- Key Parnerships: در این بخش همه‌ی شرکت‌ها یا سرویس‌هایی که امکان همکاری با آن‌ها برای راهاندازی بیزنس وجود دارد را بنویسید. برای مثال تامین کنندگان، تولیدکنندگان یا پیمان‌کاران مختلف.
- Key Activities: در این بخش تمام روش‌هایی که ممکن است بیزنس شما مزیت رقابتی بگیرد، را بنویسید. به نکاتی مانند فروش بدون واسطه به مشتری، یا استفاده از تکنولوژی برای بهبود اقتصاد بازار اشاره کنید.
- Key Resources: در این بخش تمام منابعی را که برای تولید ارزش برای مشتری خود نیاز دارید، بنویسید. مهم‌ترین نکاتی که باید در این بخش بنویسید کارمندان، سرمایه و حقوق مالکیت معنوی است. اگر در کسب و کارتان نگاه ویژه‌ای به بخش یا گروهی خاص مانند زنان، دامپزشکان و… دارید، بنویسید.
- Value proposition: در این بخش خیلی واضح و دقیق ارزشی که شرکت شما قرار است به بازار اضافه کند را بنویسید.
- Customer Relationships: در این بخش همه‌ی روش‌هایی را که مشتریان شما می‌توانند با کسب و کار شما ارتباط برقرار کنند را بنویسید. مشتریان به صورت حضوری یا مجازی با شما در ارتباط‌اند؟ همه‌ی فرآیند کسب و کار خود را در نظر بگیرید و انواع ارتباط‌هایی را که ممکن است مشتریان با شما برقرار کنند را یادداشت کنید.
- Customer Segments: در این بخش بازار هدف خود را مشخص کنید. کسب و کار شما برای همه‌ی افراد نیست، پس انتخاب افراد و بازاری که باید محصول خود را در آن بفروشید، مهم است.
- Channels: فهرستی از همه‌ی روش‌هایی که با مشتریان خود ارتباط برقرار می‌کنید، در بیاورد. بیشتر شرکت‌های از چندین کانال ارتباطی برای برقراری ارتباط با مشتریان خود استفاده می‌کنند و بعد در طول زمان هر کدام از این کانال‌ها را بهینه سازی می‌کنند.
- Cost Structure: آیا تمرکز شرکت شما بر کم کردن هزینه و افزودن ارزش است؟ استراتژی خود را شرح دهید و بعد هزینه‌های شرکت را به ترتیب مقدارشون لیست کنید.
- Revenue Streams: در این بخش باید توضیح دهید که شرکت شما، چگونه کسب درآمد می‌کند. برای مثال از طریق فروش مستقیم، فروش عضویت، گرفتن تبلیغات و …. توجه داشته باشید که اگر شرکت شما از طریق چند مورد از موارد بالا کسب درآمد می‌کند باید همه‌ی آن‌ها را در این قسمت یادداشت کنید.
چگونه یک بیزنس پلن بی‌نقص بنویسیم؟
بیزنس پلن شما، پایه‌ی اصلی کسب و کار شماست. در این پست چگونگی نوشتن سریع یک بیزنس پلن کارآمد را بررسی می‌کنیم.
بیزنس پلن ها به شما کمک می‌کنند تا کسب و کار خود را اجرا کنید
یک بیزنس پلن خوب می‌تواند راهنمای خوبی برای شما در همه‌ی مراحل راهاندازی و مدیریت بیزنس باشد. از بیزنس پلن خود می‌توانید به عنوان یک نقشه‌ی راه استفاده کنید. بیزنس پلن همه‌ی اطلاعات لازم درباره‌ی ساختار، اجرا و رشد بیزنس را در اختیار شما قرار می‌دهد؛ در واقع بیزنس پلن عنصر اصلی و کلیدی کسب و کار شما به حساب می‌آید.
بیزنس پلن می‌تواند به شما در جذب سرمایه یا شراکت کمک کند. سرمایه‌گذاران با خواندن و مشاهده‌ی بیزنس پلن شما به شما اعتماد می‌کنند و می‌فهمند که روش بازگشت سرمایه‌شان به چه صورت خواهد بود. بیزنس پلن شما، در حقیقت ابزاری است که می‌توانید با استفاده از آن، افراد را متقاعد کنید که با شما کار کنند یا در شرکت شما سرمایه گذاری کنند.
قالب مناسبی برای بیزنس پلن خود انتخاب کنید
هیچ روش درست یا غلطی برای نوشتن بیزنس پلن وجود ندارد. تنها نکته‌ای که در نوشتن بیزنس پلن حائز اهمیت است، این است که بیزنس پلن همه‌ی نیازهای شما را پوشش دهد. بیشتر بیزنس پلن‌ها در دو قالب قرار می‌گیرند: سنتی و استارت آپ.
