آموزش قدم به قدم اسمبل کردن کیس کامپیوتر
در حال حاضر کیس‌های آماده برای خرید در سطح بازار وجود دارد که می‌توانید خیلی راحت و بدون دردسر، یک گزینه‌ی ایده‌آل را برای کارهای خود انتخاب کنید. با این حال هیچ چیز جذاب‌تر از اسمبل کامپیوتر یا بستن سیستم با دستان خود نیست. با این‌که اسمبل کامپیوتر اصلا و ابدا کار دشواری نیست، شاید شما به دلیل بی‌تجربگی دقیقا اطلاع ندارید که چطور باید یک سیستم کامپیوتر را به اصطلاح بست. در این مطلب، قدم به قدم به شما آموزش می‌دهیم که چطور می‌توانید این کار، یعنی اسمبل کردن سیستم کامپیوتر را انجام دهید.
پیش از شروع، ذکر این نکته الزامی و البته بدیهی است که شما باید قطعات گفته شده را جداگانه خریده و سپس اسمبل کنید؛ یعنی قطعات را به درستی کنار هم نصب کنید. معمولا هر فردی بسته به شرایط و انتظاراتی که از سیستم خود دارد، قطعات متنوعی را خریداری و اسمبل می‌کند. در این مطلب ضمن معرفی کامل قطعات، درباره‌ی ملحقات اضافی مثل نورپردازی RGB و سیستم خنک‌کننده‌ی مایع بسیار پیشرفته‌ی سیستم کامپیوتر هم صحبت می‌شود.
پردازنده یا CPU
اولین قدم برای اسمبل کامپیوتر نصب پردازنده است. چه از شرکت اینتل CPU مورد نظرتان را خریداری کرده باشید و چه از شرکت AMD، اولین قدم برای قرار دادن این قطعه روی مادربورد، آزادسازی اهرم کشش این قطعه است تا شما بتوانید این قطعه را در سوکت CPU قرار دهید. تفاوت مهم بین فرایند نصب قطعه‌ی اینتل و AMD در این است که در قطعات اینتل، پین‌ها روی سوکت قرار داشته اما پین‌ها در کیس‌های AMD روی پردازنده قرار دارند.
بخش پیکان/مثلثی روی بالای پردازنده نیاز است با روی سوکت یا کاور سوکت تراز شود. به هیچ وجه تلاش نکنید تا پردازنده را با پیکان در جهت اشتباه نصب کنید؛ چراکه در این وضعیت احتمال آسیب به چیپست، مادربورد یا هر دو وجود دارد. به محض این‌که پردازنده و سوکت به صورت مطلوب قرار گرفته‌اند، شما می‌توانید چیپ را در محل جا بیندازید و قطعه‌ی مورد نظر سر جای خود قرار می‌گیرد. اگر جا اندازی پردازنده به درستی انجام نشد، مجدد این پروسه را انجام دهید. حواستان باشد که نباید با زور پردازنده را در سوکت قرار دهید؛ چراکه این فرایند اصلا و ابدا با زور نباید انجام شود. به محض این‌که پردازنده به درستی در جای خود قرار گرفت، اهرم کشش را درست همانند عکس بالا فشار دهید. این فشار همچنین شامل حال بخش فلزی که پردازنده را در خود نگه داشته هم می‌شود.
این دستورالعمل برای قطعات AMD (سوکت AM4) و اینتل (سوکت ۱۷۰۰ LGA) کاملا کاربردی است. سایر پلتفرم ها مثل کور ایکس (۲۰۶۶ LGA) و پردازنده‌ی Threadripper (sTRX4) شرکت AMD فرایند نصب پردازنده‌ی به نسبت پیچیده‌تر و متفاوت‌تری را دارند. برای مثال چیپ‌های اینتل دو اهرم داشته و قطعه‌ی Threadripper نیازمند پیچ‌گوشتی Torx و یک براکت پلاستیکی است. به دلیل ریزه کاری‌های نصب پردازنده های Threadripper و قیمت بسیار بالایی که مادربوردهای TRX40 دارند، توصیه نمی‌کنیم که این پردازنده را به عنوان اولین اسمبل کردن سیستم کامپیوتر به تنهایی انجام دهید.
