زندگی‌نامه ایرج طهماسب؛ آقای مجری دوست‌داشتنی
ایرج طهماسب، کارگردان، نویسنده، صداپیشه، عروسک‌گردان، بازیگر و مجری برجسته‌ی ایرانی، نامی آشنا و چهره‌ای دوست‌داشتنی برای چندین نسل از مخاطبان ایرانی است. آثار این هنرمند ترکیبی از طنز، احساسات و عواطف انسانی و پیام‌های اخلاقی است که توانسته جایگاه ویژه‌ای در قلب بینندگان پیدا کند. شخصیت‌هایی که این فیلمساز خوش‌فکر خلق کرده، بخشی ارزشمند و فراموش‌ناشدنی از خاطره‌ی جمعی ایرانیان است. آثار طهماسب نه تنها از لحاظ جنبه‌ی سرگرمی درخشان و جالب توجه‌اند، بلکه از نظر ابعاد آموزشی و فرهنگی نیز، حاوی خصوصیاتی برجسته و منحصربه‌فرد هستند. بیوگرافی ایرج طهماسب را در این مطلب می‌خوانید.
ایرج طهماسب کیست؟
ایرج طهماسب او در ۳۰ اردیبهشت ۱۳۳۸ در تهران متولد شد. او تحصیلات خود را در رشته‌ی تئاتر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به پایان رساند و سپس کار خود را در عرصه‌ی تئاتر، سینما و تلویزیون آغاز کرد. شروع رسمی فعالیت حرفه‌ای این هنرمند، در دهه‌ی شصت و به عنوان برنامه‌ساز و مجری بود. او همچنین از طریق نویسندگی و بازیگری به شهرت رسید و با همکاری نزدیکش با حمید جبلی، هنرمندی که همراه همیشگی او در پروژه‌های موفق بوده، بر شهرت خود افزود.
طهماسب در سال ۱۳۶۰ فیلم «سقائک و شانه‌به‌سر دانا» را کارگردانی کرد. او همان سال در سریال عروسکی خاطره‌انگیز «مدرسه‌ی موش‌ها» به کارگردانی مرضیه برومند، به‌عنوان عروسک‌گردان و صداپیشه‌ی عروسک «دم‌باریک» همکاری کرد و شش سال بعد نیز در مجموعه‌ی تلویزیونی عروسکی «خونه‌ی مادربزرگه»، به عنوان عروسک‌گردان حضور یافت.
جوانی ایرج طهماسب
وی در سال ۱۳۶۴ با بازی در فیلم «خط پایان» به کارگردانی محمدعلی طالبی، برای نخستین بار قدم به دنیای بازیگری نهاد و در همان سال در سریال پربیننده‌‌ی «آئینه» ساخته‌ی غلامحسین لطفی به ایفای نقش پرداخت. دو سال بعد و در سال ۱۳۶۶ او برنامه‌های «سلامتی چه خوبه» و «دکتر عروسکی» را اجرا نمود.
ایرج طهماسب بازیگری، کارگردانی و نویسندگی فیلم‌هایی همچون «کلاه‌قرمزی و پسرخاله»، «یکی بود یکی نبود»، «دختر شیرینی‌فروش»، «کلاه‌قرمزی و سروناز»، «زیر درخت هلو»، «عینک دودی» و «کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه» را در کارنامهٔ هنری‌اش دارد. او همچنین در مجموعه‌های تلویزیونی «آرایشگاه زیبا»، «النگ و دولنگ»، «خانوادهٔ عجیب و کلاه‌قرمزی» به نقش‌آفرینی پرداخت و در سال ۱۳۷۲ در برنامه‌ی تلویزیونی «صندوق پُست» که اولین حضور شخصیت عروسکی مشهور «کلاه‌قرمزی» در تلویزیون بود، به‌عنوان مجری حضور پیدا کرد.
ایرج طهماسب هنرمندی است که در آثار خود، مفاهیم پیچیده‌ی انسانی را با زبان ساده و شوخ‌طبعانه و داستان‌های جذاب بیان می‌کند. ویژگی بارز او، استفاده از طنزی است که نه‌تنها باعث خنده تماشاگران می‌شود، بلکه بیانگر مفاهیمی عمیق است که حتی در مواردی تلخ و تأمل‌برانگیز هستند. «کلاه‌قرمزی»، «پسرخاله»، «پسرعمه‌زا»، «فامیل دور»، «جیگر» و دیگر شخصیت‌های عروسکی که زوج هنری طهماسب و جبلی خلق کرده‌اند، نزد بینندگان از محبوبیت بسیار بالایی برخوردارند و انعکاسی از بازیگوشی و کنجکاوی کودکانه و سادگی و معصومیت آنها هستند که مخاطبان را با هر سن و سالی، به خود جذب می‌کنند.
