فیلم‌های دلهره‌آور ام. نایت شیامالان از بدترین تا بهترین
ام. نایت شیامالان یکی از شناخته‌شده‌ترین کارگردانان فیلم‌های هیجان‌انگیز مدرن است. پس از دو فیلم اولیه کمتر دیده‌شده، این کارگردان با فیلم حس ششم بهشدت جلب توجه کرد. این اثر به معنای واقعی کلمه هیجان‌انگیز و دلهره‌آور است و پدیده‌ای جذاب در این ژانر محسوب می‌شود و اولین و تنها نامزدی اسکار برای بهترین کارگردانی را برای شیامالان به ارمغان آورد و به نوعی فیلمی محسوب می‌شود که باقی آثار کارگردان با آن مقایسه می‌شود و هنوز در بالاترین رتبه در حرفه او قرار دارد.
- ۱۰ بازی درخشان بازیگران زیر ۱۸ سال؛ از فیلم‌های ترسناک تا آثار منتقدپسند
- ۱۰ فیلم برتر ساموئل ال جکسون از بدترین تا بهترین
- ۳۱ ترکیب هجان‌انگیز بازیگر و کارگردان که در سال ۲۰۲۱ خواهیم دید
فیلم‌های بعدی او، آسیب‌ناپذیر و نشانه‌ها، باز هم با استقبال مواجه شدند اما زمانی که فیلم دهکده را منتشر کرد، با واکنش منفی عموم افراد روبه‌رو شد و بسیاری از پایان‌بندی پیچیده فیلم‌هایش انتقاد کردند. این موضوع در فیلم بانوی در آب هم ادامه پیدا کرد و در پایان با فیلم فاجعه‌ای به نام اتفاق تکمیل شد. بعد از ساخت فیلم‌هایی مانند پس از زمین و آخرین باد افزار، شیامالان با بلوم‌هاوس همکاری کرد تا اثری را ایجاد کند که یکی از چشم‌گیرترین آثار در تاریخ سینمای مدرن است. اکنون با انتشار فیلم پیر، تجدید سبک شیامالان کاملا اثبات شده است. او یک راوی با اعتماد به نفس و دارای تصاویر خاص است که چه مخاطب اثر او را دوست باشد یا از آن متنفر باشد، تأثیر خودش را می‌گذارد و سه دهه حرفه کاری او پر از بهترین و بدترین آثار هیجان‌انگیز دوران مدرن است.
۱۰. اتفاق (The Happening)
- کارگردان: ام. نایت شیامالان
- بازیگران: ام. نایت شیامالان، مارک والبرگ، زویی دشنل
- سال انتشار: ۲۰۰۸
- امتیاز راتن تومیتوز: ۱۷ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۵ از ۱۰
بدون شک یکی از عجیب‌ترین فیلم‌های با بودجه کلان در قرن بیست‌و‌یکم، اتفاق است که نمایان‌گر افکار شیامالان در زمان واقعی است و برخی معتقدند که نباید نقدهای خیلی بدی دریافت می‌کرد. این اثر به‌عنوان اولین فیلم مخصوص بزرگسالان این کارگردان به بازار عرضه شد و یک شکست بزرگ در هر سطح قابل تصوری است، از طرح اصلی که در آن، گیاهان، بشریت را از طریق سموم موجود در هوا نابود می‌کنند تا بازی‌های خنده‌دار مارک والبرگ و زویی دشنل و همچنین شخصیت‌هایی که به معنای واقعی کلمه از باد فرار می‌کنند. برخی از طرفداران سرسخت شیامالان سعی کرده‌اند این فیلم را به‌عنوان یک تفسیر عمدا خنده‌دار از این ژانر بیان کنند اما حتی خود کارگردان هم چنین چیزی را عنوان نمی‌کند. بدون شک این بدترین فیلمی است که او تا حالا ساخته است.
۹. بانوی در آب (Lady in the Water)
- کارگردان: ام. نایت شیامالان
- بازیگران: ام. نایت شیامالان، برایس دالاس هوارد، پل جیاماتی
- سال انتشار: ۲۰۰۶
- امتیاز راتن تومیتوز: ۲۵ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۵٫۵ از ۱۰
اگر اتفاق را نشان‌دهنده پایان کار شیامالان به‌عنوان یک مولف مشهور و نابغه بدانیم، بانوی در آب که پیش از اتفاق ساخته شده، در واقع هشداری برای این موضوع بوده است. این فیلم یک اثر خیال‌انگیز درباره‌ی یک دنیای آبی است که در آن، بریس دالاس هوارد (بازیگر پارک ژوراسیک) به یک شخص با بازی پل جیاماتی التماس می‌کند تا به او کمک نماید از یک موجود عجیب به نام اسکرانت فرار کند. خود شیامالان هم در فیلم حضور دارد و نویسندگی کار را هم خودش بر عهده داشته است. باب بالابان به‌عنوان یک منتقد سینما که مدام از آثار او منتقد می‌کند، بهشدت نظراتی منفی نسبت به این فیلم داشت. این فیلم به‌عنوان یک داستان افسانه‌ای که تلاش می‌کند تا روایت خود را ارائه دهد، تا حدودی قابل تحمل است اما همان‌طور که مشخص است مانند یک اثر تخیلی انتقام‌محور و بی‌مزه به نمایش درمی‌آید که توسط فیلم‌ساز، بیش از حد، رها شده است.
