چرا اپل چیزی از بازی نمی‌داند؟

کامپیوترهای جدید مک اپل، چه لپ‌تاپ‌های این شرکت و چه کامپیوترهای رومیزی، در آینده‌ی نزدیک همگی به استفاده از چیپ‌ست‌های ساخته‌ی خود این شرکت روی خواهند آورد. اپل اطمینان خاطر داده است که نرم‌افزارهای بزرگ و مهم نه‌تنها مشکلی روی سری پردازنده‌های «ام‌وان» (M1) این شرکت نخواهند داشت، بلکه حتی عملکردی بهتر از گذشته ارائه می‌دهند. با این حال، از دیدگاه اپل، کار کامپیوتر چیزی بیشتر از اجرای تعدادی نرم‌فزار شامل فتوشاپ و پریمیر نیست. کارنامه‌ی مک‌ها در اجرای بازی‌های ویدیویی حسابی سیاه است و تصمیم جدید اپل وضع را حتی از قبل هم بدتر می‌کند.

اپل سر سازگاری با هیچ رقیب و همکاری ندارد. صد البته که این شرکت بهتر از هر کسی می‌داند چگونه محصول خود را بسازد و به مشتری همیشگی‌اش بفروشد، اما وقتی صحبت از همکاری و سازش در صنعت تکنولوژی باشد، اپل پیش از هر کس پا پس می‌کشد. برای اپل ذره‌ای مهم نیست که استفاده از یک چیپ‌ست جدید و خلاف جریان حرکت کردن، ممکن است اکثر نرم‌افزارهای کوچک را از کار بیاندازد. اپل کاری به این موضوع ندارد که همه‌ی توسعه‌دهندگان منابع و توانایی ادوبی را ندارند و بهینه‌سازی نرم‌افزارشان روی یک پردازنده‌ی کاملا متفاوت چه چالش‌های بزرگی برای آن‌ها خواهد داشت.

بازی‌سازی که بخواهد نسخه‌ای از بازی خود برای مک بسازد، با چالشی بسیار بزرگتر روبه‌رو خواهد شد؛ پردازنده‌ای با معماری کاملا متفاوت.

مهم‌تر از تمام این‌ها، اپل در طول دو سه دهه‌ی گذشته به‌خوبی بی‌اعتنایی خود را به یکی از بزرگ‌ترین صنعت‌های دنیا ثابت کرده است. زمانی که اقتصاد ایالات متحده و در پی آن بخش بزرگی از اقتصاد جهانی حدود یک دهه‌ی گذشته سقوط کرد، بازی‌های ویدیویی با قدرت به رشد خود ادامه دادند. بازی‌های ویدیویی از معدود صنایعی بودند که طی بحران جهانی اقتصادی ۲۰۰۸ رشد کردند. بزرگ‌ترین بحران اقتصادی پس از آن را همین سال گذشته و به لطف ویروس کرونا تجربه کردیم. باز هم بازی‌های ویدیویی رشدی عجیب و غریب را در این بازه‌ی زمانی به خود دیدند.

در طول یک دهه‌ی گذشته، غول‌های تکنولوژی و شرکت‌های بزرگ دنیا که حتی ذره‌ای از بازی نمی‌دانستند، تلاش کردند تا به این صنعت ورود کنند. آمازون و گوگل استودیوی بازی‌سازی تأسیس کردند و هر کدام یک پلتفرم استریم بازی و فروشگاه بازی راه انداختند. «جک ما»، مؤسس علی بابا، جمله‌ی معروفی درباره‌ی بازی‌های ویدیویی دارد. او در سال ۲۰۰۸ گفته بود که حاضرند گرسنگی بکشند اما به صنعت بازی ورود نکنند. شرکت علی‌بابا در سال ۲۰۱۴ پلتفرم عرضه‌ی بازی خودش را تأسیس کرد و در حال حاضر هم تعداد زیادی استودیوی بازی‌سازی و پلتفرم‌های متعددی مختص بازی دارد.

اپل نه‌تنها خودش حاضر نشده به این صنعت ورود کند، بلکه به جای اینکه کار را برای بازی‌ساز و شرکت‌های بازی راحت‌تر و تلاش به جذب آن‌ها کند، تمام تلاش خود را می‌کند تا حتی آن بازی‌سازی که می‌خواهد بازی مک بسازد را هم فراری دهد. پیش از این مشکل اصلی، سیستم عامل مک یعنی مک‌اواس بود. شرکت‌های بازی‌سازی به‌ندرت نسخه‌ای از بازی‌اشان را برای این سیستم عامل عرضه می‌کردند. برای مثال تعداد انگشت‌شماری از مجموعه‌ بازی‌های پرفروش کامپیوتر مثل سری سیمز و سیم‌سیتی همیشه نسخه‌ی مک داشته‌اند، ولی بیشتر شرکت‌ها هرگز سراغ ساخت و عرضه‌ی نسخه‌ی مک بازی‌های خود نمی‌روند.

