درمان ریزش مو با دارویی به نام «ماینوکسیدیل»

ماینوکسیدیل یکی از پرکاربردترین درمان‌های ریزش مو در سطح جهان است. سه چهارم متخصصان ریزش مو استفاده از ماینوکسیدیل را به بیماران خود توصیه می‌کنند. ماینوکسیدیل دارویی است که عمدتاً برای درمان ریزش مو، به ویژه آلوپسی آندروژنتیک، که همان طاسی با الگوی مردانه و زنانه است، استفاده می‌شود. این درمان ریزش مو در اشکال خوراکی مانند قرص و اشکال موضعی مانند مایعات و فوم‌ها و معمولاً در غلظت‌های ۲ و ۵ درصد موجود است. ماینوکسیدیل در ابتدا به عنوان درمانی برای فشار خون بالا ساخته شده بود اما اثر جانبی آن در تقویت رشد مو منجر به استفاده از آن به عنوان درمان ریزش مو شد. در این مقاله، با این بهترین قرص ویتامین برای ریزش مو آشنا می‌شوید.

ماینوکسیدیل چیست؛ دارویی با سابقه‌ی پنجاه ساله

محققان در طول آزمایشات بالینی در دهه ۱۹۷۰ میلادی دریافتند که یکی از عوارض جانبی داروی ضد فشار خون یعنی ماینوکسیدیل، رشد بیش از حد مو است که به عنوان هایپرتریکوزیس شناخته می‌شود. این نتیجه‌ی غیرمنتظره منجر به تحقیقات بیشتر در مورد قابلیت آن به عنوان یک درمان ریزش مو شد.

در دهه ۱۹۸۰، ماینوکسیدیل برای استفاده‌ی موضعی برای مبارزه با ریزش مو فرموله شد. ماینوکسیدیل در سال ۱۹۸۸ از سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) به عنوان اولین دارویی که باعث رشد مجدد مو می‌شود، تأییدیه دریافت کرد.

امروزه هنوز هم از ماینوکسیدیل برای کاهش فشار خون اما فقط در برخی موارد خاص استفاده می‌شود زیرا در حال حاضر داروهای بهتری برای کنترل فشار خون وجود دارد.

فوم محرک رشد مو مدل ماینو کسیدیل ۵% حجم ۶۰ گرم

۲۰۰,۰۰۰ تومان

مشاهده و خرید

نحوه‌ی اثرگذاری ماینوکسیدیل

چند مکانیسم برای توضیح اثرات ماینوکسیدیل بر رشد مو وجود دارد. امروزه می‌دانیم که این ماده فاز آناژن (رشد) چرخه‌ی مو را طولانی و ماندگارتر کرده و ریزش مو را کاهش می‌دهد و همچنین باعث ضخیم‌تر شدن ساقه‌ی مو می‌شود اما ماینوکسیدیل برای اثرگذاری بیشتر، باید در بدن به ماینوکسیدیل سولفات تبدیل شود. آنزیم مسئول این تبدیل در پوست و کبد وجود دارد. مطالعات نشان داده‌اند که تنوع زیادی در میزان آنزیم در پوست افراد مختلف و حتی در نواحی مختلف پوست سر در یک فرد وجود دارد. این تنوع، می‌تواند دلیل این باشد که چرا ماینوکسیدیل موضعی برای برخی افراد مؤثرتر و برای برخی دیگر دارای اثر کم‌تری است. بااین‌حال، اگر ماینوکسیدیل به صورت قرص مصرف شود، در کبد تبدیل به ماینوکسیدیل سولفات شده که در نتیجه آن را موثرتر می‌کند.

ماینوکسیدیل سولفات ماهیچه‌های صاف عروق خونی را شل کرده و باعث گشاد شدن عروق می‌شود که به نوبه‌ی خود فشار خون را کاهش می‌دهد. همچنین باعث افزایش جریان خون در پوست سر می‌شود که یکی از مکانیسم‌های اثر روی فولیکول مو است. همچنین ماینوکسیدیل سولفات تولید برخی از عوامل رشد را تحریک می‌کند که در افزایش تکثیر مو و تکثیر سلول‌های مو تأثیر دارد. با وجود این، نحوه‌ی دقیق اثرگذاری ماینوکسیدیل هنوز به طور کامل شناخته نشده است.

