چطور یک آلبوم تمبر ماندگار و ارزشمند داشته باشیم؟
از زمانی که تمبرها در سال ۱۸۴۰ میلادی (برابر با ۱۲۱۸ شمسی) معرفی شدند، جمع‌آوری تمبر به دلایل بسیاری همواره یکی از محبوب‌ترین سرگرمی‌ها در جهان بوده است. در بیشتر موارد، این یک سرگرمی نسبتا ساده برای افراد نکته‌سنج و تیزبین است. با مجموعهی گسترده‌ای از چاپ‌ها، همیشه تمبرهای خاصی برای انواع سلیقه‌ها وجود دارد. از پرتعداد و ارزان تا کمیاب و گران، این سرگرمی به هر کسی اجازه می‌دهد تا مجموعهی خود را به هر شکلی که می‌خواهد بسازد، و در نهایت چیزی خلق کند که هم از نظر مادی و هم معنوی ارزشمند باشد. اگر علاقه‌مند به تمبر هستید و دوست دارید یک آلبوم تمبر ارزشمند و ماندگار داشته باشید، این مطلب برای شما است.
نام صحیح یک کلکسیونر تمبر دقیقا همین است، یک «کلکسیونر تمبر». وقتی شروع به جست‌و‌جو و جمع‌آوری تمبر می‌کنید، ممکن است به کلمه‌ی عجیبی به عنوان «فیلاتالیست» (philatelists) بر بخورید. فیلاتلی به مطالعه‌ی تمبرها اشاره دارد و البته همیشه شامل جمع‌آوری آن‌ها نمی‌شود. با این حال، غیرمعمول نیست که اصطلاح «فیلاتیست» و «کلکسیونر تمبر» به جای یکدیگر استفاده شوند.
جمع‌آوری تمبر در عصر مدرن، با بیش از ۲۰ میلیون کلکسیونر در سراسر جهان، هنوز هم یکی از محبوب‌ترین سرگرمی‌ها در جهان است. جمع‌آوری تمبر به عنوان یک سرگرمی نیازی به صرف زمان یا هزینه‌ی زیادی ندارد و کلکسیونرهای فوق‌العاده‌ای در سراسر جهان وجود دارند که می‌توانید این کار سرگرم کننده و جذاب را با آن‌ها به اشتراک بگذارید.
جذابیت فوق‌العاده‌ی جمع‌آوری تمبر این است که شما کاملا در زمان، تعداد و نوع تهیه‌ی مجموعهی خود مستقل خواهید بود. اگر درآمد خوبی داشته باشید، مطمئنا می‌توانید سریع‌تر یک مجموعهی تمبر با ارزش و بی‌قیمت تهیه کنید. با این حال، این نه هدف بسیاری از مجموعه‌داران است و نه لزوما راهی برای لذت بردن از این کار. با وجود تنوع بسیار زیاد کلکسیون‌های تمبر در سراسر جهان، مجموعهی تمبر شما می‌تواند هر شکلی باشد که خودتان می‌خواهید!
جمع‌آوری تمبر را از کجا شروع کنیم؟
زیبایی جمع‌آوری تمبر در این است که محدودیتی در زمان و هزینه برای شما ندارد. با این حال، چند نکته وجود دارد که ممکن است بخواهید هنگام شروع تهیه‌ی مجموعهی خود در نظر بگیرید. توجه به چند نکته که در ادامه متذکر می‌شویم شروع این کار را برای شما راحت‌تر می‌کند.
پیدا کردن نوع تمبر مورد علاقه
برای شروع، جدا از اینکه از قبل ممکن است موضوع خاصی را در ذهن داشته باشید، یک راه عالی برای تهیه‌ی یک مجموعه، خرید بسته‌های بزرگ تمبر است. همچنین می‌توانید از طریق دوستان و خانواده در خارج از کشور، یا از نامه‌های قدیمی تمبر جمع‌آوری کنید. اگر خیلی خوش‌شانس باشید و مجموعه‌ای از آلبوم‌های آماده را به ارث برده باشید، می‌توانید از آن به عنوان پایه‌ای برای مجموعه‌های بسیار بزرگتر استفاده کنید.
انتخاب کیفیت تمبر
مجموعهی تمبرهایی که جمع‌آوری می‌کنید ممکن است از نظر شرایط متفاوت باشند. لازم است درصد زیادی از تمبرهای رایج را در مجموعهی خود داشته باشید. در این مرحله، می‌توانید انتخاب کنید که آیا می‌خواهید تمبرهای استفاده شده یا استفاده نشده را جمع‌آوری کنید. البته، می‌توانید هر دو را انتخاب کنید، اما بدانید که ارزش تمبرهای استفاده نشده به طور چشمگیری بیشتر از تمبر استفاده شده است. تمبرها به طور کل به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- تمبرهای استفاده شده
تمبرهایی که برای یک دوره‌ی خاص استفاده پستی، تلگرافی یا مالی داشته‌اند و دیگر چاپ نمی‌شوند. اینها معمولا ارزان‌تر و راحت‌تر پیدا می‌شوند.
