۱۲ عارضه‌ای که با تاثیر دیابت بر سلامت پوست و مو مشاهده می‌کنید
پوست بزرگترین عضو بدن انسان است و با جای دادن اعصاب و رگ‌های خونی در خود، این امکان را به ما می‌دهد که بتوانیم ماهیت اشیای مختلف را لمس، احساس و در آخر درک کنیم. همانطور که همه‌ی ما می‌دانیم دیابت یا بیماری قند می‌تواند عملکرد تمامی اعضای بدن را مختل کند؛ اما بیشتر افراد درباره‌ی تاثیر دیابت بر سلامت پوست و مو اطلاعات کافی و درستی ندارند.
تغییرات ظاهری پوست یکی از شایع‌ترین علائم دیابت است و شما با شناخت آن‌ها، خیلی بهتر می‌توانید با نحوه‌ی پیشگیری و درمان عوارض پوستی ناشی از این بیماری آشنا شوید. در این مطلب از دیجی‌کالا مگ علاوه بر صحبت درباره‌ی تاثیر دیابت بر سلامت پوست، به بررسی میزان تاثیر آن بر ریزش مو می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
عوارض پوستی ناشی از تاثیر دیابت بر سلامت پوست
پیشگیری و کمک به درمان عارضه‌های پوستی ناشی از دیابت
تاثیر دیابت بر سلامت مو
آیا ریزش موی ناشی از دیابت قابل درمان است؟
عوارض پوستی ناشی از تاثیر دیابت بر سلامت پوست
بروز عوارض پوستی ناشی از دیابت، با بالا رفتن سطح قند خون ارتباط مستقیم دارد. ممکن است برخی از تغییرات پوستی را پیش از آنکه متوجه شوید دیابت دارید، مشاهده کنید. گاهی اوقات دیده شدن عوارض پوستی آزاردهنده به معنای آن است که باید روش درمان مرض قند خود را با مشورت پزشکتان تغییر دهید.
لک‌وپیس یا ویتیلایگو
لک‌وپیس یا ویتیلایگو (Vitiligo) یک نوع عارضه‌ی پوستی است که در آن عملکرد ملانوسیت‌ها یا همان سلول‌های تولیدکننده‌ی رنگدانه مختل و در نتیجه لکه‌های سفید و نامنظمی در بخش‌های مختلف بدن دیده می‌شود. لک‌وپیس اغلب اوقات روی دست‌ها، صورت و قفسه‌ی سینه به وجود می‌آید و درمان قاطع و ثابت شده‌ای برای آن وجود ندارد. اما شما می‌توانید از روش‌های نوردرمانی و پمادهای حاوی استروئیدها برای کنترل عارضه‌ی ویتیلایگو استفاده نمایید. اگر لک‌وپیس دارید بهتر است با بررسی لیست کامل تجهیزات دیابت، یک ضدآفتاب دارای SPF بالای ۳۰ برای خود تهیه کنید تا پوستتان در برابر آفتاب آسیب‌پذیر نباشد.
تاول‌های دیابتی
تاول‌های دیابتی که با نام بولوزیس دیابتیکوروم (Bullosis Diabeticorum) هم شناخته شده‌اند، در نگاه اول شبیه به تاول‌های سوختگی هستند و اغلب اوقات روی انگشتان دست و پا، ساق پا و ساعد دست دیده می‌شوند. این تاول‌ها معمولا بدون درد هستند و در عرض چند هفته، بدون اینکه جای زخمی روی پوست شما باقی بگذارند، بهبود می‌یابند. ابتلا به نوروپاتی دیابتی خطر بروز این عارضه‌ی پوستی را در افراد مبتلا به مرض قند افزایش می‌دهد. تاثیر دیابت بر سلامت پوست آنقدر زیاد است که شما بدون کنترل قند خون خود نمی‌توانید جلوی به وجود آمدن این تاول‌ها را بگیرید.
عفونت‌های باکتریایی پوست
اگرچه که هر فردی در طول زندگی خود ممکن است به عفونت‌های باکتریایی مبتلا شود، اما بیماران دیابتی خیلی بیشتر از افراد دیگر در معرض خطر ابتلا به این عارضه‌ی پوستی هستند. عفونت‌های باکتریایی باعث ملتهب، داغ، متورم، قرمز و دردناک شدن بافت پوست می‌شوند و معمولا روی پلک، فولیکول‌های مو و ناخن‌ها به وجود می‌آیند. باکتری‌ها زمانی رشد می‌کنند که سطح قند خون بدن فرد بالاتر از حد معمول باشد. این عفونت‌های پوستی معمولا با استفاده از آنتی‌بیوتیک درمان‌پذیر هستند. علاوه بر این داشتن فعالیت بدنی، مصرف داروهای تجویزه شده توسط پزشک، رعایت رژیم غذایی و خودداری از خوردن بدترین غذا برای دیابتی‌ها می‌تواند بدن شما را سالم نگه دارد.
