سریعترین درمان سرماخوردگی؛ علت، علائم و راه‌های پیشگیری از آن
ویروس سرماخوردگی چیست؟
سرماخوردگی یک بیماری عفونی مسری است که دستگاه تنفسی فوقانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این دستگاه شامل بینی، گلو، سینوس‌ها و نای می‌شود. بیش از ۲۰۰ نوع ویروس مختلف در جهان وجود دارند که همگی می‌توانند باعث بروز بیماری سرماخوردگی شوند. شایع‌ترین ویروس‌های سرماخوردگی هم راینو ویروس‌ها (Rhinovirus) هستند. این ویروس‌ها به راحتی از فردی به فرد دیگر یا سطحی به سطح دیگر منتقل می‌شوند و برای ساعت‌ها یا حتی روزها روی سطوح زنده می‌مانند.
سرماخوردگی یکی از رایج‌ترین بیماری‌ها در میان مردم به شمار می‌آید و همه‌ی افراد حداقل یک بار در طول عمر خود به آن مبتلا می‌شوند. زنان و مردان بزرگسال دو تا سه بار در سال سرما می‌خورند؛ درحالیکه کودکان خردسال چهار بار یا حتی بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند. درست است که سرماخوردگی یک بیماری نام آشنا و ساده به حساب می‌آید، اما یک سری نکات وجود دارند که باید در مورد آن بدانید تا بتوانید خیلی راحت‌تر از شر این عارضه خلاص شوید.
علائم سرماخوردگی در بزرگسالان
بیماری سرماخوردگی نمی‌تواند یک عارضه‌ی تهدیدکننده‌ی زندگی به شمار آورده شود. با این حال، علائم این بیماری ممکن است باعث شوند فرد توانایی خود برای انجام کارهای روزمره‌اش را از دست بدهد. ویروس سرماخوردگی علائم مختلفی دارد که به تدریج ظاهر می‌شوند؛ لازم است بدانید که این نشانه‌ها بر اساس شدت بیماری و به صورت البته فرد به فرد افزایش یا کاهش پیدا می‌کنند. علائم بیماری سرماخوردگی عبارتند از:
- آبریزش بینی
- گرفتگی بینی
- از دست دادن حس بویایی یا چشایی
- ترشحات آبکی بینی
- عطسه‌های پی در پی
- مشکل در تنفس عمیق
- احساس درد در قفسه‌ی سینه
- تب بیشتر از ۳۷/۹ درجه‌ی سانتیگراد
- گلودرد
- سرفه
- سردرد
- لرز
- احساس فشار در سینوس‌ها
- بدن‌درد و از دست دادن تعادل
- عفونت گوش میانی
- سرگیجه و عدم تعادل
- شنیدن صدای زنگ در گوش
- گوش‌درد
- گرفتگی گوش‌ها
- تورم غدد لنفاوی
- آبریزش و خروج اشک از چشم‌ها
- ورم ملتحمه چشم‌ها به همراه خروج ترشحات از آن‌ها
- خارش و التهاب قرنیه
- خستگی و بی‌حالی
- خشکی گلو
- کاهش اشتها
- احساس گرگرفتگی ناگهانی
- افزایش ترشحات مخاطی
- بوی بد دهان به علت وجود عفونت در دستگاه تنفسی
- خواب نامنظم و بی‌کیفیت
سرماخوردگی بزرگسالان
علائم ویروس سرماخوردگی در کودکان
وقتی کودکان به بیماری سرماخوردگی مبتلا می‌شوند علائمی درست شبیه به بزرگسالان در بدن آن‌ها به وجود می‌آید. معمولا اولین نشانه‌های این بیماری در کودکان آبریزش و گرفتگی بینی، عطسه و احساس خستگی بسیار زیاد هستند؛ به طوریکه شما کاملا متوجه می‌شوید فرزندتان هیچ علاقه‌ای به تحرک و بازی کردن از خود نشان نمی‌دهد. مخاط بینی کودک مبتلا شده به سرماخوردگی زرد یا سبز رنگ به نظر می‌رسد. همچنین کودکان احتمال دارد با مشکلات گوارشی و کم اشتهایی ناشی از ابتلا به سرماخوردگی هم روبرو شوند. در صورتیکه کودکتان به دلیل ابتلا به این بیماری علائم زیر را از خود نشان داد باید در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه کنید.
- بروز تب در نوزادان ۳ ماهه یا کمتر
- گیجی یا خواب آلودگی بیش از حد
- مشخص شدن دنده‌ها هنگام تنفس
- از دست دادن اشتها و عدم نوشیدن آب
- تنفس کوتاه، سریع و سخت
- داشتن سرفه برای بیش از ۳ هفته
- اختلال در تنفس شدید
- خس خس سینه
- گوش درد
- خشکی لب‌ها
سرماخوردگی کودکان
روش‌های تشخیص سرماخوردگی
به صورت کلی افراد می‌توانند با آشنایی و بررسی علائم خود از اینکه به بیماری سرماخوردگی مبتلا شده‌اند یا خیر، اطلاع پیدا کنند. هنگام مراجعه به پزشک متخصص، او از شما می‌خواهد علائم خود را به طور کامل شرح دهید. از آنجاییکه یک معاینه‌ی فیزیکی ساده برای تشخیص سرماخوردگی کافی است، پزشک شما احتمالا به بررسی علائم زیر بسنده کند و پس از تشخیص درمان‌هایی که نیاز دارید را برایتان تجویز نماید.