پس از نصب سیستم خنک‌کننده، اتصال‌دهنده‌ی فن را در بخش سَری خود، روی مادربورد متصل کنید. این بخش سری معمولا نزدیک به سوکت CPU و دارای برچسبی تحت عنوان CPU_FAN است.
- چگونه برای مادربرد کامپیوتر خود پردازنده (CPU) جدید انتخاب کنیم؟
- آموزش و راهنمای نصب خنک‌کننده و فن در کیس کامپیوتر
سیستم خنک‌کننده (کولر)
یکی از مهم‌ترین اجزا در اسمبل کامپیوتر، سیستم تهویه و خنک‌کننده است. بسیاری از پردازنده‌ها در بسته‌بندی خود یک سیستم کولر هم دارند. اگر شما اورکلاک سنگینی انجام نمی‌دهید، این نوع کولرها برای شما به اندازه‌ی کافی مناسب هستند. با این حال، بیشتر افراد دلشان می‌خواهد کولرهای قدرتمندتری را که در بازار موجود است روی سیستم خود نصب کنند.
اگر شما تصمیم گرفته‌اید تا از یک کولر استوک استفاده کنید، خمیر حرارتی را به احتمال بسیار زیاد خودِ شرکت روی قطعه قرار داده است. اگر از کولرهای افترمارکت قرار است استفاده کنید، باید خمیر حرارتی را به طور کلی خودتان آماده کنید. با این حال نیاز به دردسر خاصی نیست؛ چراکه شما خمیر حرارتی را تنها به اندازه‌ی یک نخود نیاز دارید تا روی مرکز CPU قرار دهید. پس از این کار، خمیر را روی سطح به خوبی پخش کنید.
این دستورالعمل برای اورکلاک‌کننده‌ها و افراد کارکشته بسیار ساده بوده اما برای افرادی که صرفا از سیستم خود کار چندان شاق و سختی نمی‌خواهند، استفاده از خمیر حرارتی در حد و اندازه‌ی بسیار کم کفایت می‌کند. فقط باید حواستان جمع باشد که خمیر را در مقدار زیاد را روی CPU نریزید که از طرفین روی سوکت و اطراف مادربورد بریزد.
کولرهای استوک برای پردازنده‌های اینتل از پین‌هایی استفاده می‌کنند که از سوراخ‌های داخل مادربورد عبور می‌کند. ما توصیه می‌کنیم گوشه‌های مخالف را به سمت داخل فشار داده تا خمیر حرارتی به شکلی یکنواخت پخش شده و از وارد کردن فشار نامساعد به یک طرف CPU جلوگیری شود. کولرهای استوک AMD بازوهای آهنی دارد که درون بریدگی‌ها روی یک براکت پلاستیکی در هر طرف سوکت قرار می‌گیرند. کولرهای افترمارکت به روش‌های متنوعی نصب می‌شوند؛ بنابراین حتما دستور العمل نصب را با دقت مطالعه کنید. نصب این نوع کولرها به طرز شگفت‌انگیزی می‌تواند پیچیده باشد و اغلب یک صفحه‌ی پشتی بزرگ دارند که باید پشت مادربورد نصب شود.
حافظه رم
نصب قطعه‌ی بسیار ساده است. در ابتدا حتما مطمئن شوید که چفت‌ها برای هر جایگاه حافظه باز است. بعضی از مادربوردها روی هر دو طرف جایگاه رم چفت دارند، در حالی‌که در بعضی دیگر از مادربوردها تنها در یک طرف یک چفت متحرک برای رم وجود دارد و در سمتی دیگر یک چفت ثابت دیده می‌شود. بعد از باز کردن چفت‌های جایگاه رم، با دقت بخش پایینی رم را مشاهده و پستی و بلندهای قطعه را رصد کنید. پس از مطمئن شدن از بابت جایگیری صحیح رم، با احتیاط رم را در جایگاهش قرار دهید. اگر به درستی رم را در جایگاهش قرار دهید، یک صدای تقِ خاصی به گوشتان می‌خورد و بلافاصله چفت‌ها بسته می‌شوند. برای قرار دادن رم نیاز است تا کمی نیرو به دستان خود وارد کنید اما اگر در حد چند ثانیه زور زدن برای قرار دادن رم فایده‌ای به دنبال نداشت، تلاش نکنید با زور زدن بیشتر به اجبار رم را در جایگاه قرار دهید. شاید جهت قرار دادن رم اشتباه باشد.
