ژاپن برای نخستین بار نمونهی «گاز» از فضا به زمین آورده است
مقامات آژانس فضایی ژاپن امروز اعلام کردند که فضاپیمای هایابوسا ۲ بیش از مقدار پیشبینی شده نمونهی خاک و غبار سیارکی و مقداری گاز از سیارک ریوگو جمعآوری کرده است.
کپسول حاوی نمونهی این فضاپیما ۱۵ آذر به زمین رسید. طبق اعلام آژانس کاوشهای هوافضای ژاپن هنگام بیرون آوردن محفظهی نمونهها در روز دوشنبه ابتدا برخی ذرات سیاه مشاهده شد اما روز سهشنبه، دانشمندان مقدار بیشتری از نمونههای خاک و گردوغبار را در محفظهی نمونهها یافتند که سال گذشته توسط فضاپیمای هایابوسا ۲ از سیارک ریوگو (Ryugu) جمعآوری شده بود.
«یوئیچی تسودا» (Yuichi Tsuda) مدیر پروژهی هایابوسا ۲ گفت: «ما وجود مقدار زیادی شن را که ظاهرا از سیارک ریوگو جمعآوری شده است، همراه با گازها تأیید کردهایم. بدین ترتیب نمونههایی از خارج از زمین که مدتها آرزوی آن را داشتیم، اکنون در دست ماست.»
تسودا بازگشت موفقیتآمیز نمونههای گاز و خاک سیارک ریوگو را یک نقطه عطف بزرگ علمی دانست. کپسول توری شکل به قطر ۴۰ سانتیمتر توسط فضاپیمای هایابوسا ۲ پس از طی ۳۰۰ میلیون کیلومتر در یک محدودهی از پیش تعیین شده در کویرهای استرالیا فرود آمد.
این کپسول سهشنبهی گذشته برای تحقیقات به ژاپن وارد شد و دانشمندان امیدوارند با کمک آن بتوانند اطلاعاتی از پیشینهی منظومهی شمسی و زندگی روی زمین بهدست آورند. «هیروتاکا ساوادا» (Hirotaka Sawada) دانشمند JAXA نخستین کسی بود که به داخل محفظهی نمونهها نگاه کرد و به گفتهی خودش هنگامی که دید مقدار نمونهها طبق انتظار است، از خوشحالی زبانش بند آمد.
این نمونههای خاک در عکسهایی که امروز منتشر شده مانند انبوهی از قهوههای تیره مخلوط با گرانول بهنظر میرسند. علاوه بر خاک سیارکی، این کپسول عایقبندی شده، گازهای سیارکی را هم که کاملا متفاوت با هوای زمین است، با خود آورده است و این نخستین بار است که بشر مقداری گاز از فضا به زمین میآورد.
«ریوجی اوکازاکی» (Ryuji Okazaki) دانشمند دانشگاه کیوشو خاطرنشان کرد که این گازها میتوانند به مواد معدنی موجود در خاک سیارک مربوط باشند و او امیدوار است که نمونههای گازی را شناسایی کرده و سن آنها را تعیین کند.
دانشمندان همچنین امیدوارند که نمونههایی از سطح زیرین سیارک که تحت تأثیر تابشهای فضایی و دیگر عوامل محیطی نبودهاند، بتوانند اطلاعاتی را از میلیاردها سال پیش فراهم کند. آنها بیشتر به دنبال مواد آلی موجود در نمونهها هستند تا از شیوهی توزیع آنها در منظومه شمسی و ارتباطشان با زندگی روی زمین آگاه شوند.
«سه-ایچیرو وانتابی» (Se-ichiro Watanabe) دانشمند زمین و محیط زیست از دانشگاه ناگویا و همکار آژانس هوافضای ژاپن هم اشاره کرد که داشتن مقدار بیشتری نمونه از آنچه انتظار میرفت، خبر خوبی است زیرا دامنهی مطالعات را گسترش میدهد. این نمونهها طی دو بار لمس سیارک ریوگو توسط هایابوسا ۲ جمعآوری شدهاند. فرودهایی که به دلیل سطح بسیار سنگی سیارک بسیار دشوار بود.
کاوشگر طی نخستین فرود نمونههایی را از سطح سیارک و با گام دوم نمونههایی را از زیر سطح جمعآوری کرد و هر کدام جداگانه ذخیره شدند. به گفتهی آژانس هوافضای ژاپن محفظهی دوم هفتهی آینده بررسی میشود تا پیش از مطالعات جزئیتر نگاه اولیهای به آن داشته باشند.
به دنبال مطالعات در ژاپن، برخی از نمونهها برای تحقیقات بیشتر از سال ۲۰۲۲ با ناسا و دیگر آژانسهای فضایی بینالمللی به اشتراک گذاشته میشود. در همین حال، هایابوسا ۲ اکنون در مسیر ۱۱ ساله برای سفر به یک سیارک دیگر قرار دارد تا دربارهی مقابله با شهابسنگهایی که ممکن است به زمین برخورد کنند، مطالعه کند.
عکس کاور: محفظهی نمونهی جمعآوری شده از سطح سیارک ریوگو توسط کاوشگر هایابوسا ۲ ژاپن
Credit: JAXA
منبع: Phys.Org