انواع ماینوکسیدیل

ماینوکسیدیل در چند شکل مختلف از جمله فوم و محلول موضعی (Rogaine) و همچنین اسپری ترکیبی ماینوکسیدیل در بازار موجود است. در سال‌های اخیر، مطالعات زیادی در مورد ماینوکسیدیل خوراکی به صورت قرص نیز انجام شده است. در ادامه به فرم‌های مختلفی از ماینوکسیدیل که متخصصین پوست و مو برای درمان ریزش مو توصیه می‌کنند، اشاره می‌کنیم.

• قرص هیرتامین چیست؟

۱. قرص ماینوکسیدیل

ماینوکسیدیل خوراکی در دهه ۷۰ میلادی به عنوان درمان فشار خون بالا استفاده می‌شد. بااین‌حال، رشد بیش از حد مو به عنوان عارضه‌ای جانبی در میان مصرف‌کنندگان آن رواج پیدا کرد. این امر به سرعت به توسعه‌ی فرمول‌های موضعی ماینوکسیدیل برای ریزش مو منجر شد.

دوز استاندارد قرص ماینوکسیدیل برای بیمارانی که از این دارو برای فشار خون بالا استفاده می‌کردند، ۱۰ تا ۴۰ میلی‌گرم در روز بود. در ابتدا همین میزان دوز برای درمان ریزش مو نیز تجویز شد که باعث بروز عوارض جانبی غیرقابل قبولی شد. بنابراین مردم برای درمان ریزش مو تمرکز خود را به مصرف فرمول‌های موضعی ماینوکسیدیل معطوف کردند.

البته، چند سال پیش، راد سینکلر، متخصص پوست استرالیایی، دوزهای خوراکی ۰.۶۲۵ و ۱.۲۵ میلی‌گرم را برای ریزش مو بررسی کرد. این دوزها در متوقف کردن ریزش مو و رشد مجدد مو با عوارض جانبی کمتر موفق بودند.

ماینوکسیدیل خوراکی یک جایگزین برای افرادی است که مایل به استفاده موضعی از ماینوکسیدیل نیستند زیرا ممکن است استفاده منظم از محلول مایع ماینوکسیدیل برای مدت طولانی روی پوست سرشان بسیار ناخوشایند باشد. مصرف قرص ماینوکسیدیل در این مورد راحت‌تر است.

علاوه‌براین، ماینوکسیدیل خوراکی را می‌توان در ترکیب با سایر درمان‌های ریزش مو مانند فیناستراید، دوتاستراید، یا روش‌های کاشت مو، استفاده کرد که رویکرد جامعی را برای مبارزه با ریزش مو ارائه می‌دهد.

ماینوکسیدیل خوراکی به شکل قرص است و از راه دهان مصرف می‌شود. دوزهای مختلفی از این قرص از ۱.۲۵ میلی‌گرم تا ۵ میلی‌گرم در روز برای مردان و ۰.۲۵ میلی‌گرم تا ۲.۵ میلی‌گرم در روز برای زنان به منظور درمان ریزش مو استفاده شده است. بنابراین دوز مصرفی قرص ماینوکسیدیل به تشخیص پزشک بستگی دارد. نتایج ممکن است در عرض چهار تا شش ماه قابل مشاهده باشد اما ممکن است تا شش تا هشت ماه نیز طول بکشد و معمولاً تا یک سال پایدار است.

کرم ترمیم کننده بدون آبکشی مو لافارر مدل ۰۱ مناسب برای موهای آسیب دیده حجم ۲۵۰ میلی لیتر

۴۱۶,۴۵۰

۲۰۸,۲۲۰

تومان

روغن تقویت کننده ریش و سبیل گیاه قانون مدل ۰۱ حجم ۳۰ میلی لیتر

۱۵۰,۰۰۰

تومان

خرید محصولات تقویت‌کننده‌ی مو

مشاهده همه

عوارض جانبی

ماینوکسیدیل خوراکی نیز مانند هر دارویی ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. شایع‌ترین عارضه هایپرتریکوزیس عمومی است که شامل رشد موهای ریز روی صورت و سایر قسمت‌های بدن می‌شود. همچنین ماینوکسیدیل خوراکی می‌تواند باعث رشد موهای صورت شود. در حالی که این عوارض جانبی به طور معمول خفیف هستند و به خوبی تحمل می‌شوند اما برخی از بیماران ممکن است سردرد، بی‌خوابی و دیگر عوارض را نیز تجربه کنند که اغلب به مصرف دوز بالا مربوط می‌شود.