در بیوگرافی ایرج طهماسب باید به این نکته هم اشاره کنیم که آثار تلویزیونی و سینمایی او فقط به یک گروه سنی خاص محدود نیست. او سال‌هاست که با داستان‌های شیرین، شخصیت‌های دوست‌داشتنی و پیام‌های اخلاقی مهمی نظیر: احترام به تفاوت‌ها، تقویت روابط خانوادگی و آگاهی‌بخشی نسبت به مسائل اجتماعی، نظر مثبت طیف وسیع و متنوعی از بینندگان کودک و بزرگسال را به خود جلب کرده است.
فیلم‌های ایرج طهماسب
۱- سری فیلم‌های «کلاه‌قرمزی»
به هر بخش از بیوگرافی ایرج طهماسب که مراجعه کنید، با «کلاه قرمزی» برخورد می‌کنید. این مجموعه فیلم‌ها شامل «کلاه‌قرمزی و پسرخاله» (۱۳۷۳)، «کلاه‌قرمزی و سروناز» (۱۳۸۱)، «کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه» (۱۳۹۰) هستند که شخصیت کلاه‌قرمزی را به محبوب‌ترین شخصیت عروسکی تاریخ سینمای ایران تبدیل کردند.
«کلاه‌قرمزی و پسرخاله» بین سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۸ در سینماهای سراسر ایران اکران شد و در مجموع طی ۵ سال اکران توانست با ۶ میلیون و ۱۷۷ هزار مخاطب، به یکی از پربیننده‌ترین فیلم‌های سینمای ایران در طول سال‌های اکران خود تبدیل گردد.
«کلاه‌قرمزی و سروناز» چهارمین فیلم بلند ایرج طهماسب در مقام کارگردان به حساب می‌آید. این فیلم تماشایی، با میانگین بهای بلیت ۵۵۰ تومان و فروش در مجموع نزدیک به ۵۵۰ میلیون تومان، پرفروش‌ترین فیلم سال ۱۳۸۱ شد.
فیلم «کلاه‌قرمزی و بچه‌ننه» سومین فیلم سینمایی بر اساس شخصیت کلاه قرمزی است که پس از «کلاه‌قرمزی و پسرخاله» و «کلاه‌قرمزی و سروناز» به نویسندگی مشترک حمید جبلی و ایرج طهماسب و کارگردانی ایرج طهماسب تولید و ساخته شده است. این فیلم از روز ۲۷ مرداد ۱۳۹۱ در اکران عید فطر به روی پرده سینماها رفت و در پنج روز اول اکران به فروش قابل توجه ۷۵۰ میلیون تومان رسید.
ایرج طهماسب و حمید جبلی با ساخت مجموعه فیلم‌های «کلاه قرمزی» مخاطبان فراوانی را با سینما آشتی دادند. آنها با استفاده از طنزی بازیگوشانه و داستان‌هایی ساده که حاوی پیام‌های اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی بودند، موفق شدند جمعیتی کثیر از نسل‌های مختلف را در صف‌های طولانی به سوی سالن‌های سینما بکشانند.
۲- زیر درخت هلو
فیلم سینمایی «زیر درخت هلو» یک کمدی جذاب است که به موضوعاتی همچون روابط خانوادگی و تقابل سنت و مدرنیته می‌پردازد و داستان آن درباره‌ی خانواده‌ای به نام عارف‌پور است که هرکدام از اعضای آن شب قبل از مرگ، طی یک خواب می‌فهمد که روز بعد در ساعت ۵ عصر از دنیا خواهد رفت.
او علاوه بر کارگردانی و بازیگری، با همراهی حمید جبلی، به طور مشترک نویسندگی فیلمنامه‌ی «زیر درخت هلو» را نیز بر عهده داشته است. «زیر درخت هلو» یکی دیگر از همکاری‌های موفق و پرمخاطب طهماسب و جبلی است. او با ساخت این فیلم نشان داد که توانایی‌اش تنها به آثار کودک و عروسکی محدود نمی‌شود؛ با نگاهی اجمالی به بیوگرافی ایرج طهماسب هم متوجه جایگاه والای این فیلم در کارنامه‌ی هنری او می‌شوید.
