چگونه درباره‌ی بیماری والدین کودک با آنها حرف بزنیم؟
سخت است که بدانیم وقتی والدین کودک بسیار بیمار هستند به او چه بگوییم. بیماری والدین کودک می‌تواند تاثیرات متفاوتی بر رشد و توسعه فرزندان داشته باشد. بر اساس تحقیقات انجام شده، کودکانی که پدر یا مادر بیمار دارند، احتمال بیشتری دارند که مشکلات جسمی، اجتماعی، عاطفی و ارتباطی تجربه کنند. این تأثیرات می‌توانند ناشی از تغییرات در نقش‌های خانوادگی و افزایش مسئولیت‌های مراقبتی برای فرزندان باشد، که به آنها “مراقبان جوان” گفته می‌شود. این کودکان و نوجوانان ممکن است با مشکلات اجتماعی، آموزشی، شغلی و سلامت جسمی و روانی مواجه شوند که کیفیت زندگی آنها را تحت تاثیر قرار دهد و پیشرفت آنها در مراحل توسعه‌یافته زندگی را مختل کند.
برای حمایت بهتر از فرزندان والدینی که با بیماری مزمن مواجه هستند، مهم است که خدمات بهداشتی درمانی نقش خود را در ارتباط دادن خانواده‌ها به خدمات مناسب خانواده‌محور ایفا کنند تا بهترین پشتیبانی از نیازهای مادران مبتلا به بیماری مزمن ارائه دهند.
واکاوی بیماری والدین کودک
کارشناسان توصیه هایی را برای راهنمایی شما و فرزندانتان در دوران سخت ارائه می دهند.
بتی یک روانشناس زن بریتانیایی است. او می‌گوید:«وقتی سرطان دوست صمیمی من در طول همه گیری کووید-۱۹ بازگشت، اولین دغدغه او این بود که به فرزندانش که ۹ و ۱۱ سال داشتند، چیزی نگوید. آخرین چیزی که او می‌خواست این بود که استرس بیشتری را به زندگی پر از احساسات متناقض کودکان در دوران کرونا اضافه کند. آنها با با قرنطینه و دوری از مدرسه مواجه شده بودند، در حالی که دوستم و همسرش که یک پزشک در خط مقدم بود مبارزه با کوید بودند و باید استرس کودکان را هم کنترل می‌کردند. تردید او را درک کردم. محافظت از فرزندان‌مان در برابر نگرانی، طبیعی ترین غریزه والدین است، و من مطمئن نبودم که به بچه‌هایم که ساعت‌های بی شماری را با هم در خانه اش بازی می کردند، چه بگویم. بیماری او باعث شد که من به شدت از تعداد بی‌شمار والدینی که در همان موقعیت با شرایطی که تهدید کننده زندگی آن‌هاست هستند آگاه شوم.»
اما هنگام بیماری والدین کودک چه باید گفت؟ شما می‌دانید در چه مقطعی از مرگ یا احتمال مرگ با کودکان صحبت کنید؟
آیا باید در مورد بیماری والدین کودک به او توضیح داد؟
“آیا باید در مورد بیماری خود به فرزندانم بگویم؟«آماندا تامپسون، دکترا، رئیس روانشناسی کودکان و مدیر برنامه‌های کودکان در زندگی با سرطان، به این سوال پاسخ مثبت داده و می‌گوید: «بله، به طور کلی بهتر است توضیح دهید که چه اتفاقی برای قرار است بیفتد. در زمان بیماری والدین کودک، صداقت واقعاً بهترین سیاست است.»
او توضیح می‌دهد که بچه‌ها بدون توجه به سنشان، انواع نشانه‌هایی را که والدین و اطرافیان آنها فکر می‌کنند از دید کودکان پنهان نگه داشته‌اند را دریافت می‌کنند؛ مانند مکالمات پنهانی، قرار ملاقات از راه دور پشت درهای بسته، قرمزی چشم‌ها و ملاقات‌های غیرعادی در خانه. و وقتی نمی‌دانند چه خبر است، می‌توانند داستان‌ایی را در ذهن خود بسازند که ترسناک‌تر از حقیقت باشد.