عوارض جانبی احتمالی مرتبط با قرص ماینوکسیدیل عبارت‌اند از:

• هایپرتریکوزیس (رشد بیش از حد مو)
• سبکی سر
• احتباس مایعات
• تاکی کاردی (ضربان قلب تند)
• سردرد
• ادم دور چشم (تورم اطراف چشم)
• بی‌خوابی

۲. فوم ماینوکسیدیل

تصور می‌شود که فوم ماینوکسیدیل شکل ملایم‌تری از این دارو باشد زیرا شکل محلول ماینوکسیدیل حاوی پروپیلن گلیکول (یک الکل محلول در آب که گاهی اوقات می‌تواند باعث قرمزی و تحریک روی پوست شود) است. به غیر از این تفاوت، دو شکل فوم و محلول ماینوکسیدیل کارایی یکسانی دارند.

برخی افراد فوم ماینوکسیدیل را ساده‌ترین داروی موضعی ریزش مو می‌دانند زیرا می‌توان آن را با دست استفاده کرد، در حالی که محلول ماینوکسیدیل به ابزار قطره چکان نیاز دارد. فوم ماینوکسیدیل باید به طور منظم استفاده شود. در صورت فراموشی یک نوبت، باید در اسرع وقت مصرف شود (البته اگر به زمان دوز بعدی نزدیک است، بیماران می‌توانند از مصرف دوز فراموش شده خودداری کرده و دوز بعدی را طبق برنامه مصرف کنند). مردان معمولاً طی ۴ تا ۶ ماه پس از استفاده‌ی مداوم متوجه نتایج رشد مجدد مو می‌شوند اما نتایج ممکن است در افراد متفاوت باشد.

برای استفاده از فوم موضعی ماینوکسیدیل نکات زیر را رعایت کنید:

• موها را به یک یا چند ردیف تقسیم کنید تا ناحیه‌ی نازک شده‌ی مو در پوست سر ظاهر شود.
• قوطی را وارونه نگه دارید و نازل را فشار دهید تا کف روی انگشتان شما قرار گیرد.
• با انگشتان خود کف را روی ناحیه ریزش مو پخش کنید و به آرامی روی پوست سر خود ماساژ دهید.
• بلافاصله پس از استفاده از این دارو، دست‌های خود را بشویید تا هر دارویی که ممکن است روی آن‌ها وجود دارد، پاک شود.
• اگر پوست سر شما دچار ساییدگی، تحریک یا آفتاب سوختگی شد، قبل از استفاده از ماینوکسیدیل با پزشک خود مشورت کنید.
• فوم یا محلول موضعی ماینوکسیدیل فقط برای استفاده روی پوست سر است. این دارو را دور از چشم، بینی و دهان نگهداری کنید. اگر به طور تصادفی مقداری از آن وارد چشم، بینی یا دهان شدید، ناحیه مورد نظر را با آب خنک شستشو دهید. اگر از اسپری پمپ استفاده می‌کنید، مراقب باشید که در اسپری تنفس نکنید.
• از فوم در نزدیکی حرارت یا شعله‌ی آتش یا هنگام سیگار کشیدن استفاده نکنید. قوطی اسپری را سوراخ نکنید، نشکنید یا نسوزانید.

عوارض جانبی

عوارض جانبی فوم ماینوکسیدیل می‌تواند شامل قرمزی، سوزش و خارش در محل استفاده باشد.

• قرص فیتو چیست؟

۳. محلول موضعی ماینوکسیدیل

شکل مایع این دارو اولین شکلی بود که در دهه‌ی ۱۹۸۰ به صورت انبوه تولید و مصرف می‌شد.

