رژیم جنگجویان شمالی؛ چگونه باید مانند یک وایکینگ غذا بخورید؟
وایکینگها سبک زندگی سالمی داشتند و غذاهای مقوی و تازه مصرف میکردند تا بتوانند به جنگجویان بیباکی تبدیل شوند و با گذر از دریاها به سرزمینهای دوردست یورش ببرند. این سبک زندگی و رژیم غذایی از عوامل اصلی نیرومند بودن جنگجویان وایکینگی به شمار میروند و به همین دلیل امروزه خیلیها میخواهند با شناخت رژیم وایکینگی به یک جنگجوی نیرومند و ورزیده دگرگون شوند.
زندگی وایکینگها آسان نبود و سفرهای دریایی و جنگهای گوناگون همیشه جانشان را به خطر میانداخت. آنها همواره مجبور بودند آمادهی واژگون شدن کشتی، گام نهادن به سرزمینهای بیگانه، مبارزه با جنگجویان مختلف و رودررویی با جانوران وحشی باشند و در برابر انواع میکروبها، باکتریها و بیماریهای کشنده هم مقاومت کنند. با وجود همهی این سختیها آنها توانستند به قوم ددمنش و خطرناکی تبدیل شوند که هر کجا پا میگذاشتند دشمنان خود را نابود میکردند.
اگرچه بسیاری از گفتههایی که دربارهی وایکینگها شنیده میشوند افسانه هستند و حقیقت ندارند، ولی جنگجو و نیرومند بودن آنها بهراستی واقعی بود و دلیل آن هم سبک زندگی و غذاهایی بود که این مردمان وحشیخوی مصرف میکردند.
در این نوشته میخواهیم نگاه دقیقی به رژیم غذایی وایکینگی بیندازیم و ببینیم شامل چه نوع خوردنیهایی میشود و از چه اصولی پیروی میکند. این رژیم مانند سایر رژیمها نیست و شامل توصیههای تغذیهای یا برنامهی غذایی نمیشود، زیرا اطلاعات مرتبط با آن محدود است و دسترسی زیادی به تاریخچهی رژیم وایکینگها نداریم. با وجود این، میتوانیم به نوع غذاهایی که وایکینگها میخوردند اشاره کنیم و همچنین رژیم نوردیک را معرفی کنیم که نسخهی امروزی رژیم وایکینگی به شمار میرود. پس در ادامه با ما همراه باشید تا ببینید چگونه میتوانید مانند یک جنگجوی وایکینگی غذا بخورید.
رژیم وایکینگی چیست؟
رژیم غذایی نوردیک؛ نسخهی امروزی رژیم وایکینگی
اصول رژیم نوردیک
این رژیمها چه فوایدی دارند؟
برنامهی غذایی نوردیک و وایکینگی
رژیم وایکینگی چیست؟
وایکینگها غذاهای خود را با کشاورزی، پرورش دام، شکار، جمعآوری گیاهان و میوههای وحشی و همچنین ماهیگیری تهیه میکردند. این در حالی است که زمین سخت و شرایط آبوهوایی نامساعد کار کشاورزی و کشت را دشوار و محدود میکرد.
وایکینگها در شبانهروز تنها دو وعده غذا میخوردند؛ یکی صبحها یک ساعت پس از بیدار شدن که «داگمال» نام داشت، به معنای غذای روز، و یکی هم غروب پس از پایان کارهایشان به نام «ناتمال» به معنای غذای شب. وعدهی غذایی شب پروپیمانتر بود زیرا از انواع خورش و غذاهای آبپز به همراه نان تشکیل میشد. آنچه از این وعده باقی میماند هم برای وعدهی صبح در نظر گرفته میشد که در کنار نان، میوه، هلیم و آبدوغ مصرف میکردند. وایکینگها به همراه غذای خود نوشیدنیهایی مانند ایل و میانگبین هم مینوشیدند که هر دو نوشیدنیهای الکلی بودند و با غلات و عسل تهیه میشدند.
از آنجا که سرزمینهای شمالی خیلی مهربان نبودند، وایکینگها مجبور شدند به باقی نقاط اروپا یورش ببرند که شرایط مطلوبی داشتند. با وجود این شرایط نامطلوب در سرزمینهای شمالی، آنها همچنان انواع مواد غذایی را مصرف میکردند که شامل پروتئینهای حیوانی، لبنیات، غلات، سبزیها، میوهها و آجیلها میشدند. در ادامه این خوردنیها را فهرست کردهایم.
