قبل از خواندن این مطلب مداد نوکی نخرید!

زمان مورد نیاز برای مطالعه: ۱۳ دقیقه
قبل از خواندن این مطلب مداد نوکی نخرید!

شاید به نظر برسد که خرید یک مداد نوکی کاری بسیار ساده‌ای است، اما می‌دانیم که اگر عاشق نوشتن باشید به راحتی هر مدادی را دست نمی‌گیرید. مدادهای نوکی، که با نام‌های مداد مکانیکی و اتود هم شناخته می‌شوند، انواع گوناگونی دارند و هر کدام کاربرد خاص خود را دارد. بعضی برای طراحی فنی و مهندسی ساخته شده‌اند،‌ بعضی برای استفاده در مدرسه و بعضی دیگر برای استفاده‌ی روزمره روانه‌ی بازار شده‌اند. به همین دلیل است که باید قبل از خرید مداد اتود حتما نوع استفاده‌ی خود را مشخص کنید.

در این مطلب از دیجی‌کالا مگ قرار است به صورت مختصر با تاریخچه‌ی عجیب مداد نوکی آشنا شوید، نکات مهم برای خرید آن را یاد بگیرید و در آخر ببینید پرطرفدارترین مداد نوکی‌های بازار کدامند.

📚برای خواندن راهنماهای خرید لوازم تحریر و طراحی روی دکمه‌ی زیر بزنید✏️

راهنمای خرید لوازم‌التحریر

ناگفته‌هایی از تاریخچه‌ی مداد نوکی

جالب است بدانید که مداد نوکی زودتر از مداد چوبی ساخته شده است. قبل از اینکه مردم بدانند چگونه با چوب مداد بسازند، لوله‌های نگهدارنده‌ی مغز، که قابل شارژ هم بود، به عنوان اولین نوع مداد در جهان استفاده می‌شدند. بعد از ۵ قرن اصلاح و نوآوری، جهانِ امروز پر از انواع مختلفی از مدادهای نوکی زیبا و متنوع شده است که هر کدام کاربرد مخصوص خود را دارند.

مزایا و معایب استفاده از مداد نوکی

مزایا و معایب استفاده از مداد نوکی

مداد نوکی یک نسخه‌ی بهبود یافته و راحت‌تر از مداد چوبی است. البته این موضوع فقط در زمینه‌ی نوشتن صدق می‌کند و به هیچ عنوان نمی‌تواند جایگزین مدادهای طراحی و نقاشی شود. بارزترین خصوصی مداد نوکی عدم نیاز آن به تراشیده شدن است. یک نوک تیز و صیغلی همیشه در مداد وجود دارد و شما می‌توانید به بهترین شکل یادداشت‌هایتان را انجام دهید.

مزیت دیگر آن‌ها طراحی بدنه‌شان است که محلی مخصوص قرار گرفتن انگشت‌ها دارد. این طراحی به راحت‌تر کردن استفاده از آن برای نوشتن کمک می‌کند. بعضی از اتودها هم به شکلی طراحی شده‌اند که جلوی سُر خوردن انگشت را می‌گیرد، در نتیجه فشار کمتری به انگشت‌ها و مچ وارد می‌شود.

طراحی ارگونومیک بدنه، وزن پایین و سرعت عمل بالا از دیگر مزایای این نوع مدادها است. البته این محصول مثل هر محصول دیگری معایب خاص خودش را هم دارد که می‌توانید در جدول زیر آن‌ها را ببینید.

مزایا
  • شما نیازی به تراشیدن مداد نوکی ندارید وهمیشه نوک تیز است.
  • بدنه‌ی مداد نوکی راحت‌تر و ارگونومیک‌تر از مداد معمولی است.
  • مداد نوکی یک سرمایه‌گذاری بلند مدت است.
  • طراحی ظاهری متنوع و زیبایی دارد.
  • همیشه آماده‌ی استفاده است.
معایب
  • همیشه باید بسته‌ی نوک زاپاس را همراه داشته باشید.
  • قیمت آن بالاتر از مداد معمولی است.
  • ضخامت نوک مداد را نمی‌توانید تغییر دهید، مگر اینکه یک مداد نوکی با ضخامت متفاوت بخرید.
  • در زمان طراحی آزادی عمل بسیار کمتری نسبت به مداد معمولی به شما می‌دهد.