دکتر تامپسون خاطرنشان می‌کند: «وقتی به بچه‌ها اطلاعات دقیق و مناسب رشد در مورد اتفاقاتی که در حال وقوع است گفته شود اضطراب آن‌هاکاهش می‌یابد. این مساله درباره‌ی بیماری والدین کودک هم صادق است».
چگونه درباره بیماری والدین کودک توضیح دهیم؟
در حالی که صداقت ممکن است بهترین سیاست باشد، اما آنچه به یک کودک ۶ ساله میگویید با چیزی که به یک نوجوان ۱۶ ساله میگویید متفاوت است. کودکان خردسال ممکن است همیشه نتوانند جزئیات یک بیماری جدی را درک کنند، اما می‌توانند درک کنند که حال یکی از عزیزانشان خوب نیست و خانواده آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این رده سنی توضیح درباره بیماری والدین کودک ساده نیست.
دکتر می‌گوید: «کودکان طرز تفکر مشخصی دارند مشخص هستند، بنابراین ما باید به آنها توضیحات ساده و مستقیم بدهیم. در توضیح بیماری والدین کودک همیشه از نام بیماری مانند سرطان استفاده کنید و به آنها بگویید که سرطان چه معنایی دارد و بیماری در چه مرحله‌ای قرار دارد.کودکان در این سن می‌خواهند بدانند که بیماری عزیزشان چه تاثیری بر آنها خواهد گذاشت.»
تامپسون می‌گوید وقتی به بچه‌ها توضیح می‌دهید که والدین بسیار بیمار هستند، بهتر است مستقیم صحبت کنید و از کلمات ساده استفاده کنید.
باید به بچه‌ها بگویید که چگونه درمان روی والدین بیمار تأثیر می‌گذارد – مثلاً آنها بیشتر چرت می‌زنند یا احساس ناراحتی می‌کنند. اگر بیماری والدین کودک مسری نیست، حتماً این را به آنها بگویید و با آموزش روش‌هایی که می‌توانند با آنها به والدین خود ابراز عشق کنند از نظر عاطفی آنها را حمایت کنید.
بیماری والدین کودک دبستانی
بچه‌های بزرگتر درک پیچیده تری از بیماری خواهند داشت و ممکن است سوالات بزرگتر و عمیق بپرسند. دکتر تامپسون می‌گوید از کلمات کمتر آشنا مانند متخصص قلب، انکولوژیست یا شیمی درمانی اجتناب نکنید. همچنین، به آنها فضایی بدهید تا بپرسند چه می‌خواهند – و به آنها بگویید که اگر سوالی ندارند یا جزئیات را درباره بیماری والدین نمی‌خواهند بدانند، اشکالی ندارد. بسیاری از نوجوانان در سنی هستند که بیشتر ترجیح می‌دهند با گروه همسالان خود درباره مسائل خود حرف بزنند.
همچنین اگر نتوانستید تمام کلمات مناسب را برای صحبت در مورد بیماری والدین کودک با آنها پیدا کنید یا اگر برای گفتن به او به کمک نیاز دارید، اشکالی ندارد. اگر از نظر احساسی تحت فشار هستید یا در تلاش برای پیدا کردن کلمات هستید، اشکالی ندارد که شخص دیگری مانند شریک زندگی، شخصی که به او اعتماد دارید یا یک متخصص سلامت روان که در این مکالمات متخصص است، با کودک صحبت کند».
رسیدگی به درمان در هنگام بیماری والدین کودک
بیمارستان‌ها می‌توانند مکان ترسناکی برای کودکان و بزرگسالان باشند. والدین اغلب از خود می‌پرسند که آیا ملاقات با والد بیمار به روان کودک آسیب می‌زند، اما دکتر تامپسون در صورت امکان دیدار در بیمارستان ملاقات کودک با والد را تشویق می‌کند.
