نقد و بررسی ویندوز ۱۱؛ تحولی در هر حال توسعه

در این مطلب قصد داریم به بررسی ویندوز ۱۱ بپردازیم که روز گذشته رسما عرضه شد تا ببینیم چه تغییراتی به سیستم‌عامل جدید مایکروسافت به نسبت اضافه شده است.

مایکروسافت شب گذشته رسما ویندوز ۱۱ را عرضه کرد؛ سیستم‌عاملی با ظاهر جدید اما حال و هوایی آشنا که این‌بار قابلیت‌های بسیار خوبی را در آن شاهد هستیم. بیشترین تغییری که مایکروسافت در این سیستم‌عامل پدید آورده است مربوط به ظاهر می‌شود اما این بدان معنا نیست که ویندوز ۱۱ از لحاظ قابلیت هم دستخوش تغییراتی اساسی نشده است. بنابراین به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت ویندوز جدید سیستم‌عاملی است با ظاهر مدرن و زیبا که می‌توان آن را آپدیتی موفق برای چیزی دانست که بیش از ۳۵ سال در دسترس مردم قرار داشته است.

در مطالبی جداگانه به بررسی کامل قابلیت‌های این سیستم‌عامل پرداختیم، در برخی مطالب دیگر روش‌های دانلود و نصب آن را به شما آموزش دادیم و حتی گفتیم اگر از تجربه‌ی کار با آن رضایت نداشتید، چطور به ویندوز قبلی برگردید. اما همه‌ی این‌ها در شرایطی بود که ویندوز رسما عرضه نشده بود و بنابراین تمام قضاوت‌های ما به صورت تئوری بود و نه عملی. اما اکنون که این سیستم‌عامل رسما عرضه شده است فرصت این پیش آمد که به طور عملی تجربه‌ی خود از کار با آن را با شما به اشتراک بگذاریم.

به صورت کلی نقاط قوت و ضعف ویندوز ۱۱ را می‌توان به بخش‌های زیر خلاصه کرد:

در یک نگاه می‌توان نقاط قوت و ضعف ویندوز ۱۱ را در آنچه که دیدیم خلاصه کرد اما به خاطر داشته باشید که برای برخی‌ها مادامی که مشکلاتی نظیر هنگ و لگ و باگ‌های متنوع پیش نیاید، از تغییرات صورت گرفته رضایت کامل دارند. بنابراین هدف از نقد ویندوز ۱۱ فقط بیان تجربیات شخصی است و سایر کاربران می‌توانند نظر شخصی خود را داشته باشند. اما می‌پردازیم به تغییرات صورت گرفته در ویندوز ۱۱.

بررسی ظاهری ویندوز ۱۱

منوی تسک‌بار و استارت جدید در ویندوز ۱۱

بعد از اینکه ویندوز ۱۱ را نصب کنید به سرعت متوجه‌ی تغییرات آن به نسبت ویندوز ۱۰ می‌شوید. در درجه‌ی اول جلوه‌ی صوتی و سپس تغییر محل پیش‌فرض تسک‌بار که از گوشه‌ی سمت چپ به وسط آمده است. البته می‌توان این حالت را در تنظیمات به شکل سابق برگرداند. اما دیگر گزینه‌ای برای افزایش اندازه، قفل کردن آن، بردن به سمت بالا یا چپ و راست وجود ندارد. با این طراحی اکنون ویندوز شبیه به سیستم‌عامل مک شده است که در آن‌جا هم چینش برنامه‌ها در وسط نوار ابزار است.

برای تغییر تنظیمات مربوط به نوار ابزار و تسک‌بار، به صفحه‌ی تنظیمات هدایت می‌شوید که بیشترین تغییر را به نسبت قبل داشته است و اکنون بسیار جدید و ناآشنا به نظر می‌رسد. البته این موضوع همیشه در سیستم‌عامل‌های جدید طبیعی است که کمی سخت باشد به شرایط جدید عادت کنید و به نظر می‌رسد اگر منوی کاربری ویندوز ۱۱ برایتان عادی شود بسیار از کار با آن لذت خواهید برد.

با حذف کاشی‌های زنده، اکنون ویندوز ۱۱ تجربه‌ای لذت‌بخش‌تر و در عین حال مینیمالیست‌تر را در اختیار کاربر قرار می‌دهد. خصوصا اینکه این ساده‌گرایی با آیکون‌های جدید با گوشه‌های منحنی‌تر همراه شده و ظاهری فوق‌العاده جذاب به ویندوز بخشیده است.

