاب زندگینامه نویسنده به همین نام است، و اولین حضور بین‌المللی باردم هم محسوب می‌شود، نامزد دریافت اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد شد.
۷. «آیریس» (Iris)، فیلم درباره نویسندگان واقعی
- سال اکران: ۲۰۰۱
- کارگردان: ریچارد ایر
- بازیگران: کیت وینسلت، جودی دنچ
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۹ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: آیریس مرداک و هم‌دانشکده‌ای‌اش جان بیلی به یکدیگر دل می‌بازند سال‌ها می‌گذرد و جان همچنان شیفته آیریس است که نویسنده مشهوری شده است. حتی وقتی که آیریس به فراموشی و اختلال مشاعر مبتلا می‌شود، جان مراقبت از او را رها نمی‌کند.
آیریس مرداک شاید تا پیش از این فیلم در امریکا اسم شناخته‌شده‌ای نبود اما در ایرلند (که محل تولد نویسنده بود) و در انگلیس (که در آن بزرگ شده و بخش زیادی از موفقیتش را به دست آورده بود) او را با هر دو جایزه یادبود جیمز تیت بلک و بوکر، یک جواهر ملی می‌دانند. فیلم کیت وینسلت را در نقش جوانی نویسنده و جودی دنچ را در نقش دوران پابه‌سن‌گذاشته‌ترش نشان می‌دهد که بر اساس کتاب «آیریس: خاطرات آیریس مرداک» نوشته همسرش جان بیالی، که او هم رمان‌نویس و منتقد ادبی بود، ساخته شده است. فیلم با ملاقات این دو در سال‌های جوانی در آکسفورد شروع می‌شود اما بیشتر روی سال‌های آخرش که مبتلا به آلزایمر شده بود، و بیالی با وضعیت فیزیکی و روحی او دست و پنجه نرم می‌کرد، تمرکز دارد.
۸. ساعت‌ها (The Hours)
- سال اکران: ۲۰۰۲
- کارگردان: استیون دالدری
- بازیگران: نیکول کیدمن، جولین مور، مریل استریپ، اد هریس، جان سی ریلی
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۹ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: در سال ۱۹۵۱، لارا براون زن بارداری است که قصد دارد یک مهمانی برای شوهرش ترتیب دهد، اما نمی‌تواند دست از خواندن رمان «خانم دالووی» بردارد. کلاریسا وان نیز زنی در زمان حال است که در حال تدارک یک مهمانی برای دوستش ریچارد نویسنده‌ای مشهور که مبتلا به ایدز است، تدارک دیده است. این دو ماجرا به طور همزمان به کار و زندگی ویرجینا وولف، کسی که رمان «خانم دالووی» را می‌نویسد، متصل هستند.
به هر حال هر فیلمی که نیکول کیدمن، مریل استریپ و جولیان مور را در کنار هم داشته باشد، دیدنی است. بماند که ادی هریس، جان سی. رایلی، جف دنیلز و کلر دینز و چند بازیگر شاخص دیگر در نقش‌های مکمل داشته باشد. آن هم در فیلمی که یکی از شخصیت‌هایش ویرجینیا وولف است و دو زن دیگر تحت تأثیر کتاب «خانم دالووی» این نویسنده که در حال نوشتن است، هستند. فیلم که بر اساس رمان برنده جایزه پولیتزر مایکل کانینگهام ساخته شده است، گل سرسبد فصل جوایز سینمایی بود و جای تعجب ندارد که در نه رشته نامزد جایزه اسکار شد. کیدمن اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن را گرفت و اد هریس و جولیان مور هر دو نامزد جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل بودند.
در فیلم که به سه دوره زمانی مختلف تقسیم می‌شود، کلاریسا که نقش‌اش را مریل استریپ بازی می‌کند، در حال تدارک یک مهمانی به مناسبت جایزه برای دوست شاعرش (که کلاریسا را خانم دالووی خطاب می‌کند) است. جولیان مور در نقش لارا، زنی باردار است که از ازدواجش ناراضی است؛ و کیدمن که نقش خود ویرجینیا وولف را بازی می‌کند و در حین مبارزه با افسردگی دارد رمان «خانم دالووی» را می‌نویسد. این فیلم بیش از یک مرگ اندوهبار را در خود دارد، بنابراین اگر برای اولین بار می‌خواهید تماشایش کنید، آماده باشد. شخصیت ویرجینیا وولف را در فیلم‌های دیگری مثل «ویتا و ویرجینیا» (Vita and Virginia) با بازی الیزابت دبیکی دیده‌ایم.
منبع: tor
