هند پس از ماهها وقفه نخستین پرتاب فضایی سال ۲۰۲۰ را انجام داد
در حالی که سازمان پژوهشهای فضایی هند (ISRO) پس از مدتها وقفه به دلیل کرونا، ساعتی پیش با پرتاب موشک پولار و قرار دادن چندین ماهواره در مدار، به برنامهی پرتابهای فضایی خود بازگشت، یک شرکت فضایی خصوصی چین نیز امروز نخستین پرتاب مداری عملیاتی خود را با موفقیت انجام داد.
بازگشت هند به پرتابهای فضایی پس از ماهها وقفه
پنجاه و یکمین پرتاب موشک «پرتابگر ماهوارهی پولار» (Polar Satellite Launch Vehicle) یا به طور خلاصه PSLV در ساعت ۱۵:۱۲ به وقت محلی (۱۳:۱۲ به وقت تهران) از «مرکز فضایی ساتیش دوان» (مرکز فضایی ساتیش داوان) در سواحل شرقی هند انجام شد.
مراحل چهارگانهی این موشک به طور یک درمیان از سوخت جامد و مایع استفاده میکنند. محمولهی اصلی این موشک ماهوارهی EOS-1 بود که برای مشاهدات آبوهوای زمین، کشاورزی، کمک در هنگام بلایای طبیعی، زمینشناسی، جنگلداری، یخهای دریایی و نظارت نظامی از طریق سیستم تصویربرداری دیافراگم مصنوعی (SAR) استفاده میشود.
ماهوارهی EOS-1 با استفاده از امواج رادیویی به جای نور مرئی میتواند تصاویر را حتی در هنگام شب و به کمک پرتوهای X در هوای ابری هم پوشش دهد. این ماهوارهی ۶۲ کیلوگرمی که بخشی از صورت فلکی ماهوارهای تصویربرداری راداری «ریست» (RISAT) است، در ارتفاع ۵۷۶ کیلومتری از سطح زمین با ۳۷ درجه شیب نسبت به خط استوا قرار گرفت.
در کنار این ماهوارهی اصلی، ۹ ماهوارهی دیگر هم قرار داشت که به ترتیب شامل ۴ ماهوارهی کوچک Kleos Scouting Mission شرکت «کلیوس اسپیس» (Kleos Space) از لوکزامبورگ، ۱ ماهوارهی نمایشگر فناوری از لیتوانی و ۴ ماهوارهی کوچک «لمور» (Lemur) سنجش از دور برای آمریکا بود. در مأموریت امروز قرارگیری هر ۱۰ ماهواره در مدار با موفقیت انجام شد.
این مأموریت در ابتدا برای دسامبر ۲۰۱۹ برنامهریزی شده بود اما با توجه به همهگیری کرونا که موجب تعطیلی مرکز فضایی ساتیش داوان شد، تا نیمهی نخست و سپس نیمهی دوم سال ۲۰۲۰ به تعویق افتاد. بدین ترتیب با پرتاب امروز سازمان پژوهشهای فضایی هند پس از ۱۱ ماه به عملیات پرواز فضایی بازگشت و نخستین پرتاب هند را در سال ۲۰۲۰ رقم زد.
هند با برنامههای فضایی گسترده میکوشد سهم خود را در این حوزه افزایش دهد. از جمله کاوشگر چاندرایان ۲ که سال گذشته به سمت قطب جنوب ماه پرتاب شده بود، چندی پیش نخستین سال حضور در قمر زمین را با موفقیت پشت سر گذاشت.
نخستین پرتاب شرکت چینی گلکتیک انرژی
از سوی دیگر شرکت «گلکتیک انرژی» (Galactic Energy) چین هم ساعاتی پیش با نخستین پرتاب موشک «سرس-۱» (Ceres-1) خود توانست ماهوارهی کوچکی را در مدار قرار دهد. این موشک سوخت جامد چهارمرحلهای در ساعت ۰۲:۱۲ منطقهی زمانی شرقی (۱۰:۴۲ به وقت تهران) از مرکز پرتاب ماهوارهی «جیوکوآن» (جیوچوان) در نزدیکی بیابان گبی (Gobi Desert) به فضا پرتاب شد.
ماهوارهی ۵۰ کیلوگرمی تیانکی-۱۱ (Tianqi-11) که توسط شرکت فناوری فضایی شانگهای ( Shanghai ASES Spaceflight Technology) توسعه داده شده است، به عنوان بخشی از صورت فلکی ماهوارهای اینترنت اشیا «آخرالزمان» (تیانکی) به مدار خورشیدآهنگ (SSO) فرستاده شد. این پرتاب درحالی انجام میشود که در هفتههای گذشته ماهوارهی «تیانکی-۶» (Tianqi-6) این مجموعه هم توسط موشک «لانگ مارچ ۲-سی» در مدار قرار گرفته بود.
پرتاب موفق امروز، گلکتیک انرژی را به دومین شرکت خصوصی چین تبدیل میکند که توانایی قرار دادن ماهوارهها در مدار را دارد. این شرکت به طور کلی چهارمین شرکت خصوصی چین است که برای پرتاب مداری تلاش میکند و در حال حاضر همهی پرتابهای خود را با پرتابگرهای سوخت جامد انجام خواهد داد. هرچند قصد دارد رویکرد خود را در طراحی موشکها به سمت استفاده از موشکهای پیشرفتهی سوخت مایع گسترش دهد.
موشک سرس-۱ این شرکت با طول ۱۹ متر و قطر ۱.۴ متر، توانایی حمل ۳۵۰ کیلوگرم بار تا مدار پایین زمین یا ۲۳۰ کیلوگرم بار را تا مدار خورشیدآهنگ دارد. این موشک شامل سه مرحله سوخت جامد و یک مرحلهی نهایی سوخت مایع پیشرفته است.
این شرکت از زمان تأسیس در سال ۲۰۱۸ در مجموع ۴۳ میلیون دلار سرمایه جمع کرده است و رقبای آن شامل «آیاسپیس» (iSpace)، «لنداسکیپ» (Landscape) و «واناسپیس» (OneSpace) هم در ماههای اخیر سرمایههای زیادی را جذب کردهاند. موضوعی که نشاندهندهی حمایت قوی از شرکتهای پرتاب خصوصی است. اضافه شدن «اینترنت ماهوارهای» به فهرست زیرساختهای تازهی چین توسط کمیسیون توسعه و اصلاحات ملی چین (NDRC) باعث افزایش قابل توجه بودجهی شرکتهای ماهوارهای تجاری در این کشور شده است.
عکس کاور: موشک پولار هند در سکوی پرتاب
Credit: ISRO
منابع: Nasa Space Flight, Space News