- دمای بدن
- تورم در سوراخ‌های بینی
- گرفتگی یا آبریزش بینی
- قرمزی یا تحریک گلو
- عفونت در ریه‌ها
- تورم غدد لنفاوی گلو
معمولا برای درمان سرماخوردگی به مراقبت پزشکی نیاز نیست. اما اگر علائم بدتر شدند یا بیش از ۱۰ روز طول کشیدند، باید به پزشک مراجعه کنید. چون ممکن است به بیماری دیگری مبتلا باشید که فقط پزشک قادر به تشخیص آن است. اگر پزشک به کووید-۱۹ (کرونا)، آنفولانزا، برونشیت، ذات‌الریه یا بیماری دیگری مشکوک باشد، ممکن است تست‌های تشخیصی مختلف مثل سواب بینی و عکس‌برداری از قفسه‌ی سینه با استفاده از اشعه‌ی ایکس را توصیه کند.
تفاوت آنفولانزا و سرماخوردگی
سرماخوردگی و آنفولانزا هر دو از بیماری‌های شایع ماه‌های سرد پاییز و زمستان هستند که برخی افراد آن‌ها را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. اگر شما هم فکر می‌کنید این دو بیماری یکی هستند پیشنهاد می‌کنیم با تفاوت علل، علائم، عوارض و نحوه‌ی انتقال این دو بیماری آشنا شوید.
علل بروز بیماری‌های آنفولانزا و سرماخوردگی
برای اینکه بتوانید بیماری‌های آنفولانزا و سرماخوردگی را به خوبی شناسایی کنید ابتدا بهتر است با علل بروز آن‌ها آشنا شوید. درحالیکه هر دوی این بیماری‌ها نوعی عارضه‌ی تنفسی به شمار می‌آیند علت پشت هر یک از آن‌ها با دیگری متفاوت است. همانطور که گفتیم بیش از ۲۰۰ ویروس مختلف وجود دارند که می‌توانند باعث بروز بیماری سرماخوردگی شوند. اما به طور کلی این ویروس‌های آنفولانزا هستند که بیماری آنفولانزا را به وجود می‌آورند. سه نوع اصلی این ویروس که A، B و C نام دارند می‌توانند انسان را تحت تاثیر قرار دهند؛ اما بیشتر مردم به دو نوع A و B مبتلا می‌شوند.
علائم بیماری‌های آنفولانزا و سرماخوردگی
از آنجاییکه بیماری‌های آنفولانزا و سرماخوردگی علائم بسیار مشابهی دارند، تشخیص اینکه فرد به کدام یک از این دو عارضه مبتلا شده است می‌تواند دشوار یا حتی غیر ممکن باشد. به طور کلی، آنفولانزا از سرماخوردگی بدتر است و علائم آن شدیدتر و به صورت ناگهانی پدیدار می شوند. این در حالی است که نشانه‌های سرماخوردگی به تدریج در بدن فرد به وجود می‌آیند و شدت کمتری هم دارند.
ابتلا به بیماری سرماخوردگی همواره با آبریزش و گرفتگی بینی همراه است اما کسانیکه به آنفولانزا مبتلا می‌شوند احتمال دارد این علامت را تجربه نکنند. از سوی دیگر علائم زیر در آنفولانزا شایع‌تر و در سرماخوردگی غیرمعمول هستند:
- تب بالاتر از ۳۷.۹ درجه سانتیگراد یا بالاتر برای ۳ الی ۴ روز
- دردهای عضلانی شدید به ویژه در ناحیه‌ی کمر
- خستگی یا ضعف شدید
- سردرد و سرگیجه
- اسهال و استفراغ
- لرز داشتن بدن
نحوه‌ی انتقال بیماری‌های آنفولانزا و سرماخوردگی
هر دو بیماری آنفولانزا و سرماخوردگی مسری هستند و می‌توانند به یک طریق واحد وارد بدن انسان شوند. روش‌های انتقال پیدا کردن این عارضه‌های جسمانی به افراد عبارتند از:
- تماس نزدیک با فرد مبتلا به ویروس
- تنفس قطرات تنفسی حاوی ویروس
- لمس کردن سطح آلوده به ویروس
سرماخوردگی و آنفولانزا ممکن است در ابتدا بسیار شبیه به هم به نظر برسند. آن‌ها در واقع هر دو بیماری تنفسی هستند و می‌توانند علائم مشابهی ایجاد کنند. با این حال، ویروس‌های مختلفی باعث ایجاد این دو بیماری می‌شوند و شناخت علائم آن‌ها به شما کمک می‌کند تا بین این دو تفاوت قائل شوید.