تفاوت مداد نوکی‌های طراحی فنی و مدرسه

کاربردی و راحت بودن استفاده از مداد نوکی مهم‌ترین قابلیتی است که از آن انتظار داریم. به صورت کلی مداد نوکی‌ها بر اساس کاربردشان به دو دسته‌ی اصلی «طراحی فنی» و «مدرسه» تقسیم می‌شوند.

مداد نوکی مدرسه: معمولا از پلاستیک ساخته می‌شود و به عنوان یک مداد نیمه یکبار مصرف در بازار شناخته می‌شوند جون در صورت استفاده‌ی زیاد و مداوم خیلی راحت خراب می‌شوند. پس می‌توان گفت که این مدل برای نوشتن در مدرسه، استفاده‌ی روزمره و افرادی که زیاد از مداد استفاده نمی‌کنند کاربرد دارد.

مداد نوکی طراحی فنی: علاوه بر استفاده برای طراحی‌های فنی، برای نوشتن متن‌های طولانی‌ هم کاربرد دارد. این در حالی است که مداد مورد استفاده در مدرسه برای نگارش متن‌های بلند کیفیت لازم را به شما ارائه نمی‌دهد.

مداد نوکی نقشه‌کشی فنی: این دسته از مدادها از فلز یا پلاستیک با کیفیت خوب ساخته می‌شوند و دقت و دوام بالایی دارند.

اگر بخواهیم این دو دسته را به صورت خلاصه با هم مقایسه کنیم به جدول زیر می‌رسیم:

جنس برای طراحی فنی برای استفاده در مدرسه
جنس فلز – پلاستیک بادوام پلاستیک
ضخامت نوک (میلیمتر) ۲.۰ – ۱.۶ – ۱.۳ – ۱.۱ – ۰.۹ – ۰.۷ – ۰.۵ – ۰.۳ ۲.۰ – ۱.۳ – ۰.۷ – ۰.۵
رنگ بدنه سیاه،‌ متالیک یا رنگ‌های تیره در تمام رنگ‌ها موجود است.

نکات مهم برای خرید بهترین مداد نوکی

نکات مهم برای خرید بهترین مداد نوکی

برای خرید مداد نوکی مناسب باید قبل از خرید ۵ عامل را بررسی کنید تا مناسب‌ترین و بهترین مداد مکانیکی موجود در بازار را برای خودتان بخرید. در این بخش قرار است با این ۵ عامل به شکل کامل آشنا شوید.

۱. قطر نوک

رایج‌ترین قطر نوک‌های موجود در بازار ۰.۵ میلی‌متر (پنج دهم) و ۰.۷ میلی‌متر (هفت دهم) است و معمولا تمام اتودهای مناسب مدرسه با این دو قطر نوک در بازار وجود دارند. البته قطر نوک‌های ۰.۳ و ۰.۹ میلی‌متر هم تولید می‌شود اما کمتر برای استفاده‌ی روزمره مورد استقبال قرار می‌گیرند. اگر بخواهید به طور کلی قطر نوک‌ها را بشناسید باید بدانید که از ۰.۲ تا ۵.۶ میلی‌متر در بازار وجود دارند که هر کدام نوع استفاده‌ی خاصی دارد. در ادامه به بررسی ۳ ضخامت رایج در بازار می‌پردازیم:

  • ۰.۵ میلی‌متر: این قطر مناسب افرادی با دست‌خطر ریز یا استفاده برای متن‌هایی که باید با دقت خاص نوشته شوند،‌ مناسب است. بر خلاف نازک بودن این نوک، ماندگاری‌اش روی کاغذ بسیار بالا است.
  • ۰.۷ میلی‌متر: خطوط رسم شده با این نوک بسیار دقیق هستند اما برای نوشتن به فشار کمتری نسبت به نوک ۰.۵ میلی‌متر نیاز دارید. همچنین شیارهای کمتری روی کاغذ ایجاد می‌کند، پس پاک کردن آن کمی راحت‌تر است.
  • ۰.۹ میلی‌متر: اگر قصد دارید با مداد نوکی خود اسکچ بزنید و طراحی اولیه حجم‌ها را انجام دهید، این قطر برای هدف شما کاملا مناسب است. برای استفاده از آن نیاز به فشار کمتری دارید، خطوط پررنگ‌تری از خود به جای می‌گذارد و راحت‌تر از دو مدل قبلی از روی کاغذ پاک می‌شود.