معمولا بیزنس پلن‌های سنتی رایج‌تر هستند؛ زیرا این بیزنس پلن‌ها از یک ساختار ثابت استفاده می‌کنند و در هر بخش هم نویسنده را به جزئی نویسی تشویق می‌کنند. نوشتن این بیزنس پلن‌ها کار سخت‌تری است و عموما هم چند ده صفحه هستند.
بیزنس پلن استارت آپ‌ها به اندازه‌ی بیزنس پلن سنتی رایج نیست اما آن‌ها هم از یک ساختار ثابت تشکیل شده است. تمرکز این بیزنس پلن‌ها بر خلاصه‌نویسی نکات مهم و عوامل کلیدی بیزنس است. نوشتن این بیزنس پلن‌ها کمتر از یک ساعت زمان می‌گیرد و عموما هم در یک صفحه خلاصه می‌شوند.
قالب سنتی بیزنس پلن
اگر شما فرد دقیق و جزئی گرایی هستید یا به دنبال سرمایه‌گذار برای استارت آپ خود هستید، احتمالا با نوشتن بیزنس پلن در قالب سنتی راحت‌ترید. هنگام نوشتن بیزنس پلن خود، لازم نیست همه‌ی بخش‌ها آن را از ابتدا وارد کنید. از بخشی شروع کنید که درک بهتری از آن دارید. بیزنس پلن‌های سنتی از نه بخش زیر تشکیل شده‌اند.
- خلاصه‌ی اجرایی: توضیحاتی را به صورت خلاصه درباره‌ی شرکت خود بنویسید. دلایل موفقیت و ماموریت شرکت را بگویید. در این بخش باید اطلاعاتی درباره‌ی کارمندان، تیم مدیریت و موقعیت جغرافیایی شرکت بدهید. اگر به دنبال سرمایه‌گذار هستید باید در این بخش توضیحات مالی و پیش بینی میزان درآمد شرکت در صورت رشد کسب و کار را بدهید.
- توضیحات شرکت: در این بخش باید اطلاعات دقیق و جزئی شرکت را بنویسید. حتما ذکر کنید که شرکت شما چه مشکلاتی را حل می‌کند؛ در واقع بگویید که کسب و کار شما برای حل کردن چه مشکلی به وجود آمده است. دقیق و جزئی باشید و فهرستی از مشتریان، شرکت‌ها و سازمان‌هایی که می‌توانند از محصول یا سرویس شما استفاده کنند، دربیاورید.
در این بخش مزیت رقابتی خود را نیز دخیل کنید. بگویید چه نکته‌ای شما را از بقیه‌ی رقیب‌هایتان متمایز می‌کند. آیا در تیم خود از افراد حرفه‌ای و خبره کمک گرفته‌اید؟ آیا مکان جغرافیایی مناسبی برای باز کردن مغازه‌ی خود در ذهن دارید؟ بخش توضیحات شرکت، جایی است که باید نقاط قوت شرکت خود را بیان و به تفضیل درباره‌ی آن‌ها صحبت کنید و توضیح دهید.
- تحلیل بازار: برای نوشتن یک بیزنس پلن خوب، لازم است که تحقیقات بازار دقیقی انجام داده باشید و دید خوبی نسبت به بازاری که قصد فعالیت در آن را دارید، داشته باشید. تحقیقات بازار به شما نشان می‌دهد که بیزنس‌های دیگر مشغول چه کاری هستند و نقاط قوت آنان چیست. بنابراین تحقیقات بازاری را فراموش نکنید. در تحقیقات بازاری خود به دنبال ترند‌ها و تم‌های جدید باشید. ببینید رقیب‌های موفق شما چه کار می‌کنند؟ چرا فعالیت‌های آنان موثر بوده است؟ آیا شما می‌توانید بهتر از آنان باشید؟ در بخش تحلیل بازار باید به این سوال‌ها پاسخ دهید.
- شکل سازمان و مدیریت: در این بخش باید به خواننده‌ی خود بگویید که شکل سازمان شما چگونه است و چه کسی آن را مدیریت خواهد کرد. ثبت قانونی و اطلاعات مرتبط به قانون ثبت و راهاندازی شرکت را باید در این بخش بنویسید. نوع شرکت، LLC بودت یا LTD بودن شرکت را نیز باید در این بخش ذکر کنید.
برای نشان‌دادن شکل سازمان خود می‌توانید از یک هرم یا چارت استفاده کنید. در این چارت بنویسید که هر کسی در سازمان، چه مسئولیتی دارد. با استفاده از این چارت به خواننده نشان دهید که حضور هر فرد در سازمان برای موفقیت نهایی شرکت لازم است. در این بخش رزومه یا CV افراد مهم تیم را هم قرار دهید.