- تمبرهای استفاده نشده
تمبرهایی که در پست مورد استفاده قرار نگرفته‌اند و در نتیجه دارای مهر پستی و یا تغییر شکل دیگری نیستند.
- تمبرهای استفاده شده اما سالم
تمبرهایی که علامت پستی کم‌رنگی دارند. مهرهای ابطال سیاه یا پررنگ که طراحی تمبر را محو می‌کنند، اصلا قابل قبول نیستند. برخی از تمبرهای باطل شده، به ویژه انواع اولیه (قبل از سال ۱۹۲۰) از اردوگاه‌های نظامی، ایستگاه‌های راه‌آهن و کشتی‌ها و غیره، اغلب به دلیل کمیاب بودنشان ارزش بالایی دارند، به‌ویژه اگر روی جلد اصلی آن دست نخورده باقی مانده باشد.
نکته‌ی مهم: مراقب باشید که هیچ یک از تمبرهای مجموعهی خود را خیلی عجولانه دور نریزید. می‌توانید بعدها، فقط تمبرهای یک کشور یا گروهی از کشورها را جمع‌آوری کنید که حتی ممکن است برای تشکیل یک مجموعهی تازه به کار رود.
تم مجموعهی تمبر خود را انتخاب کنید
یکی از جذاب‌ترین نکات در مورد تهیه‌ی یک آلبوم تمبر این است که می‌توانید به معنای واقعی کلمه هر موضوعی را برای مجموعه‌های خود انتخاب کنید. می‌توانید تمبرهایی با رنگ خاص، تمبرهایی با طرح پرنده و حیوانات یا حتی تمبرهای مثلثی جمع آوری کنید. بیشتر مجموعه‌های سنتی در یکی از این سه دسته قرار می‌گیرند: تمبرهای پادشاهی، تمبرهایی با طرح پرچم کشورها یا تمبرهای کمیاب و باارزش. با در نظر گرفتن این موضوع، در ادامه به جزئیات بیشتری در مورد برخی از این تم‌ها پرداخته‌ایم:
- تمبرهای نمادین
بعضی از تمبرها راه خود را به آلبوم هر مجموعه‌داری پیدا می‌کنند. بعضی از کلکسیونرها تمبرهایی را نماد سرگرمی در جمع‌آوری تمبر می‌دانند که نشان‌دهنده‌ی لحظات مهم تاریخی یا پیشرفت‌های جدید فناوری باشد.
- تمبر پادشاهی و اشخاص مهم تاریخی
پادشاهان نمادی از تکامل کشورها و ملیت‌ها به شمار می‌روند. جانشینی، کناره‌گیری، جنگ و شکوفایی، همه در تمبرهایی که آن لحظات را رقم زدند، در زمان منجمد شده‌اند. چهره‌ی افراد مهم هم همین ویژگی را دارد و می‌تواند نمادی از یک رویداد مهم تاریخی یا کشف و وقوع یک اتفاق مهم در تاریخ باشد.
- بر اساس کشور
شما می‌توانید از طریق مطالعه‌ی طرح‌ها و تصاویر تمبر یک کشور با نوع حکومت، تاریخ، گیاهان و جانوران خاص آن آشنا شوید. برخی از محبوب‌ترین اقلام عبارتند از تمبرهای کانگورو استرالیا، تمبرهای نهنگ و پنگوئن از جزایر فالکلند و تمبرهای پستچی بیابانی سودان.
شناسایی تمبرها را بیاموزید
تهیه‌ی یک کاتالوگ تمبر ضروری‌ترین قدم برای جمع‌آوری تمبر است. یک کاتالوگ تمبر فهرست کامل و دقیقی از تمام تمبرهای پستی صادر شده توسط هر کشور در جهان از همان روزهای اولیه ارائه می‌دهد. کاتالوگ تاریخ، مشخصات، ویژگی‌های خاص، و به طور کل تمام اطلاعات دقیقی که برای شناخت هر تمبر نیاز داشته باشید در اختیارتان قرار می‌دهد.
کلکسیونرها از کاتالوگ‌ها به عنوان راهنما استفاده می‌کنند تا ارزیابی کنند که آیا مجموعه‌ای از تمبرهای خاصی که قصد تهیه‌ی آلبوم برایشان دارند را می‌توان تکمیل کرد یا خیر. یا اینکه چگونه تمبرها باید در یک آلبوم مرتب شوند. همچنین به مجموعه‌داران کمک می‌کند تا با رنگ‌ها و نام‌ها بیشتر آشنا شوند.
خرید ابزار ضروری برای تهیه یک آلبوم تمبر
به طور کلی، در تهیه‌ی آلبوم تمبر، خود تمبرها نسبت به تجهیزاتی که برای نگهداری و حفظ مجموعه نیاز دارید، گران‌ترند و ارزش مادی بیشتری دارند. چند ابزار اساسی هم برای جمع‌آوری آسان‌تر و کارآمدتر تمبر نیاز داریم که در ادامه نام بردیم:
پنس مخصوص تمبر
یکی از ضروری‌ترین تجهیزات برای جمع‌آوری آلبوم تمبر پنس یا گیره است، که از فلز سبک و آبکاری شده با نوک‌های باریک و مسطح ساخته شده‌اند که امکان برداشتن و مرتب‌سازی سریع و مطمئن تمبرها را فراهم می‌کند. مبتدیان باید مراقب نوک این پنس‌ها باشند تا به تمبرها هنگام برداشتنشان آسیب نزنند.
