شکستگی عجیب بازوی راه شیری می‌تواند کلید دستیابی به تاریخچه‌ی کهکشان ما باشد
دانشمندان یک شکستگی عجیب در بازوهای کهکشان راه شیری یافته‌اند که می‌تواند اطلاعات جدیدی درباره‌ی تاریخچه‌ی کهکشان ما ارائه دهد.
گروه‌بندی ستارگان جوان و مناطق گازدار راه شیری که توسط آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا (JPL) توصیف شده به شکلی صفحه‌ی بازوهای مارپیچی کهکشان را تحت تأثیر قرار داده است که می‌توان آن را به تکه چوبی که بیرون زده تشبیه کرد.
با توجه به اینکه زمین درون راه شیری قرار دارد، یافتن این ویژگی به خودی خود یک کار بزرگ محسوب می‌شود. زیرا به گفته‌ی مقامات ناسا دشواری انجام چنین تحقیقاتی تا حدی مانند ایستادن در میدان تایمز نیویورک و تلاش برای تهیه‌ی نقشه‌ای از منهتن است.
پژوهشگران این شکستگی کهکشان راه شیری را با استفاده از چشم‌های فروسرخ یا گرمایاب تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا که در ژانویه‌ی ۲۰۲۰ بازنشسته شد و مأموریت گایا آژانس فضایی اروپا که فاصله و حرکت ستاره‌ای را اندازه‌گیری می‌کند و در ماه جولای اطلاعات انبوه جدیدی مخابره کرد، ردیابی کردند.
با کمک داده‌های ترکیبی اسپیتزر و گایا، مطالعه‌ی جدید دانشمندان که در شماره‌ی جولای نشریه‌ی «نجوم و اخترفیزیک» (Astronomy and Astrophysics) منتشر شده، بر منطقه‌ای در نزدیکی یکی از بازوهای راه شیری تمرکز دارد که با نام «بازوی کمان» (Sagittarius Arm) شناخته می‌شود و جایگاه ستون‌های آفرینش به‌عنوان بخشی از سحابی عقاب (M16 در فهرست مسیه) است. این داده‌های ترکیبی نشان می‌دهد که بازوی کمان پر از ستارگان جوانی است که با سرعت و جهت تقریبا یکسانی در فضا حرکت می‌کنند.
طرحی از بخش شکسته‌ی بازوی کمان کهکشان راه شیری و زاویه‌ی گام زیاد آن
Credit: NASA/JPL-Caltech
«مایکل کوهن» (Michael Kuhn) اخترفیزیکدان مؤسسه‌ی فناوری کالیفرنیا و نویسنده‌ی اصلی مقاله‌ی جدید درباره‌ی بازوهای کهکشان گفت: «یک ویژگی کلیدی بازوهای مارپیچی این است که چقدر یکپارچه اطراف کهکشان کشیده شده‌اند.»
به گفته‌ی او، مدل‌های قبلی راه شیری این یکپارچگی بازوهای مارپیچی را با «زاویه‌ی گام» (Pitch Angle) اندازه‌گیری می‌شود به طوری که زاویه‌ی گام دایره‌ی یکنواخت ۰ درجه است. درباره‌ی کهکشان راه شیری، پژوهش‌های قبلی عنوان می‌کردند که زاویه‌ی گام بازوی کمان حدود ۱۲ درجه است اما مشاهدات جدید نشان می‌دهد که این زاویه تقریبا ۶۰ درجه است. زاویه‌ای زیاد که هنوز دلیل آن مشخص نیست.
پژوهش‌ها برای کشف چگونگی و علت شکل‌گیری بازوهای کهکشان‌ها همچنان ادامه دارد و به گفته‌ی مقامات آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا این مطالعه‌ی جدید ممکن است چند سرنخ در این رابطه ارائه دهد. از آنجا که ستارگان این ویژگی تازه کشف شده در زمان و ناحیه‌ی یکسانی شکل گرفته‌اند، احتمالا تحت تأثیر تغییرات بزرگ‌تری هستند که در راه شیری روی داده است. این تغییرات شامل نیروی گرانش و برشی مرتبط با چرخش کهکشان است.
این طور که «رابرت بنجامین» (Robert Benjamin) اخترفیزیکدان دانشگاه ویسکانسین-وایت‌واتر می‌گوید این ساختار شکستگی، بخش کوچکی از راه شیری است اما می‌تواند چیزهای مهمی را در مورد کهکشان به ما بگوید.
عکس کاور: نمای جانبی کهکشان راه شیری
Credit: NASA
منبع: Space
جالب بود