گرن توریسمو چگونه ماشینهای دهه نودی ژاپنی را محبوب کرد؟
در دسامبر 1997، دنیای بازیهای ویدیویی با انتشار گرن توریسمو (Gran Turismo) برای پلیاستیشن 1 برای همیشه تغییر کرد. این بازی انقلابی که توسط پولیفونی دیجیتال (Polyphony Digital) توسعه داده شده بود و ژانر شبیهساز مسابقهای را دوباره تعریف کرد و میراثی را پایهگذاری کرد که تا به امروز ادامه دارد.
گرن توریسمو نتیجه ذهن خلاق کازونوری یامائوچی (Kazunori Yamauchi)، یک علاقهمند به خودرو و توسعهدهنده بازی، بود. یامائوچی و تیمش در پولیفونی دیجیتال پنج سال به طور خستگیناپذیر کار کردند تا دیدگاه خود را به واقعیت تبدیل کنند. هدف آنها ایجاد یک بازی بود که فراتر از مسابقات سبک آرکید زمان خود باشد و تجربهای واقعی از رانندگی ارائه دهد که هنر و مهندسی خودروها را جشن بگیرد. فرآیند توسعه، کاری عاشقانه بود. تعهد یامائوچی به اصالت به هر جنبهای از بازی گسترش مییافت؛ از مدلسازی دقیق خودروها گرفته تا موتور فیزیکی که دینامیک واقعی رانندگی را شبیهسازی میکرد. این توجه به جزئیات بیسابقه بود و یکی از عوامل کلیدی بود که گرن توریسمو را از رقبای خود متمایز میکرد.
گرن توریسمو دو حالت اصلی ارائه میداد: حالت آرکید و حالت شبیهسازی. در حالت آرکید، بازیکنان میتوانستند به سرعت وارد عمل شوند و با انتخاب یک خودرو و یک مسیر، در مسابقات هیجانانگیز و سریع شرکت کنند. اما حالت شبیهسازی بخش اصلی و مهم بازی بود. در این حالت، بازیکنان با مقدار کمی اعتبار شروع میکردند تا اولین خودروی خود را خریداری کنند. سپس در مسابقات شرکت میکردند تا پول بیشتری کسب کنند، خودروهای خود را ارتقا دهند و از طریق سری مسابقات چالشبرانگیزتر پیشرفت کنند. با بیش از ۱۴۰ وسیله نقلیه از تولیدکنندگان برجستهای مانند تویوتا، هوندا، نیسان، مزدا و سوبارو، بازیکنان انتخابهای بیسابقهای داشتند. هر خودرو با دقت زیاد بازسازی شده بود تا هم از نظر ظاهری و هم عملکردی بازتابدهنده نمونه واقعی آن باشد.
تأثیر گرن توریسمو فراتر از دنیای بازی بود. این بازی بسیاری از بازیکنان را با پیچیدگیهای فرهنگ خودرو آشنا و از مهندسی و طراحی خودرو قدردانی کرد. برای برخی، این بازی الهامبخش علاقه مادامالعمر به خودروها شد.موفقیت گرن توریسمو راه را برای یک مجموعه ماندگار هموار کرد. نسخههای بعدی این سری بر اساس بنیانی که نسخه اصلی ایجاد کرده بود، ویژگیهای جدید، گرافیک بهبودیافته و خودروهای بیشتری را معرفی کردند. امروزه، گرن توریسمو بهعنوان یکی از نمادینترین سریهای مسابقهای در تاریخ بازیهای ویدیویی شناخته میشود.
پوکمون برای عاشقان ماشین
کریس کارناگان (Chris Kernaghan)، نویسنده حوزی بازی، میگوید:
انتشار بازی گرن توریسمو (Gran Turismo) در سال 1997 تجربهای دگرگونکننده بود. قبل از انتشار نسخه بریتانیایی این بازی، من کاملاً غرق در انتظار آن بودم و پس از انتشار، حتی بیشتر شیفتهاش شدم. بیشتر شبها را صرف گذراندن آزمونها و مسابقه دادن برای جمعآوری اعتبار میکردم. هر پیروزی مانند یک دستاورد احساس میشد و هر موفقیت من را یک قدم به نصب یک توربوی بزرگتر روی نیسان اسکایلاینم یا خرید یک ماشین جدید نزدیکتر میکرد. این تجربه شگفتانگیز بود و من به این باور رسیدم که این بازی درواقع مثل پوکمون برای عاشقان ماشین است.
