ژاپن برای رسیدن نمونههای سیارکی جمعآوری شده توسط هایابوسا ۲ آماده میشود
ژاپن در مسیر پایان یک مأموریت علمی دیگر خود قرار دارد و برای رسیدن نمونههای سیارکی جمعآوری شده توسط فضاپیمای هایابوسا ۲ به زمین آماده میشود.
آژانس کاوشهای هوافضای ژاپن در مسیر به پایان رساندن یک مأموریت علمی مهم قرار دارد تا بتواند نمونههای گرانبهای غبار سیارک «ریوگو» (Ryugu) را به زمین برساند که دارای دادههای ارزشمندی دربارهی دوران اولیهی منظومهی شمسی و احتمالا ریشههای حیات در زمین است.
فضاپیمای «هایابوسا ۲» (Hayabusa2) پیش از استفاده از گرانش زمین برای عزیمت به یک سیارک دیگر تا سال ۲۰۳۱ کپسول حاوی نمونهی سیارک ریوگو در مدار زمین تحویل میدهد که ابتدا در استرالیا به زمین خواهد رسید. فرآیند فرود این کپسول بازگشت، برای امشب (به وقت تهران) در یک منطقهی بایر در نزدیکی وومرا (Woomera) استرالیای جنوبی برنامهریزی شده است.
هایابوسا ۲ ژاپن یک کاوشگر فضایی رباتیک است که در سال ۲۰۱۴ توسط آژانس کاوشهای هوافضای ژاپن (JAXA) برای ملاقات با سیارکی به نام ریوگو که سنگی تاریک و غنی از کربن با عرض اندکی بیش از نیم مایل است، به فضا پرتاب شد و پس از نمونهبرداری از این سیارک در زمستان سال ۹۷ و تابستان سال گذشته، در پاییز همان سال سفر خود به زمین را آغاز کرد.
موفقیت این مأموریت و علمی که از نتایج آن تولید میشود، جایگاه ژاپن را در کنار ناسا، آژانس فضایی اروپا و روسیه بهعنوان یک بازیگر اصلی در اکتشافات اعماق فضا ارتقا میدهد. آژانس کاوشهای هوافضای ژاپن هماکنون یک فضاپیما در مدار ناهید دارد که آبوهوای جهنمی این سیاره را که بهتازگی به دلیل کشف فسفین بیش از گذشته جلب توجه کرد، مطالعه میکند و همچنین در حال کار مشترک با آژانس فضایی با اروپا برای یک مأموریت به عطارد است.
ژاپن قصد دارد در سالهای آینده، سنگهایی از فوبوس، قمر مریخ را به زمین بیاورد و در برنامهی آرتمیس ناسا هم برای ارسال فضانوردان به ماه کمک میکند. ازجمله ماهنورد دارای فشار لونارکروزر به طور مشترک توسط آژانس هوافضای ژاپن و تویوتا توسعه داده شده است. این آژانس برنامههای گستردهی دیگری هم در عرصهی فضایی دنبال میکند. فرستادن ماهوارههای شناسایی زمین و اعزام فضانوردان به ایستگاه فضایی بینالمللی ازجمله در نخستین مأموریت عملیاتی سرنشیندار اسپیسایکس بخشی از این فعالیتهاست.
اما چالش فعلی این آژانس جستوجوی کپسول نمونههای جمعآوری شده، با عرض ۴۰ سانتیمتر در فضایی با چند صد کیلومتر مربع مساحت است که در منطقهای ۴۵۰ کیلومتری شمال آدلاید بهعنوان نزدیکترین شهر بزرگ فرود خواهد آمد.
«شوگو تاچیبانا» (Shogo Tachibana) پژوهشگر اصلی تجزیهوتحلیل نمونههای جمعآوری شده توسط هایابوسا ۲ منطقهی فرود را «در وسط ناکجاآباد» توصیف کرد. او بخشی از تیمی متشکل از بیش از ۷۰ نفر از پژوهشگران و مهندسان ژاپنی است که برای بازیابی کپسول وارد منطقهی وومرا شدهاند. این منطقه که توسط ارتش استرالیا برای آزمایش استفاده میشود، فضایی کاملا باز دارد که برای بازگشت کاوشگر میانسیارهای ایدئال است.
کپسول بازگشت درحالی که بیش از ۲۰۰ کیلومتر از زمین فاصله داشت، از فضاپیمای هایابوسا ۲ جدا شده است و به زودی به زمین میرسد. اگر بازگشت نمونه به زمین طبق برنامهریزی پیش برود، تیمهای علمی در سراسر جهان این نمونههای سیارک ریوگو را برای کسب اطلاعات بیشتر دربارهی منظومهی شمسی تجزیهوتحلیل خواهند کرد. سیارکهایی مانند ریوگو در حالی تشکیل شدهاند که منظومهی شمسی ما هنوز جوان بوده و بدین ترتیب نشان میدهند که ترکیب مواد شکل دهندهی منظومهی شمسی پیش از رشد سیارهها و قمرها به اندازهی فعلی، چگونه بوده است.
مأموریتهای بازگردانی نمونه روزهای خوبی را میگذراند. ناسا هم در ماههای گذشته توسط فضاپیمای اسیریس رکس موفق شد نمونههایی از سیارک بنو را جمعآوری کند و انتظار میرود که در سال ۲۰۲۳ به زمین بازگردد. چین هم این روزها با مأموریت چانگای ۵ موفق به نمونهبرداری از سطح ماه شده و در مسیر بازگشت به زمین قرار دارد.
عکس کاور: طرح گرافیکی از جدایی و ورود به جو کپسول بازگشت فضاپیمای هایابوسا ۲ ژاپن که حاوی نمونهی سیارک ریوگو است.
Credit: JAXA
منابع: Space, New York Times