۱۲ روش طبیعی برای کنترل و درمان کم‌کاری و پرکاری تیروئید
کم‌کاری و پرکاری تیروئید درمان دارویی دارند و هیچ درمان طبیعی نمی‌تواند جایگزین درمان دارویی باشد. اما مصرف برخی مواد غذایی یا اجتناب از خوردن برخی خوراکی‌ها می‌تواند علائم این دو اختلال تیروئید را کاهش دهد. در ادامه با دیجی‌کالا مگ همراه باشید و راهکارهای طبیعی برای کاهش علائم اختلالت تیروئید را بخوانید.
روش‌های طبیعی برای کاهش علائم کم‌کاری تیروئید
درمان استاندارد و قطعی کم‌کاری تیروئید مصرف روزانه‌ی داروهای جایگزین هورمون تیروئید است. البته، داروها اغلب با عوارض جانبی همراه هستند و فراموش کردن مصرف یک قرص ممکن است منجر به علائم بیشتر شود.
در برخی موارد، درمان‌های طبیعی ممکن است عوارض جانبی کمتری داشته باشند و بهتر با سبک زندگی شما سازگار شوند.
هدف از درمان‌های طبیعی یا طب جایگزین، رفع علت اصلی مشکل تیروئید است. مشکلات تیروئید گاهی اوقات به دلیل موارد زیر شروع می‌شود:
- رژیم غذایی نامناسب
- استرس
- کمبود مواد مغذی در بدن
تغییر رژیم غذایی و مصرف مکمل‌های گیاهی دو راه برای کمک به رفع علائم تیروئید کم‌کار هستند. این گزینه‌ها ممکن است عوارض جانبی کمتری نسبت به مصرف داروهای تیروئید داشته باشند اما هیچ‌وقت جایگزین دارو نمی‌شوند. پس سرخود داروی خود را قطع نکنید.
همچنین، مصرف مکمل‌های گیاهی برای کمک به رفع کم‌کاری تیروئید ممکن است برای افرادی که به خوبی به داروها پاسخ نمی‌دهند مفید باشد. پنج درمان طبیعی زیر را به عنوان مکمل برای برنامه‌ی درمانی خود در نظر بگیرید. قبل از هر چیز حتما با پزشک مشورت کنید.
۱. سلنیوم
سلنیوم عنصری است که در متابولیسم هورمون تیروئید نقش دارد.
بسیاری از غذاها حاوی سلنیوم هستند، از جمله:
- ماهی تن
- بوقلمون
- آجیل
- گوشت گاو تغذیه شده با علف
تیروئیدیت هاشیموتو، که یک حمله سیستم ایمنی به تیروئید است، اغلب ذخیره‌ی سلنیوم بدن را کاهش می‌دهد. تامین این عنصر برای بدن به میزان لازم، به تعادل سطح تیروکسین یا T4 در برخی افراد کمک می‌کند. در مورد مقدار مصرف سلنیوم حتما باید با پزشک مشورت کنید. مقدار نیاز هر فرد به سلنیوم متفاوت است و باید حتما زیر نظر پزشک مکمل مصرف کنید.
۲. رژیم غذایی بدون قند
شکر و غذاهای فرآوری شده می‌توانند منجر به افزایش التهاب در بدن شوند. التهاب می‌تواند تبدیل T4 به تری‌یدوتیرونین یا T3، که نوعی هورمون تیروئید دیگر است را کندتر کند. این شرایط می‌تواند علائم و بیماری تیروئید را بدتر کند.
همچنین، شکر فقط در کوتاه مدت سطح انرژی شما را افزایش می‌دهد و حذف آن از رژیم غذایی می‌تواند به تنظیم سطح انرژی بدن کمک کند. علاوه‌براین، حذف قند از رژیم غذایی سطح استرس را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود که پوست سالم‌تر و شاداب‌تری داشته باشید.
داشتن رژیم غذایی بدون قند، بسیار سخت است اما بدون شک به خاطر مزایای زیادی که برای تیروئید و سلامت کلی بدن دارد، ارزشش را دارد.