گرن توریسمو تنها بازیای بود که باعث میشد صبح زودتر از خواب بیدار شوم تا قبل از مدرسه کمی بازی کنم. زندگیام با این بازی گره خورده بود، به حدی که دوستانم از دستم کلافه بودند چون بیشتر وقتها درباره اینکه چقدر نزدیک به گرفتن مدال طلای یک آزمون سخت هستم، حرف میزدم. قبل از انتشار بازی، به عنوان یک پسر دوازدهساله، دانش من درباره ماشینها محدود به برندهای معروفی مانند فراری، پورشه و لامبورگینی بود اما این بازی چشمان مرا به دنیای خودروهایی کمتر شناختهشده اما به همان اندازه شگفتانگیز باز کرد.
باید به خاطر داشته باشید که بازیهای مسابقهای پیش از این، آنچنان وارد فرهنگ ماشینها نشده بودند و اینقدر تنوعی از ماشینهای ژاپنی (JDM) برای انتخاب نداشتند. او افزود:
ناگهان خودم را در حال قدردانی از ماشینهای ژاپنی یافتم. هوندا سیویک EK9، نیسان اسکایلاین R32، و تویوتا چیسر از جمله محبوبترینهای من بودند. حتی امروزه، در انجام کارهای روزمره، ماشینهای ژاپنی دهه 90 را به همسرم نشان میدهم. این کار برایم به یک عادت تبدیل شده است و وقتی برای دومین بار در یک روز یک مزدا دمیو را نشان میدهم، انتظار واکنش خاصی هم از او ندارم. مزدا دمیو برای من یک ماشین کلاسیک خاص است.
در بازی، این ماشین در ابتدا کاملاً معمولی است زیرا کند، با مشکلات زیاد و هندلینگی دشوار است. اما همان ماشین ساده و ابتدایی که اولین بار رانندگی میکنید، بخشی از لذت بازی است. شادی واقعی زمانی حاصل میشود که آن را تا مرز تواناییاش و حتی فراتر از آن پیش ببرید. کم کردن وزن، افزودن قدرت بیشتر و نصب لاستیکهای خاص، همه این تغییرات رانندگی با ماشین را کاملاً دگرگون میکند. در دنیای واقعی با هیجان میگویم که چقدر بامزه است! اما برای او و اکثر مردم، فقط یک خودروی اقتصادی قدیمی ژاپنی است. مزدا دمیو که در زمان انتشار گرن توریسمو خودرویی رایج و محبوب بود، اکنون معنای کاملاً متفاوتی پیدا کرده است. پس مرا ببخشید اگر چشمانم را میبندم و به اولین آزمون بازی فکر میکنم که در آن باید در مسافتی هزار متری شتاب بگیرید و سپس ترمز کنید تا در یک محوطه کوچک شطرنجی متوقف شوید.
اما همانطور که دمیو ما را با پیچیدگیهای آزمون گرن توریسمو آشنا کرد، نسخه واقعی آن احتمالاً رانندگان جدید را با چالشهای رانندگی در جادهها بهعنوان یک خودروی ایدهآل برای تازهکارها آشنا کرد. همانطور که در گذشته اینگونه بود، امروز هم گرن توریسمو تنها راه بسیاری از ما برای رانندگی و تجربه بیشتر این ماشینها، هرچند بهصورت مجازی، باقی مانده است. مهمتر از همه، این بازی بخش بزرگی از آنچه که این خودروها را در ابتدا خاص میکرد حفظ کرده است، چیزی که با گذشت زمان و ناپدید شدن آنها از جادهها ارزش بیشتری پیدا میکند.
طراحی کالت
او در ادامه نوشت:
با تمام علاقهای که به این طراحیهای اغلب زاویهدار و مربعی داشتم، این سبک مورد پسند همه نبود. جرمی کلارکسون (Jeremy Clarkson) معروفاً از اسکایلاین R32 انتقاد کرد و گفت: «اگر قصد داشتید ماشینی طراحی کنید که با پورشه 928 یا فراری 355 رقابت کند، فکر میکنید نباید کمی هیجانانگیزتر از این به نظر برسد؟» اما در نهایت، این موضوع اهمیتی نداشت. اسکایلاین با موتور شش سیلندر خود خودش حرفش را میزد. این ماشین میتوانست قدرت بسیار بیشتری را تحمل کند، همانطور که شاسی آن نیز توانمند بود، چیزی که کلارکسون علاقه خاصی به آن داشت.