- سرویس ارائه دهنده یا خط تولید محصول: در این بخش محصول یا سرویسی را که می‌خواهید ارائه دهید، معرفی کنید. سپس توضیح دهید که محصول یا سرویس شما چگونه گره از مشکلات مشتریان باز می‌کند. چرخه‌ی حیات محصول شما چگونه است. در این بخش اطلاعات مربوط به حقوق مالکیت معنوی مانند قانون کپی رایت و.. را نیز بنویسید.
- بازاریابی و فروش: با وجود اینکه یک روش مشخص برای بازاریابی محصول وجود ندارد و این روش دائما در حال تغییر است، اما لازم است نقشه‌ها و برنامه‌های اولیه‌ی خود را برای بازاریابی در این بخش ذکر کنید. هدف اصلی شما در این بخش شرح برنامه‌های جذب و نگهداری مشتری است. مسیر و روش فروش محصول هم باید در این بخش نوشته است. به یاد داشته باشید که در بخش پیش‌بینی مالی باید به این بخش برگردید و از این بخش به عنوان منبع استفاده کنید، پس بهتر است که همه‌ی روش‌های بازاریابی و فروش خود را در این بخش ذکر کنید.
- درخواست سرمایه‌گذاری: اگر به دنبال سرمایه گذار هستید، در این بخش باید نیازهای مالی خود را شرح بدهید. هدف خود را بر روی شرح نیاز خود بگذارید و بنویسید تا پنج سال آینده به چه مقدار پول نیاز دارید و این پول را صرف چه موضوعاتی خواهید کرد.
در این بخش برای سرمایه گذار خود بنویسید که پول را به چه شکل می‌خواهید و سیستم پرداخت پیشنهادی شما چگونه است، پول را بعد از چه مدتی بر می‌گردانید. نیازهای خود را مشخص کنید و بنویسید که پول را برای چه کاری می‌خواهید. برای مثال می‌خواهید با پول وسایل و تجهیزات خریداری کنید، حقوق بدهید یا پول قبض‌های شرکت را پرداخت کنید. حتما در این بخش استراتژی‌های مالی آینده‌ی شرکت را هم بنویسید.
- پیش‌بینی مالی: این بخش در واقع مکمل بخش قبلی است. در این بخش باید خواننده را قانع کنید که بیزنس شما پایدار است و در عرض چند سال به درآمد و سوددهی می‌رسد. اگر هنگام نوشتن بیزنس پلن، کسب و کار خود را راهاندازی کرده‌اید تعدادی از حساب‌ها و اوراق مالی خود را در بیزنس پلن بنویسید. برای مثال اگر وام یا هزینه‌ای برای راهاندازی بیزنس راه اندازی کرده‌اید. چسم انداز مالی شرکت خود برای پنج سال آینده را در این بخش بنویسید. قسط‌بندی‌ها، میزان درآند و بودجه و هزینه‌های سالیانه‌ی خود را در این بخش پیش‌بینی کنید. این پیش‌بینی‌ها را طوری تنظیم کنید که با نیازهای مالی که در بخش قبل نوشته‌اید همخوانی داشته باشند. این بخش، قسمتی است که می‌توانید از جدول و چارت و گراف برای نشان‌دادن هزینه‌های خود استفاده کنید.
- پیوست: مدارک و اطلاعات جانبی را می‌توانید در این بخش وارد کنید. برای مثال تاریخچه‌ی حساب بانکی و اعتبار، رزومه‌ی افراد تیم، معرفی‌نامه‌ها، گواهی‌ها و نشان‌ها و مدارک قانونی در این بخش قرار می‌گیرند.
قالب بیزنس پلن استارت آپ
اگر می‌خواهید که بیزنس پلن شما سریع آماده شود، ساده و قابل تغییر باشد، می‌توانید از قالب استارت آپ برای نوشتن بیزنس پلن خود استفاده کنید. قالب بیزنس پلن استارت آپ، در واقع چارتی است که از عناصر مختلف برای شرح Value Proposition، ساختار شرکت، مشتریان و. امور مالی استفاده می‌کنند. این بیزنس پلن‌ها برای نمایان ساختن نکات و اطلاعات تجاری شرکت به کار می‌روند.
نمونه‌های زیادی برای این قابل بیزنس پلن ساخته شده است. اما بیزنس پلن Canvas قدیمی‌ترین و رایج‌ترین بیزنس پلن استفاده شده در حوزه‌ی استارت آپ است. در ادامه بخش‌های مهم بیزنس پلن Canvas را بررسی می‌کنیم.