۳. ویتامین B
مصرف برخی مکمل‌های ویتامین می‌تواند بر سلامت تیروئید تأثیر بگذارد.
کم بودن سطح هورمون تیروئید در بدن می‌تواند بر سطح ویتامین B-12 بدن تأثیر بگذارد. مصرف مکمل ویتامین B-12 ممکن است به ترمیم برخی از آسیب‌های ناشی از کم‌کاری تیروئید کمک کند.
ویتامین B-12 می‌تواند به رفع خستگی ناشی از بیماری تیروئید کمک کند. کم‌کاری تیروئید می‌تواند باعث کم شدن ویتامین ب۱۲ در بدن شود. با مصرف غذاهای زیر می‌توانید تا حدی کمبود این ویتامین را جبران کنید. در صورت کمبودهای شدیدتر باید حتما زیر نظر پزشک، مکمل مصرف کنید.
غذاهای حاوی ویتامین B-12:
- نخود و لوبیا
- مارچوبه
- دانه‌ی کنجد
- ماهی تن
- پنیر
- شیر
- تخم‌مرغ
ویتامین B-12 به طور کلی برای اکثر افراد سالم در سطوح توصیه شده، ایمن است. با پزشک خود در مورد میزان مصرف این ویتامین با توجه به نیاز بدن خود مشورت کنید.
۴. پروبیوتیک‌ها
در چندین تحقیق علمی، ارتباط بین کم‌کاری تیروئید و مشکلات روده‌ی کوچک بررسی شده است.
در این تحقیقات مشخص شده است که تغییر تحرک دستگاه گوارش که معمولاً با کم‌کاری تیروئید مشاهده می‌شود، می‌تواند باعث رشد بیش از حد باکتری‌های روده کوچک و در نهایت منجر به علائم مزمن دستگاه گوارش، مانند اسهال شود.
مکمل‌های پروبیوتیک حاوی باکتری‌های مفید زنده هستند که می‌توانند به سلامت معده و روده کمک کنند. علاوه بر مکمل‌ها، برخی غذاها و نوشیدنی‌های تخمیری مانند نوشیدنی کفیر، کامبوجا، برخی پنیرها و ماست، حاوی پروبیوتیک‌های مفیدی هستند.
البته برای مصرف هر نوع مکملی حتما باید با پزشک مشورت کنید. فراموش نکنید که مکمل به تنهایی نمی‌تواند درمان بیماری‌های شما باشد.
۵. رژیم غذایی بدون گلوتن
اتخاذ یک رژیم غذایی بدون گلوتن برای بسیاری از افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید بیش از یک ترند رایج است. تعداد قابل توجهی از افراد مبتلا به بیماری تیروئید به بیماری سلیاک هم مبتلا هستند.
بیماری سلیاک یک اختلال گوارشی است که در آن گلوتن باعث ایجاد پاسخ ایمنی در روده‌ی کوچک می‌شود. تحقیقات در حال حاضر رژیم غذایی بدون گلوتن برای درمان کامل بیماری تیروئید را تایید نمی‌کند.
با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به تیروئیدیت هاشیموتو و کم‌کاری تیروئید پس از حذف گندم و سایر غذاهای حاوی گلوتن از رژیم غذایی خود، احساس بهتری دارند. اما رژیم غذایی فاقد گلوتن دارای معایبی است. به عنوان مثال، هزینه خرید غذاهای بدون گلوتن اغلب بسیار بیشتر از غذاهای حاوی گندم است.
همچنین، برخی از غذاهای نیمه‌آماده و بدون گلوتن، سالم نیستند. به این دلیل که این غذاها می‌توانند نسبت به محصولات حاوی گندم دارای محتوای چربی بالاتر و فیبر کمتری باشند.
