دانشمندان طولانی‌ترین رشته‌ی میان‌کهکشانی را کشف کردند
دانشمندان با بررسی خوشه‌های کهکشانی، طولانی‌ترین رشته‌ی میان‌کهکشانی دیده شده تا کنون را کشف کردند که تا ۵۰ میلیون سال نوری امتداد دارد.
کهکشان‌ها و خوشه‌های کهکشانی توسط رشته‌های بسیار داغ گاز که با نام «رشته‌های میان‌کهکشانی» (Intergalactic Filament) شناخته می‌شوند، احاطه شده و به هم پیوند خورده‌اند. این رشته‌های میان‌کهکشانی یک شبکه‌ی کیهانی را تشکیل می‌دهد که در سراسر جهانِ قابل مشاهده، کشیده شده است و درون آن کهکشان‌ها به صورت یک الگوی مشابه تکرار می‌شوند. همیشه طول بلند این رشته‌ها جالب توجه بوده است اما مقاله‌ی نشریه‌ی Astronomy & Astrophysics خبر از کشف تازه‌ی طولانی‌ترین رشته‌ی میان‌کهکشانی می‌دهد.
طبق پژوهش‌های قبلی، پس از مهبانگ (Big Bang) در آغاز جهان و حدود ۱۳٫۸ میلیارد سال پیش، مقدار زیادی از گاز هیدروژن سازنده‌ی ماده‌ی شناخته شده در جهان، به ورقه‌هایی تبدیل شد که آن‌ها هم به نوبه‌ی خود به رشته‌های طولانی و مارمانند تجزیه شدند. اکنون گروهی از دانشمندان به سرپرستی دانشگاه بن آلمان، طولانی‌ترین رشته‌ی کشف شده تا کنون را مشاهده کرده‌اند.
این رشته‌ی گاز به شکل شگفت‌آوری در طول ۵۰ میلیون سال نوری کشیده شده و ساختار آن با پیش‌بینی‌های انجام شده توسط شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای محققان هماهنگی دارد. «توماس ریپریچ» (Thomas Reiprich) نویسنده‌ی ارشد این مطالعه و استاد مؤسسه‌ی نجوم ارگلندر دانشگاه بن گفت: «طبق محاسبات، بیش از نیمی از ماده‌ی باریونیک جهان ما که ستاره‌ها و سیارات و حتی خود انسان از آن تشکیل شده‌اند، در این رشته‌ها وجود دارد.»
از آنجا که این رشته‌ها در فاصله‌ای طولانی کشیده شده‌اند، ذرات سازنده‌ی آن‌ها بسیار پراکنده هستند و در نتیجه تشخیص آن‌ها بسیار دشوار است. اما ریپریش و همکارانش با استفاده از تلسکوپ فضایی «ای‌روزیتا» (eROSITA) که یک تلسکوپ پرتو ایکس زیر نظر مؤسسه‌ی فیزیک فرازمینی ماکس پلانک است، برای نخشتین بار توانستند گاز را کاملا نمایان کنند.
ریپریچ درباره‌ی این مشاهدات گفت: «eROSITA دارای آشکارسازهای بسیار حساسی برای تابش پرتو ایکس است که از گازهای رشته‌ها میان‌کهکشانی خارج می شود. این تلسکوپ همچنین دارای یک میدان دید بزرگ است و می‌تواند بخش نسبتا بزرگی از آسمان را در یک بار اندازه‌گیری با وضوح بسیار بالا ثبت کند. این ویژگی‌های تلسکوپ فضایی به پژوهشگران امکان می‌دهد تا از اجرام عظیمی مانند رشته‌ها، تصاویر دقیقی تهیه کنند و این کار را نسبتا سریع هم انجام دهند.»
در سمت راست تصویر eROSITA و در سمت چپ شبیه‌سازی رایانه‌ای قرار دارد.
Credit: Reiprich et al., Space Science Reviews
این تیم پژوهشی در مطالعه‌ی خود Abell 3391/95 را بررسی کرد که یک سیستم با سه خوشه‌ی کهکشانی در فاصله‌ی ۷۰۰ میلیون سال نوری از زمین است. تصاویر گرفته شده توسط eROSITA خوشه‌ها و کهکشان‌های منفرد را به صورت لکه‌هایی نشان می‌دهد، اما شاید حتی شگفت‌انگیزتر تصویری باشد که از ساقه‌های متصل‌کننده‌ی کهکشان‌ها و خوشه‌ها دیده می‌شود که به طول ۵۰ میلیون سال نوری کشیده شده است.
با وجود اینکه این رشته‌ی دیده شده، طولانی‌ترین رشته‌ی مشاهده تاکنون است اما محققان عقیده دارند که حتی می‌تواند طولانی‌تر از بخشی باشد که در تصاویر مشاهده می‌شود.
ریپریچ گفت: «ما مشاهدات خود را با نتایج شبیه‌سازی رایانه‌ای که تکامل جهان را بازسازی می کند، مقایسه کردیم و نشان داد که تصاویر eROSITA کاملا شبیه به طرح‌های گرافیکی رایانه‌ای است. این نشان می‌دهد که مدل استاندارد پذیرفته شده برای تکامل جهان، صحیح است.»
عکس کاور: تصویری در نور مرئی از سامانه‌ی Abell 3391/95 که دانشمندان طولانی‌ترین رشته‌ی کهکشانی تا کنون را در آن شناسایی کردند.
Credit: Reiprich et al., Astronomy & Astrophysics
منبع: Space