دکتر تامپسون می‌گوید: «اگر گزینه ای برای ملاقات والدین در بیمارستان وجود داشته باشد، فکر می‌کنم می‌تواند بسیار مفید باشد. کودکان اغلب با دیدن محیط احساس بهتری دارند و به آنها فرصتی داده می شود تا با افرادی که از عزیزانشان مراقبت می کنند ملاقات کنند.» برای ملاقات کودک با والدین خود در بیمارستان این نکات را در نظر بگیرید:
آنها را از قبل برای ملاقات آماده کنید
این کار به کودکان کمک می‌کند تا بدانند چه چیزی در انتظارشان است. کامی فریکمن، متخصص زندگی کودک توضیح می‌دهد که آماده کردن کودک قبل از ملاقات می‌تواند به آنها کمک کند تا احساس راحتی بیشتری داشته و عدم اطمینان کمتری نسبت به آنچه در بیمارستان طبیعی است را احساس کنند.»
فریکمن توضیح می‌دهد: «هنگام بیماری والدین کودک من به بچه‌ها تصاویری از همه چیزهایی که قبل از ورود به اتاق بستری والد خود خواهند دید نشان می‌دهم. من توضیح می‌دهم که تجهیزات خاص بیمارستانی چه کار می‌کنند و صداهایی که تولید می‌کنند ناشی از چیست. این آمادگی دنیایی از آرامش هنگام مواجهه با چیزهای ناآشنا برای آنها ایجاد می‌کند.»
از مددکار کمک بخواهید
برخی از بیمارستان‌ها دارای کارکنان و مددکاران مشخصی برای شرایطی هستند که بیماری والدین کودک ممکن است او را با مشکلاتی مواجه کند. این مددکاران که به طور خاص با کودکان بیماران بزرگسال کار می‌کنند، در تلاش هستند آمادگی روانی و مهارت‌های مقابله‌ای را برای آنها فراهم کنند تا بتوانند بیماری بحرانی یکی از عزیزان خود را مدیریت کنند. اگر مطمئن نیستید که می‌توانید با چه کسی درباره بیماری والدین صحبت کنید، از میز پذیرش یا یک پرستار بخواهید که شما را به فرد مناسب ارتباط دهد.»
راه‌های برقراری ارتباط با والد بیمار را قطع نکنید
در هنگام بیماری والدین کودک اگر فرزند شما نمی‌تواند به بیمارستان برود، راه‌های دیگری برای تقویت ارتباط با والدین بیمار وجود دارد. فریکمن والدین را تشویق می‌کند که از تماس‌های تلفنی، تماس‌های ویدیویی و پیامک برای برقراری ارتباط در بیمارستان استفاده کنند. بچه‌های کوچک‌تر می‌توانند نقاشی بکشند یا هدایایی برای والدین بیمار، والدین بیمار می‌توانند پیام‌ها یا کتاب مورد علاقه کودک را برای گوش دادن هنگام خواب ضبط کنند.
فریکمن همچنین می‌گوید که اگر بیمار بیهوش باشد یا قادر به برقراری ارتباط نباشد، شما می‌توانید از طرف پدر یا مادری که در بیمارستان است، برای کودک هدیه بفرستید.
چگونه مرگ والدین بیمار کودک را مدیریت کنیم؟
بیماری یا ضربه روحی والدین ممکن است به جایی برسد که زمان بحث درباره مرگ یا اطلاع از مرگ یکی از عزیزان فرا رسیده باشد. کارشناسان هم معتقدند که این مکالمات سخت هستند و باید مدیریت شده باشند. دیدن احساساتی شدن شما هنگام صحبت درباره از دست دادن به کودک کمک می‌کند تا بفهمد ابراز احساسات کار خوبی است. به راه حل‌های زیر توجه کنید:
صریح باشید
البته در نظر داشته باشید همانند بحث در مورد بیماری، بهتر است از زبان مستقیم متناسب با سن کودک خود استفاده کنید.
دکتر تامپسون توضیح می‌دهد: «درست مانند درک بیماری، درک مرگ و مردن با افزایش سن پیچیده تر می‌شود.شما زبانی را که استفاده می‌کنید با سطح بلوغ کودک تطبیق خواهید داد. اما سعی کنید از تعبیرهایی مانند “از دنیا رفت”، “خوابید” یا “ما مادربزرگتان را از دست دادیم” دوری کنید.