نکته‌ی مهمی که در انتخاب قطر نوک باید در نظر داشته باشید، عدم امکان تغییر آن بعد از خرید است. چون هر مدادد نوکی فقط با یک قطر مشخص نوک کار می‌کند. پس باید قبل از خرید حتما نیاز خود را در این مورد بررسی کنید.

۲. سختی نوک

میزان تیرگی و روشنی خطوط رسم شده و متن نوشته شده توسط سختی نوک تعیین می‌شود. نوک‌های H سخت‌ترین و نوک‌های B نرم و سیاه‌ترین نوک‌ها به شمار می‌روند. هر کدام از این دسته‌بندی‌های H و B از درجه‌ی صفر تا ۸ وجود دارند. هرچه عدد بالاتر برود، خصوصیت نوک بیشتر می‌شود. یعنی H3 سخت‌تر و کمرنگ‌تر از H1 است. به همین شکل B6 نرم‌تر و پرنگ‌تر از B2 است. یک مدل نوک با نام HB هم وجود دارد که تمام خصوصیات هر دو دسته را در خود جای داده است؛ یعنی سختی بالا و رنگ قوی. اگر استفاده‌ی شما از اتود به صورت تخصصی نیست و فقط برای نوشتن به آن نیاز دارید، نوک‌های HB بهترین گزینه‌ها هستند.

۳. قطر بدنه‌ی مداد نوکی

قطر بدنه‌ی مداد نوکی تاثیر مستقیم بر مهارت و سرعت نگارش شما دارد. قطر اغلب مداد نوکی‌ها ۲ است که کاملا مشابه مدادهای چوبی است. این بهترین قطر برای نوشتن راحت و روان است. مداد نوکی‌هایی که قطر بیشتری دارند به سختی کنترل می‌شوند و می‌توانند نگارش را سخت کنند، اما از آن طرف برای طرحی گزینه‌های مناسب‌تری هستند. قطر کمتر از ۲ هم با آنکه زیبا است اما نوشتن را سخت می‌کند، چون کنترل آن نیاز به فشار بیشتری دارد.

۴. جنس بدنه

بدنه‌ی مداد اتود از پلاستیک، فلز یا چوب ساخته می‌شود. هر کدام از این مواد قابلیت‌ و کاربردهای خاص خود را دارند که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

  • پلاستیک: مدادهای نوکی پلاستیکی ارزان‌ترین نوع مدادها هستند. وزن کمتری نسبت به دیگر مدادهای مکانیکی دارند و بیشتر برای استفاده‌ی روزمره و همچنین استفاده در مدرسه مناسب هستند.
  • فلز: مدادهای تخصصی برای طراحی فنی، اتودهای مخصوص معمارها یا مدادهایی که برای نگارش‌های تخصصی تولید می‌شوند فلزی هستند. وزن آن‌ها معمولا بین ۲۰ تا ۳۰ گرم است و طراحی ارگونومیک دارند. ماندگاری آن‌ها بیشتر از اتودهای پلاستیکی است و تنوع رنگی محدودتری هم دارند.
  • چوبی: وزن اتودهای چوبی بین ۹ تا ۱۸ گرم متغیر است و طراحی ظاهری‌شان کاملا شبیه به مدادهای چوبی است. این مدادها ظاهر بسیار زیبایی دارند اما مورد استقبال همه قرار نمی‌گیرند چون تنوع دو مدل قبلی را ندارند و به شکل یک مداد ساده‌ی چوبی دیده می‌شوندد.

توجه داشته باشید که جنس قسمت مخصوص قرار گرفتن انگشت با جنس بدنه متفاوت است، معمولا این قسمت سیلیکونی است تا از لغزیدن انگشت در حین نوشتن جلوگیری کند.

۵. لوازم جانبی اضافی

اغلب اتودها یک پاک‌کن در قسمت انتهایی خود دارند که در مواقع ضروری و وقتی به پاک‌کن دسترسی ندارید، به دادتان می‌رسد. در زمان انتخاب اتود دقت کنید که پاک‌کن زاپاس آن هم در بازار وجود داشته باشد تا بتوانید بعد از تمام شدن پاک‌کن اصلی، آن را با یک پاک‌کن دیگر جایگزین کنید. نوک، یکی دیگر از لوازم جانبی‌هایی است که بر خلاف تصور عمومی باید بسیار به آن دقت کنید.