۱. پروتئین
وایکینگها پروتئین مورد نیاز خود را از گاو، گوسفند، بز، خوک، مرغ، غاز، اردک و انواع ماهیها تأمین میکردند. تاریخنگاران ادعا دارند که غذای وایکینگها کاملا به ماهی وابسته بود و آنها ۲۶ گونهی مختلف ماهی را صید و مصرف میکردند. البته از بین انواع ماهیها، گونهی شاهماهی بیشتر محبوب بود و وایکینگها همیشه این ماهی را که سرشار از پروتئین، اسیدهای چرب امگا ۳، ویتامین D و سلنیم است بهعنوان غذای اصلی میخوردند.
جدا از این جانوران، وایکینگها گاهی اوقات گوشت اسب هم میخوردند. البته از آنجا که اسب ارزش بالایی داشت و برای جنگ و کشاورزی مهم بود خیلی کم این کار را میکردند. کشتن اسب و مصرف گوشت آن معمولا برای رویدادهای نادر و مراسمهای مذهبی انجام میشد، ولی در هر حال گوشت اسب بخش کوچکی از رژیم وایکینگی را شکل میداد.
جنگجویان شمالی شکارچیان ماهری هم بودند و معمولا به صورت گروهی انواع گوزنهای شمالی و آهوها را شکار و مصرف میکردند. شکار این جنگجویان شامل پرندگان و خرسها هم میشد. پس از شکار و آوردن جانوران به محل زندگی خود کموبیش همهچیز را از گوشت گرفته تا دل و روده استفاده میکردند.
بنابراین، پروتئین یکی از اصلیترین مواد مغذی بود که وایکینگها مصرف میکردند و شما هم باید از انواع منابع پروتئینی برای حفظ سلامتی و نیرومند شدن استفاده کنید.
ماهیهای چرب
- شاهماهی، ماهی آزاد، قزلآلا و ماهی خالخالی یکی از بهترین منابع پروتئینی به شمار میروند که کالری کمی دارند و در عین حال سرشار از چربیهای امگا ۳ هستند. این ماهیها حتما باید در رژیم غذایی شما وجود داشته باشند تا چربی بسوزانید، ماهیچه بسازید و همچنین احتمال شکلگیری التهاب و بیماریها را کاهش دهید.
۲. لبنیات
لبنیات هم بخش بزرگی از رژیم وایکینگی را شکل میداد. جنگجویان شمالی عاشق پنیر، ماست، شیر لخته و کره بودند.
اسکایر (Skyr) یک نوع فرآوردهی لبنی اسکاندیناوی است که به ماست چکیده شباهت دارد و سرشار از پروتئین و مواد مغذی و معدنی است. وایکینگها این خوردنی را هم زیاد دوست داشتند. اسکایر در هر ۱۰۰ گرم کموبیش ۱۱ گرم پروتئین دارد که عدد بهنسبت بالایی در مقایسه با سایر محصولات لبنی از جمله ماست چکیده است.
شیر هم یکی دیگر از خوردنیهای محبوب وایکینگها بود و آنها شیر گاو، بز و گوسفند را همیشه مصرف میکردند. آبدوغ هم یک نوشیدنی محبوب به شمار میرفت که در کنار ایل و میانگبین به همراه غذا مصرف میکردند. جدا از اینها، کرهی شور یک فرآوردهی لبنی دیگر بود که در رژیم وایکینگی وجود داشت و نمک زیادی به آن افزوده میشد تا در طول زمستانهای سخت و درازمدت خراب نشود.
۳. غلات
اگر میخواهید مانند جنگجویان وایکینگی غذا بخورید باید غلات را هم به رژیم خود اضافه کرده و هر روز مصرف کنید. انواع غلات، گندمها و جو در رژیم وایکینگی وجود داشتند و به شکل نان یا نوشیدنی الکی مصرف میشدند. این حتی در داستانها و افسانههای شمالی هم وجود دارد؛ برای نمونه ثور، خداوندگار آذرخش، همیشه از غذای محبوب خود که بلغور جو دوسر و شاهماهی بود یاد میکرد. نان تخت هم یکی دیگر از غذاهای روزانهی وایکینگها بود که با جو تهیه و به همراه خورش و غذاهای آبپز مصرف میشد.
