فیلم «آخرین سفر دمتر» چگونه از رمان ترسناک «دراکولا» اقتباس کرد؟
توجه: در این مطلب خطر لو رفتن فیلم «آخرین سفر دمتر» وجود دارد
فصل هفتم رمان «دراکولا» نوشته برام استوکر در سال ۱۸۹۷، با عنوان «گزارش سفرنامه کاپیتان»، سرنوشت یک کشتی تجاری محکوم به فنا به نام دِمِتِر را از طریق مجموعه‌ای از دست‌نوشته‌های دفتر ثبت کشتی شرح می‌دهد که از بندر دریای سیاه وارنا به ویتبی در انگلستان می‌رود.
کاپیتان این کشتی نفرین‌شده غافل از اینکه دراکولا یکی از محموله‌هایی است که باید با خود به انگلستان برساند، می‌نویسد که چگونه در طول سفر، اعضای خدمه ناپدید می‌شوند و فقط او و ناخدایارش در دمتر باقی می‌مانند. بعد از اینکه ناخدایار «مردی قد بلند و لاغر و رنگ پریده و وحشتناک» را می‌بیند، برای فرار از چنگال خون‌آشام خودش را به دریا پرت می‌کند. سرانجام کاپیتان خودش را به همراه یک صلیب به سکان کشتی می‌بندد و تمام تلاشش را می‌کند تا کشتی را به بندر برساند.
کاپیتان در آخرین گزارش سفرنامه می‌گوید: «وقتی قدرتم رو به زوال بگذارد، دست‌هایم را به سکان می‌بندم تا او، آن یا هر چه که هست، جرات دست زدن به آن را نداشته باشد. باد موافق بوزد یا مخالف، من روح و غرور خود را به عنوان یک کاپیتان نجات خواهم داد. من ضعیف‌تر می‌شوم و شب در راه است. اگر او بتواند دوباره به صورت من نگاه کند، ممکن است فرصتی نداشته باشم تا از خودم دفاع کنم.» این دست‌نوشته بعد از اینکه دمتر بدون هیچ خدمه و مسافر زنده‌ای وارد ویتبی شد، درون یک بطری با در چوب‌پنبه‌ای در جیب کاپیتان پیدا شد.
فیلم «آخرین سفر دمتر» (The Last Voyage of the Demeter) که در ۱۱ اوت در سینماها عرضه شد، از یک داستان کوتاه دلهره‌آور در رمان اصلی «دراکولا» نوشته‌ی برام استوکر الهام می‌گیرد و آن را به یک فیلم از ابتدا تا انتها ترسناک تبدیل می‌کند. کارگردان آندره اوردال می‌گوید: «می‌خواستم یک فیلم واقعا ترسناک با الهام از این بخش کوچک از رمان بسازم. متوجه شدم که این یک چالش بزرگ و راهی عالی برای انجام کاری است که می‌تواند بخشی از میراث عظیم و شگفت‌انگیز [دراکولا] باشد، و خطر ایستادن در کنار فیلم‌های عظیم دیگر [که قبلا ساخته شدند] را ندارد. این فیلم کاملا مستقل از دیگران است.»
سفر طولانی فیلم «آخرین سفر دمتر»
نزدیک به دو دهه پس از اینکه فینیکس پیکچرز فیلمنامه اصلی براگی شوت جونیور را در سال ۲۰۰۳ به دست آورد، اوردال با فیلمنامه‌ی او و زک اولکویچ کارگردانی «دمتر» را برعهده گرفت. قبل از مشارکت اوردال، کارگردانان مختلفی مثل رابرت شونتکه، نیل مارشال و دیوید اسلید، در مقاطع مختلف زمانی برای پیش بردن پروژه انتخاب شده بودند. این تک فصل آنقدر جذاب است که مایک مدوی و بردلی جی فیشر تهیه‌کنندگان «دمتر» می‌گویند که مصمم بودند یک فیلم اقتباسی را بدون توجه به اینکه چقدر طول بکشد بسازند.
فیشر با ارجاع به صحنه‌هایی در فیلم «نوسفراتو» (Nosferatu) در سال ۱۹۲۲ و فیلم «دراکولای برام استوکر» (Bram Stoker’s Dracula) در سال ۱۹۹۲ می‌گوید: «بدیهی است که «دراکولا» یک رمان بسیار معروف و پرطرفدار است که همیشه در دسترس عموم بوده است. اما این فصل خاص داستانی دارد که به جز چند اشاره کوتاه واقعا تا کنون دراماتیزه نشده است. اما هیچ‌کس داستان اتفاقی که در این کشتی می‌افتد را در یک فیلم مستقل روایت نکرده است.»