ممکن است شما به سراغ مدادی بروید که اصلا نوک آن در بازار موجود نباشد. مثلا فکر کنیدد که یک مداد ۰.۹ میلی‌متری می‌خرید اما نوک ۰.۹ در بازار پیدا نمی‌شود. در واقع مداد شما یکبار مصرف بوده و بعد از تمام شدن نوک‌های اصلی دیگر نمی‌توانید از آن استفاده کنید. پس حتما قبل از خرید این موضوع را بررسی کنید.

اگر قرار است از نوک‌های با قطر بیشتر از یک میلی‌متر استفاده کنید باید حتما یک تیزکن هم بخرید. چون نوک‌های ضخیم بعد از استفاده تیزی و ظرافت خود را از دست می‌دهند و باید نیز شوند. تیز کن مثلث تراش معمولی است اما سوراخ بسیار ریزی دارد که مخصوص تراشیدن نوک اتودهای با ضخامت بالا است.

بهترین مداد نوکی بازار

معرفی ۱۰ مداد نوکی برتر و پرطرفدار در دیجی‌کالا

حالا که با دنیای مداد نوکی‌ها به خوبی آشنا شده‌اید بد نیست سری به بخش نوشت افزار دیجی‌کالا بزنیم و ببینیم خریداران بیشتر طرفدار کدام مدادها هستند و خرید کدام را به دیگران توصیه کرده‌اند.

نوشت‌ افزار در دیجی‌کالا

۱. مداد نوکی ۰.۵ میلی متری سی کلاس مدل expert

مداد نوکی سی کلاس محصول ساخت کشور چین است و بدنه‌ی آن از پلاستیک ساخته شده است. ۱۵ سانتی‌متر طول بدنه‌ی آن است و قطر نوک آن ۰.۵ میلی‌متر است. در ۱۱ رنگ متنوع تولید شده و می‌توانید آن را با کمک گیره‌ای که دارد به دفتر یا جیب لباستان متصل کنید.

مداد نوکی 0.5 میلی متری سی کلاس مدل expert

۲. مداد نوکی ۰.۵ میلی متری طرح پری دریایی کد AMP.5386

یک مداد نوکی کاملا دخترانه که مناسب مدرسه است. این محصول در ۴ رنگ متنوع و جذاب تولید شده و جنس بدنه‌اش از پلاستیک است. ۱۶ سانتی‌متر طول دراد و به شکل پری دریایی طراحی شده داست. قطر نوک این مداد زیبا ۰.۵ میلی‌متر است.

مداد نوکی 0.5 میلی متری طرح پری دریایی کد AMP.5386

۳. مداد نوکی ۰.۷ میلی متری سی کلاس مدل expert

اگر عادت به نوشتن با نوک مداد ضخیم دارید خرید این محصول را به شما توصیه می‌کنیم. این مدل از اتودهای سی کلاس با قطر نوک ۰.۷ ساخته شده است. بدنه‌ی پلاستیکی آن در ۱۱ رنگ مختلف تولید شده و می‌تواند به راحتی با هر ترکیب رنگی لوام تحریری هماهنگ شود. این مداد نوکی هم مثل دیگر محصولات سی کلاس یک گیره‌ی مخصوص دارد که به راحتی به کاغذ یا لباس شما متصل می‌شود.

مداد نوکی 0.7 میلی متری سی کلاس مدل expert

۴. مداد نوکی ۰.۵ میلی متری طرح هویج مدل yz5331 کد ۱۳۳۹۲۸

اگر برای فرزندتان به دنبال یک مداد فانتزی می‌گردید یا خودتان دوست دارید با مدادهای فانتزی یادداشت کنید، این محصول هویجی مخصوص شما ساخته شده ست. بدنه‌ی پلاستیکی این محصول چینی در سه طیف مختلف نارنجی تولید شده است و  طول آن به ۲۱ سانتی‌متر می‌رسد. قطر نوک این مداد ۰.۵ میلی‌متر است.