۸. شیشه (Glass)
- کارگردان: ام. نایت شیامالان
- بازیگران: جیمز مکاوی، ساموئل ال جکسون، آنا تیلور جوی
- سال انتشار: ۲۰۱۹
- امتیاز راتن تومیتوز: ۳۷ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶٫۶ از ۱۰
پس از یک فیلم شگفت‌انگیز و چشم‌گیر به نام ملاقات که بسیار موفق بود، ام. نایت شیامالان در فیلم شیشه که یک اثر ساده و ابرقهرمانی است، دوباره اشتباهات خود در بانوی در آب و اتفاق را تکرار می‌کند. شیشه پایان سه‌گانه عمیقی است که با فیلم شکست‌ناپذیر آغاز شد و با فیلم شکافته ادامه یافت و دارای بازیگرانی مانند بروس ویلیس در نقش دیوید دان و ساموئل ال جکسون در نقش الیجا پرایس و در آخر جیمز مکاوی در نقش کوین وندل کرامب است. این فیلم در واقع می‌توانست پایان خوبی برای این سه‌گانه باشد اما افسوس که در حد یک اثر پر تب و تاب باقی می‌ماند. در ابتدا می‌توان تصور کرد که با این تیم باید اثری بهتر از فیلم‌های مارول یا دی‌سی ساخت اما در ادامه می‌بینیم که به هیچ وجه فیلمی در حد و اندازه‌های این ژانر نیست. در این فیلم، شیامالان نمی‌تواند به‌خوبی از مهارت‌های خود در ایجاد تنش روانی و فیزیکی استفاده کند و در نتیجه، فیلم، بیشتر شبیه یک بیانیه است تا یک اثر جذاب و هیجان‌انگیز.
۷. پیر (Old)
- کارگردان: ام. نایت شیامالان
- بازیگران: ام. نایت شیامالان، الکس ولف، توماسین مکنزی
- سال انتشار: ۲۰۲۱
- امتیاز راتن تومیتوز: ۵۱ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶٫۱ از ۱۰
جدیدترین اثر شیامالان با الهام از رمان گرافیکی قلعه شنی، ایده‌ای کاملا برانگیزاننده در مرکز خود دارد. والدینی که به همراه فرزندانشان ناگهان در مدتی کوتاه پیر می‌شوند و قامتی خمیده، بینایی ضعیف و چین و چروکی که سراغ آن‌ها می‌آید، همه نشان از یک موضوع هیجان‌انگیز برای این فیلم است. افسوس که کارگردان خیلی در مفهوم روان‌شناختی وحشتناک فیلم عمیق نمی‌شود و فقط سعی در ایجاد ترس با استفاده از تغییرات فیزیکی و بازیگران نابلد دارد تا یکی از نامنظم‌ترین آثارش را ارائه دهد. البته که شیامالان مثل همیشه در این‌جا هم از لحاظ بصری به‌خوبی داستان را روایت می‌کند. نوع تصویربرداری او خیلی خوب است و روند پرش او از تصویری به تصویر دیگر بیننده را از ترس وحشت‌زده می‌کند، چرا که وقتی دوربین به تصویر ابتدایی برمی‌گردد مخاطب چیزی به جز انبوهی از استخوان نمی‌بیند. متاسفانه رویه ظاهری فیلم بسیار شبیه خود کاراکترها است و خیلی سریع از طراوت و تازگی می‌افتد.