| علائم بیماری | سرماخوردگی | آنفولانزا |
| شروع علائم | تدریجی (۱-۳ روز) | ناگهانی |
| شدت علائم | خفیف تا متوسط | متوسط تا شدید |
| تب | نادر | شایع (بالاتر از ۳۷.۹ درجه سانتیگراد یا بالاتر برای ۳ الی ۴ روز) |
| آبریزش و گرفتگی بینی | شایع | گاهی اوقات |
| سردرد | نادر | شایع |
| گلودرد | شایع | گاهی اوقات |
| بدن درد | خفیف | متوسط تا شدید |
| خستگی و بی‌حالی | گاهی اوقات | شایع (تا ۳ هفته) |
| لرز | نامتداول | شایع |
| سرفه | خفیف تا متوسط | متوسط تا شدید |
| درد قفسه‌ی سینه | خفیف تا متوسط | متوسط تا شدید |
| عطسه | شایع | گاهی اوقات |
| استفراغ و ناراحتی معده | نادر | گاهی اوقات |
| احتمال بروز عوارض جسمانی دیگر | نادر | گاهی اوقات |
تفاوت آلرژی و سرماخوردگی
گاهی اوقات شما ممکن است علائمی چون عطسه، گلودرد، آبریزش بینی، خارش چشم‌ها و افزایش ترشحات مخاطی را تجربه کنید؛ اما استفاده از درمان‌های خانگی و دارویی مخصوص سرماخوردگی باعث بهبودی آن‌ها نشود. سرماخوردگی یک بیماری عفونی است که توسط ویروس‌های مختلفی به وجود می‌آید و می‌تواند ۳ الی ۴ روز طول بکشد و به تدریج بهبود پیدا کند. اما آلرژی‌ها کمی متفاوت هستند؛ زیرا این ویروس‌ها نیستند که باعث ایجاد آن‌ها نمی‌شوند.
در هنگام بروز حساسیت، این سیستم ایمنی بدن شما است که به یک محرک یا همان آلرژن واکنش نشان می‌دهد. برای مثال اگر به گرده‌ی گل‌ها یا موی حیوانات حساسیت داشته باشید، سلول‌های ایمنی فعال در راه‌های هوایی بدنتان بیش از حد به این مواد بی‌ضرر واکنش می‌دهند. در این حالت شما ممکن است علائمی چون آبریزش و گرفتگی بینی، خارش و التهاب چشم، سردرد، عطسه و سرفه را تجربه کنید.
نشانه‌های آلرژی معمولا تا زمانی که در معرض ماده‌ی محرک هستید ادامه پیدا می‌کنند که ممکن است حدود ۶ هفته در طول فصل گرده افشانی در بهار، تابستان یا پاییز باشد. این در حالی است که به ندرت پیش می‌آید بیماری سرماخوردگی بیشتر از ۲ هفته ادامه پیدا کند و طول بکشد. اکثر افرادی که سرما می‌خورند خود به خود و بدون نیاز به مراقبت پزشکی بهبود می‌یابند؛ اما برای مدیریت و درمان آلرژی بهتر است به پزشک متخصص مراجعه شود. در مقایسه با بیماری سرماخوردگی که عوارض جسمانی جدی دیگری ندارد، عدم درمان آلرژی می‌تواند مشکلاتی چون عفونت سینوسی، عفونت گوش میانی و آسم را برای فرد ایجاد کند.
| علائم بیماری | سرماخوردگی | آلرژی |
| تب | نادر | هرگز |
| آبریزش و گرفتگی بینی | شایع | شایع |
| سردرد | نادر | نامتداول |
| گلودرد | شایع | گاهی اوقات |
| بدن درد | خفیف | هرگز |
| خستگی و بی‌حالی | گاهی اوقات | هرگز |
| لرز | نامتداول | هرگز |
| سرفه | شایع | گاهی اوقات |
| عطسه | شایع | شایع |
| درد قفسه‌ی سینه | خفیف تا متوسط | نادر (بجز افراد مبتلا به آسم) |
| استفراغ و ناراحتی معده | نادر | هرگز |
| احتمال بروز عوارض جسمانی دیگر | نادر | گاهی اوقات |
روش‌های پیشگیری از ویروس سرماخوردگی
سرماخوردگی یک بیماری جزئی و بدون عوارض جدی است اما می‌تواند ناخوشایند باشد و باعث بروز اختلال در انجام کارهای روزمره‌ی افراد شود. امکان اینکه بتوانید مانند آنفولانزا با زدن واکسن از این بیماری پیشگیری کنید وجود ندارد، اما کارهای کلیدی زیر در عین سادگی از ابتلا پیدا کردن به ویروس سرماخوردگی جلوگیری می‌کنند.
- شست‌وشوی دست‌ها: همانطور که گفتیم ویروس سرماخوردگی می‌تواند برای چندین ساعت و حتی روزها روی سطوح زنده باقی بماند. بنابراین شست‌وشوی مرتب دست‌ها با آب و صابون بهترین راه جلوگیری از انتشار میکروب‌ها است. اگر نمی‌توانید این کار را دائما انجام دهید، پیشنهاد می‌کنیم از ژل‌ها و اسپری‌های ضدعفونی‌کننده‌ی حاوی الکل استفاده کنید.
- دوری از افراد بیمار: تنفس در فضایی که فرد بیمار در آن حضور دارد می‌تواند باعث انتقال بیماری شود. بنابراین اگر احساس کردید یکی از اطرافیان شما به سرماخوردگی مبتلا شده و حال خوبی ندارد، حتما فاصله‌ی خود را با او حفظ کنید.