چطور پرکاری تیروئید را با روش‌های طبیعی کنترل کنیم؟
برای اینکه در مورد کنترل پرکاری تیروئید صحبت کنیم ابتدا لازم است که در مورد تفاوت کم‌کاری و پرکاری تیروئید و علائم آن بیشتر بدانید.
پرکاری تیروئید زمانی رخ می دهد که هورمون تیروئید بیش از حد در بدن وجود داشته باشد. به این وضعیت تیروئید پرکار نیز می‌گویند. این شرایط، غده‌ی تیروئید را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ غده‌ای که در گلو قرار دارد و مسئول ترشح تعدادی از هورمون‌های مهم است.
پرکاری تیروئید را نباید با کم‌کاری تیروئید اشتباه گرفت. در حالی که پرکاری تیروئید، غده‌ی تیروئید پرکار را توصیف می‌کند، کم‌کاری تیروئید زمانی رخ می‌دهد که غده‌ی تیروئید ضعیف عمل کند.
علائم و درمان کم‌کاری تیروئید بسیار متفاوت از پرکاری تیروئید است. پرکاری تیروئید می‌تواند ناشی از سرطان گلو، بیماری گریوز، ید اضافی و سایر شرایط باشد.
علائم پرکاری تیروئید عبارتند از:
- تپش قلب
- فشار خون بالا
- کاهش وزن
- افزایش اشتها
- قاعدگی نامنظم
- خستگی
- نازک شدن موها
- افزایش تعریق
- اسهال
- لرزیدن
- تحریک‌پذیری
- مشکلات خواب
پرکاری تیروئید می‌تواند منجر به تورم غده تیروئید شود که به این حالت گواتر می‌گویند. پرکاری تیروئید اغلب با داروهای ضد تیروئید درمان می‌شود که تولید بیش از حد هورمون تیروئید را متوقف می‌کند.
اگر داروهای ضد تیروئید وضعیت غده تیروئید را بهبود ندهند، پرکاری تیروئید را می‌توان با ید رادیواکتیو درمان کرد. در برخی موارد، غده‌ی تیروئید ممکن است با جراحی برداشته شود.
علاوه بر درمان‌های پزشکی، برخی از درمان‌های طبیعی پرکاری تیروئید ممکن است کمک‌کننده باشد. اگرچه این روش‌ها نباید جایگزین داروهای تجویزشده توسط پزشک شوند اما ممکن است کنترل علائم پرکاری تیروئید را آسان‌تر کنند.
قبل از اینکه چیزی را به برنامه درمانی خود اضافه کنید، با پزشک خود مشورت کنید.
چه بخوریم و از چه مواد غذایی پرهیز کنیم؟
یکی از راه‌های کنترل پرکاری تیروئید داشتن رژیم غذایی سالم است.
اگر پرکاری تیروئید دارید، ممکن است پزشک قبل از شروع درمان دارویی، رژیم غذایی کم ید را تجویز کند. این رژیم غذایی باعث افزایش اثربخشی درمان می‌شود.
رژیم غذایی کم‌ید به این معنی است که باید از مصرف مواد غذایی زیر اجتناب کنید:
- نمک یددار
- غذاهای دریایی
- محصولات لبنی
- مقادیر زیاد مرغ یا گوشت گاو
- مقادیر زیاد غلات (مانند نان، ماکارونی و شیرینی)
- زرده‌ی تخم‌مرغ
علاوه‌براین، باید از مصرف محصولات سویا مانند توفو، شیر سویا، سس سویا و دانه‌های سویا خودداری کنید. این پرهیز به این دلیل است که تحقیقات سال ۲۰۰۶ نشان داده است که سویا می‌تواند در عملکرد تیروئید تداخل ایجاد کند.
نکات بیشتر در مورد پرهیز از ید
علاوه بر اجتناب از غذاهای فوق، مهم است که از مصرف ید اضافی نیز خودداری کنید.
ید در مکمل های گیاهی هم وجود دارد حتی اگر روی برچسب آن ذکر نشده باشد. به یاد داشته باشید که حتی اگر مکملی بدون نسخه عرضه می‌شود، باز هم می‌تواند اثرات منفی و مضری بر بدن داشته باشد. قبل از مصرف هر مکمل با پزشک مشورت کنید.
