قند خون نرمال چقدر باید باشد؟ (راهنمای کامل افراد سالم و دیابتی در سنین مختلف)
وقتی غذا می‌خورید، قند خونتان بالا می‌رود و لوزالمعده با ترشح هورمون انسولین سعی می‌کند آن را به محدوده‌ی طبیعی برگرداند. حفظ قند خون نرمال (Normal Blood Sugar) اهمیت زیادی دارد. اگر بدن شما قادر به تولید انسولین نباشد (دیابت نوع ۱) یا نتواند به خوبی از این هورمون استفاده کند (دیابت نوع ۲)، قند خونتان بالا می‌رود. با گذشت زمان، افزایش قند خون به اعصاب و عروق خونی آسیب می‌رساند و به بروز بیماری‌های قلبی و سایر مشکلات منجر می‌شود.
حفظ قند خون در محدوده‌ی طبیعی یکی از مهم‌ترین اهداف درمان دیابت است. برای اینکه مشخص شود درمان دیابت مؤثر بوده است یا خیر، باید قند خون به‌طور منظم اندازه‌گیری و با مقادیر هدف مقایسه شود. استفاده از جدول راهنمای قند خون به شما نشان می‌دهد که قند خونتان در ساعات مختلف روز باید در چه محدوده‌ای قرار داشته باشد. پزشکان از این جداول برای تعیین قند خون مناسب افراد و بررسی میزان موفقیت درمان دیابت استفاده می‌کنند.
سطح ایدئال قند خون به عوامل فردی بستگی دارد. پزشک به صورت فردی سطوح مناسب قند خون را برای ساعات مختلف روز و بسته به زمان بیدار شدن، غذا خوردن یا ورزش کردن تعیین می‌کند. اگر می‌خواهید بدانید در طول روز باید قند خونتان چقدر باشد، اگر با توجه به سن‌تان با پرسش‌هایی شبیه این مواجه شده‌اید که قند خون نرمال در سن ۵۰ سالگی چقدر است یا میزان قند خون نرمال در سن ۴۰ سالگی باید چقدر باشد، خواندن این مقاله از دیجی‌کالا مگ را به شما پیشنهاد می‌کنیم. در این مقاله، میزان قند خون نرمال برای افراد سالم و بیماران دیابتی، همچنین قند خون نرمال در سنین مختلف به تفکیک بیان شده است.
تست قند خون
اندازه‌گیری قند خون یکی از مهم‌ترین مراحل کنترل بیماری دیابت است. پزشکان سطح قند خون را بر حسب میلی‌گرم در دسی‌لیتر (mg/dl) اندازه‌گیری می‌کنند، اما میزان هموگلوبین A1C را به صورت درصد بیان می‌کنند. A1C مقدار هموگلوبینی را نشان می‌دهد که در خون گلوکز (قند) به آن متصل شده است.
جدول قند خون بزرگسالان
در ادامه می‌توانید جدول قند خون نرمال را برای افراد سالم و بیماران مبتلا به دیابت بررسی کنید. این ارقام به‌عنوان یک راهنما عمل می‌کنند، اما نیازهای فردی هر شخص بسته به سن و سایر عوامل متفاوت است. پزشک می‌تواند با توجه به شرایط یک فرد قند نرمال را تعیین کرده و به او کمک کند تا به اهداف مد نظر خود نزدیک شود.
قند خون ناشتا و بعد از صرف غذا
میزان قند خون نرمال برای افراد سالم و بیماران دیابتی به شرح زیر است:
| افراد سالم | بیماران مبتلا به دیابت | |
| قبل از صرف غذا (قند خون ناشتا) | ۷۲ تا ۹۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر | ۸۰ تا ۱۳۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر |
| ۲ ساعت بعد از صرف غذا | کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر | کمتر از ۱۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر |
هموگلوبین A1C
آزمایش A1C میانگین سطح قند خون را طی ۳ ماه‌ی گذشته اندازه‌گیری می‌کند. این تست قند خون که می‌توانید مقادیر طبیعی آن را در جدول زیر مشاهده کنید، نشان می‌دهد که آیا استراتژی‌های انتخاب شده برای کنترل قند خون مؤثر بوده‌اند یا خیر.
| میزان A1C | |
| افراد سالم | کمتر از ۵٫۷ درصد |
| افراد مبتلا به پیش‌دیابت | بین ۵٫۷ تا ۶٫۴ درصد |
| بیماران مبتلا به دیابت | ۶٫۵ درصد یا بالاتر |
پزشک برای تشخیص دیابت از طریق این آزمایش باید دو بار آن را تکرار کند، مگر اینکه در فرد علائم واضح بیماری دیابت مشاهده شود.