حتی اگر با بوت‌کمپ هم روی مک ام‌وان خود ویندوز اجرا کنید (البته ویندوز آرم)، روی آن پردازنده هیچ بازی‌ای اجرا نخواهد شد.

همیشه با سخت‌افزاری یکسان در مک‌ها و کامپیوترهای غیر مک روبه‌رو شده‌ایم و عاملی که مانع اجرای بازی‌ها می‌شد، سیستم عامل مک‌اواس بود، اما از این پس بازی‌سازی که بخواهد نسخه‌ای از بازی خود برای مک بسازد، با چالشی بسیار بزرگ‌تر روبه‌رو خواهد شد؛ پردازنده‌ای با معماری کاملا متفاوت. در واقع، ساخت نسخه‌ی مک اکثر بازی‌ها روی پردازنده‌ی M1 غیرممکن می‌شود. بازی‌ها با در نظر گرفتن معماری x86 و برای این پردازنده‌ها ساخته شده‌اند؛ معماری‌ای که نه‌تنها تمام کامپیوترها، بلکه پردازنده‌ی کنسول‌های بازی مثل ایکس‌باکس و پلی‌استیشن هم بر پایه‌ی همان است.

البته که امکان ساخت نسخه‌ای از یک بازی برای پردازنده‌ای با معماری متفاوت وجود دارد. با این حال، وقتی این موضوع را در نظر بگیریم که نهایتا چند ده هزار نسخه از بازی قرار است روی مک فروخته شود، آن وقت هزینه کردن برای ساخت این نسخه‌ی مک کاملا غیرمنطقی خواهد بود. البته که شرکت‌های بازی‌سازی روی همین پردازنده‌های اینتل و ای‌ام‌دی هم برای بازی‌اشان نسخه‌ی مک نمی‌ساختند، چه برسد به اینکه بخواهند هزینه‌های هنگفتی کنند و بازی را برای یک پردازنده‌ی آرم از بیخ و بن تغییر دهند.

یکی از مدیران اینتل تازگی‌ها طی مراسمی حسابی اپل را به خاطر این موضوع کوبید. اینتل اینفوگرافیک‌های متعددی ساخته است تا به همه ثابت کند که چرا از این پس دیگر بازی کردن روی مک ممکن نیست و از طرف دیگر چرا وجود امکان بازی کردن مهم و ضروری است.

تعداد زیادی اسلاید که همگی با هدف حمله به اپل ساخته شده بودند، از سمت اینتل به نمایش گذاشته شده‌اند. مثل اسلاید زیر که از بازی‌های مختلف و بزرگی می‌گوید که روی کامپیوترهای مک پشتیبانی نمی‌شوند. اینتل می‌گوید که نیمی از محبوب‌ترین بازی‌های امروزی روی مک اجرا نمی‌شوند.

در نظر داشته باشید که این بازی‌ها فقط سیستم عامل مک‌اواس را در نظر گرفته‌اند و اگر بخواهیم موضوع سخت‌افزاری و پردازنده‌ی ام‌وان را در نظر بگیریم، آن وقت موضوع دیگر نیمی از بازی‌های معروف نخواهد بود، بلکه تمام بازی‌های دنیا روی کامپیوترهای مک اجرا نخواهند شد. حتی اگر با بوت‌کمپ هم روی مک ام‌وان خود ویندوز اجرا کنید (که نسخه‌ی اصلی ویندوز نیست و نسخه‌‌ی آرم است)، روی آن پردازنده هیچ بازی اجرا نخواهد شد.

ایپکس لجندز و کال آو دیوتی وارزون صد میلیون بازی‌کننده دارند و تا به حال نسخه‌ی مک این بازی‌ها عرضه نشده است. رینبو سیکس و اورواچ به‌عنوان بازی‌هایی که رایگان نیستند، هر کدام حدود پنجاه میلیون گیمر فعال دارند و این بازی‌ها هم نسخه‌ی مک ندارند. GTA 5 و گنشین ایمپکت و پابجی هم به عنوان تعدادی از بزرگ‌ترین بازی‌های حال حاضر جای خود. مانع اجرای این بازی‌ها تا به امروز، عامل نرم‌افزاری بوده و راهکارهایی برای اجرای آن‌ها روی مک وجود داشته است. پردازنده‌ی M1 حتی آن چند راهکار را هم از بین می‌برد.