غلات کامل و سبوسدار
- انواع غلات مانند جو و سبوس میتوانند فیبر زیادی به رژیم غذایی شما اضافه کنند و همچنین حاوی پروتئین هستند. شما با مصرف این خوردنیها میتوانید اشتهای خود را کاهش دهید و جلوی پرخوری و افزایش وزن را بگیرید. غلات کامل همچنین برای مبارزه با سرطانها مفید هستند و سلامتی شما را بهبود میبخشند.
۴. انواع سبزیها
سبزیجاتی از جمله کلم، پیاز، نخود سبز، سیر، ترهفرنگی و شلغم در سرزمینهای شمالی وجود داشتند و به همین دلیل در رژیم وایکینگی هم پیدا میشدند. تاریخنگاران ادعا دارند که هویج، سیبزمینی، خیار و گوجهفرنگی در سرزمینهای شمالی و اسکاندیناوی وجود نداشتند، بنابراین احتمالا وایکینگها پس از یورش به باقی مناطق اروپا با آنها آشنا شدند و این سبزیجات را به سرزمین خود بردند.
جنگجویان شمالی انواع سوپها و خورشها را با سبزیهای گوناگون تهیه میکردند. انواع آویشن، نعنا، گشنیز، شوید، ترب کوهی و خردل گیاهانی بودند که به طور طبیعی در سرزمین وایکینگها پیدا میشدند و در رژیم وایکینگی قرار داشتند. نکتهی جالب دربارهی غذاهای وایکینگی این است که آنها از سوپ پیاز برای تشخیص شدت زخمها استفاده میکردند؛ اگر فردی شکمش شمشیر خورده بود به او سوپ پیاز میدادند و در صورتی که جای زخم پوی پیاز میگرفت میفهمیدند رودهها آسیب دیده و سوراخ شدهاند!
سبزیجات ریشهای
- سبزیجات ریشهای کالری کمی دارند و سرشار از پروتئین و مواد مغذی هستند. شما میتوانید انواع سبزیجات ریشهای را از جمله هویج، چغندر، سیر، نخود سبز، اسفناج، ترهفرنگی، مارچوبه، برگ چغندر، پیازچه بهاری، گزنه، سیبزمینی ترشی، جعفری و شقاقل (زردک یا هویج قمی) به برنامهی غذایی خود اضافه کنید تا مانند یک جنگجوی شمالی غذا بخورید و بدن سالم و تندرستی برای خودتان بسازید.
کلم
- کلم یکی از مغذیترین سبزیجات است که انواع گوناگونی دارد و یک منبع غنی از آهن و انواع ویتامینها و مواد معدنی به شمار میرود. آنتیاکسیدانهای موجود در این سبزی به همراه اسیدهای چرب امگا ۳ و ویتامین K میتوانند سلامتی شما را حفظ کرده و رژیم غذاییتان را مغذی و کاملا وایکینگی کنند. تلاش کنید حتما کلم را به وعدههای غذایی خود از جمله ساندویچ، سالاد، سوپ و خورشها اضافه و مصرف کنید.
۵. میوهها و آجیلها
در پایان، میوهها و آجیلها هم بخشی از رژیم وایکینگی را شکل میدادند و شما هم باید این خوردنیها را به برنامهی روزانهی خود اضافه کنید. انواع میوهها از جمله سیب، گلابی، گیلاس، زغالاخته، توتفرنگی، زغالاختهی آبی و فندق در سرزمینهای اسکاندیناوی وجود داشتند و وایکینگها آنها را مصرف میکردند.
اینها تنها میوهها و آجیلهایی بودند که به طور طبیعی در کشورهای شمالی پیدا میشدند. با گذر زمان و ورود شمالیها به سایر نقاط اروپا و خاورمیانه رژیم غذایی وایکینگی تکامل پیدا کرد و میوهها و آجیلهای دیگری به آن اضافه شدند.
وایکینگها از پادشاهیهای گوناگون دیدن کردند و با بسیاری از آنها هم جنگیدند. غنیمتی که با خود به خانه میبردند جدا از طلا و برده شامل میوهها و خوردنیهای مختلف هم میشد. به همین شکل فرهنگ وایکینگها غنیتر شد و کمکم غذاهای متنوعی را به رژیم خود افزودند. ولی با توجه به اطلاعات تاریخنگاران، همان میوههایی که نام بردیم جزو اصلی رژیم وایکینگی بودند.