ماینوکسیدیل تولید شده به این روش با استفاده از قطره چکان از بطری حاوی محلول، مستقیماً به پوست سر می‌رسد. به طور کلی، افرادی که پوست حساسی دارند، باید مصرف فوم ماینوکسیدیل را در نظر بگیرند زیرا همان گونه که گفتیم، شکل فوم آن ملایم‌تر است که احتمال کمتری برای ایجاد آلرژی یا حساسیت دارد. البته محلول تقریباً نتایج مشابه فوم را دارد. مردان معمولاً طی ۴ تا ۶ ماه پس از استفاده‌ی مداوم متوجه نتایج رشد مجدد مو می‌شوند که نتایج ممکن است در افراد متفاوت باشد.

برای استفاده از محلول موضعی ماینوکسیدیل نکات زیر را رعایت کنید:

• قبل از استفاده از این دارو مطمئن شوید که موها و پوست سرتان کاملاً خشک شده است.
• مقدار تجویز شده را روی ناحیه‌ی تحت درمان پوست سر قرار دهید و از مرکز ناحیه شروع کنید. دستورالعمل‌های پزشک خود را در مورد نحوه‌ی استفاده از محلول با استفاده از قطره چکان مخصوص دنبال کنید.
• تا ۴ ساعت پس از استفاده از ماینوکسیدیل موهای خود را با شامپو نشویید.
• بلافاصله پس از استفاده از این دارو، دست‌های خود را بشویید تا هرگونه دارویی که ممکن است روی آن‌ها باشد از بین برود.
• پس از استفاده از محلول ماینوکسیدیل از سشوار برای خشک کردن پوست سر استفاده نکنید. استفاده از سشوار روی پوست سر ممکن است اثربخشی درمان را کاهش دهد.
• اجازه دهید ماینوکسیدیل به مدت ۲ تا ۴ ساعت پس از استفاده از آن، از جمله قبل از رفتن به رختخواب، کاملا خشک شود. اگر موها یا پوست سر شما پس از استفاده از دارو کاملاً خشک نشده باشد، ماینوکسیدیل می‌تواند لباس، کلاه یا ملحفه‌ی شما را لکه‌دار کند.
• از انتقال دارو در حالت خیس به سایر نقاط بدن خودداری کنید. اگر دارو روی روبالشی یا ملحفه‌های تخت شما قرار گیرد یا دست‌هایتان بعد از استفاده از ماینوکسیدیل شسته نشود، ممکن است این اتفاق بیفتد.

عوارض جانبی

شایع‌ترین عارضه‌ی جانبی محلول ماینوکسیدیل، بروز حساسیت در پوست است.

۴. اسپری ماینوکسیدیل

این ترکیب درمانی رشد مجدد مو را فقط یک بار در روز روی پوست سر خود اسپری می‌کنید. افرادی که سنگینی فوم یا محلول را روی سر خود دوست ندارند یا هنگام خواب نگران قرار گرفتن محصول روی ملحفه‌های خود هستند، می‌توانند اسپری ماینوکسیدیل مصرف کنند. این اسپری جدول زمانی مشابهی با فوم و محلول دارد.

موارد مصرف ماینوکسیدیل

از قرص ماینوکسیدیل معمولاً برای درمان فشار خون شدید استفاده می‌شود. ماینوکسیدیل موضعی (فوم و محلول) نیز برای بسیاری از انواع ریزش مو (آلوپسی) کاربرد دارد. از جمله:

• آلوپسی آندروژنتیک: که نام دیگری برای ریزش موی الگوی مردانه و ریزش موی زنانه است
• آلوپسی آره‌آتا: یک اختلال موی خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله می‌کند
• تلوژن افلوویوم: که می‌تواند در اثر استرس شدید جسمی و روانی ایجاد شود
• آلوپسی کششی: که به دلیل فشار بر موها است و  معمولاً از مدل موهایی مانند دم اسبی و تکنیک‌های حالت دادن مو با فشار مانند استفاده‌ی مداوم از اتو مو ناشی می‌شود.

به‌علاوه از ماینوکسیدیل موضعی به عنوان یک داروی بدون نسخه برای ریزش مو در زنان و همچنین انواع اختلالات دیگر مو مانند موارد زیر نیز استفاده می‌شود:

• تقویت ابرو
• تقویت ریش
• ریزش مو ناشی از شیمی درمانی
• ریزش مو جلوی سر در زنان (آلوپسی فیبروزان فرونتال)
• آلوپسی اسکار

بهترین زمان مصرف ماینوکسیدیل

توصیه می‌شود که مردان از ماینوکسیدیل موضعی ۵ درصد دو بار در روز و زنان از ماینوکسیدیل موضعی ۲ درصد یک بار در روز استفاده کنند.

