۱۰ شخصیت کلیدی «منک» فینچر که باید بشناسید
دیوید فینچر پس از یک وقفه طولانی با فیلم سینمایی «منک» (Mank) به ساخت آثار سینمایی بازگشته؛ اثری درباره یک فیلمنامهنویس شاخص در هالیوود اوایل دهه ۱۹۴۰.
گرچه احتمال دارد برخی از مخاطبان منک فیلم «همشهری کین» (Citizen Kane) که فیلم جدید فینچر به نوعی فرایند ساخت آن و به ویژه فرایند نگارش فیلمنامه آن را به تصویر میکشد، دیده باشند اما احتمالا تعداد کمی از مخاطبان با شخصیتهای تاریخی فیلم از جمله هرمن جی منکویتس فیلمنامهنویس همشهری کین آشنایی داشته باشند.
یکی از مسائل مهمی که در فیلم سینمایی منک جالب توجه بود کشمکشهای درونی هالیوود است و درک بهتر این مناقشهها نیازمند شناخت بهتر و بیشتر شخصیتهایی است که در فیلم حضور دارند.
همانطور که اشاره شد عجیب نیست که عموم این شخصیتهای دوران طلایی هالیوود برای مخاطبان ناشناخته باشند در نتیجه در این نوشته قصد داریم ۱۰ شخصیت مهم در جدیدترین اثر سینمایی فینچر را بیشتر معرفی کنیم.
۱. هرمن منکویتس (با بازی گری اولدمن)
هرمن جی.منکویتس فیلمنامهنویس آمریکایی است که از اواسط دهه ۱۹۲۰ فعالیت خود را آغاز کرد و تا سال ۱۹۵۲، یک سال پیش از درگذشتش بر اثر نارسایی کلیه که محصول سالها مصرف شدید الکل بود، به فعالیت ادامه داد.
منکویتس که شخصیت اصلی فیلم فینچر است و نام فیلم هم از شخصیت او ریشه گرفته نویسنده بعضی آثار مشهور از جمله «جادوگر شهر اُز» (The Wizard of Oz) به کارگردانی ویکتور فلمینگ و «سوپ اردک» (Duck Soup) به کارگردانی لئو مککری بود. با این وجود براساس توافقهای او و سازندگان فیلم نام او در عنوانبندی بسیاری از آثاری که فیلمنامهشان را نوشته بود ذکر نشد؛ موضوعی که درباره همشهری کین مناقشهبرانگیز شد و شرح آن را در فیلم میبینیم.
۲. ویلیام راندولف هرست (با بازی چارلز دنس)
ویلیام هرست صاحب رسانههای زنجیرهای، یک چهره قدرتمند رسانهای و یک سیاستمدار پرنفوذ بود. او با بهرهگیری از تحریک عواطف عمومی از طریق فعالیتهای رسانهای به پروپاگاندای محافظهکاران در آمریکا یاری میرساند و همین دست فعالیتها باعث شد منکویتس که زمانی یکی از افراد درون حلقه همراهان او بود در فیلمنامه همشهری کین تحت عنوان چارلز فاستر کین به آفرینش شخصیت او بپردازد.
هنگامی که منکویتس فیلمنامه همشهری کین را به رشته تحریر درآورد و اورسن ولز آن را جلوی دوربین برد اعتماد ویلیام راندولف هرست نسبت به منکویتس به تمامی ویران شد و این چهره قدرتمند تلاش کرد مانع پخش فیلم شود.
در فیلم منک چارلز دنس ایفاگر نقش هرست است؛ دنس که بازیگر نقش تایوین لنیستر در سریال بازی تاج و تخت بوده احتمالا بابت همین نقش کمی حس منفی در مخاطبان برمیانگیزد. به نظر میرسد این احساسات اولیه منفی با توجه به نقشی که او در فیلم منک برعهده دارد چندان هم برای عوامل سازنده فیلم ناخوشایند نبوده.
۳. ماریون دیویس (با بازی آماندا سایفرد)
ماریون دیویس که با ویلیام راندولف هرست رابطه عاطفی داشت از ستارگان دوران صامت هالیوود بود؛ البته تبدیلشدن دیویس به ستاره بیارتباط با رابطه عاطفیاش با هرست نبود چرا که هرست با تمام وجود از آثار او حمایت کرد و مدتی بعد برای او شرکتی جهت تهیه فیلم هم تأسیس کرد.
در فیلم فینچر میبینیم که منکویتس به ماریون اطمینان میدهد شخصیت سوزان (معشوقه کین) در فیلمنامه به هیچ عنوان بر اساس شخصیت او آفریده نشده است.
