لینوکس ۳۰ ساله شد؛ مبدأ سیستم عاملی که دنیای موبایل را متحول کرد
اندروید محبوب‌ترین سیستم‌عامل موبایل محسوب می‌شود و میلیون‌ها گوشی، تبلت، تلویزیون هوشمند و سایر گجت‌ها از آن استفاده می‌کنند. داستان موفقیت اندروید طولانی و پر پیچ‌وخم است اما در این مطلب قصد داریم به منشأ آن نگاهی بیندازیم. اگرچه گوگل مالک اندروید است، اما نقش مهم لینوکس را در توسعه‌ی اندروید را نمی‌توانیم کتمان کنیم. امروزه انواع شاخه‌های لینوکس برای کامپیوترها، سرورها و انواع و اقسام سیستم‌ها استفاده می‌شوند.
همه‌ی این شاخه‌ها، از جمله اندروید، ریشه در سیستم‌عاملی دارند که ۳۰ سال پیش در تاریخ ۲۵ آگوست ۱۹۹۱ (۳ شهریور ۱۳۷۰) توسط لینوس توروالدز ۲۱ ساله متولد شد.
از لینوکس تا اندروید
اگرچه اولین کد لینوکس ۱۷ سپتامبر ۱۹۹۱ (۲۶ شهریور ۱۳۷۰) منتشر شد، اما تا اکتبر ۲۰۰۳ خبری از اندروید نبود. بین این دو تاریخ، لینوکس تحت اصلاحات گسترده‌ای قرار گرفت و از یک سیستم‌عامل ابتدایی به چیزی مناسب‌تر برای محیط محاسباتی مدرن تبدیل شد. مهم‌ترین ویژگی لینوکس به متن‌باز بودن آن برمی‌گردد و این یعنی تمام توسعه‌دهندگان از سرتاسر جهان می‌توانند در توسعه‌ی آن مشارکت داشته باشند. از طرف دیگر همین ویژگی به شرکت‌ها و توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد که از هسته‌ی لینوکس برای کامپیوترهای معمولی تا ابرکامپیوترها و گوشی‌های هوشمند استفاده کنند.
این سیستم‌عامل به‌تدریج بهبود پیدا کرد و مثلا در سال ۱۹۹۴ رابط کاربری گرافیکی به دست آورد و در سال ۱۹۹۶ توانست از چندین پردازنده پشتیبانی کند. اولین رابط کاربری گرافیکی پیشرفته موسوم به KDE در سال ۱۹۹۸ از راه رسید و در سال ۲۰۰۱ این سیستم‌عامل توانست از USB پشتیبانی کند.
اولین نسخه‌های اندروید مبتنی بر لینوکس ۲.۶ بودند که در سال ۲۰۰۳ منتشر شد. در حال حاضر به احتمال زیاد گوشی اندرویدی شما از لینوکس ۴ یا نسخه‌های جدیدتر استفاده می‌کند. شرکت اندروید در سال ۲۰۰۳ برای تلاش ایجاد یک سیستم‌عامل مختص گوشی‌های هوشمند تأسیس شد اما این گوگل بود که در سال ۲۰۰۵ بعد از تصاحب این شرکت تصمیم گرفت از هسته‌ی لینوکس استفاده کند.
گوگل سپس ائتلاف Open Handset را تأسیس کرد که شامل تولیدکنندگان و اپراتورهایی مانند HTC، موتورولا، کوالکام، Texas Instruments و T-Mobile بود. در تاریخ ۵ نوامبر ۲۰۰۷ (۱۴ آبان ۱۳۸۶) اولین نسخه‌ی اندروید رسما معرفی شد.
با وجود اینکه گوگل برای توسعه‌ی اندروید از هسته‌ی لینوکس استفاده کرده، اما از نظر ظاهری هیچ شباهت واضحی به توزیع‌های معروف این سیستم‌عامل مانند دبیان یا اوبونتو ندارد. اندروید از چندین ابزار اختصاصی برای کارهای مختلف بهره می‌برد که با دیگر توزیع‌های لینوکس سازگار نیستند. گوگل طی ۱۴ سال گذشته بودجه‌ی هنگفتی را بهبود این سیستم‌عامل هزینه کرده و سال به سال عملکرد آن بهتر شده است. با وجود این اقدامات، هنوز هسته‌ی لینوکس در کدهای اندروید استفاده می‌شود و این مهم‌ترین ویژگی مشترک بین آن و دیگر توزیع‌های لینوکس محسوب می‌شود.