این امر به این دلیل است که زنان در هنگام استفاده از دوز بالای ماینوکسیدیل بیشتر احتمال دارد که عوارض جانبی ناخواسته‌ای مانند هایپرتریکوزیس (رشد موهای زائد صورت و بدن) را تجربه کنند.

اگر ماینوکسیدیل خوراکی برای ریزش مو استفاده می‌کنید، آن را یک بار در روز مصرف کنید. مطالعات نشان می‌دهد که مصرف ۵ میلی‌گرم قرص ماینوکسیدیل به صورت یک بار در روز می‌تواند علائم طاسی با الگوی مردانه را بهبود بخشد.

• قرص پریورین چیست؟

تداخلات دارویی و درمانی ماینوکسیدیل

هم داروهای بدون نسخه (OTC) و هم داروهای تجویزی ماینوکسیدیل، پتانسیل تداخل با سایر داروها از جمله مکمل‌ها را دارند. خوشبختانه مصرف ماینوکسیدیل با حداقل خطر تداخلات مضر دارویی همراه است. تداخلات دارویی قرص ماینوکسیدیل محتمل‌تر از تداخلات دارویی استفاده از شکل موضعی آن است. البته مشکلات مربوط به هر دو نادر خواهد بود.

مصرف ماینوکسیدیل با داروهای زیر ممکن است فشار خون را کاهش دهد و باعث تغییراتی در ضربان قلب شما شود:

• دیفن هیدرامین
• بوپروپیون
• آلپرازولام
• داروهای مربوط به فشار خون بالا مانند فوروزماید (لاسیکس)

ماینوکسیدیل همچنین می‌تواند با مشروبات الکلی تداخل منفی داشته باشد و فشار خون را کاهش دهد.

علاوه‌براین، اگر مبتلا به بیماری‌های زیر هستید، ممکن است استفاده از ماینوکسیدیل حتی با دوز کم برای شما ایمن نباشد:

• نارسایی احتقانی قلب
• بیماری ایسکمیک قلبی
• تومور غده فوق کلیوی که با نام فئوکروموسیتوم شناخته می‌شود
• نارسایی کلیه یا شرایط دیگری که نیاز به دیالیز دارد
• سابقه اخیر حمله قلبی
• فشار خون پایین

اگر هر یک از این شرایط را دارید یا به طور منظم درد قفسه سینه شبیه آنژین را تجربه می‌کنید، به متخصص اطلاع دهید. در این صورت، او یک درمان جایگزین ریزش مو را برای شما توصیه می‌کند.

از سوی دیگر ماینوکسیدیل می‌تواند تداخل دارویی مفید نیز داشته باشد. به عنوان مثال مخلوط کردن ماینوکسیدیل موضعی با سایر درمان‌های موضعی ریزش مو مانند ترتینوئین ممکن است مزایای هر دو دارو را افزایش دهد.

سخن پایانی

هنگام شروع مصرف ماینوکسیدیل، برخی افراد با افزایش چرخه‌ی ریزش مو مواجه می‌شوند. این عارضه معمولاً در ۶ هفته اول درمان برطرف می‌شود. در حال حاضر هیچ مدرکی دال بر ایمن بودن مصرف ماینوکسودیل در صورت بارداری یا شیردهی وجود ندارد. به همین دلیل، این درمان را به زنان در این گروه پیشنهاد نمی‌کنیم.

ماینوکسیدیل یک درمان آزمایش شده، واقعی و مؤثر برای انواع مختلف ریزش مو است. بیماران بی‌شماری روزانه با موفقیت از آن استفاده می‌کنند اما بهترین درمان ریزش مو درمانی است که به دنبال تشخیص صحیح باشد و باید توسط متخصص پوست و مو یا تریکولوژیست (پزشکی که در ریزش مو و اختلالات مو تخصص دارد) انجام شود.

منابع: yashodahospitals , my.clevelandclinic , mayoclinic