- توجه به عادات غذایی: سعی کنید مصرف غذاهای حاوی باکتری‌های مفید برای بدن را به یکی از عادات خود تبدیل نمایید. برای مثال خوردن ماست یا مکمل پروبیوتیک باعث سالم ماندن باکتری‌های روده و تقویت سلامت جسمانی شما می‌شود.
- پرهیز از لمس صورت: ویروس‌های سرماخوردگی می‌توانند بدون اینکه شما را بیمار کنند، روی بدنتان به زندگی ادامه دهند. اما به محض لمس دهان، بینی یا چشم‌های خود ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش خواهید داد. بنابراین از دست زدن به صورت خود پرهیز کنید.
- تمیز کردن سطوح مورد استفاده: ویروس‌ها می‌توانند روی دستگیره‌ی درها، دیوارها و کابینت‌ها زندگی کنند. بنابراین بهتر است برای پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی سطوحی که اغلب لمس می‌کنید را مرتبا تمیز نمایید.
- تقویت سیستم ایمنی بدن: خواب کافی، ورزش کردن و داشتن رژیم غذایی مناسب سیستم ایمنی شما را برای مبارزه با میکروب‌ها آماده می‌کند.
- ماندن در خانه: اگر مبتلا به سرماخوردگی هستید، مهم است که با ماندن در خانه و محدود کردن ارتباطات خود از اطرافیانتان محافظت کنید. شما برای ۲ هفته ناقل بیماری هستید و حتی ۱ الی ۲ روز پیش از دیده شدن علائم هم می‌توانید باعث سرما خوردن افراد دیگر شوید. زمانی که علائم بیماری در شدیدترین حالت خود باشند بیشتر از مواقع دیگر ممکن است دیگران را هم بیمار کنید.
درمان سرماخوردگی
در قدم اول شما باید بدانید که داروها و درمان‌های مختلف باعث رفع کامل سرماخوردگی نمی‌شود و شما باید اجازه دهید این بیماری دوران نقاهت خود را طی کند. همانطور که گفتیم اکثر افراد سرماخورده پس از گذشت ۷ الی ۱۰ روز به صورت خود به خودی بهبود می‌یابند. روش‌هایی که برای بهبودی علائم سرماخوردگی مورد استفاده قرار می‌گیرند باید توجه به سن فرد مبتلا انجام شوند.
درمان سرماخوردگی در بزرگسالان
برای اینکه بتوانید علائم سرماخوردگی را کاهش دهید و بهبودی پیدا کنید می‌توانید به سراغ استفاده از درمان‌های مختلفی بروید که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
درمان سردرد سرماخوردگی
گرفتگی سینوس‌ها که سوراخ‌هایی درست در پشت استخوان پیشانی و گونه هستند، می‌تواند باعث سردرد شود. اگر به دلیل ابتلا به بیماری سرماخوردگی با سردردهای سینوسی دست و پنجه نرم می‌کنید می‌توانید به سراغ استفاده از مسکن‌هایی چون استامینوفن، ایبوپروفن و آسپرین بروید. دو داروی اول بدون نسخه‌ی پزشک هم قابل تهیه هستند اما نباید به صورت خودسرانه برای افراد دارای بیماری‌های خاص و کودکان زیر ۱۲ سال مورد استفاده قرار بگیرند.
درمان آبریزش بینی در سرماخوردگی
یکی از شایع‌ترین علائم سرماخوردگی آبریزش بینی است که در واکنش بدن به التهاب و تحریکی که ویروس این بیماری باعث بروز آن شده، رخ می‌دهد. برای اینکه بتوانید این مشکل را بهبود ببخشید و مدیریت کنید باید به سراغ استفاده از آنتی هیستامین‌ها بروید. قرص‌های دیفن‌هیدرامین، سیتریزین، لوراتادین و فکسوفنادین از رایج‌ترین داروهای تجویزی برای رفع آبریزش بینی به شمار می‌آیند. این داروها را می‌توانید در قالب شربت هم تهیه کنید. سالمندان، زنان باردار، افراد دارای بیماری‌های خاص و کودکان زیر ۱۲ سال باید آنتی هیستامین‌ها را زیر نظر پزشک متخصص مصرف کنند.
درمان گرفتگی بینی در سرماخوردگی
وقتی به بیماری سرماخوردگی مبتلا می‌شوید، ممکن است گرفتگی بینی را به دلیل تولید بیش از حد مخاط تجربه کنید. برای رفع این نشانه از بیماری باید به سراغ استفاده از داروهای ضد احتقان بروید که باعث کاهش تورم مجرای بینی، رفع گرفتگی و کمتر شدن فشار روی سینوس‌ها می‌شوند. این داروها هم به صورت قطره و هم به صورت اسپری در دسترس هستند. اسپری اکسی متازولین، قطره فنیل افرین و اسپری نفازولین از رایج‌ترین داروهای مخصوص رفع گرفتگی بینی به شمار می‌آیند.
درمان بدن درد سرماخوردگی
فردی که سرما می‌خورد به دلیل افزایش التهابات بدن ممکن است با بروز تب و بدن درد مواجهه شود. این علامت از بیماری سرماخوردگی باید خیلی سریع کنترل شوند؛ چرا که علاوه بر ایجاد اختلال در کارهای روزمره‌ی فرد احتمال دارد سلامتی فرد را به خطر بیاندازد. آسپرین، استامینوفن، ناپروکسن و ایبوپروفن از آن دسته از داروهایی هستند که پزشکان متخصص برای کاهش تب و بدن درد فرد سرماخورده تجویز می‌کنند.
