مریخ‌نورد پشتکار در سومین نمونه‌برداری یک سنگ سبز از سیاره‌ی سرخ جمع کرد
مریخ‌نورد پشتکار ناسا که یک ربات به اندازه‌ی خودرو است، روز دوشنبه ۱۵ نوامبر (۲۴ آبان) یکی از سنگ‌های مریخ را حفاری کرد و برای سومین بار نمونه‌ی سنگ این سیاره را در یک لوله‌ی تیتانیومی ذخیره کرد.
اعضای تیم «پشتکار» (Perseverance) در به‌روزرسانی مأموریت از قول این مریخ‌نورد نوشتند: «یک قطعه‌ی کوچک دیگر از مریخ را با خود حمل می‌کنم. جدیدترین نمونه‌ی من از سنگی غنی از ماده‌ی معدنی الیوین با رنگ مایل به سبز زیتونی است و تیم علمی من چندین ایده را برای جمع‌آوری نمونه از این نقطه درنظر داشتند. فرضیه‌ها ارائه می‌شوند و علم حکمرانی می‌کند!»
«الیوین» (Olivine) یک منیزیم آهن سیلیکات است که بیشتر گوشته‌ی بالایی زمین را تشکیل می‌دهد. توییت اخیر تیم پشتکار جزئیاتی درباره‌ی فرضیه‌های پرواز الیوین ارائه نکرد اما احتمالا جزئیات بیشتر را در روزها و هفته‌های آینده ارائه خواهند کرد. این‌طور که در تصویر منتشر شده دیده می‌شود، پشتکار از یک سنگ آشنا نمونه‌برداری کرده است.
در روزهای گذشته یک سنگ لایه‌ای توجه تیم علمی پشتکار را به خود جلب کرده بود و باعث شد تا این مسافر زمینی، با ابزار سایشگر خود آن را تراش بدهد. به گفته‌ی دانشمندان سنگ‌های لایه‌ای مریخ احتمالا در حضور آب مایع شکل گرفته‌اند. حالا حفره‌ی نمونه‌برداری در نزدیکی همین محل دیده می‌شود.
مریخ‌نورد پشتکار یا استقامت، ماه فوریه (اسفند) در دهانه‌ی ۴۵ کیلومتری «جزرو» (Jezero) مریخ که در گذشته‌ی باستانی میزبان یک سامانه‌ی دلتای رودخانه و دریاچه بوده است، فرود آمد. وظیفه‌ی اصلی این ربات یافتن نشانه‌هایی از حیات میکروبی در گذشته‌ی مریخ و همچنین جمع‌آوری ده‌ها نمونه سنگ و خاک مریخ است تا طی مأموریت مشترک ناسا و آژانس فضایی اروپا، احتمالا در اوایل دهه‌ی ۲۰۳۱ به زمین بازگردانده شود.
حفره‌ای که مریخ‌نورد پشتکار برای جمع‌آوری سومین نمونه در دل سنگ لایه‌ای مریخ ایجاد کرده است.
Credit: NASA-JPL-Caltech
این ربات شش چرخ، دو نمونه‌ی اول خود را در اوایل سپتامبر (شهریور) جمع‌آوری کرد که هر دوی آن‌ها از تخته سنگی با نام «روشه» (Rochette) جدا شدند. این موفقیت در نمونه‌برداری، پس از آن به‌دست آمد که در ماه آگوست (مرداد) پشتکار در تلاش اول خود برای نمونه‌برداری ناکام بود.
از آن زمان تا کنون مریخ‌نورد چند صد کیلومتر حرکت کرده است و اکنون در حال کاوش بخش ناهموار و پر از تپه‌های شنی جزرو است که با عنوان منطقه‌ی «سیتا» (Séítah) شناخته می‌شود و در زبان ناواهو به معنای «در میان ماسه» است. سیتا دارای تنوع زیادی از سنگ‌های چندلایه است و این موضوع تیم علمی مأموریت را به اندازه‌ی کافی مجذوب کرده تا نمونه‌هایی از آن را جمع‌آوری کنند.
«ارین گیبونز» (Erin Gibbons) همکار دانشجوی پشتکار از دانشگاه مک‌گیل کانادا درباره‌ی سنگ‌های لایه‌ای نوشت: «هر لایه اطلاعاتی را درباره‌ی شرایط محیطی موجود هنگام تشکیل سنگ ثبت می‌کند و تغییر ضخامت یا ساختار بافت لایه، نشان‌دهنده‌ی تغییرات محیطی است.»
او افزود: «علاوه بر این، با مطالعه‌ی جهت‌هایی که لایه‌ها کج می‌شوند، به این نتیجه رسیدیم که سنگ‌های سیتا اختمالا باستانی‌ترین سنگ‌هایی هستند که در کل دهانه‌ی جزرو در معرض دید قرار گرفته‌اند. بدین ترتیب این منطقه نشان‌دهنده‌ی شروع ثبت داده‌های مریخ‌شناسی قابل دسترسی است و یک بار در کل مأموریت، فرصتی فراهم شده است تا چشم‌اندازی گسترده از تکامل این منطقه ارائه شود.»
پشتکار اما در مأموریت خود به‌ویژه در مناطق سخت‌گذر تنها نیست و به‌تازگی از یک دوست کوچک هم کمک گرفته است. بالگرد «نبوغ» (Ingenuity) که همراه با مریخ‌نورد به سیاره‌ی سرخ رسیده بود، در ابتدا یک مأموریت نمایش فناوری را آغاز کرد اما به اندازه‌ای خوب کار کرد که اکنون در حال انجام کار شناسایی منطقه برای کمک به پشتکار است و این همراهی به‌ویژه در منطقه‌ی سیتا بسیار سودمند است. این دو ربات کم‌کم به سمت محل اولیه‌ی فرود بازمی‌گردند تا فاز بعدی مأموریت و رفتن به سمت شمال و غرب را آغاز کنند.
عکس کاور: سومین نمونه‌ی جمع‌آوری شده توسط پشتکار از سنگ‌های مریخ
Credit: NASA/JPL-Caltech/ASU
منبع: Space