همچنین مهم نبود چون نسلی که این بازی را تجربه کردند، تصمیم خود را گرفتند. آنها عاشق این ماشینها شدند و آرزو داشتند روزی یکی از آنها یا بیشتر را داشته باشند. البته اینگونه علاقهمندیها باعث افزایش نجومی قیمتها میشود، به طوری که بیشتر این ماشینها از دسترس افرادی که پول کافی ندارند خارج میشوند. یک مثال بارز، Skyline R32 است که اخیراً با قیمتی نزدیک به ۵۰ هزار دلار فروخته شد. تقریباً همان قیمتی که در زمان عرضه اولیهاش، با احتساب مالیات واردات، داشت.
دریچهای به سوی گذشته
گرن توریسمو یک نقطه عطف فرهنگی در دنیای خودرو بود که تصورات و خواستهها درباره خودروها را شکل داد. ظاهر متمایز ماشینهایی مثل سوپرا، آیرودینامیک عجیب RX-7 و نمای خاص اسکایلاین به نمادهای طراحی تبدیل شدند که در ذهن علاقهمندان ثبت شدند. آرزوهای داشتن این خودروهای رویایی در آینده، زیر نور صفحهنمایش تلویزیون شکل گرفت. گرن توریسمو فقط یک شبیهساز مسابقهای نبود؛ بلکه دری به سوی دنیای شیفتگی به خودروها بود. هرچند این ماشینها برای بیشتر افراد ناشناخته بودند، این موضوع به بازی جذابیت خاصی میداد. این بازی همچنین به فرهنگ ارتقای اقتصادی عملکرد خودروها کمک کرد.
استفاده بهینه از اعتبار محدود شما را مجبور میکرد که درباره بهبود عملکرد، بهترین تصمیمات را بگیرید. اضافه کردن توربوی بزرگتر یا برداشتن صندلیها برای کاهش ۱۰۰ کیلوگرم وزن و تصمیمات کوچک ارتقایی که در اوایل بازی میگرفتید، تأثیرگذاری زیادی داشتند. این بدان معنا بود که ارتقاها صرفاً یک کار بیهدف نبودند؛ بلکه تصمیماتی مهم بودند. این تصمیمات همان چیزی بودند که باعث پیروزی شما در مسابقات میشدند.
گزینههای گسترده شخصیسازی بازی به بازیکنان اجازه میداد خودروهایشان را تغییر دهند و شخصیسازی کنند و خلاقیت خود را آزاد کنند. در آن زمان هیچ چیزی مثل این بازی وجود نداشت. کارناگان گف:
این بازی پایه و اساس هر دانشی که اکنون درباره خودروها دارم را شکل داد. حتی شاید به من کمک کرد که به جای مراجعه به مکانیکی، به درستی ترمزهای ماشینم را خودم تعویض کنم. بازی کردن گرن توریسمو حالا، پس از ۲۷ سال، تجربهای خاص است. گرن توریسمو اکنون دریچهای به دنیایی است که در دهه ۹۰ وجود داشت و ماشینهای ژاپنی آن زمان نیز همینگونه هستند.
کمیابی برخی از این خودروها، سؤالات دشواری درباره زندگی ایجاد میکند. داراییها با گذشت زمان کمیابتر میشوند، چیزی که خودمان نیز محدود به آن هستیم. بنابراین، گرن توریسمو به تجربیات جانبی کودکیام نیز مرتبط است. مثل اولین روزم در مدرسه، علاقه پدرم به چیزی که انجام میدادم یا جواب سلام دادن کسی که به او علاقه داشتم، وقتی صدای من به جای جذاب بودن، بیشتر شبیه جیرجیر بود اما بیشتر از همه، دوستانی که تا طلوع خورشید بازی میکردند و نگرانیهای ما فقط به باز کردن ماشین میتسوبیشی میراژ محدود میشد، چون ماشینی ارزان و سریع بود.
بنابراین گرن توریسمو کمی شبیه دریچهای به زندگی آن زمان است، با تمام خوبیها و بدیهایش. نباید فقط به خاطر ماشینها از آنها قدردانی کرد، بلکه چون آنها نمایانگر چیزی هستند که آن زمان بودیم و تا حدی، چیزی که اکنون هستیم.
بیش از دو دهه از عرضه گرن توریسمو میگذرد و تأثیر گرن توریسمو بر فرهنگ خودرو و به خصوص ماشینهای کلاسیک ژاپنی غیرقابل انکار است. این ماشینهای ژاپنی که زمانی ناشناخته بودند، اکنون به اقلام کلکسیونی بسیار پرطرفداری تبدیل شدهاند که نمونههای بینقص آنها با قیمتهای بالایی در حراجیها و رویدادهای علاقهمندان فروخته میشوند.
منبع: Pspolygons