۶ دلیل مهم جیغ زدن بچه‌ها و راه آرام کردن آن‌ها
تقریبا همه‌ی والدین این تجربه را دارند که بچه‌ها با جیغ زدن‌های پی‌درپی باعث آزار آن‌ها شده‌اند. بچه‌ها ممکن است در هر جایی جیغ بزنند؛ وقتی آن‌ها را به پارک یا فروشگاه می‌برید، وقتی همراه آن‌ها سوار اتوبوس یا قطار می‌شوید و حتی وقتی با بچه‌های دیگر بازی می‌کنند. اما باید بدانید که این عصبانیت و جیغ زدن کودک بی‌دلیل نیست و آن‌ها با این کار عواطف و احساسات خود را بروز می‌دهند.
اگر مایل هستید درباره‌ی جیغ زدن کودک، دلایل آن و بهترین واکنش‌ها به این رفتار مطالب بیشتری بخوانید با دیجی‌کالا مگ همراه شوید. وقتی بچه‌ها جیغ می‌زنند بعضی از والدین به کمک نیاز دارند. امیدواریم این مقاله بتواند کمک مؤثری برای آن‌ها باشد.
چرا کودکان جیغ می‌زنند؟
جیغ زدن کودک دلایل متعددی دارد؛ گاهی اوقات برای جلب توجه است و گاهی اوقات از سر هیجان زیاد. برای اینکه بتوانید با این رفتار کودک مقابله کنید، باید علت جیغ زدن کودک را متوجه شوید. بچه‌ها به خاطر یکی از دلایل زیر جیغ می‌زنند:
۱. برای جلب توجه
عصبانی شدن بچه‌ها و جیغ زدن کودک می‌تواند یک دلیل بسیار ساده داشته باشد؛ آن‌ها می‌خواهند توجه والدین را جلب کنند. وقتی بچه‌ها می‌بینند که تمام توجه والدین به آن‌ها نیست، برای به دست آوردن آن هر کاری که بتوانند می‌کنند. بچه‌ها از روی تجربه یاد گرفته‌اند که جیغ زدن یک راهکار بسیار مؤثر برای جلب توجه است.
یکی از کارهایی که می‌توانید برای پیشگیری از این نوع جیغ زدن انجام دهید، این است که موقع صحبت با کودک، با او رابطه‌ی رودررو داشته باشید. مثلا موقع انجام کارهای خانه یا کارهای خودتان، مشغول صحبت با کودک نشوید. زمان خاصی برای صحبت با او در نظر بگیرید و در آن زمان، تمام حواستان به کودک باشید.
با این روش، کودک متوجه می‌شود که برای شما اهمیت دارد و به او توجه دارید. در این صورت، نیازی ندارد که با جیغ زدن، توجه شما را جلب کند.
نکته‌ی اول – والدین باید بتوانند تشخیص دهند که در چه شرایطی این رفتار را نادیده بگیرند.
اگر بچه‌ها مشکلی جدی ندارند و جایی از بدنشان دچار آسیب‌دیدگی نشده است، نادیده گرفتن، واکنش مفیدی برای رفتارهایی مانند پرخاشگری یا جیغ زدن کودک است. اگر وقتی بچه‌ها برای جلب توجه جیغ می‌زنند آن‌ها را نادیده بگیرید، احتمال اینکه این کار را تکرار کنند کمتر می‌شود.
۲. برای سنجش بلندی صدای خودشان
بین ۱۸ ماهگی تا دو سالگی، فریاد زدن و جیغ زدن کودک به اوج خودش می‌رسد. بچه‌ها در حال یادگیری یک چیز جدید هستند؛ آن‌ها بلندی صدای خود را آزمایش می‌کنند. از نظر بچه‌ها، این قدرتی است که به تازگی آن را کشف کرده‌اند و می‌توانند با استفاده از آن روی اطرافیان تأثیر بگذارند.
نکته‌ی دوم – به بچه‌ها توجه بیشتری داشته باشید و به آن‌ها محبت کنید.
هنگامی که یک کودک نوپا جیغ می‌زند، کودک را بغل کنید، او را نوازش کنید و به‌آرامی با او صحبت کنید. این رفتار می‌تواند او را آرام کند.
۳. برای برقراری ارتباط با والدین
بچه‌ها در حال یادگیری این مهارت هستند که چگونه با والدین ارتباط برقرار کنند. وقتی که می‌خواهند با والدین ارتباط برقرار کنند اما والدین آن‌ها را درک نمی‌کنند به جیغ زدن متوسل می‌شوند. بچه‌ها برای فهماندن مقصودشان به والدین تنها همین راهکار را در اختیار دارند.