ممکن است بپرسید که پس شبیه‌سازها چه می‌شوند؟ اینتل اتفاقا به این موضوع هم فکر کرده بود. اینتل در نمایش خود بازی ولهایم را با شبیه‌ساز Parallels اجرا کرد؛ شبیه‌سازی که اجازه می‌دهد ویندوز را روی مک اجرا کنیم. همه چیز بازی خراب بود. مدل‌های سه‌بعدی ناپدید می‌شدند، بافت‌ها نمایش داده نمی‌شدند و بازی از همه نظر بهم ریخته بود

اسلایدهای اینتل تمامی نداشتند. نکته‌ی جالب این جاست که اسلاید بالا، یک مک‌بوک با پردازنده‌ی اینتل را نشان می‌دهد. یک مک‌بوک پرو با پردازنده‌ی اصلی Core i9 9980HK و کارت گرافیک Radeon Pro 5600M با یک لپ‌تاپ با سخت‌افزار Core i5 11400H و کارت گرافیک RTX 3060 مقایسه شده است. مک‌بوک در همه حال بازنده‌ی این مقایسه‌هاست. آن اسلاید بالاتر را هم با استناد به همین مقایسه ساخته‌اند؛ اسلایدی که می‌گوید کامپیوترهای غیر مک از ۱۰۰ درصد مک‌ها عملکرد بازی بهتری دارند.

مهم‌ترین نکته شاید این باشد که بازی کردن دیگر یک سرگرمی خاص و محدود به جمعیتی کوچک نیست. بخش بزرگی از کسانی که یک لپ‌تاپ برای تولید محتوا خریده‌اند (در واقع با لپ‌تاپ خود کار می‌کنند)، با همان لپ‌تاپ بازی هم می‌کنند. اینتل این موضوع را با ارائه‌ی آمار و ارقام مختلف به تصویر کشیده است.

بر اساس این آمار

• ۵۰ درصد کسانی که یک لپ‌تاپ ویندوزی برای بازی خریده‌اند، با آن لپ‌تاپ تولید محتوا یا کار هم می‌کنند
• ۴۳ درصد کسانی که یک لپ‌تاپ ویندوزی برای تولید محتوا خریده‌اند، با آن لپ‌تاپ بازی هم می‌کنند
• ۶۱ درصد کسانی که یک لپ‌تاپ گران‌قیمت (بیشتر از ۸۰۰ دلار) برای بازی خریده‌اند، با آن تولید محتوا هم می‌کنند
• ۴۹ درصد کسانی که یک لپ‌تاپ گران‌قیمت برای تولید محتوا خریده‌اید، با آن بازی هم می‌کنند

حرف حساب اینتل این است که یک لپ‌تاپ، نه تنها فقط وسیله‌ی اجرا فتوشاپ نیست، بلکه نیمی از کسانی که برای کار خود لپ‌تاپ تهیه کرده‌اند، روی آن بازی هم می‌کنند. اینکه مک‌بوک‌های اپل به هیچ شکلی به درد اجرای بازی نمی‌خورند، یعنی اپل باید فکری به حال حل این مشکل کند، نه اینکه رویه‌ای کاملا مخالف را پیش بگیرد.

شاید بگویید کامپیوترهای اپل هرگز عملکرد خوبی در بازی کردن نداشته‌اند و کسی هم تا به حال مک نخریده است تا روی آن بازی کند. آمار به ما می‌گوید نیمی از افرادی که برای کار خود لپ‌تاپ خریده‌اند، روی آن بازی هم می‌کنند. همین هفته‌ی پیش و در پی قضایای دادگاه اپل و اپیک گیمز، متوجه شدیم که ۶۲ درصد درآمد کل اپ‌استور از بازی‌های ویدیویی است. پاسخ اپل به این جریان‌ها چیست؟ اینکه در آینده و به‌تدریج هر گونه اجرای بازی را روی کامپیوترهای خود غیرممکن کند. این سیاست‌های اپل، ضمن تلاش‌های بی‌ثمر آن‌ها در راه اندازی سرویس اپل ارکید (که محتوایی عالی دارد، اما تجارت بازی‌های موبایل مبتنی بر بازی‌های رایگان و پرداخت درون برنامه‌ای است، نه سرویس اشتراک ماهانه)، فقط یک نکته را بارها و پشت سر هم تأکید می‌کند؛ اینکه اپل هیچ چیز از بازی نمی‌داند.