فیلم «آخرین سفر دمتر» شخصیت‌هایش را در محیطی محدود و منزوی در سایه‌ی یک هیولای خون‌خوار به دام می‌اندازد، قوس روایی که مدوی می‌گوید به‌ویژه یک فیلم ترسناک معروف دیگر را به ذهن او متبادر کرده است. او می‌گوید: «این من را به یاد فیلم «بیگانه» (Alien) انداخت و تنها تفاوتش با «دمتر» در این است که به جای موجود فضایی دراکولا را می‌بینیم. دراکولا همان بیگانه اما در یک کشتی است. این چیزی بود که توجه مرا به داستان جلب کرد.»
دراکولا در دریا
در فیلم «دمتر» لیام کانینگهام در نقش کاپیتان الیوت، دیوید دستمالچیان در نقش ناخدایار وویچک و جان بریونز، مارتین فورولوند، استفان کاپیچیچ، نیکولای نیکولایف و کریس والی به عنوان خدمه کشتی بازی می‌کنند. همچنین تعدادی شخصیت و بازیگران دیگر را معرفی می‌کند که در کتاب حضور ندارند؛ نوه کاپیتان الیوت، توبی (با بازی وودی نورمن)، دکتر کلمنز (با بازی کوری هاوکینز)، و یک مسافر قاچاق به نام آنا (با بازی اشلینگ فرنچوسی) که به عنوان منبع غذایی برای دراکولا به کشتی وارد می‌شود.
نقش دراکولا (یا نوسفراتو) متعلق به خاویر بوتت، هنرپیشه کهنه‌کار نقش‌های هیولایی سینما است، که سال‌ها با بازی در نقش هیولاها در فیلم‌هایی مثل «ماما» (Mama) در سال ۲۰۱۳، «احضار ۲» (The Conjuring 2) در سال ۲۰۱۶، «آن» (IT) در سال ۲۰۱۷ و «مرد لاغر» (Slender Man) در سال ۲۰۱۸، تماشاگران را به وحشت انداخته است. اوردال می‌گوید: «بوتت مرز بین شخصیت انسان و هیولا را از بین می‌برد. او می‌تواند فقط از طریق زبان بدن در نحوه به تصویر کشیدن یک موجود نقش را پیش ببرد.»
این کیفیتی است که اوردال در دراکولای خود به آن نیاز داشت، چون «دمتر» خون‌آشام را به‌عنوان یک جانور شرور و تشنه به خون ترسیم می‌کند نه شخصیتی پیچیده و فریبنده‌ای که اغلب از این شخصیت می‌شناسیم.
اوردال می‌گوید: «تصویر دراکولا به‌عنوان یک شخصیت هیولایی، بسیار جذاب بود. من می‌خواستم به این واقعیت متمایل شوم که او ۴۰۰ سال زندگی کرده است. نمی‌خواستم یک بازیگر زیبای هالیوودی جذاب و خوش‌چهره ببینم. ما همچنین جنسیت را که دراکولا اغلب با آن به تصویر کشیده می‌شد در او حذف کردیم، چون اساسا این فیلم فقط یک داستان بقا برای همه از جمله خود او است. می‌خواستم ببینم که او زنده می‌ماند و از این سفر جان سالم به در می‌برد چون همانطور که همه می‌دانیم داستان دراکولا ادامه دارد.»
فیلم «آخرین سفر دمتر» چگونه به پایان می‌رسد
در رمان «دراکولا» نوشته استوکر، کشتی دمتر در میان طوفانی بزرگ به انگلستان می‌رسد. شاهدان سگ بزرگی را می‌بینند که از کشتی پیاده می‌شود و فقط جسد ناخدا را می‌بینند که هنوز در کشتی است. «آخرین سفر دمتر» نگاهی درونی به تمام وحشت‌هایی است که در کشتی و در طول آخرین سفر آن رخ می‌دهد.
فیشر می‌گوید: «یکی از عناصر مضمونی بزرگ داستان که عمیقا وحشت را به مخاطب منتقل می‌کند، این است که دراکولا از هر شخصیت چیزی را می‌گیرد که بیش از همه دوست دارد، از جمله تبدیل کشتی به یک کابوس زنده در دریا. این کافی نیست که خود را از خون این مردم تغذیه می‌کند، بلکه می‌خواهد آن‌ها به نوعی عذاب بکشند و دراکولا از آن لذت می‌برد.»
با این حال، برخلاف کتاب، فیلم با یک نفر یعنی کلمنز به پایان می‌رسد که روی دمتر، از گذرگاه جان سالم به در می‌برد و به قصد شکار دراکولا راهی لندن می‌شود. وقتی از اوردال پرسیده شد که آیا این تغییر داستان در را برای ساخته شدن یک دنباله باز می‌کند یا نه، می‌گوید که این «یک برداشت کاملا بازنگرانه است درباره آنچه از آن نقطه به بعد در کتاب اتفاق می‌افتد. ما در این فیلم سعی می‌کنیم تا حد معقولی به رمان وفادار بمانیم. این فیلم به معنای واقعی درباره بزرگداشت رمان است. اما اگر با شخصیت کلمنز همراه شوید مشخص می‌شود که او در کتاب وجود ندارد.»
منبع: time