آلبوم مخصوص تمبر
آلبوم مخصوص تمبر با صفحات و چیدمان خاص برای ذخیره‌ی مجموعهی تمبرها طراحی شده است. آلبوم‌های تمبر صحافی شده‌اند و گاهی اوقات پایه‌هایی در هر صفحه دارند که می‌توانید تمبرها را در آن‌ها قرار دهید (هرگز تمبرهای خود را به صفحات نچسبانید!) و گاهی اوقات در بعضی از آلبوم‌ها این امکان فراهم است که خودتان پایه‌هایی اضافه کنید. به یاد داشته باشید، تمبرهای شما هرگز نباید به طور دائم به صفحات دفترچه یا آلبوم شما چسبانده شوند.
کاتالوگ تمبر
همانطور که قبلا ذکر شد، کاتالوگ تمبر یک قطعه ضروری از مجموعه‌ای از تمبرها برای کلکسیونرهای تمبر در تمام سطوح است. آن‌ها به شما این امکان را می‌دهند که تمبرها را شناسایی کنید و مشخص کنید که برای پیشبرد مجموعه در موضوع مورد نظر خود به کدام تمبر نیاز دارید.
ذره‌بین
با ذره‌بین می‌توانید خطوط یا برش‌های یک پرتره یا صحنه‌ی ثبت را شده ببینید یا کیفیت و ویژگی‌های سایر فرآیندهای چاپ مانند نقاط مدرج فتوگرافی یا پس‌زمینه‌ی لانه زنبوری صاف تمبرهای لیتوگرافی را مطالعه کنید.
نگهداری و مراقبت از مجموعهی تمبر
بعد از جمع‌آوری تمبرها، انتخاب نوع تمبرهای مورد نظر، مطالعه در مورد تم یا موضوع مورد علاقه‌ی خود، شناسایی تمبرها و تهیه‌ی یک کیت ابزار، اکنون زمان حفظ و نگهداری و نمایش کلکسیون تمبر است. نگهداری و حفظ آلبوم تمبر کار سختی نیست، اما با توجه به آسیب‌پذیری تمبرها توجه به چند نکته برای ماندگاری هرچه بیشتر آن‌ها لازم است.
نگهداری در محیطی خشک و دور از دسترس
برای نگهداری از مجموعهی تمبر، مهم است که از کاغذ بدون اسید، در یک فضای خشک و تاریک استفاده کنید. این فضا باید مجموعهی شما را از دسترس اعضای خانواده به خصوص کوچک‌ترها، آسیب UV، کپک، رطوبت هوا و آب محافظت کند. گاوصندوق‌ها، انبارها و کمدهایی با سیلیکاژل حساس به رطوبت که هم قادر به جذب رطوبت داخل آن باشند، انتخاب‌های مناسبی هستند.
اندازه‌ی مناسبی برای آلبوم تمبر انتخاب کنید
بسته به تمبرهایی که تصمیم به جمع‌آوری دارید، آلبوم تمبر با اندازه‌ی مناسب انتخاب کنید. مگر اینکه مجموعهی بزرگی داشته باشید یا بخواهید تمبرهای بیشتری بخرید، منطقی و بهتر این است که با یک آلبوم تمبر با اندازه‌ی متوسط شروع کنید. تنها نگرانی این است که با یک آلبوم بسیار بزرگ، تمبرهای شما تا حد زیادی از هم فاصله پیدا می‌کنند و به مجموعهی شما ظاهری پراکنده می‌دهد.
مجموعهی خود را در آلبوم تمبر قرار دهید
لولاهای صمغ‌دار تمبر را به صفحات آلبوم متصل می‌کنند. فقط توجه داشته باشید که یک چهارم لولا را به سمت بیرون تا کنید و قسمت تا شده‌ی باریک را با نوک انگشت کوچک خود به آرامی مرطوب کنید. این قسمت را به پشت تمبر در بالا، درست زیر سوراخ ها وصل کنید و سپس قسمت پایینی را مرطوب کنید و تمبر را در محل مناسب خود قرار دهید و فشار دهید.
شاید تهیه‌ی یک آلبوم تمبر به نظر کار خسته‌کننده‌ای برسد، اما کافی است نگاهی نزدیک‌تر و موشکافانه‌تر به آن‌ها داشته باشید تا متوجه جذابیت و شگفتی بی‌حد دنیای‌شان شوید. تهیه‌ی یک آلبوم تمبر یکی از جذاب‌ترین سرگرمی‌های دنیا است و احتیاج به تخصص خاصی ندارد و تنها کافی است از خلاقیت و سلیقه‌ی خود برای داشتن یک آلبوم کم‌نظیر استفاده کنید.
منبع: stanley gibbons