اگر بخواهیم روابط این شخصیتها در جهان واقعی را مد نظر قرار دهیم منک هرگز در حدی که فیلم نشان میدهد به ماریون دیویس نزدیک نبوده اما اینکه دیویس با هرست که آن زمان مردی متأهل بود رابطه عاطفی داشته از جمله مسائل پنهانی نبوده است؛ این موضوع مدتی بعد با انتشار فیلم همشهری کین سر و صدای بیشتری به پا کرد و باعث بدنامی دیویس شد.
در مجموع فیلم منک تصویر نسبتا مثبتی از دیویس ارایه میدهد؛ در مقام مقایسه میتوانیم به فیلم سینمایی «میوی گربه» (The Cat’s Meow) اشاره کنیم که نشان میدهد دیویس با چارلی چاپلین هم همزمان رابطه داشته و به شکل غیرمستقیم عامل رخدادن یک جنایت هم بوده است.
۴. جوزف منکویتس (با بازی تام پلفری)
جوزف منکویتس که در فیلم فینچر به برادرش درباره عواقب نگارش فیلمنامه همشهری کین هشدار میدهد برخلاف برادرش موفقیتهای بیشتری را در هالیوود بهعنوان فیلمنامهنویس و کارگردان تجربه کرد.
جوزف منکویتس تنها فیلمسازی بود که دو سال پیاپی اسکار بهترین کارگردانی را از آکادمی گرفت؛ اسکار بهترین کارگردانی برای «نامهای به سه همسر» (A Letter to Three Wives) و سال بعد بابت جلوی دوربین بردن «همه چیز درباره ایو» (All About Eve). او برای کارگردانی «مردها و عروسکها» (Guys and Dolls) در دهه ۱۹۵۰ و «کلئوپاترا» (Cleopatra) در دهه ۱۹۶۰ به شهرت بیشتری دست یافت.
حضور خانواده منکویتس در سینما به فعالیتهای هرمن و جوزف ختم نشد بلکه تام منکویتس فرزند جوزف منکویتس هم راه پدر را ادامه داد؛ او کارگردان چندین قسمت از مجموعه جیمز باند بود.
۵. لوئیس بی. میر (با بازی آرلیس هوارد)
اگر بخواهیم یک شخصیت را در نظر بگیریم که بیشتر از همه نماینده دیدگاه انتقادی فیلم سینمایی منک نسبت به هالیوود قدیم باشد (چه بسا حتی مناسبات سیاسی-رسانهای فعلی) احتمالا باید به شخصیت لوئیس بی. میر مراجعه کنیم.
یک تهیهکننده متولد روسیه که هم بابت خدماتش به صنعت سینما معروف بود و هم بابت انگیزهها و جایگاه سیاسیاش بهعنوان رییس حزب جمهوریخواه کالیفرنیا.
میر از بنیانگذاران استودیوی مترو گلدوین میر بود و در میان افرادی قرار داشت که نقش مهمی در بوجودآوردن آکادمی اسکار در دهه ۱۹۲۰ داشتند. منک نگاهی انتقادی و در مجموع تحقیرآمیز به نقش اجتماعی و سیاسی میر و تبدیلشدن او به ابزار نفوذ رسانهای هرست دارد اما به پرونده اذیت و آزار جنسی او نپرداخته؛ پروندهای که جودی گارلند بازیگر و خواننده آمریکایی بهعنوان یکی از قربانیان آن مطرح شده است.
۶. اروینگ تالبرگ (با بازی فردیناند کینگزلی)
در فیلم فینچر تالبرگ جوان جاهطلبی است که در ایجاد و اداره استودیوی مترو گلدوین میر بهعنوان یکی از مدیران اجرایی عالی رتبه نقش پررنگی بازی میکند.
با این وجود به نظر میرسد از دیدگاه فیلم منک، تلاش تالبرگ برای تبدیل شدن به یکی از ابزارهای پروپاگاندا همراه با میر مهمتر از تأثیرات برجستهای است که او در صنعت سینما داشته است.
تالبرگ که مشکل قلب مادرزادی داشت در سال ۱۹۳۶ وقتی ۳۷ ساله بود از دنیا رفت اما تا آن زمان بر ساخت بیش از ۱۰۰ فیلم نظارت کرد، او در تدوین نظامنامه تولید تصاویر متحرک که تحت عنوان کد هیز (Hays Code) شناخته میشد نقش پررنگی داشت و باعث تبدیلشدن بسیاری از بازیگران به ستارههای تابناک دوران خود بود.
۷. آپتون سینکلر (با بازی بیل نای)
گرچه سینکلر تنها دقایق کوتاهی با بازی بیل نای در فیلم منک حضور فیزیکی دارد اما در سراسر فیلم نقش پررنگی ایفا میکند.
در واقع بخش مهمی از فرایندی که منکویتس را به نگارش فیلمنامه همشهری کین وامیدارد به وقایعی مربوط است که با آپتون سینکلر در ارتباط است.