اگر شما دو رم را قرار است روی مادربورد سوار کنید، حواستان به دستورالعمل مادربورد باشد؛ چراکه برخی از رم‌ها باید تنها در یک جایگاه خاص قرار گیرند تا بهترین عملکرد را از خود نشان دهند. شاید هم پس از نصب رم، سیستم عامل کامپیوترتان تنها چند رم محدود را شناسایی کرده و برخی از رم‌ها که در جایگاه‌های اشتباه قرار گرفته‌اند را شناسایی نکند.
M.2 SSD
اگر شما از یک SSD مدل M.2 استفاده می‌کنید، حالا وقتش رسیده تا آن را نصب کنید.
اگر این قطعه از قبل نصب شده، پیچی را که در مقابل شکاف M.2 قرار دارد را برداشته و SSD را با یک زاویه به سمت داخل بلغزانید. مطمئن شوید که خطوط بریدگی با جایگاه مطابقت دارد؛ دقیقا همان روندی که برای نصب رم در پیش گرفته بودید.
اگر بریدگی به درستی سر جای خود قرار نگیرد، درایو شما ممکن است با جایگاه سازگار نباشد. به آرامی SSD را صاف قرار داده و پیچ نصب را محکم کنید. این پیچ کوچک به آسانی قابل انداختن و گم شدن است؛ به همین دلیل بهتر است تا درایوهای M.2 را قبل از قرار دادن سایر اجزای مادربورد درون کیس نصب کنید تا اگر پیچ در داخل کیس از دستتان رها شد بتوان پیچ را به راحتی پیدا کرد.
تکیه‌گاه‌ها
ابتدا پیچ‌های محکم‌کننده‌ای که درون کیس قرار داشته را یافته و در موقعیت‌های مناسب نصب کنید. به احتمال زیاد روی کیس جایگاهشان مشخص شده و بر اساس اندازه‌ی پیچ‌ها می‌توانید حدس بزنید که چه چیز را در کجا باید نصب کنید. البته بیشتر کیس‌ها این پیچ‌ها به طور کارخانه‌ای در محل نصب شده و به همین دلیل، اگر چنین کیسی را خریداری کرده‌اید، از این بخش عبور کنید. اگر هم در نصب پیچ‌ها دچار اشکال شده‌اید جای نگرانی نیست. می‌توانید با استفاده از ابزار مختلف مثل دم باریک مجدد شانستان را امتحان کنید.
محافظ ورودی/خروجی (I/O Shield)
همان‌طور که از اسم این قطعه بر می‌آید، این جزء از سیستم باید پورت‌های اجزای دستگاهتان را پوشش دهد که روی مادربورد قرار گرفته است. شما قبل از قرار دادن محافظ درون مادربورد، باید محافظ را درون شاسی‌اش قرار دهید. البته پس از نصب، پشت کیس را با دقت رصد کنید تا پورت‌های مادربورد همگی به درستی سر جای خود قرار گرفته شده باشند. برای قرار دادن محافظ نیاز است تا کمی از زور خود استفاده کنید تا هر چهار گوشه‌ی قطعه در جای درست خود اتصال یابد. حواستان به لبه‌های تیز محافظ باشد؛ چراکه در بدترین حالت ممکن می‌توانید به خودتان صدمه بزنید. با این حال، جالب است بدانید کیس‌های پیشرفته و مدرنِ امروزی، محافظ‌های ورودی/خروجی‌شان به صورت پیش‌فرض و کارخانه‌ای روی بدنه‌ی کیس نصب شده است. به همین دلیل اگر چنین کیسی را خریداری کرده‌اید، از این مرحله هم می‌توانید به راحتی عبور کنید.