نکته‌ی سوم – شرایط را به یک بازی تبدیل کنید.
اگر در مکانی ساکت مانند خانه هستید، می‌توانید جیغ زدن کودک را به یک بازی تبدیل کنید. مرحله‌ی اول این بازی اینگونه است که باید با کودکتان مسابقه بدهید تا مشخص شود که چه کسی می‌تواند بلندتر فریاد بزند. سپس مرحله‌ی دوم بازی به‌سرعت شروع می‌شود. در این مرحله کسی برنده‌ی مسابقه است که بتواند با صدای آهسته‌تری چیزی بگوید.
۴. نشان دادن خشم، خستگی یا گرسنگی
ممکن است پشت جیغ زدن کودک احساسات ساده‌ای مانند گرسنگی، خستگی و عصبانیت پنهان شده باشد. برای نمونه، وقتی بچه‌ها نمی‌توانند به خواسته‌ی خود برسند، فروپاشی روانی شروع می‌شود. بچه‌ها کوچک‌تر از آن هستند که بدانند چگونه با ناکامی‌ها کنار بیایند یا چگونه باید رفتاری صبورانه و قابل درک از خود نشان دهند. رشد اینگونه مهارت‌ها به زمان نیاز دارد و هر چه سن افراد بالاتر می‌رود تسلط آن‌ها روی این مهارت‌ها هم بیشتر می‌شود.
نکته‌ی چهارم – آرامش خودتان را حفظ کنید.
فریاد زدن واکنش خوبی به جیغ زدن بچه‌ها نیست چرا که باعث می‌شود شرایط بدتر شود. به جای اینکه فریاد بزنید، رفتاری آرام داشته باشید و به بچه‌ها یاد بدهید که چگونه می‌توانند با صدایی آرام و مؤدبانه احساسات خود را بیان کنند.
گاهی لازم است که خودتان و کودک هر دو از محل خارج شوید. مثلا اگر در یک فروشگاه، کودک شروع به جیغ زدن می‌کند، هم برای جلوگیری از عصبانیت خودتان و هم برای آرام کردن کودک، محیط فروشگاه را ترک کنید.
۵. از روی ناراحتی یا اضطراب
بچه‌ها وقتی در موقعیت‌های خاصی قرار می‌گیرند ناراحت و مضطرب می‌شوند و رفتارهای ناخوشایندی از خودشان نشان می‌دهند. قرار گرفتن در یک محیط جدید و ناشناخته، یکی از همین موقعیت‌ها است. محیط جدید معمولا شلوغ است و بچه‌ها افراد غریبه‌ی زیادی را در آن جا می‌بینند.
از طرفی دیگر، محیط جدید شبیه خانه نیست که بتوانند آزادانه بازی کنند و در هر گوشه‌وکناری از آن یک اسباب‌بازی دلخواه داشته باشند. قرار گرفتن در این شرایط بچه‌ها را ناراحت می‌کند. به همین دلیل است که معمولا در مکان‌های شلوغ مانند رستوران یا قطار بین‌شهری صدای گریه‌ی بچه‌ها را می‌شنویم.
نکته‌ی پنجم – حواس بچه‌ها را پرت کنید.
به جای چیزی که می‌خواهند اما نمی‌توانند داشته باشند یک چیز دیگر را به آن‌ها پیشنهاد دهید یا یک فعالیت سرگرم‌کننده مانند شعر خواندن را با آن‌ها شروع کنید. این کار باعث می‌شود توجه بچه‌ها برای مدت کوتاهی به شما و پیشنهادتان جلب شود و می‌تواند در آرام کردن آن‌ها معجزه کند.
۶. تخلیه‌ی انرژی زیادی که دارند
بچه‌ها هنگامی که به تنهایی یا با بچه‌های دیگر بازی می‌کنند معمولا جیغ می‌زنند و این به دلیل انرژی زیادی است که دارند. این نوع جیغ زدن کاملا طبیعی است و نشان‌دهند‌ه‌ی سلامت بچه‌ها است. بچه‌ها یاد می‌گیرند که وقتی با دوستانشان بازی می‌کنند چگونه احساساتی را که تجربه می‌کنند بروز دهند. آن‌ها شادی‌ها یا ناراحتی‌های خود را با جیغ زدن نشان می‌دهند؛ بنابراین اینکه جیغ زدن آن‌ها چه معنا و مفهومی دارد به شدت صدا و لحن آن‌ها بستگی دارد.