مداد نوکی 0.5 میلی متری طرح هویج مدل yz5331 کد 133928

۵. مداد نوکی ۰.۷ میلی متری تومبو مدل MONO GRAPPH

این مداد زیبا محصول کشور ژاپن است، از پلاستیک ساخته شده و قطر نوک آن ۰.۷ میلی‌متر است. طراحی ارگونومیک آن از خستگی دست در زمان نوشتن جلوگیری می‌کند. همچنین طول ۱۵ سانتی‌متری آن نوشتن را برای شما آسان کرده است. جالب است بدانید که برای بیرون آمدن نوک از آن فقط باید اتود را تکان دهید. همچنین می‌توانید قسمت خروجی نوک را قفل کنید تا وقتی در کیفتان است و تکان می‌خورد، نوک مداد از آن بیرون نیاید. این محصول حرفه‌ای یک پاک‌کن هم روی خود دارد و در ۱۷ رنگ جذاب و زیبا تولید شده است.

مداد نوکی 0.7 میلی متری تومبو مدل MONO GRAPPH

۶. مداد نوکی ۳ میلی متری گاج کد ۲۰ به همراه یک بسته نوک و پاک کن

اگر پشت کنکوری هستید و به دنبال یک پکیج تست زنی کامل و عالی می‌گردید، یا اگر تمرین خوشنویسی می‌کنید و دنبال یک مداد حرفه‌ای می‌گردید، مداد گاج را بخرید. این مداد با نوک ۳ میلی‌متری همراه با یک بسته نوک اضافه و یک پاک‌کن مخصوص در دیجی‌کالا به فروش می‌رسد. طول مداد ۲۰ سانتی‌متر است و فقط ۲۵ گرم وزن دارد. نوک پهن این محصول ایرانی کمک می‌کند سرعت تست زنی شما در پاسخنامه بالا برود.

همچنین پاک‌کنی که در انتهای آن قرار دارد کار اصلاح را برای شما سریع‌تر کرده و در نتیجه سرعت تست‌زنی شما را افزایش می‌دهد. اگر هم قرار است این محصول را برای خوشنویسی استفاده کنید باید بدانید که بهترین انتخاب است. نوک نرم و پهن این مداد آزادی عمل زیادی برای نوشتن کلمات در اختیار شما قرار می‌دهد و اگر هم جایی نیاز به اصلاح داشته باشید، به راحتی می‌توانید اشتباهات خود را پاک کنید.

مداد نوکی 3 میلی متری گاج کد 20 به همراه یک بسته نوک و پاک کن

۷. مداد نوکی ۲.۰ میلی متری مدل ZY-520 کد ۵۲۰ به همراه نوک مداد نوکی

باز هم یک پکیج حرفه‌ای مداد و نوک اضافه، اما با ظاهر و کاربردی متفاوت. بدنه‌ی این محصول چینی از پلاستیک ساخته شده و سطح مقطع مثلثی دارد. قطر نوک آن ۲ میلی‌متر است و یک بسته کامل نوک اضافه همراه خود دارد. تنوع رنگی بدنه‌ی این محصول به ۷ رنگ محدود می‌شود و گیره‌ای که روی آن طراحی شده،‌ کار اتصال مداد به کاغذ یا لبه‌ی جیب را آسان کرده است.

مداد نوکی 2.0 میلی متری مدل ZY-520 کد 520 به همراه نوک مداد نوکی

۸. مداد نوکی ۰.۵ میلی متری تومبو مدل مونوگراف پاستلی

به طرفداران رنگ‌های پاستلی خرید این اتود باکیفیت را توصیه می‌کنیم چون این محصول در ۱۳ رنگ پاستلی زیبا تولید شده و می‌تواند حسابی آن‌ها را خوشحال کند. جنس بدنه‌ی این اتود از پلاستیک و قطر نوک آن ۰.۵ میلی‌متر است. جالب است بدانید که از نظر خریداران، این محصول بهترین قیمت در دیجی‌کالا را دارد و کیفیت بی‌نظیر آن می‌تواند شما را تا سال‌ها از خرید مداد بی‌نیاز کند.