۶. ملاقات (The Visit)
- کارگردان: ام. نایت شیامالان
- بازیگران: اد اوکسنبولد، اولیویا دیجوند، کاترین هان
- سال انتشار: ۲۰۱۵
- امتیاز راتن تومیتوز: ۶۸ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶٫۲ از ۱۰
پس از ضعیف‌ترین اثر شیامالان، یعنی اتفاق، او به سراغ کارهای ضعیف دیگری مانند پس از زمین و آخرین باد افزار رفت. در سال ۲۰۱۵ او با بلوم‌هاوس همکاری کرد تا این فیلم را بسازد که درباره اولین ملاقات دو کودک با پدربزرگ و مادربزرگشان است. اگرچه این اثر، بازگشت کاملی به فرم اصلی خود شیامالان نیست اما قطعا گامی در مسیر درست است. شیامالان آزادانه از سبک فیلم‌برداری با دوربین متحرک استفاده می‌کند و موفق می‌شود ذهنیات بالقوه خود را به یک اثر ترسناک و پر‌تنش تبدیل کند. ملاقات، بدون تعارف، یک فیلم در مقیاس کوچک است اما با توجه رویکرد اصلی آن، در نوع خود یک فیلم شگفت‌انگیز و جالب محسوب می‌شود.
۵. شکافته (Split)
- کارگردان: ام. نایت شیامالان
- بازیگران: ام. نایت شیامالان، جیمز مکاوی، آنا تیلور جوی
- سال انتشار: ۲۰۱۶
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۷ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷٫۳ از ۱۰
برای کسانی که تعجب می‌کنند که شیامالان چطور از فجایعی مانند بانوی در آب، اتفاق، پس از زمین و آخرین باد افزار موفق به بازگشت به روند خود شد، پاسخ، قطعا شکافته است. او در این فیلم که همکاری دیگر او با بلوم‌هاوس است در بالاترین سطح از نظر بصری در یک دهه اخیر قرار دارد و به سبکی مانند هیچکاک، داستان یک زن ربوده‌شده را بیان می‌کند که توسط یک مرد با ۲۳ شخصیت مختلف اذیت و آزار می‌شود. او تمایل خاصی به زندانی کردن شخصیت‌های فیلم‌هایش دارد که در آثار بانوی در آب و اتفاق، موفقیت‌آمیز نبود اما در شکافته با بازی جیمز مکاوی، این اتفاق به طرز استادانه‌ای رخ می‌دهد. پیچش آخر فیلم که کار را به‌عنوان دنباله‌ای برای شکست‌ناپذیر و پیش‌نمایشی برای شیشه معرفی می‌کند، خیلی جالب نیست اما با توجه به شرایط، اثباتی بر این ادعاست که شیامالان مهارت‌های خاص خودش را دارد و دست او هیچ وقت خالی نیست.
۴. نشانه‌ها (Signs)
- کارگردان: ام. نایت شیامالان
- بازیگران: ام. نایت شیامالان، مل گیبسون، خواکین فینیکس
- سال انتشار: ۲۰۰۲
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۴ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶٫۷ از ۱۰
پایان‌بندی این فیلم هنوز به‌عنوان یکی از بدترین موارد در بین تمام آثار است. با این حال، نشانه‌ها پر از چیزهایی است که شیامالان را در اوایل کار خود تبدیل به یک کارگردان خارق‌العاده کرد. تعادل او در به نمایش گذاشتن شوخ‌طبعی، ترس، عصبانیت و انسانیت در بیشتر زمان‌های فیلم مشخص است. این اثر درباره‌ی یک کشیش سابق و یک مرد خانواده است که نشانه‌هایی از زندگی فرازمینی را کشف می‌کند و با بازی حرفه‌ای و خوب نفراتی مانند مل گیبسون و خواکین فینیکس همراه است. فیلم‌نامه اثر دارای نکاتی است که در چند فیلم بعدی شیامالان ادامه پیدا می‌کند اما کارگردانی و صحنه‌پردازی او در این‌جا بسیار استوار است. برای درک این موضوع بهتر است نگاهی به اولین سکانسی بیاندازید که در آن اولین نشانه از موجودات بیگانه مشخص می‌شود، یکی از ترسناک‌ترین لحظات فیلم‌های ترسناک مدرن. جای تعجب نیست که او به‌عنوان اسپیلبرگ بعدی شناخته می‌شود.