انواع توتها و بریها
- شما باید انواع توتها و بریها از جمله زغالاختهی آبی، شاهتوت، توت سیاه و قرمز، تمشک و همچنین مویز و کشمش را به رژیم غذایی خود اضافه کنید و با کمک آنها دور خوراکیهای شیرین و مضر را خط بکشید. این میوهها شیرین هستند و میتوانند بهعنوان خوراکی مصرف شوند تا دیگر سمت هله هوله نروید. آنها همچنین سرشار از ویتامینهای مختلف مانند ویتامین C هستند. شما میتوانید این میوهها را به همراه ماست چکیده، شیر یا بلغور جو دوسر هم مصرف کنید تا وعدههای غذایی سالم و وایکینگی برای خودتان آماده کنید.
رژیم غذایی نوردیک؛ نسخهی امروزی رژیم وایکینگی
رژیم نوردیک یا شمالی یک رژیم امروزی است که تلاش میکند یادآور رژیم وایکینگی و نیاکان مردم اسکاندیناوی باشد. این رژیم هم سرشار از میوهها و سبزیهای محلی اسکاندیناوی است و شامل پروتئینهای باکیفیت، غلات و انواع لبنیات و فرآوردههای حیوانی میشود.
تنها فرقی که بین این رژیم و رژیم وایکینگی وجود دارد تنوع آن است. این یعنی رژیم وایکینگهای کهن محدود بود و جنگجویان مجبور بودند با هرچه که در اختیار داشتند سر کنند. ولی رژیم نوردیک که در کشورهای اسکاندیناوی امروزی حسابی محبوب شده به انواع محصولات غذایی دسترسی دارد و به همین دلیل رژیم غنی و متنوعتری به شمار میرود.
اصول رژیم نوردیک
- گوشت قرمز کمتر، ماهی بیشتر. تلاش کنید تا جای ممکن به جای گوشت قرمز ماهیهای چرب و روغنی بخورید که حاوی امگا ۳ هستند و به حفظ سلامت قلب کمک میکنند. اگر هم خواستید گوشت قرمز بخورید حتما گوشت لخم و بدون چربی مصرف کنید.
- میانوعده یعنی انواع توتها و بریها. برای میانوعده باید انواع توتها و بریها را مصرف کنید که سرشار از ویتامین و آنتیاکسیدان هستند و به کاهش خطر ابتلا به سرطان، بیماریهای قلبی و سکته کمک میکنند.
- نان چاودار دوست شماست. نان چاودار که در میان وایکینگها محبوب بود یک منبع عالی از فیبر به شمار میرود و جزو بهترین نانهای غنی و سالم است. حتما این نان را با نانهای ناسالم که آرد تصفیهشده و مواد اولیهی مضر دارند جایگزین کنید.
- سبزیجات ریشهای بینظیرند. این سبزیجات که در مناطق اسکاندیناوی محبوب هستند میتوانند فیبر، منیزیم و پتاسیم زیادی به رژیم شما بیفزایند و حتما باید در غذاهای شما وجود داشته باشند.
- شکر دشمن شماست. نوشیدنیهای شیرین، هله هوله، غذاهای فرآوریشده و مواد افزودنی را از رژیم خود حذف کنید و اجازه ندهید روی سبک زندگی وایکینگی شما تأثیر منفی بگذارند.
- حواستان به نوع غذا خوردنتان باشد. اگرچه دستورالعمل دقیقی برای زمان و نحوهی غذا خوردن نوردیک وجود ندارد، ولی شما باید تلاش کنید بهآرامی غذا بخورید، حواسپرتیها را کاهش دهید، پشت میز به همراه خانواده بنشینید، بهخوبی نفس بکشید و شکرگزار غذا و همراهان خود باشید تا هم از غذا خوردن لذت بیشتری ببرید، هم به سلامت دستگاه گوارش کمک کنید.