میزان قند خون نرمال برای کودکان
سطح ایدئال قند خون برای سنین مختلف، متفاوت است. جدول زیر سطوح ایدئال را برای کودکان در سنین مختلف نشان می‌دهد.
| قند خون (میلی‌گرم در دسی‌لیتر) | |
| ۰ تا ۵ سال | ۱۰۰ تا ۱۸۰ |
| ۶ تا ۹ سال | ۸۰ تا ۱۴۰ |
| ۱۰ سال و بالاتر | ۷۰ تا ۱۲۰ |
جدول زیر نشان می‌دهد که میزان قند خون کودکان در طول روز چگونه تغییر می‌کند. این تغییرات در سنین مختلف یکسان است و پزشک می‌تواند میزان دقیق آن را برای هر فرد مشخص کند.
| قند خون (میلی‌گرم در دسی‌لیتر) | |
| در زمان بیدار شدن | ۷۲ تا ۱۲۶ |
| قبل از صرف غذا | ۷۲ تا ۱۲۶ |
| ۲ ساعت بعد از صرف غذا | ۹۰ تا ۱۶۲ |
به گفته‌ی کارشناسان رعایت دقیق این اهداف، به‌خصوص برای کودکان، همیشه بهترین رویکرد محسوب نمی‌شود. گاهی اوقات، پزشک برای کودکان در مقایسه با بزرگسالان دستورالعمل‌های ساده‌تری را ارائه می‌دهد.
قند خون نرمال برای نوجوانان
جدول زیر متوسط قند خون را برای نوجوانان نشان می‌دهد. اگر می‌خواهید با توجه به شرایط فردی خود مقادیر دقیق آن را بدانید، باید با پزشک مشورت کنید.
| قند خون (میلی‌گرم در دسی‌لیتر) | |
| قبل از صرف غذا | ۷۲ تا ۱۰۸ |
| ۲ ساعت بعد از صرف غذا | حداکثر ۱۸۰ |
قند خون نرمال برای زنان مبتلا به دیابت بارداری
دیابت بارداری، بیماری‌ای است که فرد برای اولین بار در دوران بارداری به آن مبتلا می‌شود. غالبا دیابت بارداری یک مشکل موقتی است که بعد از زایمان برطرف می‌شود، اما می‌تواند عوارض ناشی از بارداری را افزایش دهد. انجمن دیابت آمریکا (ADA) مقادیر زیر را برای زنان مبتلا به دیابت بارداری توصیه می‌کند. با این حال، اهداف فردی ممکن است متفاوت باشد.
| میزان قند خون | |
| قبل از صرف غذا | ۹۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا کمتر |
| ۱ ساعت بعد از صرف غذا | ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا کمتر |
| ۲ ساعت بعد از صرف غذا | ۱۲۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا کمتر |
نکات مهم درباره میزان قند خون نرمال
اگر سطح قند خونتان در محدوده‌ی هدف قرار نگیرد، پزشک درباره‌ی کارهایی که می‌توانید برای حل این مشکل انجام دهید، شما را راهنمایی می‌کند. ممکن است قند خونی که پزشک برای بیماران دیابتی نرمال در نظر می‌گیرد، در مقایسه با افراد سالم بالاتر باشد. سطوح هدف قند خون در طول روز متفاوت است. قند خون قبل از غذا خوردن و بعد از ورزش کمتر و بعد از صرف غذا بیشتر می‌شود. پزشک هنگام تعیین قند خون نرمال عوامل فردی زیر را در نظر می‌گیرد.
- سن و امید به زندگی
- ابتلا به سایر بیماری‌ها، به‌ویژه بیماری‌های قلبی-عروقی
- مدت زمان ابتلا به دیابت
- مشکلات مربوط به مویرگ‌ها در بدن
- آسیب‌دیدگی چشم‌ها، کلیه‌ها، عروق خونی، مغز یا قلب
- عادات شخصی و سبک زندگی
- میزان آگاهی فرد از افت قند خون
- استرس
معمولا قند خون نرمال به صورت یک محدوده بیان می‌شود تا تفاوت‌های بین فردی در نظر گرفته شده باشد.
کنترل قند خون
اگر قند خون بالاتر یا پایین‌تر از محدوده‌ی طبیعی باشد، می‌توان با روش‌های مختلف آن را تنظیم کرد.
درمان افت قند خون
افراد مبتلا به «هیپوگلیسمی» (Hypoglycemia) یا قند خون بسیار پایین ممکن است متوجه‌ی علائم زیر شوند.
- احساس لرزش یا بی‌قراری
- گرسنگی یا خستگی
- احساس سرگیجه یا سبکی سر
- گیجی
- تغییر ریتم قلب
- سردرد
- مشکل در دیدن یا صحبت کردن
در صورت بروز علائم فوق مراحل زیر را انجام دهید.
- سطح قند خون خود را اندازه‌گیری کنید.
- یک ماده‌ی غذایی که حاوی ۱۵ تا ۲۰ گرم قند یا کربوهیدرات باشد، مصرف کنید.
- ۱۵ دقیقه صبر کنید.
- دوباره میزان قند خون را بررسی کنید.
- اگر هنوز قند خون پایین است، مراحل بالا را دوباره تکرار کنید.
در صورتی که قند خون پایین باقی بماند، باید به پزشک مراجعه کنید. اگر فرد به دلیل افت قند خون هوشیاری خود را از دست بدهد، اطرافیان باید او را به اورژانس منتقل کنند.