مداد نوکی 0.5 میلی متری تومبو مدل مونوگراف پاستلی

۹. مداد نوکی ۰.۵ میلی متری پایلوت مدل H-165

مداد پایلوت یک محصول ژاپنی است که خصوصیتی منحصربه‌فرد دارد. روکش پلاستیکی بدنه‌ی این محصول به شکلی طراحی شده که از سُر خوردن دست در زمان نوشتن جلوگیری می‌کند. بسیار خوش‌دست است و می‌توانید مطمئن باشید که هرگز از نوشتن با آن خسته نمی‌شوید. قطر نوک آن ۰.۵ میلی‌متر است و طول مداد هم به ۱۴ سانتی‌متر می‌رسد، اما فق ۱۰ گرم وزن دارد! در ۶ رنگ خاص تولید شده و برای هر سلیقه‌ای می‌تواند جذاب باشد.

مداد نوکی 0.5 میلی متری پایلوت مدل H-165

۱۰. مداد نوکی ۰.۵ میلی متری زبرا مدل DelGuard به همراه پاک کن یدک

آخرین محصول در این لیست ۱۰تایی پرطرفدار مداد نوکی برند خوشنام و پرآوازه‌ی زبرا است. جنس بدنه‌ی این محصول از پلاستیک است که در ۱۱ رنگ متنوع تولید شده است. مکانیسم جلوگیری از شکستن نوک دارد و همراه با خود یک پاک‌کن مخصوص هم در بسته دارد.

مداد نوکی 0.5 میلی متری زبرا مدل DelGuard به همراه پاک کن یدک

مرور کلی

مداد نوکی یکی از محبوب‌ترین لوازم تحریرها، مخصوصا در بین دانش‌آموزان، است. برای خرید بهترین مداد در بازار باید نکات خاصی را بررسی کنید تا بتوانید بهترین گزینه را انتخاب کنید. در این مطلب تمام این نکات به خوبی توضیح داده و همچنین بهترین اتودهای بازار را هم به شما معرفی کرده‌ایم. اگر شما هم محصولی خریده‌اید که از کیفیت آن راضی بوده‌اید در قسمت کامنت‌ها بنویسید تا دیگران هم با این محصولات باکیفیت آشنا شوند.

پاسخ به چند سوال پرتکرار
بهترین قطر و جنس نوک برای مداد نوکی مدرسه کدام است؟
بهترین قطر نوک‌ها برای مداد نوکی مخصوص مدرسه پنج دهم (۰.۵میلی‌متر) و هفت دهم (۰.۷ میلی‌متر) هستند. همچنین بهترین جنس نوک HB است چون سختی و رنگ مشکی متوسط و عالی دارد. این موضوع را هم بدانید که این نوک‌ها رایج‌ترین نوع نوک‌ها در بازار لوازم تحریر هستند و به راحتی می‌توانید از هر جایی آن‌ها را تهیه کنید.
برای دوران ابتدایی کدام مداد نوکی مناسب است؟
مداد نوکی‌های پلاستیکی به دلیل وزن کم و ظاهر زیبایشان بهترین گزینه برای دوران ابتدایی هستند. البته باید اجازه دهید در چند سال اول آموزش، فرزندتان از مدادهای چوبی و معمولی استفاده کند تا نوشتن برایش آسان‌تر باشد و مهارت نوشتن حروف و کلمات را با تسلط بیشتری در خود افزایش دهد. وقتی در نوشتن ماهر شد و دست‌خط خوبی پیدا کرد، می‌توانید مداد نوکی را در اختیارش قرار دهید.
استفاده از مداد نوکی‌های فلزی برای استفاده در دانشگاه موردی دارد؟
خیر، با توجه به اینکه مهارت‌های نوشتن در افراد دانشگاهی به بهترین شکل کامل شده است استفاده از مداد نوکی فلزی هیچ مانعی ندارد و می‌تواند ماندگاری بالایی در اختیار دانشجویان قرار دهد.
خرید اقساطی لوازم خانگی دیجی‌کالا


برچسب‌ها :
دیدگاه شما

پرسش امنیتی *-- بارگیری کد امنیتی --

یک دیدگاه
  1. علی

    مداد نوکی، ففط روترینگ از همون قدیمیا. و یه نکته بسیار مهم اینکه اگر این نوع مدادها از دستتون بیفته روی سطح سفت و نوک فلزیش کج بشه، کاملا بی استفاده میشن.

loading...
بازدیدهای اخیر
بر اساس بازدیدهای اخیر شما
تاریخچه بازدیدها
مشاهده همه
دسته‌بندی‌های منتخب برای شما
X