۳- دختر شیرینی‌فروش
ایرج طهماسب با کمدی مفرح «دختر شیرینی‌فروش» بار دیگر روی صندلی کارگردانی نشست. داستان این فیلم که به قلم خود اوست، درباره‌ی سعید (ایرج طهماسب) و نیلوفر (فاطمه معتمدآریا) است که قصد دارند با یکدیگر ازدواج کنند. اما بیست سال است به خاطر مخالفت‌های بی‌جای والدینشان و اختلاف آنها با هم، هر بار مراسم خواستگاری یا عقد و عروسی‌شان بر هم می‌خورد.
در نهایت دعوا میان دو خانواده بالا می‌گیرد و زن و مرد جوان تصمیم می‌گیرند خودکشی کنند. «دختر شیرینی‌فروش» با روایتی عاشقانه و طنازانه، به داستان تضادهای طبقاتی و ارزش‌های انسانی می‌پردازد و یکی از آثار پرفروش کارنامه‌ی هنری طهماسب محسوب می‌گردد.
۴- عینک دودی
«عینک دودی» فیلمی به کارگردانی محمدحسین لطیفی و نویسندگی اصغر عبداللهی محصول سال ۱۳۷۸ است. ایرج طهماسب در کنار فاطمه معتمدآریا، فقیهه سلطانی و حسن شکوهی در «عینک دودی» ایفای نقش کردند. داستان این فیلم درباره‌ی مینا و سینا زوج مرفهی است که تصمیم به جدایی از یکدیگر گرفته‌اند. این فیلم نیز همچون دیگر آثار کارنامه‌ی طهماسب، فروش موفقی در گیشه داشت و زوج هنری ایرج طهماسب و فاطمه معتمدآریا، بار دیگر با این فیلم در کنار هم درخشیدند.
سریال‌های ایرج طهماسب
۱- محله برو بیا
«محله‌ی برو بیا» به کارگردانی داریوش مؤدبیان و نویسندگی بیژن بیرنگ، یکی از اولین پروژه‌های تلویزیونی ایرج طهماسب است که در آن با حمید جبلی همکاری داشت. این سریال به‌یادماندنی، با حضور جمعی از بهترین بازیگران ایرانی تولید و ساخته شد و داستانی طنز درباره‌ی زندگی مردم محله‌ای خاص را روایت می‌کرد. راوی داستان «محبه برو بیا» ایرج طهماسب بود.
۲- آرایشگاه زیبا
سریال تلویزیونی ۱۳ قسمتی «آرایشگاه زیبا» در سال‌های ۱۳۶۹ و ۱۳۷۰ به کارگردانی مرضیه برومند و نویسندگی مشترک احمد بهبهانی، مرضیه برومند و رسول نجفیان، تولید و ساخته شد. رضا بابک، فاطمه معتمدآریا و پری امیرحمزه از بازیگران این مجموعه بودند و ایرج طهماسب نیز به عنوان بازیگر مهمان در این سریال به ایفای نقش پرداخت.
۲- النگ و دولنگ
«النگ و دولنگ» نام برنامه‌ای از گروه کودک و نوجوان شبکه یک سیما بود که در دهه‌ی ۷۰ خورشیدی پخش شد. ایرج طهماسب کارگردانی این برنامه را بر عهده داشت. در این برنامه‌ی کودکانه عیسی یوسفی‌پور در نقش النگ و خسرو احمدی در نقش دولنگ بازی می‌کردند.
۴- مدرسه‌ی موش‌ها
مجموعه‌ی تلویزیونی فراموش‌نشدنی «مدرسه موش‌ها» در سال ۱۳۶۰ از شبکه‌ی دوی سیما پخش می‌شد. مضمون اصلی این سریال دیدنی، تشویق بچه‌ها برای رفتن به مدرسه بود. این برنامه عروسکی را مرضیه برومند کارگردانی کرد و از عروسک‌گردانان و صداپیشگانی نظیر ایرج طهماسب، حمید جبلی و فاطمه معتمدآریا بهره برد.