درمان گلودرد سرماخوردگی
یکی دیگر از علائم آزاردهنده‌ی سرماخوردگی خارش و درد گلو است که بسیاری از افراد در هنگام ابتلا به این بیماری آن را تجربه می‌کنند. ایبوپروفن یکی از داروهایی است که برای گلودردهای ناشی از عفونت‌های ویروسی غیر چرکی تجویز می‌شود. قرص یا شربت دکسترومتورفان هم می‌تواند به درمان گلو درد و البته سرفه کمک کند. به جای این دو دارو ممکن است پزشک شما مصرف شربت یا قرص نئوتادین را تجویز کند که به دلیل داشتن دس لوراتادین باعث کاهش التهاب و تحریک گلو می‌شود.
درمان سرفه در سرماخوردگی
با شدت پیدا کردن بیماری سرماخوردگی در بدن، افراد ممکن است سرفه‌ی خشک یا خلط دار را هم تجربه کنند. برای درمان سرفه معمولا داروهایی چون پلارژین و دکسترومتورفان تجویز می‌شوند که هر دو با مسدود کردن محرک‌های عصبی عامل سرفه این نشانه‌ی سرماخوردگی را بهبود می‌دهند. اگر سرفه‌ی شما همراه با خلط است باید به سراغ داروهای اکسپکتورانت بروید که در واقع باعث رقیق و شل شدن مخاط می‌شوند. در نتیجه‌ی عملکرد این قرص‌ها شما می‌توانید خیلی راحت‌تر خلط خود را خارج کنید. معروف‌ترین داروی اکسپکتورانت گایافنزین است.
درمان سرماخوردگی در کودکان
اگر قرار است برای درمان سرماخوردگی کودکان به‌سراغ دارو بروید، از خود درمانی یا تجویز خودسرانه‌ی دارو بپرهیزید و در این مسیر با پزشک متخصص کودکان همراه شوید. آگاهی از نکات زیر هم به شما کمک می‌کند که از فرزندتان در برابر عوارض مصرف دارو محافظت کنید:
- داروهای مسکن : بدون مشورت با پزشک از استامینوفن برای درمان کودکان کمتر از سه ماه و از ایبوپروفن برای درمان کودکان کمتر از ۶ ماه استفاده نکنید. همچنین هرگز به کودکان و نوجوانان آسپرین ندهید.
- اسپری‌های ضد‌احتقان بینی: کودکان کمتر از ۶ سال نباید از قطره یا اسپری ضد‌احتقان استفاده کنند.
- داروهای ضدسرفه: محصولات بدون نسخه معمولا برای کودکان توصیه نمی‌شوند. این داروها عوارض جانبی جدی دارند و حتی در صورت مصرف بیش‌ازحد می‌توانند به مرگ کودکان کمتر از ۲ سال منجر شوند.
اگر سن فرزندتان کمتر از سه ماه است، به‌محض مشاهده‌ی اولین علائم سرماخوردگی با متخصص اطفال تماس بگیرید. درمان‌های خانگی برای افراد سرماخورده بزرگسال می‌توانند برای کودکان هم مفید واقع شوند؛ پس امتحان کردن آن‌ها را هم حتما در نظر داشته باشید.
درمان سرماخوردگی در بارداری
به طور کلی زنان باردار باید برای درمان سرماخوردگی و استفاده از داروها و قرص‌ها به پزشک متخصص مراجعه کنند تا سلامت جنین به خطر نیفتد. با این حال نوشیدن مایعات فراوان و آب گرم برای تسکین سرماخوردگی در دوران بارداری مفید واقع خواهد شد. علاوه بر این، شست‌وشوی سینوس‌ها با نتی‌پات یا اسپری بینی سالین هم می‌تواند کمک‌کننده باشد. غرغره کردن آب نمک گرم که از یک‌چهارم قاشق چای‌خوری نمک و یک لیوان آب گرم درست می‌شود، به تسکین گلودرد کمک می‌کند. استراحت کافی و خواب مهم بوده و استفاده از دستگاه بخور یا دوش آب گرم برای تنفس هوای مرطوب مفید است.
عسل مخلوط شده با آب گرم می‌تواند گلودرد را تسکین دهد و سوپ مرغ به کاهش التهاب کمک می‌کند. مصرف غذاهای حاوی ویتامین C مانند مرکبات و سبزیجات هم توصیه می‌شود. همچنین افزایش مصرف زینک از منابعی مانند بوقلمون و تخم‌مرغ و ادامه مصرف مکمل‌های مخصوص دوران بارداری که حاوی ویتامین C و زینک هستند با تسریع روند بهبودی همراه است.