تنظیمات در ویندوز ۱۱ به شکل چشمگیری بهبود داشته است

همچنین گشت و گذار بین گزینه‌های مختلف در تنظیمات بسیار ساده‌تر شده و همه چیز با رنگ‌های مختلف و متنوع از هم سوا شده است. در حالی که گزینه‌های بیشتری اکنون به تنظیمات اضافه شده است اما همچنان کاربران به کنترل پنل محبوب دسترسی دارند تا تنظیمات مورد نظر خود را از آن طریق هم روی سیستم اعمال کنند.

روی نوار ابزار اکنون آیکون مربوط به ویجت‌ها را هم مشاهده خواهید کرد که انواع و اقسام خبرها و اطلاعات مختلف را نظیر آب و هوا، خبرهای روزانه و مواردی از این دست در اختیارتان قرار می‌دهد. البته برخلاف سیستم‌عامل گوشی، قادر به کشیدن و رها کردن ویجت‌ها در هرجای دسکتاپ نیستید. شاید تنها نکته‌ی منفی این باشد که اگر روی لینکی در ویجت کلیک کنید، بدون توجه به مرورگر پیش‌فرضی که دارید، این لینک با مایکروسافت اج باز می‌شود که شاید برای برخی‌ها خوشایند نباشد.

برای ویجت‌ها در ویندوز ۱۱ اکنون بخش مجزایی در نظر گرفته شده است

• تغییر مرورگر پیش‌فرض در ویندوز ۱۱ سخت‌تر شده است

البته فرایند تغییر مرورگر پیش‌فرض هم بسیار سخت‌تر شده است. به این صورت که اگر همان اول تنظیمات مربوط به تغییر مرورگر پیش‌فرض را نادیده بگیرید باید وارد بخش‌های مختلفی در تنظیمات شوید تا بتوانید یک مرورگر دیگر را به‌جای آنچه که مایکروسافت انتخاب کرده است به عنوان مرورگر پیش‌فرض برگزینید. به همین خاطر هم بود که موزیلا در تنظیمات مرورگر خود تغییراتی را بوجود آورد که کاربر با یک کلیک ساده می‌تواند آن را به عنوان مرورگر پیش‌فرض انتخاب کند. همچنین طبق گفته‌های شخص بررسی کننده، تغییراتی که مایکروسافت برای بهبود تجربه‌ی کار با مرورگر خود پدید آورده است خیلی خوب نیستند و هنوز جای کار دارند.

به منوی تسک‌بار، مایکروسافت Team هم اضافه شده است که به کاربران، خصوصا کسانی که کارهای اداری از راه دور انجام می‌دهند امکان برقراری تماس صوتی، تصویری و اشتراک‌گذاری صفحه را می‌دهد. البته این اپلیکیشن هنوز برای کسب و کار بهینه نشده است اما عملکرد نسبتا خوبی دارد. هرچند بعید به نظر می‌رسد با وجود اپلیکیشن‌های مختلف در این زمینه کسی تمایل داشته باشد از مایکروسافت Team استفاده کند.

بسیاری از تغییرات مثبت ویندوز ۱۱ را می‌توانید در مولتی تسکینگ پیدا کنید. جایی که اکنون حالت‌های بسیار مختلفی به Snap Assist اضافه شده است. اکنون کاربران به‌جای محدودیت تقسیم پنجره‌ها به چهار اندازه‌ی مختلف، قادر هستند نمایشگر را به چندین بخش مختلف با اندازه‌های گوناگون تقسیم کنند که این تغییر فوق‌العاده کاربردی و جذاب است. برای تقسیم‌بندی صفحه هم دیگر نیازی نیست کارهای مختلفی در تنظیمات برای فعال‌سازی آن انجام دهید، کافی است روی آیکون مربع (تمام صفحه کردن پنجره) کلیک کنید تا حالت‌های مختلف تقسیم صفحه برایتان به نمایش در بیاید.

همچنین از قابلیت‌های خوب این سیستم تقسیم صفحه‌ی جدید این است که به هر شکلی که پنجره‌ها را تقسیم کردید، ویندوز ان را در Snap Groups به خاطر می‌سپارد و اگر سیستم به هر دلیلی ریستارت شد یا اینکه سهوا پنجره‌ها را بستید، مجددا به همان شکلی که روی صفحه قرار داشتند برایتان به نمایش در می‌آیند.

