تراشه‌های آیپد چه نقشی در ساخت چیپست M1 ایفا کرده‌اند؟
اپل در سال ۲۰۱۰ از اولین تراشه‌ی اختصاصی خود تحت عنوان A4 رونمایی کرد که در نسل اول آیپد به کار گرفته شد. چند ماه بعد آیفون ۴ با همین تراشه به دست کاربران رسید. گفتنی است این تراشه توسط سامسونگ تولید شد. سامسونگ و شرکت Intrinsity نقش مهمی در طراحی مدل بهبود یافته‌ی هسته‌ی cortex-A8 ایفا کرده بودند که از این هسته به عنوان Hummingbird یاد می‌شد. چند ماه بعد اپل شرکت Intrinsity را تصاحب کرد که گام مهمی در تلاش این شرکت به سمت طراحی تراشه‌ها بود.
چند سال بعد نوبت به تصاحب شرکت مهم PA Semi رسید. به لطف همین اقدامات، اپل متخصصان کافی برای طراحی تراشه‌های قدرتمند را در اختیار داشت. در سال ۲۰۱۱ نسل دوم آیپد با چیپست A5 معرفی شد. این چیپست هم از هسته‌های اختصاصی استفاده نمی‌کرد. نسل سوم با مدل بهبود یافته‌ی این تراشه به نام A5X از راه رسید. در سال‌های بعدی روند استفاده از پسوند X برای تراشه‌های آیپد ادامه پیدا کرد.
این تراشه‌ها عمدتا مشابه تراشه‌های استفاده در آیفون‌ها بودند اما نسبت به مدل‌های موردنظر توان بیشتری ارائه می‌کرد. تبلت‌ها بزرگ‌تر از گوشی‌ها هستند و در نتیجه از باتری بزرگ‌تر بهره می‌برند و در زمینه‌ی دفع گرما هم توان بیشتری دارند؛ بنابراین تبلت‌ها از پس مدیریت چیپست‌های قدرتمندتر برمی‌آیند.
چیپست A6 برای اولین بار همراه با هسته‌های طراحی شده توسط اپل عرضه شد. تراشه‌ی A6X هم برای آیپد مورد استفاده قرار گرفت که نسبت به مدل اصلی فقط دارای یک هسته‌ی بیشتر برای پردازنده‌ی گرافیکی بود. دو سال بعد نوبت به A8X رسید که هم از نظر پردازنده و هم از نظر پردازنده‌ی گرافیکی نسبت به مدل اصلی حرف بیشتری برای گفتن داشت. اپل برای A9X بار دیگر از پردازنده‌ی مشابه با مدل معمولی استفاده کرد اما بعد از آن‌ها تمام تراشه‌های AX با پردازنده‌های قدرتمندتر نسبت به مدل معمولی راهی بازار شدند.
در سال ۲۰۱۶ تراشه‌ی A10 برای اولین بار از معماری big.LITTLE بهره‌مند شد. این تراشه از دو هسته‌ی قدرتمند Hurricane و دو هسته‌ی کم‌مصرف Zephyr استفاده می‌کرد. یک سال بعد A10X معرفی شد که از سه هسته‌ی قدرتمند و سه هسته‌ی کم‌مصرف استفاده می‌کرد و در عین حال تعداد هسته‌های پردازنده‌ی گرافیکی هم دو برابر شده بود.
روی هم رفته افزایش تعداد هسته‌های کم‌مصرف، عملکرد پردازنده را با تغییر زیادی روبرو نمی‌کند. به همین خاطر برای تراشه‌ی A12X تعداد هسته‌های کم‌مصرف نسبت به مدل معمولی با تغییری روبرو نشد ولی هسته‌های قدرتمند از ۲ عدد به ۴ عدد رسیدند. پردازنده‌ی گرافیکی هم با یک ارتقای محسوس ۷ هسته را دریافت کرد و در سال ۲۰۲۰ A12Z با پردازنده‌ی گرافیکی ۸ هسته‌ای معرفی شد.
در سال ۲۰۲۰ اپل بعد از سال‌ها استفاده از تراشه‌های اینتل، روند استفاده از تراشه‌های اختصاصی برای کامپیوترهای مک را آغاز کرد. به جای استفاده از معماری مرسوم x86، اپل برای تراشه‌های این کامپیوترها از همان معماری Arm استفاده شده برای آیفون‌ها و آیپدها استفاده کرده است.
چیپست M1 که نخستین نسل از این تراشه‌ها محسوب می‌شود، بر مبنای تراشه‌ی A14 توسعه پیدا کرده که در سری آیفون ۱۲ و نسل چهارم آیپد ایر مورد استفاده قرار گرفته است. مطابق همان روند طی شده برای تراشه‌های آیپد، چیپست M1 هم نسبت به A14 از پردازنده و پردازنده‌ی گرافیکی مبتنی بر هسته‌های بیشتر استفاده می‌کند. همچنین مانند A12X، اپل تعداد هسته‌های کم‌مصرف را تغییر نداده است.
به لطف همین رویکرد، M1 هم از نظر مصرف انرژی و هم از نظر توان سخت‌افزاری حرف زیادی برای گفتن دارد که البته نباید نقش مهم شرکت تایوانی TSMC را به عنوان سازنده‌ی آن دست کم بگیریم. مدتی قبل هم اپل از چیپست M2 رونمایی کرد که مبتنی بر A15 استفاده شده در سری آیفون ۱۳ است.
به نظر می‌رسد در آینده‌ی نزدیک شاهد رونمایی مدل‌های پرو، مکس و اولترا این تراشه هم خواهیم بود. این مدل‌ها هم یا از نظر پردازنده یا پردازنده‌ی گرافیکی یا هر دو امکانات بیشتری ارائه می‌کنند. به طور کلی اپل بعد از سال‌ها تجربه در زمینه‌ی تراشه‌های اختصاصی، حالا موفق شده این دانش را برای کامپیوترهای خود هم استفاده کند. باید ببینیم آیا در آینده اپل می‌تواند جذابیت این تراشه‌ها را به طور قابل توجهی افزایش دهد یا نه.
منبع: GSM Arena