مادربورد
حالا وقتش رسیده تا مادربورد را درون کیس قرار دهید. مطمئن شوید که سوراخ‌های روی مادربورد با پیچ‌های اتصال و تکیه‌گاهی که قبلا نصب کرده‌اید مطابقت دارد. همچنین حواستان به محافظ ورودی/خروجی باشد که باید پورت‌ها را پوشش دهد. پس از جایگیری صحیح مادربورد درون کیس، با یک پیچ‌گوشتی باید پیچ‌های مادربورد را در محل درست خود ببندید تا از تکان خوردن مادربورد جلوگیری کنید.
حالا زمان آن رسیده تا چند قطعه را که به طور مستقیم به مادربورد وصل نمی‌شوند را در محل درست خود نصب کنید.
منبع تغذیه
منبع تغذیه‌ی سیستم معمولا در پشت کیس قرار داده می‌شود. البته گاهی اوقات هم امکان دارد که جایگاه صحیح منبع تغذیه در بالای کیس باشد ولی به طور معمول در پایین نصب می‌شود؛ دقیقا محلی که می‌تواند هوای خنک را از زیر شانسی به سمت داخل بکشد. برای نصب منبع تغذیه تنها کافی است تا شما قطعه را در جای درست قرار داده و سپس با استفاده از پیچ‌گوشتی چهار پیچ را در چهار گوشه‌ی کیس ببندید تا منبع تغذیه در جای خود ثابت باقی بماند. سپس، اتصال‌دهنده‌ی نیروی ۲۴ پین و اتصال‌دهنده‌ی قدرت CPU را به مادربورد متصل کنید.
ذخیره‌سازی SATA
کمی قبل‌تر هارد M.2 را روی سیستم نصب کرده بودیم، حالا نوبت به نصب درایوهای SATA رسیده است. این نوع درایوها می‌توانند SSD به اندازه‌ی ۲.۵ اینچی باشند یا هارد درایوهای ۳.۵ اینچی مرسومی که در بازار وجود دارد. کابل دیتای SATA را به مادربورد و درایو SATA وصل کرده و سپس ارتباط‌دهنده‌ی منبع تغذیه‌ی SATA را از منبع تغذیه به درایوتان متصل کنید. هارد درایو یا SSD را در براکت مناسب قرار داده و با پیچ‌گوشتی یا فشار دادن تلاش کنید در محل قرار گیرد. ذکر این نکته الزامی است که روش‌های نصب براکت/درایو و قرار دادن‌شان با مدل‌های شاسی متفاوت است.
نصب کارت گرافیک
برای برخی از سیستم‌ها نصب کارت گرافیک یک گزینه‌ی انتخابی است. اگر شما از پردازنده‌های خاصی از شرکت اینتل و AMD استفاده می‌کنید که با کارت گرافیک‌هایی ادغام شده‌اند، می‌توانید کارت گرافیک مجزا نصب نکنید. البته به این شرط که اهل بازی‌های ویدیویی روز دنیا نیستید و علاقه‌ای هم به انجام کارهای گرافیکی مثل ویرایش تصاویر و ویدیو کلیپ ندارید. با این حال بسیاری از پردازنده‌های شرکت اینتل و AMD گرافیک به اصطلاح آن بورد (On-board) ندارند و به همین دلیل، شما باید حتما کارت گرافیک برای دستگاه خود خریداری کنید تا بتوانید تصویر را روی مانیتورتان داشته باشید.
برای نصب کارت گرافیک، شما به احتمال زیاد مجبور هستید برخی از کاورهای جایگاه پشت کیس را بردارید تا جایگاه‌های کارت گرافیک نظیر HDMI و DVI در پشت کیس مشخص شود تا شما بتوانید به راحتی کابل‌های مانیتور را به پشت کیس وصل کنید.
کارت گرافیک‌تان را در جایگاه PCIe X16 روی مادربورد قرار دهید. جایگاه مربوط به کارت گرافیک به دلیل بزرگ بودن کاملا روی مادربورد مشخص است. اگر نیاز است، ارتباط‌دهنده‌ی منبع PCIe را از منبع تغذیه به کارت گرافیک مورد نظرتان متصل کنید. اگر کارت گرافیکی‌تان یک مدل قدیمی است، این کار نیاز نیست.