تا زمانی که در محیط مناسب قرار دارید، مثلا در پارک، لازم نیست با این نوع جیغ زدن کودک مقابله کنید. اگر فکر می‌کنید که جیغ زدن کودک برای خودتان و سایرین، آزاردهنده شده باید با روشی که در ادامه می‌خوانید، رفتار درست را به کودک گوشزد کنید.
نکته‌ی ششم – برای رفتار خوب بچه‌ها را تشویق کنید.
برای اینکه به بچه‌ها یاد بدهید چگونه رفتار درستی داشته باشند، بهترین کار این است که وقتی رفتار خوبی از خودشان نشان می‌دهند آن‌ها را تشویق کنید. کنترل کردن احساسات برای بچه‌ها کار سختی است به‌خصوص وقتی وسط یک بازی پرهیجان باشند. زمانی که کودک برای نشان دادن هیجان خود رفتار درستی دارد، او را تشویق کنید.
برای متوقف کردن کودک چه کار کنیم؟
شما به‌عنوان والدین کودک باید ابتدا دلیل جیغ زدن او را پیدا کنید. جیغ زدنی که از سر ذوق‌زدگی و هیجان باشد، نباید با واکنش شدید والدین مواجه شود. اما جیغ زدن در شرایط دیگر مثلا در خانه، در فروشگاه و رستوران و در مهمانی، قابل پذیرش نیست و کودک باید متوجه رفتار نادرست خود شود.
در شرایطی که کودک شروع به جیغ زدن می‌کند، غیر از روش‌های بالا باید چند نکته را هم در نظر بگیرید.
آرام باشید
در بسیاری از مواقع، والدین جیغ زدن کودک را با داد و فریاد جواب می‌دهند. داد زدن سر کودک، عواقب ناخوشایندی دارد و باید از آن اجتناب کنید. داشتن رفتار متقابل در برابر کودک، مانع از ترک این کار توسط او نمی‌شود. حتی بچه‌ها با دیدن این رفتار والدین، به انجام کار اشتباه خود، بیشتر اصرار می‌کنند.
انتظارات و عواقب را از قبل مشخص کنید
در گفت‌وگوهایی که با کودک دارید باید انتظارات خود را روشن کنید و عواقب هر رفتار نادرست را به آن‌ها گوشزد کنید.
مثلا پیش از اینکه به فروشگاه بروید برای کودک توضیح دهید که جیغ زدن و بهانه گرفتن او می‌تواند به لغو شدن برنامه‌ی رستوران منجر شود.
الگوی خوبی باشید
برای اینکه کودک رفتار درست را یاد بگیرد، باید خودتان هم الگوی خوبی برای او باشید. بچه‌ها بیشتر اوقات از رفتار والدین تقلید می‌کنند. اگر شما فردی هستید که با داد و فریاد سعی دارید به مقصود خود برسید، این احتمال وجود دارد که فرزند شما هم چنین رفتاری را در پیش بگیرد.
جیغ زدن کودک تا چه سنی ادامه دارد؟
از سن ۶ سالگی به بعد، جیغ زدن کودک باید متوقف شده باشد. البته در یکی دو سال بعد از ۶ سالگی هم، جیغ زدن گاه‌به‌گاه مشکلی ندارد اما هر سال که می‌گذرد شدت و تعداد تکرار این رفتار باید کمتر شود و به صفر برسد.
اگر کودک شما با گذر زمان، رفتار بهتری ندارد و جیغ زدن خود را متوقف نمی‌کند و رفتاری متناسب با سنش ندارد، در این شرایط لازم است که از یک روان‌شناس کودک کمک بگیرید و شاید فرزند شما نیاز به مشاوره و درمان تخصصی داشته باشد.
جمع‌بندی
جیغ زدن کودک دلایل متعددی دارد. با انجام رفتار درست می‌توانید تا حدی مانع از جیغ زدن کودک شوید. برخی از جیغ زدن‌ها هم برای بازه‌ی سنی خاصی، کاملا طبیعی است و نباید با واکنش شدید والدین مواجه شود. اگر با گذر زمان و بزرگ شدن کودک، جیغ زدن او کمتر نشد، برای دریافت مشاوره‌های تخصصی حتما به متخصصان مربوطه مراجعه کنید.
منبع: Brightside, Strategiesforparents
