بالگرد نبوغ پس از عبور طوفان برای نوزدهمین بار در مریخ پرواز کرد
بالگرد نبوغ پس از چند هفته توقف عملیات به دلیل طوفان گردوغبار، سرانجام نوزدهمین پرواز خود را در مریخ انجام داد و ۱۰۰ ثانیه را آسمان سیاره‌ی سرخ گذراند.
طوفان گردوغبار هم نتوانست بالگرد مریخ‌پیمای «نبوغ» (Ingenuity) ناسا را برای همیشه زمین‌گیر کند. این پرنده‌ی ۱٫۸ کیلوگرمی روز سه‌شنبه ۸ فوریه (۱۹ بهمن) یک پرواز تقریبا ۱۰۰ ثانیه‌ای انجام داد که نوزدهمین پرواز در سیاره‌ی سرخ و نخستین پرواز در سال ۲۰۲۲ محسوب می‌شود. پرواز قبلی در ماه دسامبر (آذر) انجام شده بود.
این پرواز ابتدا برای ۵ ژانویه (۱۵ دی) برنامه‌ریزی شده بود اما در روز سال نو، یک طوفان گردوغبار بزرگ در نزدیکی دهانه‌ی ۴۵ کیلومتری جزرو مریخ که نبوغ و مریخ‌نورد «پشتکار» (Perseverance) مشغول کاوش آن هستند، آغاز شد.
بدین ترتیب تیم نبوغ تصمیم گرفت تا زمانی که طوفان گردوغبار از بین برود، پرواز نکند و نبوغ را به نخستین هواگردی تبدیل کند که به دلیل آب‌وهوای نامناسب در سیاره‌ی دیگری با تأخیر در پرواز مواجه می‌شود.
دو عامل اصلی باعث این تأخیر شدند. نخست اینکه نبوغ از انرژی خورشیدی برای تأمین نیرو استفاده می‌کند، بنابراین گردوغبار زیاد در جو می‌تواند بر توانایی آن برای شارژ مجدد باتری‌ها اثر بگذارد. دوم گردوغبار موجود در جو، تابش خورشید را جذب و جو اطراف را گرم می‌کند و باعث رقیق شدن اندک آن می‌شود. شاید این میزان زیاد به‌نظر نرسد اما با در نظر داشتن اینکه چگالی جو مریخ تنها ۱ درصد چگالی جو زمین است، پرواز در آنجا حتی در بهترین شرایط دشوار است.
اعضای تیم مأموریت اعلام کردند که تأخیر، تصمیم درستی بوده است زیرا طوفان گردوغبار از سراسر طول دهانه‌ی جزرو گذشت و اثرات آن هم توسط مدارگرد شناسایی مریخ (MRO) و همچنین ایستگاه هواشناسی روی پشتکار و حسگرهای نبوغ تشخیص داده شد. آن‌ها افزودند: «موضوع قابل توجه افت شدید چگالی جو بود که به حدود ۷ درصد کمتر از آنچه پیش از طوفان مشاهده شده بود، رسید.»
«جاناتان باپست» (Jonathan Bapst) و «مایکل میشنا» (Michael Mischna) از تیم آب‌وهوا و محیط نبوغ در آزمایشگاه پیشرانش جت (JPL) ناسا خاطرنشان کردند: «این کاهش مشاهده شده، چگالی را زیر پایین‌ترین حد برای پرواز ایمن قرار می‌دهد و برای فضاپیما خطر ایجاد می‌کند. ما همچنین تأثیر گردوغبار را در میزان نور خورشید جذب شده توسط آرایه‌ی خورشیدی شناسایی کردیم که بسیار پایین‌تر از سطح عادی در آسمان صاف بود و افتی ۱۸ درصدی را نشان می‌داد.»
به گفته‌ی سخنگوی JPL برای احتیاط بیشتر، این تأخیر تا ماه فوریه هم تمدید شد و در نهایت با مطلوب بودن شرایط نبوغ نوزدهمین پرواز خود را هم انجام داد. به گفته‌ی تیم مأموریت در این پرواز، نبوغ از بخشی ناهموار از دهانه‌ی جزرو که با نام منطقه‌ی «سیتا جنوبی» (South Séítah) شناخته می‌شود و روی خط‌الرأس آغازین یک فلات قرار دارد، خارج شد. در مجموع پرواز نوزدهم ۹۹٫۹۸ ثانیه طول کشید و بالگرد ۶۲ متر را طی کرد.
نبوغ یک نمایش فناوری است که برای نشان دادن امکان کاوش هوایی در مریخ طراحی شده است. این روتورکرافت در ابتدا برای پنج پرواز اولیه برنامه‌ریزی شده بود اما عملکرد چشمگیر آن باعث شد تا ناسا مأموریت را به فاز نمایش عملیات تمدید کند که طی آن بالگرد به‌عنوان یک پیشاهنگ برای مریخ‌نورد پشتکار فعالیت می‌کند و سطح مریخ را برای شناسایی عوارض آن می‌کاود.
عکس کاور: سایه‌ی بالگرد نبوغ در نوزدهمین پرواز مریخی
Credit: NASA/JPL-Caltech
منبع: Space