کارت وای-فای را نصب کنید (اگر ضرورت دارد)
اکثر مادربوردها، حداقل یک جایگاه اترنت دارند و برخی دیگر از مادربوردها به صورت کارخانه‌ای روی‌شان وای-فای نصب است. البته، اگر شما نیاز به اینترنت وای فای دارید و کامپیوترتان کارت وای-فای ندارد، شما می‌توانید قبل از اسمبل کامپیوتر یک کارت وای فای را خریداری کرده و در یکی از جایگاه‌های PCIe یا جایگاه M.2 آن را متصل کنید. البته برخی از قطعات وای-فای هم وجود دارد که به صورت دانگل طراحی شده که به راحتی به درگاه USB متصل می‌شود. با تمامی این تفاسیر، اگر شما اهل بازی‌های ویدیویی هستید، قطعا نقطه اتصال اترنت بهترین و قابل اطمینان‌ترین نوع اتصال برای شما خواهد بود.
آخرین کابل‌های اتصال‌دهنده
تنها چند کابل دیگر باقی مانده تا شما بالاخره بتوانید کامپیوترتان را روشن کنید. مطمئن شوید که ارتباط‌دهنده‌های هر فن به هدر فن‌های مادربورد متصل شده‌اند. سپس، کابل صوتی پنل جلویی و همچنین ارتباط‌دهنده‌های کیس USB 2.0 و USB 3.0 را به این هدرها وصل کنید. برای این کار بهتر است دستورالعمل‌های مادربورد را مطالعه کنید؛ چراکه موقعیت موارد مذکور در هر مدل مادربورد متفاوت است.
در نهایت، ارتباط‌دهنده‌ی پنل جلویی کوچکی مثل برق، ریست، فعالیت نوری (RGB) و … وجود دارد. این ارتباط‌دهنده‌ها باید در پین‌های درست خود روی مادربورد قرار گیرند که معمولا در گوشه‌ی پایین سمت راست مادربورد می‌توان به دنبالشان گشت. البته این آدرس زمانی درست است که قطعات مادربوردتان به سبک قدیم چیده شده باشد. برای اتصال این ارتباط‌دهنده‌ها هم بهتر است دستور العمل مادربورد را با دقت مطالعه کنید؛ چراکه همانند ارتباط‌دهنده‌های درگاه‌های USB، این ارتباط‌دهنده‌های مذکور هم جایگاه‌های متفاوتی روی هر مدل مادربورد دارند.
حتما چند مرتبه بررسی کنید که از هدرهای درست استفاده کرده باشید. این اجزا از سیستم کوچک هستند و برچسب‌هایشان هم به همین دلیل ریز نوشته شده است. به همین خاطر اگر حواستان را جمع نکنید امکان دارد در این بخش به راحتی اشتباه کنید.
کامپیوتر را روشن کنید
پس از این‌که همه قطعات را وصل کرده‌اید، مجدد بهتر است کابل‌های برق و هدرهای فن اضافی را چک کنید. بعد از اطمینان حاصل شدن از نصب صحیح تمامی قطعات، دو شاخه‌ی برق کیس را در پریز قرار دهید. کابل‌های مانیتور را هم به پورت‌های کارت گرافیک در پشت کیس متصل کنید. از اتصال سیم‌های کیبورد و ماوس هم به مادربورد مطمئن شوید. در نهایت، دکمه‌ی پاور مانیتور و کیس را بزنید تا سیستم کامپیوتر روشن شود. اگر همه چیز به درستی متصل شده باشد، کامپیوتر روشن شده و تست‌های اولیه‌ی سیستم به صورت خودکار اجرا می‌شود. به خاطر نصب نبودن هیچ نوع سیستم عاملی روی کامپیوتر، شما با پیام‌هایی مبنی بر نبودن بوت درایو (missing boot drive) روبه‌رو می‌شوید یا به صورت مستقیم به صفحه‌ی UEFI/BIOS هدایت می‌شوید.