وقتی صحبت از مصرف ید می‌شود، حفظ تعادل ضروری است. در حالی که ید بیش‌ازحد می‌تواند منجر به پرکاری تیروئید شود، کمبود ید هم می‌تواند کم‌کاری تیروئید ایجاد کند. هیچ داروی مبتنی بر ید مصرف نکنید مگر اینکه پزشکتان آن را تجویز کند.
۶. ال کارنیتین
یکی از مکمل‌های طبیعی که ممکن است به درمان اثرات پرکاری تیروئید کمک کند، ال کارنیتین است.
ال-کارنیتین یکی از مشتقات اسید آمینه است که به طور طبیعی در بدن وجود دارد. ال‌کارنیتین اغلب در مکمل‌های کاهش وزن وجود دارد؛ همچنین در غذاهایی مانند گوشت، ماهی و محصولات لبنی یافت می‌شود.
کارنیتین از ورود هورمون‌های تیروئید به سلول‌های خاص جلوگیری می‌کند. تحقیقی که در سال ۲۰۰۱ انجام شد نشان داد که ال‌کارنیتین می‌تواند علائم پرکاری تیروئید از جمله تپش قلب، لرزش و خستگی را معکوس کرده و از آن جلوگیری کند.
در حالی که این تحقیق نتایج امیدوارکننده‌ای دارد، مطالعات کافی برای تأیید اینکه آیا ال-کارنیتین یک درمان موثر پرکاری تیروئید است هنوز وجود ندارد.
۷. گیاه آجوگا (Bugleweed)
آجوگا نام گیاهی است که در طول تاریخ برای درمان بیماری‌های قلبی و ریوی از آن استفاده می‌کردند. برخی منابع نشان می‌دهند که این گیاه سرکوب‌کننده تیروئید است؛ یعنی عملکرد غده‌ی تیروئید را کاهش می‌دهد. متأسفانه، اطلاعات کافی برای تأیید اینکه آیا این گیاه یک درمان مؤثر برای پرکاری تیروئید است یا خیر، وجود ندارد.
اگر تصمیم به استفاده از مکمل‌های گیاهی مانند آجوگا دارید، دستورالعمل‌های سازنده را برای دوز و دفعات مصرف دنبال کنید و قبل از شروع هر درمان جدید با پزشک خود مشورت کنید.
۸. B-کمپلکس یا B-12
اگر پرکاری تیروئید دارید، احتمال کمبود ویتامین B-12 نیز در شما وجود دارد. کمبود ویتامین B-12 می‌تواند منجر به احساس خستگی، ضعف و سرگیجه شود. اگر کمبود ویتامین B-12 دارید، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که مکمل B-12 یا شکل تزریقی آن را مصرف کنید. در حالی که مکمل‌های ویتامین B-12 می‌توانند برای کنترل برخی از علائم، کمک‌کننده باشند، پرکاری تیروئید را به‌تنهایی درمان نمی‌کنند.
ویتامین‌های B-12 و B-complex بدون نسخه در دسترس هستند اما بهتر است قبل از مصرف مکمل جدید با پزشک خود مشورت کنید.
۹. سلنیوم
برخی تحقیقات نشان داده است که می‌توان از سلنیوم برای درمان علائم پرکاری تیروئید استفاده کرد. سلنیوم یک ماده معدنی است که به طور طبیعی در آب، خاک و غذاهایی مانند آجیل، ماهی، گوشت گاو و غلات وجود دارد. همچنین می‌توان آن را در قالب مکمل هم مصرف کرد.
بیماری گریوز (Graves)، شایع‌ترین علت پرکاری تیروئید، با بیماری تیروئید چشمی (TED) مرتبط است که با سلنیوم قابل درمان است. البته به یاد داشته باشید که همه افراد مبتلا به پرکاری تیروئید، TED ندارند.