سرماخوردگی در بارداری
داروهای موثر در درمان سرماخوردگی
قرص‌ها، شربت‌ها و به طور‌کلی داروهای سرماخوردگی آنقدر زیاد هستند که انتخاب از میان آن‌ها بسیار سخت است. شما باید پیش از هر چیزی بدانید که داروها باید با توجه به علائم بیماری و شدتی که دارند، تهیه و مصرف شوند. اگر نشانه‌های بیماری سرماخوردگی شما با استفاده از داروهای بدون نسخه بهبودی پیدا نکردند باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید. رایج‌ترین داروها و مکمل‌هایی که برای کنترل علائم سرماخوردگی مصرف می‌شوند، شامل موارد زیر هستند:
| علائم سرماخوردگی | داروها |
| نشانه‌های کلی سرماخوردگی | قرص‌های سرماخوردگی بزرگسالان مانند کوریزان، کلد استاپ، کلداکس |
| سردرد ناشی از سرماخوردگی | استامینوفن، ایبوپروفن، آسپرین |
| آبریزش بینی | آنتی‌هیستامین‌ها مانند دیفن‌هیدرامین، سیتریزین، لوراتادین، فکسوفنادین |
| گرفتگی بینی | اسپری اکسی‌متازولین، قطره فنیل‌افرین، اسپری نفازولین |
| تب و بدن درد | استامینوفن، آسپرین، ناپروکسن، ایبوپروفن |
| گلودرد و خارش گلو | ایبوپروفن، شربت یا قرص دکسترومتورفان و نئوتادین |
| سرفه (خشک یا خلط دار) | داروهای ضد سرفه مانند دکسترومتورفان، پلارژین (برای سرفه خشک)، داروهای اکسپکتورانت مانند گایافنزین (برای سرفه خلط دار) |
استراحت مطلق در سرماخوردگی!
روش‌های درمان خانگی سرماخوردگی
در کنار استفاده از انواع داروها، ایجاد تغییر در رژیم غذایی و استفاده از دمنوش‌ها شما می‌توانید برای درمان سرماخوردگی کودکان و بزرگسالان در خانه کارهای مفید زیادی انجام دهید.
- غرغره کردن آب نمک: غرغره آب نمک می‌تواند به بهبود گلودرد، کاهش مخاط پشت حلق و رفع سوزش و خارش گلو کمک کند.
- استراحت کافی: استراحت زیاد به بدن شما کمک می‌کند تا انرژی کمتری را مصرف نماید و راحت‌تر علائم ویروس را پشت سر بگذارد. بنابراین اگر کودکتان در سن مدرسه است هم باید اجازه دهید او چند روزی را در تخت خود بماند.
- مصرف اکیناسه: تحقیقات نشان داده‌اند که گیاه اکیناسه یا همان سرخارگل می‌تواند در برخی موارد باعث کاهش شدت علائم سرماخوردگی موثر واقع شود.
- حمام گرم: حمام آب گرم ممکن است بتواند به کاهش دردهای خفیف ناشی از سرماخوردگی کمک کند. این درمان خانگی هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان مفید است.
- استفاده از دستگاه بخور: یک دستگاه بخور خنک می‌تواند به کاهش احتقان بینی کمک کند. به خاطر داشته باشید که استفاده از دستگاه بخور گرم تنها باعث ایجاد تورم در مجرای بینی می‌شود و تنفس را سخت می‌کند.
- مصرف مایعات در نوزادان: اگر نوزاد شما ۶ ماهه است یا کمتر از آن سن دارد اجازه بدهید مقدار بیشتری شیر بنوشد تا بدن او دهیدراته نشود. نوزادان بزرگتر می‌توانند مقداری آب هم بخورند.
- استفاده از زینک: مکمل‌های حاوی زینک می‌توانند طول مدت علائم سرماخوردگی را کاهش دهند؛ البته اگر در همان ابتدای مشاهده‌ی علائم استفاده شوند.
مواد غذایی موثر در درمان سرماخوردگی
خوردن غذای تقویتی برای سرماخوردگی بسیار مهم است و به بهبودی سریع‌تر شما کمک کند. در ادامه بعضی از مواد غذایی و نوشیدنی‌های مفید برای تسکین علائم سرماخوردگی آورده شده است.
انواع سوپ برای سرماخوردگی
فردی که به بیماری سرماخوردگی مبتلا می‌شود نمی‌تواند مانند افراد دیگر غذاهای همیشگی سفره‌ی ایرانی را بخورد. سوپ‌ها یکی از بهترین غذاهایی هستند که افراد سرماخورده می‌توانند برای تقویت سیستم ایمنی بدنی خود و کاهش علائم بیماری میل کنند. سوپ‌های زیر به طور ویژه‌ای برای سرماخوردگی پیشنهاد می‌شوند.
- سوپ شلغم: این سوپ حاوی سبزیجاتی چون سیر، شلغم، اسفناج و پیاز است که همگی می‌توانند سیستم ایمنی را بهبود ببخشند و باعث کاهش علائم سرماخوردگی شوند.
- سوپ جو: یکی از خوشمزه‌ترین سوپ‌های مفید برای سرماخوردگی و گلو درد ناشی از آن سوپ جو است. این سوپ همچنین با داشتن سبزیجاتی کرفس، لیمو، هویج و سیر می‌تواند به کاهش تب و تقویت سیستم ایمنی هم کمک می‌کند.
- سوپ مرغ و رشته: یکی دیگر از سوپ‌های مقوی برای سرماخوردگی سوپ مرغ است. این غذا علاوه بر مرغ در ترکیبات خود سیر، سیب زمینی و هویج هم دارد؛ بنابراین یک ترکیب عالی برای کمک به کاهش علائم سرماخوردگی به شمار می‌آید.