فروشگاه مایکروسافت هم یکی دیگر از بخش‌های خوب و جذاب ویندوز ۱۱ به حساب می‌آید که چند سالی بدون تغییر باقی مانده بود. در واقع در فروشگاه مایکروسافت لیستی از اپلیکیشن‌هایی را شاهد بودیم که اصلا دلمان نمی‌خواست روی سیستم‌مان نصب‌شان کنیم. اما این‌بار اوضاع متفاوت است و شرکت تصمیم گرفت تغییراتی اساسی در این بخش بوجود بیاورد. بدین ترتیب که حتی اپلیکیشن‌هایی با فرمت x86 (یا exe) هم درون آن حضور دارند. تصمیمی عالی که نتیجه‌ی عالی هم در پی داشت چرا که اکنون اپلیکیشن‌های محبوب و پر استفاده‌ای چون زوم، OBS Studio، دیسکورد، VLC و TeamViewer در فروشگاه در دسترس قرار دارند. مایکروسافت حتی فروشگاه خود را به‌روز فروشگاه‌های شخص ثالث نیز باز کرده است به این معنا که شاید به‌زودی شاهد حضور استیم در آن باشیم چرا که در حال حاضر فروشگاه اپلیکیشن آمازون در آن در دسترس قرار دارد و گفته می‌شود اپیک‌گیمز هم به‌زودی به آن وارد می‌شود.

• مایکروسافت پای اپ استورهای شخص ثالث را به ویندوز باز کرده است

فروشگاه مایکروسافت استور اکنون تغییرات زیادی به خود دیده است

مایکروسافت استور اکنون ظاهری ساده اما کاربردی‌تر به خود گرفته است و برای هر نوع اپلیکیشن، دسته‌های مختلفی را به نمایش می‌گذارد. یک بخش جدا هم مخصوص اپلیکیشن‌های در حال دانلود در نظر گرفته شده است تا کاربران را از بابت فایل‌های در حال دریافت یا آپدیت آگاه سازد (مشابه نسل قبل). بدین ترتیب به نظر می‌رسد بالاخره توانستیم شاهد فروشگاه خوب و در خور ویندوز باشیم که ما را از گشت و گذار درون اینترنت برای یافتن فایل exe. باکیفیت بی‌نیاز می‌کند.

برای انجام بازی هم می‌توانید روی قابلیت‌های خوب ویندوز ۱۱ حساب کنید. البته مایکروسافت گفته که این ویندوز بهترین تجربه را برای بازی در اختیارتان قرار می‌دهد اما در عمل خیلی تفاوت خاصی به نسبت قبل احساس نمی‌کنید. جز اینکه Auto HDR اکنون کیفیت بازی‌هایی که از HDR‌ پشتیبانی نمی‌کنند به صورت خودکار افزایش می‌دهد و از طرفی با اضافه شدن قابلیت DirectStorage، زمان بارگذاری بازی‌ها از SSD هم کاهش پیدا کرده است اما خیلی این تفاوت‌ها محسوس و انقلابی تلقی نمی‌شوند. البته قابلیت آخر فعلا در ویندوز ۱۱ در دسترس نیست.

اما اگر ایکس باکس در اختیار داشته باشید قطعا تجربه‌ی خوبی با ویندوز ۱۱ خواهید داشت چرا که دانلود و نصب بازی‌ها از طریق Xbox Game Pass آسان‌تر شده است و از طرفی کاربر به‌راحتی می‌تواند بازی‌های این کنسول‌ها را از طریق سرویس Xbox Cloud Gaming که تحت عنوان xCloud هم شناخته می‌شود استریم کند.

البته یک قابلیت تحت عنوان Virtualization-Based Security وجود دارد که به گفته‌ی PC Gamer، تا ۲۸ درصد در برخی از بازی‌ها باعث کاهش فریم ریت شده است. البته کاربرانی که به ویندوز ۱۱ آپگرید می‌کنند در امان هستند اما مایکروسافت ظاهرا شرکت‌های سازنده‌ی سیستم‌های مبتنی بر ویندوز ۱۱ را مجاب می‌کند این قابلیت را به صورت پیش‌فرض فعال کنند. متاسفانه در بررسی‌های فعلی شانس استفاده از این قابلیت فراهم نبود و مایکروسافت هم پاسخی به پرسش‌های وب‌سایت منبع در این باره نداد.