مطالعات دیگر نشان داده‌اند که سلنیوم به‌تنهایی درمان موثری برای پرکاری تیروئید نیست. بهتر است قبل از مصرف مکمل‌هایی مانند سلنیوم با پزشک خود مشورت کنید چون ممکن است عوارض جانبی داشته باشند و سلنیوم نباید همراه با برخی از داروها مصرف شود.
۱۰. گیاه فرنجمشک یا وارنگ‌بو (Lemon balm)
گیاه فرنجمشک ، گیاهی از خانواده نعناع است و تصور می‌شود که درمان بیماری گریوز باشد. در تئوری، این ویژگی به این دلیل است که هورمون محرک تیروئید (TSH) را کاهش می‌دهد. با این حال، تحقیقات کافی در مورد این ادعا و شواهد کافی برای ارزیابی اینکه آیا این گیاه به طور موثر پرکاری تیروئید را درمان می‌کند وجود ندارد.
ای گیاه دارویی را می توان به شکل چای یا به صورت مکمل مصرف کرد. نوشیدن یک فنجان چای این گیاه ممکن است به عنوان یک تکنیک برای مدیریت استرس، شفابخش باشد.
۱۱. عصاره لاوندر (اسطوخودوس) و چوب صندل
در حالی که بسیاری از مردم از فواید این عصاره‌ها برای مدیریت علائم پرکاری تیروئید استفاده و تعریف می‌کنند، تحقیقات کافی در مورد این ادعا وجود ندارد.
به عنوان مثال، اسانس‌های اسطوخودوس و چوب صندل می‌توانند احساس اضطراب را کاهش دهند و در ایجاد احساس آرامش کمک کنند. این شرایط ممکن است به شما در مبارزه با عصبی بودن و بی‌خوابی که هر دو از علائم پرکاری تیروئید هستند کمک کند. هنوز تحقیقات کافی وجود ندارد که نشان دهد این عصاره‌ها می‌توانند به درمان پرکاری تیروئید کمک کنند.
۱۲. گلوکومانان
گلوکومانان یک نوع فیبر غذایی است و به شکل کپسول، پودر و قرص یافت می‌شود. این فیبر معمولا از ریشه گیاهی به نام Konnyaku گرفته می‌شود. یک تحقیق امیدوارکننده در سال ۲۰۰۷ نشان داده است که گلوکومانان می‌تواند برای کاهش سطح هورمون‌های تیروئید در افراد مبتلا به پرکاری تیروئید استفاده شود، اما شواهد بیشتری برای تایید این یافته‌ها، مورد نیاز است.
جمع‌بندی
کم‌کاری و پرکاری تیروئید مشکلاتی هستند که فقط با درمان‌های دارویی و تحت نظر پزشک کنترل می‌شوند. اما برخی راهکارهای طبیعی هم وجود دارند که علائم این بیماری‌ها را تا حدی بهبود می‌بخشند. در واقع برای حل مشکل اصلی باید دارو مصرف کنید ولی با روش‌های طبیعی می‌توانید زندگی راحت‌تری داشته باشید.
درمان‌های طبیعی در واقع مکملی برای درمان دارویی هستند. این درمان‌ها را نباید جایگزین دارو کنید. همیشه باید تحت نظر پزشک باشید تا هر نوسانی که در سطح تیرویید بدن ایجاد می‌شود، بررسی شود. شاید لازم باشد تا مرتب دوز داروی مصرفی را تغییر دهید یا در برخی موارد حاد، شاید نیاز به عمل جراحی هم داشته باشید.
در مجموع با داشتن رژیم غذایی سالم، خوردن غذاهای سالم و مفید، مراقبت از خود با ورزش و کنترل سطح استرس، می‌توانید بسیاری از مشکلات جسمی را از خود دور کنید. با داشتن سبک زندگی سالم و کنترل تیروئید با درمان‌های دارویی، می‌توانید زندگی سالم‌تر و شادتری را تجربه کنید.
منابع: Healthline, Healthline