میوه‌های مفید برای سرماخوردگی
یکی از بهترین مواد غذایی مفید برای سرماخوردگی میوه‌ها هستند. این مواد غذایی با داشتن انواع مختلفی از ویتامین‌ها وضعیت سلامتی فرد سرما خورده را بهبود می‌بخشند و باعث کاهش شدت علائم بیماری می‌شوند.
- پرتقال و سایر مرکبات: مرکبات و به طور ویژه پرتقال با داشتن ویتامین C، ویتامین B9 و انواع آنتی اکسیدان‌ها سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند و علائم سرماخوردگی را بهبود می‌بخشند.
- خرمالو: میوه‌ی خرمالو که در فصل‌های پاییز و زمستان کاملا در دسترس‌تر است به دلیل داشتن آنتی هیستامین و ویتامین C باعث کاهش علائمی چون آبریزش و گرفتگی بینی می‌شود و به بدن در مبارزه با ویروس سرماخوردگی کمک می‌کند.
- کیوی: میوه‌ی کیوی دو برابر پرتقال ویتامین C دارد؛ این ویتامین در کنار ویتامین E به عنوان آنتی اکسیدان عمل می‌کند و باعث افزایش عملکرد سیستم ایمنی بدن می‌شود.
- انار: برخلاف تصور بسیاری از افراد میوه‌ی انار هم به دلیل داشتن آنتی اکسیدان، آنتی ویرال و ویتامین C می‌تواند برای بهبود انواع علائم سرماخوردگی مانند گرفتگی گلو، سردرد و آبریزش بینی و چشم‌ها مفید واقع شود.
- سیب: یکی دیگر از میوه‌های موثر در کاهش علائم سرماخوردگی سیب است. این میوه با داشتن فلاونوئیدها سیستم ایمنی بدن تقویت می‌کند و علاوه بر مبارزه با ویروس علت سرماخوردگی، التهاب بدن را کاهش می‌دهد.
سیر و سبزیجات تازه برای سرماخوردگی
در کنار میوه‌ها انواع سبزیجات هم برای کاهش علائم سرماخوردگی مفید واقع می‌شوند. این مواد غذایی را می‌توانید به اشکال مختلفی در وعده‌های غذایی خود مصرف کنید تا از فوایدشان بهره ببرید.
- سیر: سیر دارای خواص ضد ویروسی و ضد باکتریایی طبیعی است. این ماده‌ی غذایی می‌تواند التهاب را کاهش دهد و به بدن در مبارزه با ویروس‌های سرماخوردگی کمک کند.
- اسفناج: این ماده‌ی غذایی سرشار از ویتامین C، آهن، و آنتی‌اکسیدان‌ها است که همگی در کنار هم سیستم ایمنی را تقویت و به مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کند.
- هویج: هویج منبع غنی ویتامین A و بتاکاروتن است؛ ترکیباتی که باعث حفظ سلامت دستگاه تنفسی، کاهش ترشحات مخاطی و تقویت سیستم ایمنی می‌شوند.
- زنجبیل تازه: این ماده‌ی غذایی از نظر فنی یک سبزی به شمار نمی‌آید، اما یک گیاه پرخاصیت است که خاصیت ضدالتهابی و تسکین‌دهندگی گلودرد و گرفتگی بینی دارد.
- کلم بروکلی: یکی دیگر از ترکیبات موثر برای درمان سرماخوردگی است که با داشتن ویتامین‌های C و K در کنار فیبر و مواد مغذی دیگر علائم سرماخوردگی را بهبود می‌بخشد.
ماست و محصولات حاوی پروبیوتیک برای سرماخوردگی
محصولات حاوی پروبیوتیک‌ها به دلیل داشتن باکتری‌های مفیدی چون لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم می‌توانند باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود سلامت روده‌ها شوند. این باکتری‌ها مقاومت بدن را در برابرعفونت‌هایی چون ویروس سرماخوردگی افزایش می‌دهند. از طرفی دیگر ماست منبعی بسیار عالی از پروتئین و ویتامین D است که هر دو برای تقویت بدن در هنگام بیماری موثر هستند.
آب جوش و عسل و آبلیمو برای سرماخوردگی
یکی از ساده‌ترین و بهترین روش‌های درمان سرماخوردگی در خانه، خوردن ترکیب آب جوش و عسل و آبلیمو است. اولین ماده‌ی تشکیل‌دهنده‌ی این ترکیب آب جوش است که باعث کاهش گرفتگی بینی و بهبود گلو درد می‌شود. عسل درون این ترکیب با آنتی اکسیدان‌هایی که دارد سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و گلو درد و سرفه را تسکین می‌دهد. آب جوش و عسل و آبلیمو همچنین به دلیل داشتن آبلیمو ویتامین C بدن را تامین می‌کند و سموم آن را از بین می‌برد. این ترکیب کم آبی بدن ناشی از سرماخوردگی را رفع می‌کند و عفونت‌ها را هم کاهش می‌دهد.