صفحه کلید ویندوز هم اکنون با اضافه شدن تم‌های گوناگون و تصاویر پس‌زمینه بسیار از لحاظ ظاهری جذاب‌تر شده است. از طرفی ژست‌های حرکتی مختلفی نظیر حرکت با سه‌انگشت برای جابه‌جایی بین اپلیکیشن‌ها، سوایپ به پایین با سه انگشت برای بازگشت به دسکتاپ یا حتی کشیدن انگشت دست برای سوییچ بین صفحات مختلف دسکتاپ مجازی هم به آن اضافه شده است.

در نهایت باید به اپلیکیشن‌های از پیش نصب‌شده نظیر Paint، ساعت، Photos و مواردی مثل این‌ها اشاره کنیم که دستخوش تغییراتی شده‌اند. مثلا اپلیکیشن Photos اکنون این اجازه را به کاربر می‌دهد که چندین تصاویر مختلف را به صورت همزمان در یک پنجره در کنار هم قرار دهد و آن‌ها را با هم مقایسه کند. اپلیکیشن ساعت هم اکنون از قابلیت Focus Session بهره می‌برد که با تقسیم فعالیت‌های کاربر به بخش‌های کوچک‌تر از هدر رفتن زمان جلوگیری می‌کند. این اپلیکیشن با اسپاتیفای هم ادغام شده است تا زمانی که می‌خواهید استراحت کنید به موسیقی گوش دهید.

ویندوز ۱۱ چه چیزی کم دارد؟

اینطور که به نظر می‌رسد، یعنی اگر تجربه‌ی کار با ویندوز ۱۱ را داشته باشید این حس به شما القا می‌شود که سیستم‌عامل جدید مایکروسافت هنوز در دست توسعه قرار دارد و باید قابلیت‌های جدیدی به آن اضافه شود تا بتوان آن را سیستم‌عاملی پایدار و قابل اطمینان دانست. مثلا همین تسک‌بار که تنظیمات مربوط به تغییر اندازه و محل آن محدود شده است، قابلیت کشیدن و رها کردن روی تسک‌بار غیرفعال شده است، در سیستم‌های چند مانیتوره نمی‌توانید تاریخ و ساعت را داشته باشید یا در واقع بهتر است بگوییم در این سیستم‌ها تسک‌بار اصلا به صورت پیش‌فرض غیرفعال است.

اگر به استفاده از آیکون‌های کوچک روی تسک‌بار یا گروه‌بندی آن‌ها عادت داشتید باید بدانید امکان انجام این کارها در ویندوز ۱۱ وجود ندارد. راست کلیک کردن روی نوار ابزار به‌جای نمایش گزینه‌های کاربردی و مختلفی که در ویندوز ۱۰ شاهد آن بودیم فقط تنظیمات مربوط به تسک‌بار را برایمان به نمایش در می‌آورد و بسیاری محدودیت‌های دیگر که باعث شد آن را یکی از نقاط ضعف‌های ویندوز به حساب بیاوریم.

شاید به خاطر ظاهر جذابی که اکنون این منو به خود گرفته است خیلی متوجه نکات منفی نشوید اما باید بدانید غالبا بازخوردهای ارسالی به مایکروسافت در رابطه با تسک‌بار بود و به همین خاطر می‌دانیم خوشبختانه مایکروسافت از این بابت که این تغییرات مورد پسند کاربران واقع نشده آگاه است و طی ماه‌های آتی فکری به حال آن خواهد کرد. البته در این باره نمی‌توانیم با اطمینان صحبت کنیم اما می‌توانیم امیدوار باشیم چون تسک‌بار واقعا به نسبت قبل چیزهای زیادی کم دارد.

مورد بعدی حالت شب است که انتظار داشتیم عملکرد بهتری داشته باشد اما متاسفانه اینطور نشد. هیچ بهبود خاصی را در این بخش شاهد نیستیم چرا که بسیاری از کادرها و بخش‌های ویندوز علی‌رغم فعال‌سازی حالت شب همچنان روشن باقی می‌مانند. ویندوز هم تنها سیستم‌عامل بزرگ و پرکاربری است که از حالت شب خودکار بهره نمی‌برد. به این صورت که نمی‌تواند بر اساس ساعات شبانه‌روز، حالت تیره یا روشن را فعال کند. در حالی که در سیستم‌عامل‌هایی نظیر اندروید، مک، iOS و iPadOS شاهد چنین قابلیتی هستیم.