سینکلر روزنامهنگار، فعال سیاسی و برنده جایزه پولیتزر بود. او نماینده دموکرات در انتخابات فرمانداری سال ۱۹۳۴ کالیفرنیا بود و چنان که در فیلم هم به نمایش در میآید پروپاگاندای رسانهای مترو گلدن میر تلاشی است در جهت تضعیف جایگاه او و کاهش شانس پیروزیاش در انتخابات.
سینکلر پیش از ورود به دنیای سیاست بهعنوان روزنامهنگار فعالیت میکرد و در عین حال چندین رمان را هم به رشته تحریر درآورد. از جمله این رمانها، «جنگل» (The Jungle) بود که در سال ۱۹۰۶ نوشته شد؛ رمانی افشاگرانه که به زندگی دشوار و شرایط غیرانسانی کار مهاجران در ایالات متحده میپرداخت و انتشارش باعث واکنش افکار عمومی و تغییراتی در برخی قوانین شد.
رمان دیگر سینکلر یعنی «نفت» (Oil!) که اولینبار در سال ۱۹۲۶ به چاپ رسید منبع اقتباس آزاد پل توماس اندرسن قرار گرفت و فیلمنامه «خون به پا خواهد شد» (There Will Be Blood) براساس آن نوشته شد.
۸. جان هاوسمن (با بازی سم تراوتون)
هاوسمن یک بازیگر اصالتا رومانیایی بود که در انگلستان پرورش یافت. او از همکاران دیرین ولز بود و در پروژه همشهری کین نیز با او کار میکرد؛ در فیلم منک بر تلاش هاوسمن جهت مدیریت زمانی روند نگارش فیلمنامه توسط هرمن منکویتس تأکید شده.
اما فعالیتهای هاوسمن جنبههای دیگری هم داشت که در فیلم دیده نمیشود. برای مثال این هنرمند در تولید آثار سینمایی متعددی نقش داشت، او در نگارش فیلمنامه همشهری کین هم سهم داشته اما نامی از او بهعنوان نویسنده برده نشده است.
هاوسمن همچنین کارنامه کاری موفقی هم بهعنوان بازیگر داشت که در نهایت به دریافت جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد در سال ۱۹۷۴ منجر شد.
۹. دیوید او. سلزنیک (با بازی توبی لئونارد مور)
دیوید او. سلزنیک یکی دیگر از چهرههای مشهور دوران طلایی هالیوود است که در فیلم فینچر حضور دارد و نقش آن بر عهده توبی لئونارد مور استرالیایی است که بابت حضور در سریال «دردویل» (Daredevil) شبکه نتفلیکس به شهرت رسید.
سلزنیک از تهیهکنندگان مشهور هالیوود بود و تولید آثار برجستهای چون «بربادرفته» (Gone With The Wind) و «ربهکا» (Rebecca) را در کارنامه داشت. او در چندین و چند استودیوی مشهور از جمله آرکیاو، پارامونت و مترو گلدوین میر حضور داشت.
احتمالا بزرگترین دستاورد سلزنیک زمانی حاصل شد که سلزنیک اینترنشنال پیکچرز را در سال ۱۹۳۵ تاسیس کرد. گرچه عمر این استودیو چندان طولانی نبود و نهایتا در سال ۱۹۴۳ از هم پاشید اما در همان دوران ساخت چندین و چند اثر برجسته و تصاحب جوایز اسکار باعث شدند تا استودیو او دورهای کوتاه اما پربار را سپری کند.
۱۰. اورسن ولز (با بازی تام برک)
گرچه هرمن منکویتس شخصیت اصلی فیلم فینچر است اما در عمل شاید اصلیترین شخصیتی که باعث ساخت همشهری کین شد اورسن ولز کارگردان این اثر سینمایی باشد.
ولز فیلمسازی بیهمتا، بسیار خلاق و بسیار تأثیرگذار در سینمای آمریکا بود که به تدریج از اوایل تا اواسط دهه ۱۹۲۰ در تیاتر و رادیو به شهرت رسید. گرچه نقش واقعی ولز در نگارش فیلمنامه همشهری کین هنوز محل بحث و تردید است اما او حقیقتا شایسته تقدیری است که در تاریخ سینما نسبت به هنرش به عمل آمده چرا که حتی بدون مشارکت در نوشتن فیلمنامه، تولید، کارگردانی و حضور بهعنوان بازیگر این فیلم درخشان را بر عهده داشته است.
فیلم ولز آنچنان اهمیت داشته و در تاریخ سینما واجد جایگاهی بیبدیل شده که هنوز بعد از گذشت دههها از مرگش توجه به این اثر کم نشده است؛ همان توجهی که باعث شده شاهد ساخته شدن فیلمی همچون منک باشیم.
قیافه اورسن ولز در فیلم با همشهری کین خیلی تفاوت دارد
و البته بن هکت افسانه ایی