۵- خونه مادربزرگه
خونهٔ مادربزرگه مجموعهٔ تلویزیونی برنامه عروسکی ایرانی به کارگردانی مرضیه برومند بود که در سال ۱۳۶۶ منتشر شد. این مجموعه در ۲۵ قسمت ۱۵ تا ۲۵ دقیقه‌ای ساخته شده و چندین بار از شبکهٔ ۲ سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شده‌است. ایرج طهماسب در این مجموعه‌ی نوستالژیک ایرج طهماسب به عنوان عروسک‌گردان حضور داشت.
۶- صندوق پست
برنامه‌ی تلویزیونی «صندوق پست» که با نام «جغجغه و داداشش» نیز شناخته می‌شود، به کارگردانی و مجری‌گری ایرج طهماسب و نویسندگی حمید جبلی و طهماسب و تهیه‌کنندگی پروین شمشکی، نخستین بار در سال ۱۳۷۲ از شبکه اول سیما پخش شد اما کمتر در بیوگرافی ایرج طهماسب به آن اشاره می‌شود. موضوع اصلی این برنامه، خواندن نامه‌های ارسالی بچه‌ها بود. «صندوق پست» ترکیبی از نمایش و اجرا بود و در آن کوشش شده بود تا به جای نصیحت مستقیم، از روش آموزش غیرمستقیم استفاده شود. این برنامه «کلاه قرمزی»، ماندگارترین شخصیت عروسکی تاریخ تلویزیون را به بینندگان معرفی کرد.
برخی دیگر از معروف‌ترین عروسک‌های برنامه «صندوق پست»، «جغجغه»، «فرفره»، «ژولی‌پولی» و «گلابی» بودند؛ اما مهم‌ترین و محبوب‌ترین آنها «کلاه قرمزی» و «پسرخاله» بودند که بسیار پرطرفدار شدند و بعدها به عنوان شخصیت‌های محوری باعث ایجاد فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی جدیدی شدند.
۷- سریال «کلاه‌قرمزی»
نام ایرج طهماسب با شخصیت استثنایی و نمکین کلاه قرمزی گره خورده است. رابطه‌ی او با کلاه قرمزی، در نقش آقای مجری، بدون تردید یکی از جذاب‌ترین روابطی است که مخاطب ایرانی به یاد می‌آورد.
زوج هنری ایرج طهماسب و حمید جبلی با ساخت مجموعه‌های نوروزی «کلاه‌قرمزی»، روند برنامه‌سازی تلویزیون ایران را متحول کردند. این مجموعه برنامه‌ها که از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۴ در ایام نوروز پخش می‌شدند، شخصیت‌های عروسکی جدیدی همچون «ببعی»، «پسرعمه‌زا»، «جیگر»، «دیبی»، «فامیل دور»، «آقای همساده» و «عزیزم ببخشید» را هم به علاقه‌مندان معرفی کردند. تمام شخصیت‌های جدید به شدت با استقبال بینندگان مواجه شدند و همین امر بار دیگر بر هوشمندی و ذکاوت این دو هنرمند مردمی، در شناخت سلیقه‌ی مخاطب صحه گذاشت.
۸- مهمونی
برنامه‌ی «مهمانی» با نام سابق «مهمونی» یک مجموعه‌ی نمایش خانگی – تلویزیونی ایرانی است که از نوروز ۱۴۰۱ کار پخش خود را آغاز کرد. این برنامه در ژانر گفتگو محور و رئالیتی شوی عروسکی به نویسندگی، کارگردانی و مجری‌گری ایرج طهماسب است که به علت استقبال عمومی مخاطبان، پخش آن در نوروز سال‌های بعد نیز ادامه پیدا کرد.
فصل اول این مجموعه، تحت عنوان «مهمونی» از طریق پلتفرم نماوا منتشر شد و فصل دوم آن نیز با همین نام به‌طور مشترک از پلتفرم‌های نماوا و فیلیمو پخش شد. فصل سوم نیز در نوروز ۱۴۰۳ با اسم «مهمانی» روی آنتن شبکه‌ی نسیم رفت. این مجموعه بینندگان بسیاری را با خود همراه کرد و در آن از شخصیت‌های عروسکی جدید و متفاوتی همچون «پشه»، «بچه» و «کته» رونمایی شد که به عروسک‌های خاطره‌انگیز ایرج طهماسب تبدیل شدند.
منبع: دیجی‌کالا مگ