دکتر تامپسون توضیح می‌دهد که وقتی شما از این واژگان استفاده می‌کنید، احتمالاً بچه‌های خردسال متوجه نمی‌شوند که شما چه میگویید و ممکن است بسیار گیج شوند. گفتن اینکه کسی به خواب رفته است می تواند باعث ترس آنها شود که ممکن است همان اتفاق در خواب برای او بیفتد. همچنین، هر گونه تصور غلط را فورا اصلاح کنید. بچه‌ها اغلب درگیر تفکر جادویی می‌شوند و ممکن است باور کنند چیزی که گفته‌اند یا انجام داده‌اند باعث بیماری یا مرگ کسی شده است.
از قدرت مراسم سوگواری استفاده کنید
والدین معمولاً سوال می کنند که آیا مناسب است فرزندان در مراسم تشییع جنازه عزیزشان شرکت کنند یا خیر. کارشناسان می‌گویند که این تصمیم به عهده شنا است، اما تشییع جنازه و مراسم دیگر حول مرگ، به کودکان این فرصت را می‌دهد تا با خانواده و جامعه در سنت‌های عزاداری شرکت کنند. آنها می توانند خداحافظی کنند، عشق خانواده و دوستان خود را تجربه کنند و ممکن است چیزهایی را در مورد محبوب خود بیاموزند که در آینده آنها را گرامی خواهند داشت.
حمایت از کودکان هنگام بیماری والدین
حمایت از کودک یا کودکانی که در حال عبور از بیماری والدین هستند، یک فرآیند کاملا فردی است. دکتر تامپسون خاطرنشان می‌کند: «هیچ پرتره‌ای از یک کودک غمگین وجود ندارد و طیف وسیعی از واکنش‌های رفتاری و احساسی کاملاً طبیعی است». همچنین هیچ جدول زمانی برای پردازش غم و اندوه وجود ندارد.
اگرچه غم و اندوه برای همه متفاوت به نظر می‌رسد، برخی از نشانه‌ها نشان می‌دهد که کودک شما ممکن است به کمک بیشتری از یک متخصص بهداشت روان نیاز داشته باشد. مراقب تغییرات رفتاری پایدار هنگام بیماری والدین کودک باشید، مانند زمانی که کودک علاقه خود را به فعالیت‌هایی که قبلاً دوست داشت از دست داده است. یا دیگر با دوستان خود معاشرت نمی کند، از رفتن به مدرسه امتناع می ورزد، یا شب ها بد می خوابد. البته، صحبت کنید. دکتر تامپسون می گوید که آسیب رساندن به خود باید فوراً مورد رسیدگی قرار گیرد.
دکتر تامپسون می‌افزاید که مراقبان باید به ویژه نسبت به این نوع تغییرات در کودکانی که دارای عوامل خطر قبلی ، مانند اضطراب و افسردگی یا حمایت اجتماعی محدود، هستند باید بیشتر باشد.
فریکمن توضیح می‌دهد که نگاه کردن به فرزندتان که شرایط را می‌دانند و برقراری ارتباط چشمی مفید است. همچنین تلاش کنید شبکه‌ای از اقوام که کودک شما را دوست دارند را ایجاد کنید. این شبکه می‌تواند حلقه‌ای متشکل از عمه یا عمو، معلم، مربی، روانشناس مدرسه یا هر بزرگسال دیگری باشد که در زندگی آن کودک دخیل است.
سخن آخر
در نهایت، از آنجایی که تجربه کمک به کودک برای هدایت بیماری والدینش در حالی که خود نیز از دست دادن و اندوه را تجربه می‌کند می‌تواند بسیار چالش برانگیز باشد، مطمئن باشید که از ابزارهای حمایتی سلامت روان خود استفاده می‌کنید. صحبت کردن با یک درمانگر، دریافت کمک و مراقبت و مددکار را فراموش نکنید. استراحت کنید و از نظر فیزیکی خود را سرپا نگه دارید. هنگام بیماری والدین کودک فشار روی همه بیشتر است. شما هم باید به فکر بیمار و هم به فکر کودکی باشید که احساس تنهایی می‌کند. این بار سنگینی است و حمل آن ساده نیست. از دوستان خود و مشاوران کمک بگیرید که در این مسیر همراه شما باشند. امیدواریم این شرایط سخت را هر چه زودتر پشت سر بگذارید.
منبع: Parents