| مواد غذایی/نوشیدنی | مثال‌ها | خواص و فواید |
|---|---|---|
| نوشیدنی‌ها | آب جوش و عسل و آبلیمو، آبمیوه | کاهش گرفتگی بینی، تسکین گلودرد، تقویت سیستم ایمنی، رفع کم‌آبی بدن و کاهش عفونت‌ها |
| سوپ‌ها | سوپ شلغم، سوپ جو، سوپ مرغ و رشته | کاهش تب، تقویت سیستم ایمنی، تسکین علائم سرماخوردگی |
| میوه‌ها | پرتقال، خرمالو، کیوی، انار، سیب | تقویت سیستم ایمنی، کاهش علائم سرماخوردگی، تامین ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها |
| سبزیجات | سیر، اسفناج، هویج، زنجبیل تازه، کلم بروکلی | ضدویروس، تقویت سیستم ایمنی، کاهش التهاب و بهبود علائم سرماخوردگی |
| محصولات پروبیوتیک | ماست و شیر حاوی پروبیوتیک‌ها | تقویت سیستم ایمنی، بهبود سلامت روده‌ها و مقاومت در برابر عفونت‌ها |
بهترین دمنوش ها برای سرماخوردگی
یکی از ساده‌ترین و موثرترین روش‌های درمان سرماخوردگی، مصرف دمنوش‌های گیاهی است که به تسکین درد و بهبود علائم بیماری کمک می‌کنند. اگر سرما خورده‌اید و می‌خواهید علائم خود را در خانه کاهش دهید، دمنوش‌های زیر می‌توانند برایتان مفید واقع شوند.
- دمنوش زنجبیل: این دمنوش با خاصیت ضدالتهابی، ضد ویروس و آنتی اکسیدانی خود، درد گلو و بدن را کاهش می‌دهد و باعث بهبود سرفه، گرفتگی بینی و احساس ضعف ناشی از بیماری می‌شود.
- دمنوش نعناع فلفلی: دمنوش نعناع فلفلی یک نوشیدنی آرام‌بخش است که به دلیل داشتن منتول به رفع گرفتگی بینی، تسکین گلودرد و کاهش سرفه‌ی ناشی از سرماخوردگی کمک می‌کند.
- دمنوش لیموترش: این دمنوش به دلیل داشتن میزان ویتامین C بالا و انواع آنتی اکسیدان‌ها سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. دمنوش لیموترش همچنین دارای خواص ضد التهابی و ضدعفونی‌کنندگی است و باعث رفع گرفتگی بینی، تسکین گلودرد، کاهش تب می‌شود.
- دمنوش بابونه: این دمنوش یک درمان طبیعی محبوب دیگر برای کاهش علائم سرماخوردگی است. دمنوش بابونه با داشتن خواص ضد التهابی و ضدعفونی‌کننده باعث تسکین گلودرد، کاهش تب و رفع احتقان بینی می‌شود. این دمنوش همچنین به پیدا کردن آرامش و داشتن خواب بهتر در هنگام بیماری کمک می‌کند.
- چای سبز: چای سبز با آنتی‌اکسیدان‌های قوی خود از بدن در برابر بیماری‌ها محافظت می‌کند و باعث بهبود سریع‌تر علائم سرماخوردگی می‌شوند.
- دمنوش ریشه‌ی گل ختمی: یکی دیگر از دمنوش‌هایی که خاصیت ضدالتهابی و نرم‌کنندگی دارد دمنوش ریشه‌ی گل ختمی است. این دمنوش گلو را تسکین می‌دهد، ترشحات مخاطی را کمتر می‌کند و سرفه‌های خشک را بهبود می‌بخشد.
- دمنوش آویشن: این دمنوش به دلیل داشتن خواص ضد ویروسی و ضد باکتریایی برای تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش علائمی چون التهاب گلو، گرفتگی بینی و سرفه مفید است.
- دمنوش گل آقطی سیاه: این دمنوش یک درمان قدیمی برای سرماخوردگی محسوب می‌شود که به دلیل داشتن خاصیت تقویت‌کنندگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. دمنوش گل آقطی سیاه همچنین مدت زمان بیماری را کاهش می‌دهد.
| دمنوش | خواص دمنوش |
|---|---|
| دمنوش زنجبیل | ضدالتهاب، ضد ویروس، کاهش گلودرد، بهبود سرفه، رفع گرفتگی بینی و ضعف ناشی از بیماری |
| دمنوش نعناع فلفلی | آرام‌بخش، رفع گرفتگی بینی، تسکین گلودرد و کاهش سرفه |
| دمنوش لیموترش | تقویت سیستم ایمنی، ضدالتهاب، ضدعفونی‌کننده، رفع گرفتگی بینی، کاهش تب و تسکین گلودرد |
| دمنوش بابونه | ضدالتهاب، ضدعفونی‌کننده، تسکین گلودرد، کاهش تب، رفع احتقان بینی، بهبود کیفیت خواب |
| چای سبز | آنتی‌اکسیدان قوی، تقویت سیستم ایمنی، بهبود سریع‌تر علائم سرماخوردگی |
| دمنوش ریشه گل ختمی | نرم‌کننده راه‌های تنفسی، کاهش التهاب گلو، بهبود سرفه‌های خشک، کاهش ترشحات مخاطی |
| دمنوش آویشن | ضد ویروسی و ضد باکتریایی، تقویت سیستم ایمنی، کاهش التهاب گلو، رفع گرفتگی بینی و سرفه |
| دمنوش گل آقطی سیاه | تقویت‌کننده سیستم ایمنی، کاهش مدت زمان بیماری و بهبود علائم سرماخوردگی |