چرا اندروید از کدهای لینوکس استفاده می‌کند؟
هسته یا کرنل چیست؟ به زبان ساده یک ساختار بسیار مهم محسوب می‌شود که سیستم‌عامل بر مبنای آن شکل می‌گیرد اما قرار نیست تمام ویژگی‌های آن را در بر بگیرد. رابط کاربری یا دیگر نرم‌افزارهای مهمی که همراه با سیستم‌عامل ارائه می‌شوند، بخشی از هسته محسوب نمی‌شوند. در عوض، هسته‌ی لینوکس منابع سخت‌افزاری مانند پردازنده، رم و بلوتوث را مدیریت می‌کند.
در سال ۲۰۱۰ کد اندروید از هسته‌ی لینوکس حذف شد و برای مدتی مسیر این دو تا حدی از هم جدا شد. در عوض، گوگل هسته‌ی متن‌باز لینوکس را گرفت و ویژگی‌های لازم گوشی‌های اندرویدی مانند پشتیبانی از API های به‌خصوص از رابط کاربری گرفته تا مدیریت انرژی، شبکه و امنیت را به آن اضافه کرد. این دو در سال ۲۰۱۲ دوباره به هم پیوستند و از آن زمان تمام گوشی‌های اندرویدی از هسته‌ی اصلی لینوکس بهره می‌برند. در سال ۲۰۱۷، گوگل به جامعه‌ی توسعه‌دهندگان لینوکس کمک کرد تا پشتیبانی بلندمدت از هسته‌ی لینوکس از ۲ به ۶ سال افزایش پیدا کند.
اگر نسخه‌های جدید اندروید تفاوت معناداری با سایر نسخه‌های لینوکس دارند، چرا گوگل در وهله‌ی اول از هسته‌ی آن استفاده می‌کند؟ در این زمینه می‌توانیم به دلایل مختلفی اشاره کنیم.
ساختن هسته‌ی یک سیستم‌عامل پیشرفته از صفر بسیار وقت‌گیر و هزینه‌بر است. لینوکس متن‌باز بوده و هست و بسیاری از ویژگی‌های اصلی لازم برای سیستم‌های پیشرفته از ابرکامپیوترها تا گجت‌های موبایل را ارائه می‌دهد. لینوکس ۲.۶ که اندروید اولیه بر پایه‌ی آن قرار است، شامل یک لایه‌ی موسوم به درایور بود که به توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌ها اجازه می‌داد از امکانات زیادی برای ایجاد اپلیکیشن‌های خود بهره ببرند. وقتی که چنین چیزی وجود دارد، چرا گوگل با صرف بودجه‌ی فراوان دوباره چرخ را از اول اختراع کند؟
نکته‌ی مهم این است که بسیاری از مزایای اولیه‌ی لینوکس همچنان برای گوشی‌های اندرویدی اهمیت زیادی دارند. به‌عنوان مثال، لایه‌ی انتزاعی سخت‌افزار (HAL) به تولیدکنندگان اجازه می‌دهد در زمینه‌ی سخت‌افزار نوآوری داشته باشند و به گوگل کمک کرده تا سرعت به‌روزرسانی سیستم‌عامل را افزایش دهد. در این میان، مدل امنیتی مبتنی بر مجوزهای لینوکس در هسته‌ی سیستم مجوزهای اپلیکیشن‌های اندروید قرار دارد. با وجود اینکه ۳۰ سال از تولد لینوکس می‌گذرد، اما هسته‌ی آن به لطف انعطاف‌پذیری گسترده همچنان حرف زیادی برای گفتن دارد.
همان‌طور که در این مطلب توضیح دادیم، یک جوان ۲۱ ساله ۳۰ سال قبل خبر از تولد سیستم‌عامل جدیدی داد و حالا اکثریت گوشی‌های اندرویدی جهان تا حد زیادی از نتیجه‌ی تلاش‌های او و البته تعداد زیادی از توسعه‌دهندگان در سرتاسر جهان استفاده می‌کنند. اهمیت لینوکس روزبه‌روز بیشتر می‌شود و باید ببینیم طی سال‌های آینده چه راهکارهای نوآورانه‌ای را امکان‌پذیر می‌کند.
منبع: Android Authority
من که هیچوقت نتونستم توضیح های لینوکسو تو کامپیوتر تجربه کنم