عملکرد ناپایدار حالت تیره در ویندوز ۱۱

منوی راست کلیک هم یکی دیگر از ضعف‌های ویندوز ۱۱ به حساب می‌آید. مایکروسافت از لحاظ ظاهری به این قسمت رسیده است اما در بسیاری از بخش‌ها می‌بینیم که همان منوی قدیمی ویندوز ۱۰ وجود دارد و هیچ فرقی بین آن‌ها مشاهده نمی‌شود. حتی گزینه‌ی تغییر نام و کپی هم برداشته شده است و به‌جای آن‌ها آیکون مربوط به آن‌ها را در بالای منو شاهد هستیم که شاید برای تازه‌کارها اندکی سخت باشد بخواهند با تغییرات جدید سازگاری پیدا کنند.

در اوایل عرضه، خبری از پشتیبانی از اپلیکیشن‌های اندروید در ویندوز ۱۱ نیست

نکته‌ی منفی دیگر، بی‌صدا کردن سراسری است که مایکروسافت قول داده بود آن را در ویندوز ۱۱ قرار می‌دهد تا بدین ترتیب با یک گزینه کاربر بتواند میکروفون را از دسترس تمام اپلیکیشن‌ها خارج کند. اما چنین چیزی را اکنون شاهد نیستیم. همچنین شرکت اعلام کرده بود اپلیکیشن‌های اندرویدی هم به ویندوز ۱۱ اضافه می‌شوند و پشتیبانی از آن‌ها به صورت Native خواهد بود اما خبری از آن نیست. حتی رفرش‌ریت متغیر هم در ویندوز ۱۱ پشتیبانی نمی‌شود به این معنا که اگر دستگاه شما از رفرش‌ریت ۱۲۰ هرتزی بهره ببرد، در نمایش تمام محتویات روی همین رفرش‌ریت باقی خواهد ماند و همین مورد روی طول عمر باتری تاثیر منفی زیادی دارد.

البته مایکروسافت اعلام کرد بی‌صدا کردن سراسری را به‌زودی به ویندوز ۱۱ اضافه می‌کند و پشتیبانی از اپلیکیشن‌های اندرویدی هم تا آخر سال از طریق یک بیلد پیش‌نمایش در دسترس قرار می‌گیرد. اما در رابطه با پشتیبانی از رفرش‌ریت متغیر هنوز حرفی زده نشده است و نمی‌دانیم چه زمانی باید شاهد پشتیبانی از آن در ویندوز ۱۱ باشیم.

آیا باید سیستم خود را به ویندوز جدید به‌روزرسانی کنیم؟

در درجه‌ی اول اینکه به سیستم‌عاملی جدید به‌روزرسانی کنید یا خیر تصمیم خودتان است چون در نهایت این شما هستید که از آن استفاده می‌کنید. اما با در نظر گرفتن تمام قابلیت‌های خوب و بدی که تاکنون از استفاده از ویندوز ۱۱ مشخص شده است، به نظر می‌رسد خیلی نکات منفی تاثیرگذاری وجود ندارد که بخواهد سیستم شما را دچار مشکل کند. بنابراین بعید است با نصب ویندوز ۱۱ با چالش‌های زمان ویندوز ۱۰ مواجه شوید.

با این حال توصیه می‌شود اگر از سیستمی استفاده می‌کنید که مطمئن هستید از ویندوز ۱۱ پشتیبانی نمی‌کند و قصد به‌روزرسانی (سخت‌افزاری) آن را هم ندارید، از نصب آن خودداری کنید چرا که شاید با مشکلاتی مواجه شوید که سیستم شما را دچار مشکل کند. از طرفی اگر هم از طریق آپدیت خود سیستم اقدام به دانلود و نصب آن کنید بهتر خواهد بود تا اینکه به صورت دستی و با دانلود فایل ISO این کار را انجام دهید. چون در این صورت دقیقا ویندوزی در اختیار شما قرار می‌گیرد که برای نصب روی سیستم شما بهینه شده است.

• ویندوز ۱۱؛ هر آنچه از سیستم‌عامل جدید مایکروسافت باید بدانید

منبع: The Verge