درمان قند خون بالا
قند خون بالا «هیپرگلیسمی» (Hyperglycemia) نامیده می‌شود و ممکن است به بروز علائم زیر منجر شود.
- تشنگی
- ضعف یا خستگی
- سردرد
- تکرر ادرار
- تاری دید
ورزش می‌تواند به کاهش قند خون کمک کند. اما اگر قند خون پایین نیاید، باید به پزشک مراجعه کنید. چون ممکن است لازم باشد برنامه‌ی درمانی شما تغییر کند. اگر علائم افت قند خون یا بالا بودن قند خون شدید بود، حتما باید با پزشک تماس بگیرید. چراکه ممکن است به مراقبت‌های پزشکی اورژانسی نیاز داشته باشید.
بررسی قند خون در طی روز
تست قند خون مداوم در طی روز بخش مهمی از مدیریت بیماری دیابت را تشکیل می‌دهد. متداول‌ترین زمان‌هایی که یک فرد باید میزان قند خون خود را بررسی کند به صورت زیر است.
- قبل از صرف غذا
- قبل از خواب
- هنگام بروز علائم مربوط به کاهش یا افزایش قند خون
علاوه بر این، ممکن است در زمان‌های زیر هم به تست قند خون نیاز باشد.
- قبل، حین و بعد از ورزش
- در طول شب
- وقتی حال فرد خوب نیست
- پس از تغییر برنامه‌ی درمانی
تعداد دفعات تست قند خون با توجه به نوع و مرحله‌ی دیابت و شرایط فردی متفاوت خواهد بود. پزشک مشخص می‌کند که هر فرد چند وقت یکبار و چه زمانی آزمایش دهد.
خطرات قند خون بالا
معمولا بدن می‌تواند قند خون اضافی را با دفع کردن آن یا تبدیل آن به سلول‌های چربی کنترل کند. با این حال، اگر سطح قند خون در درازمدت بالا باقی بماند، ممکن است مشکلاتی ایجاد شود. با گذشت زمان، قند خون بالا به اندام‌های زیر آسیب می‌زند.
- چشم‌ها
- اعصاب
- کلیه‌ها
- عروق خونی
علاوه بر این، می‌تواند به طیف گسترده‌ای از عوارض منجر شود. به‌عنوان مثال، سرعت التیام زخم‌ها را کاهش و احتمال بروز عفونت را افزایش دهد. از سایر عوارض احتمالی قند خون بالا می‌توان به مشکلات زیر اشاره کرد.
کتواسیدوز دیابتی
اگر بدن نتواند از قند برای تولید انرژی استفاده کند، شروع به تجزیه‌ی چربی‌ها می‌کند. درنتیجه، موادی به نام «کتون» (Ketone) تولید می‌شود که در مقادیر بالا سمی هستند. اگر میزان کتون خون افزایش یابد، کتوز اسیدوز دیابتی رخ (DKA) می‌دهد که علائم زیر را دارد.
- تنفسی که بوی میوه می‌دهد
- مشکلات تنفسی
- تهوع و استفراغ
- دهان بسیار خشک
- در بعضی موارد، از دست دادن هوشیاری و کما
کتواسیدوز دیابتی یک اورژانس پزشک است که در صورت درمان نشدن ممکن است به مرگ بیمار منجر شود. تحقیقات نشان می‌دهد که کتواسیدوز شایع‌ترین عارضه‌ی دیابت نوع ۱ است.
سندرم هیپراسمولار هیپرگلیسمیک
سندرم هیپراسمولار هیپرگلیسمیک (HHS) یک وضعیت بالقوه خطرناک است که با قند خون بالا و کم‌آبی بدن مشخص می‌شود. علائم این سندرم به شرح زیر است.
- تشنگی شدید
- افزایش حجم ادرار
- ضعف و احساس ناخوشی
- خشکی پوست
- تغییر بینایی و هوشیاری به دلیل کاهش جریان خون مغز
- کما (در موارد شدید)
هر شخصی که علائم سندرم هیپراسمولار هیپرگلیسمیک را نشان دهد، به درمان اورژانسی نیاز دارد.
کلام پایانی
کنترل قند خون گام مهمی برای پیشگیری از عوارض دیابت محسوب می‌شود. اگر سطح قند خون در محدوده‌ی مناسب باقی بماند، نشان می‌دهد که درمان‌های دیابت مؤثر بوده‌اند. میزان قند خون نرمال در افراد مختلف با توجه به شرایط فردی متفاوت است. بنابراین، مقدار دقیق آن باید توسط پزشک مشخص شود.
منبع: medicalnewstoday
سلام ممنون از مقاله خوبتون، ببخشید من من قصد بارداری دارم و قند خونم روی ۱۰۰ هستش، و یک مطلبی درباره قند خون توی مجله اقتصاد آفرین نوشته بود که قند خون افراد افراد غیردیابتی باید زیر ۹۹ باشه، خواستم بدونم الان من دیابت دارم؟
سلام از مقاله بسیار مفید شما ممنون و سپاس گزارم.