این رژیمها چه فوایدی دارند؟
رژیم نوردیک و رژیم وایکینگی از آنجا که شامل غذاهای تازه و باکیفیت میشوند میتوانند فواید زیادی برای سلامتی داشته باشند. شما با غذا خوردن مانند یک وایکینگ و مصرف خوردنیهایی که بررسی کردیم بهآسانی میتوانید فشار خون را کاهش دهید، سطح کلسترول و تریگلیسیرید را بهبود ببخشید، قند خون خود را تنظیم کنید، التهاب و بیماریها را کاهش دهید و همچنین به حفظ سلامت قلب کمک کنید. این فواید همچنین میتوانند کاهش و مدیریت وزن را هم به دنبال داشته باشند تا یک بدن سالم و وایکینگی برای خودتان بسازید.
برنامهی غذایی نوردیک و وایکینگی
شما میتوانید با استفاده از مواد اولیهای که در بخش رژیم وایکینگی نام بردیم غذاهای مختلفی آماده کنید و سبک زندگی سالمتری داشته باشید. در ادامه یک نمونه برنامهی غذایی نوردیک را آوردهایم که میتواند برای شروع مناسب باشد و به شما ایدهی بهتری برای رژیم گرفتن بدهد. شما میتوانید میوهها، سبزیها و گوشتهای مختلف را به این برنامه اضافه یا با یکدیگر جایگزین کنید و غذاهای مقوی و مورد علاقهی خودتان را بخورید.
شنبه
- صبحانه: نرمنوش با زغالاختهی آبی (بلوبری) و کرهی بادام
- ناهار: پلو برنج قهوهای با قارچ
- شام: ماهی سالمون با لیمو و شوید و سالاد اسفناج
یکشنبه
- صبحانه: بلغور جو دوسر پخته با لیمو و تمشک
- ناهار: سالاد فارو (نوعی غله) با گلکلم و نخود
- شام: مرغ پخته با سس عسل و خردل به همراه برنج قهوهای و کلم غنچهای کبابی
دوشنبه
- صبحانه: املت تخممرغ و اسفناج
- ناهار: ساندویچ تن ماهی با نان سبوسدار به همراه توتفرنگی
- شام: خورش سبزیجات ریشهای به همراه بیسکوئیت ترد یا نان خشک سبوسدار
سهشنبه
- صبحانه: پارفه با ماست چکیدهی کمچرب، تمشک و عسل
- ناهار: پیتزای فلفل قرمز کبابی با نان سبوسدار
- شام: ماهی روغن (کاد)، سیبزمینی شیرین و کدو سبز که در یک ماهیتابه کنار هم پخته شدهاند
چهارشنبه
- صبحانه: بلغور جو دوسر پخته با زغالاختهی آبی
- ناهار: ساندویچ بوقلمون با نان چاودار به همراه سیب
- شام: سالاد ماهی سالمون با نان تست سبوسدار
پنجشنبه
- صبحانه: نان بیگل با پنیر خامهای و فیلهی ماهی سالمون
- ناهار: املت تخممرغ و آووکادو و گوجهفرنگی در کنار توتفرنگی
- شام: ماکارونی با لیمو و مرغ و نخود
جمعه
- صبحانه: پنکیک سبوسدار با ماست چکیده و هلو
- ناهار: سالاد کینوآ با میگو و سبزیجات ریشهای
- شام: سوپ جو و قارچ با نان خشک سبوسدار
سخن پایانی
وایکینگها در شرایط سختی زندگی میکردند و همواره در حال جنگ و خونریزی بودند. کشاورزی و پرورش دام در مناطق شمالی محدود بود و به همین دلیل مجبور بودند به سرزمینهای دیگر یورش ببرند. با وجود محدودیتهای غذایی، وایکینگها مردمانی نیرومند و ورزیده بودند و میتوانستند با امکانات کم لشکرهای آهنین و زرهپوش را از بین ببرند.
رژیم غذایی وایکینگها نقش بزرگی در نیروی جسمانی آنها ایفا میکرد و شما با دنبال کردن این رژیم میتوانید بدنی ورزیده برای خودتان بسازید. برای این کار کافی است غذاهایی را بخورید که وایکینگها میخوردند. پس با در نظر داشتن نکاتی که گفتیم به سراغ رژیم وایکینگی بروید و ورزش کافی هم داشته باشید تا به یک وایکینگ تنومند و جنگجو تبدیل شوید.
منابع: SQUATWOLF, Men’s Journal, The House of Wellness, Healthline, Greatist
عالی عالی. واقعا لذت بردم و اشتهام هم تحریک شد.