مدیریت کابل‌ها
پس از مطمئن شدن درباره‌ی بالا آمدن کامپیوتر از لحاظ نرم‌افزاری، حالا نوبت به مدیریت کردن کابل‌های درون کیس است. این کار را بهتر است حتما انجام دهید؛ چراکه منظم کردن کابل‌ها می‌تواند جریان هوای رفت و برگشتی به کیس را بهتر کند. حواستان باشد که پیش از منظم کردن کابل‌های داخل کیس، ابتدا سیستم را خاموش کرده و سپس کابل‌های برق را از کیس جدا کنید تا با آسایش و با امنیت کامل کارتان را انجام دهید.
مسیریابی بعضی از کابل‌ها از طریق پشت کیس در حین فرایند اسمبل کامپیوتر، اولین قدم بسیار خوب برای اسمبل کردن تر و تمیز به حساب می‌آید اما در پایان کار اسمبل کامپیوتر بهتر است با زیپ بندهای مختلف کابل‌ها را جمع کرده و بخش اضافی کابل‌ها را به درون کیس منتقل کرد. اگر حوصله به خرج دهید، کلِ پروسه‌ی مدیریت و منظم کردن کابل‌های درون کیس نهایت ۱۵ دقیقه به طول می‌انجامد.
نصب سیستم عامل، درایورها و به‌روز رسانی‌ها
برای راحتی کار بهتر است قبل از شروع به اسمبل کامپیوتر، ویندوز مورد نظرتان را (ویندوز ۱۰، ویندوز ۱۱ یا لینوکس) روی یک فلش درایو قرار دهید. شما می‌توانید با دانلود نسخه‌های مختلف ویندوز و استفاده از نرم‌افزارهای جانبی مثل Rufus، ویندوز را روی فلش به صورت نصبی قرار دهید. پروسه‌ی دانلود می‌تواند به دو طریق باشد؛ یا از طریق سایت‌های داخلی سیستم عامل مورد نظرتان را دانلود کنید یا از طریق صفحه‌ی رسمی شرکت مایکروسافت.
برای تهیه‌ی ویندوز ۱۰ یا ۱۱، به صفحه‌ی دانلود سیستم عامل در مایکروسافت رفته و روی گزینه‌ی “Download Tool Now” کلیک کنید. شما فایلی به اسم Media Creation Tool را دانلود می‌کنید که پس از دانلود و نصب روی فلش درایو حجمی تقریبا ۴ گیگابایتی پیدا می‌کند. بنابراین بهتر است برای نصب ویندوز از فلش درایوهایی با ظرفیت حداقل ۸ گیگابایت استفاده کنید. در نهایت پس از روشن کردن کامپیوتر و اتصال فلش درایو به درگاه USB فایل نصب به صورت اتومات اجرا خواهد شد. اگر این اتفاق به صورت خودکار رخ نداد، باید به صفحه‌ی BIOS رفته و در منوی تنظیمات به دنبال این گزینه باشید تا سیستم در ابتدا تلاش کند تا فلش درایو را به جای هارد داخلی بالا بیاورد.
پس از نصب سیستم عامل، به محض اتصال به اینترنت بهتر است آپدیت‌های لازم را برای سیستم عامل‌تان دانلود و نصب کنید. شما با موفقیت اسمبل کامپیوتر خود را انجام داده‌اید. سیستم کامپیوتر شما آماده به کار است و شما می‌توانید به راحتی هر کاری که دلتان می‌خواهد را با کامپیوتر انجام دهید. لازم به ذکر است که شما هر زمان که دلتان بخواهد می‌توانید اجزای مختلف کامپیوترتان را ارتقا دهید. با این حال بهتر است پیش از خرید قطعه‌ی جدید، حتما درباره‌ی ویژگی‌های قطعه و مادربوردتان با دقت مطالعه کنید؛ چراکه قطعات جدید باید با سیستم شما سازگار باشند تا بهترین کیفیت و راندمان را بتوان از سیستم انتظار داشت.
منبع: tomshardware