۳. دهکده (The Village)
- کارگردان: ام. نایت شیامالان
- بازیگران: برایس دالاس هوارد، ام. نایت شیامالان، خواکین فینیکس
- سال انتشار: ۲۰۰۴
- امتیاز راتن تومیتوز: ۴۳ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶٫۵ از ۱۰
این فیلمی بود که انتقادات عمومی مبنی بر پیچیده بودن فیلم‌های شیامالان را پایان داد و به همین ترتیب، به نوعی به‌عنوان یک فیلم بد یاد می‌شود. این موضوع دور از حقیقت است، زیرا دهکده یکی از بلند‌پروازانه‌ترین، منسجم‌ترین و دلهره‌آورترین فیلم‌های شیامالان است. از پیچش فیلم بهشدت کاسته شده است و در واقع به نوعی، انگار داستان با تمام جزئیات برای تماشاگر تعریف می‌شود و عملکرد آدرین برودی به همان اندازه برایس دالاس هوارد دست کم گرفته می‌شود. با این حال، این فیلم یکی از برجسته‌ترین کارهای رسمی کارگردان است که بهترین مجموعه با فیلم‌برداری خیره‌کننده راجر دیکینز و موسیقی آهنگساز شوالیه تاریکی، جیمز نیوتن هوارد را به همراه دارد. این اثر همچنین یادآور غم و اندوهی است که از حادثه ۱۱ سپتامبر ریشه می‌گیرد. در واقع این موضوع که جامعه برای جلوگیری از آگاه شدن افراد، بر تن هیولا‌ها لباس می‌پوشاند و مردم را گول می‌زند، ممکن است برای برخی خنده‌دار باشد اما قطعا درست است. چنین خودفریبی و انعطاف‌پذیری نسبت به شرایط نمی‌تواند برای همیشه مفید باشد و شیامالان این نکته را می‌داند و نشان می‌دهد.
۲. شکست‌ناپذیر (Unbreakable)
- کارگردان: ام. نایت شیامالان
- بازیگران: ام. نایت شیامالان، بروس ویلیس، ساموئل ال جکسون
- سال انتشار: ۲۰۰۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۰ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷٫۳ از ۱۰
ممکن است بقیه فیلم‌نامه‌های شیامالان مورد بحث طرفداران و منتقدان باشند اما این فیلم و فیلم بعدی لیست، از نظر کیفیت بالا، غیرقابل انکار هستند. شکست‌ناپذیر که به نوعی ادامه حال و هوای حس ششم است، از تمام توانایی‌های کارگردان و موارد دیگر برخوردار است. این داستان با ریشه ابرقهرمانی، قبل از این‌که این‌گونه قصه‌ها در سینما باب شود، ساخته شد و تنها داستان در این ژانر است که در واقع با روان فردی ابرقدرت سر و کار دارد. این فیلم دو ویژگی برجسته دارد، یکی اجرای عالی بازیگران اصلی، از جمله یکی از بهترین بازی‌های ساموئل ال جکسون در حرفه او و دیگری، پایان پر پیچ و خم که راضی‌کننده و شگفت‌آور است و جای تعجب نیست که طرفداران این کارگردان در حسرت ارائه آثاری مشابه این فیلم از شیامالان هستند. این فیلم، هشت سال قبل از مرد آهنی اکران شد و جالب است که هیچ فیلم ابرقهرمانی دیگری در این مدت به سطح و اندازه و کیفیت آن نرسید.
۱. حس ششم (he Sixth Sense)
- کارگردان: ام. نایت شیامالان
- بازیگران: بروس ویلیس، هلی جوئل اوسمنت، تونی کولت
- سال انتشار: ۱۹۹۹
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۶ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸٫۱ از ۱۰
شیامالان همیشه به دلیل پیچش زیاد فیلم‌هایش مورد انتقاد قرار می‌گیرد اما می‌توان استثنا قائل شد و پیچش داستانی شاهکار حس ششم را تحسین کرد. این بدان معنا نیست که پایان کار کاملا شایسته هرگونه ستایش است، بلکه به این دلیل است که شیامالان داستان را عالی روایت می‌کند. روانشناس کودکی (بروس ویلیس) به کمک پسر جوانی می‌آید که افراد مرده را می‌بیند. تنش فیلم، بسیار درگیر‌کننده است. حس ششم واقعا ترسناک است و بیشتر وحشت، ناشی از مواردی است که دیده نمی‌شود، مانند آن سکانس که کول به واسطه نیرویی در یک کمد، زندانی شده است یا موقعی که تونی کولت لحظه‌ای از آشپزخانه بیرون می‌رود و هنگام بازگشت، تمام درهای کابینت باز شده است. مضمون فیلم، داستانی درباره احیای افراد است، روانپزشکی که پس از ناکامی در درمان بیمار قبلی، تلاش می.کند کار خود را جبران کند، کول که تلاش می‌کند با توانایی عجیب خود کنار بیاید و تونی کولت که در تلاش برای ارتباط با روح مادر درگذشته‌اش است. سه بازیگر اصلی و به ویژه کولت و اوسمنت باید به خاطر بازی فوق‌العاده خودشان، اسکار می‌گرفتند. احمقانه است اگر جذابیت حس ششم را فقط به پیچش داستانی آن محدود کنیم. به طور کلی، این فیلم یک پدیده نادر محسوب می‌شود که تا همین امروز زیبایی خود را حفظ کرده است.
منبع: Screenrant