عفونت‌های قارچی پوست
افراد مبتلا به دیابت جزو بیماران مستعد ابتلا به عفونت‌های قارچی، به ویژه عفونتی به نام کاندیدا آلبیکنس (Candida Albicans)، به شمار می‌آیند. عفونت‌های قارچی با راش‌های گسترده یا همان بثورات خارش‌دار و البته تاول‌های پوستی همراه هستند و معمولا در بخش‌های گرم و مرطوب بدن مانند زیر بغل و بین انگشتان دیده می‌شوند. قارچ پا، درماتوفیتوز، خارش ژوک (Tinea Cruris) و عفونت‌های واژینالی در میان افراد مبتلا به دیابت که سطح قند خون خود را متعادل نگه نمی‌دارند، رایج است. برای درمان آن‌ها بهتر است به سراغ پزشک خود بروید و داروهای تجویز شده توسط متخصصان را استفاده کنید.
خارش پوست
خارش پوست حتی در افرادی که به دیابت مبتلا نیستند هم رایج است و دلیل بروز آن می‌تواند گردش خون ضعیف، عفونت قارچی و خشکی پوست باشد. اگر بروز این عارضه به گردش خون ضعیف ارتباط داشته باشد، ساق پای شما بیشتر از نواحی دیگر بدنتان خارش پیدا می‌کند. قند خون بالا باعث دفع مایعات بدن می‌شود و به همین دلیل دیابت و خشکی پوست با یکدیگر رابطه‌ی مستقیم دارند. برای کنترل این عارضه پوستی باید سبک زندگی یک فرد مبتلا به دیابت را به خوبی دنبال کنید. علاوه بر این، پیشنهاد می‌کنیم تعداد دفعات حمام خود را محدود کنید و از صابون‌ها و شوینده‌های بدن ملایم استفاده نمایید. ورزش و داشتن فعالیت بدنی می‌تواند به بهبود سرعت گردش خون شما کمک کند.
تاثیر دیابت بر سلامت پوست و زانتوما
دیابت کنترل نشده می‌تواند باعث بروز بیماری زانتوما (Xanthomatosis) یا زردتومور تجمعی کلسترولی شود. این عارضه با افزایش سطح کلسترول و چربی خون رابطه‌ی مستقیم دارد و باعث به وجود آمدن برجستگی‌های کوچک، سفت و زرد رنگی در پشت دست‌ها، پاها، بازوها و باسن می‌شود. این برجستگی‌ها هاله‌ی قرمز رنگی در اطراف خود دارند و ممکن است حساس و خارش‌دار باشند. بهترین روش درمان دیابت و زردی پوست، کنترل سطح قند و چربی خون است. بهتر است برای رفع هر گونه عارضه‌ی پوستی جدیدی با پزشک خود صحبت کنید.
بروز گرانولوم آنولر به دلیل تاثیر دیابت بر سلامت پوست
گرانولوم آنولر یا همان گرانولوم حلقوی (Granuloma Annulare) باعث به وجود آمدن لکه‌های برجسته و قرمز رنگی با الگوی حلقه‌ای روی پوست انگشتان دست و گوش می‌شودد. اینکه آیا این بیماری پوستی با دیابت ارتباط مستقیم دارد یا خیر هنوز جای تحقیق بیشتر دارد؛ اما مطالعات می‌گویند افراد مبتلا به گرانولوم حلقوی باید از نظر قند خون هم به صورت دوره‌ای مورد آزمایش قرار بگیرند. به طور معمول، برای درمان این عارضه نیازی به مصرف دارو ندارید و این لکه‌ها خود به خود و بدون بر جای گذاشتن جای زخم ناپدید می‌شوند اما باز هم بهتر است درباره‌ی آن با پزشک خود مشورت کنید.
عارضه‌ی پوستی اسکلروز دیجیتال
حدود یک سوم از بیماران مبتلا به دیابت نوع ۱ از عارضه‌ی پوستی اسکلروز دیجیتال (Digital Sclerosis) رنج می‌برند. در این عارضه، پوست انگشتان دست و پا ضخیم، سفت و مومی شکل می‌شود و در نتیجه حرکت دادن آن بخش از بدن را برای شما سخت خواهد شد. اگر نتوانتید سطح قند خون خود را کنترل کنید، اسکلروز دیجیتال دیگر بخش‌های بدنتان را هم فرا می‌گیرد. داشتن سبک زندگی مخصوص بیماران دیابتی، استفاده از مرطوب‌کنند و همینطور فیزیوتراپی ممکن است به شما در رفع این عارضه کمک کند.
درموپاتی دیابتی
درموپاتی دیابتی (Diabetic dermopathy) یکی دیگر از عارضه‌های پوستی رایج در میان افراد مبتلا به دیابت است که در آن یک سری لکه‌های گرد یا بیضی شکل به رنگ قرمز یا قهوه‌ای روی قسمت ساق پا به وجود می‌آیند. این لکه‌ها هیچ گونه خارش یا التهابی ندارند و حتی با وجود آن‌ها هیچ دردی را هم احساس نمی‌کنید. دیابت می‌تواند روی رگ‌های خونی شما تاثیر بگذارد و میزان خون‌رسانی به پوست ساق پای شما را کاهش دهد. از آنجایی که درموپاتی دیابتی هیچ گونه ضرری برای سلامت پوست شما ندارد، نیازی به درمان آن هم نیست با این حال می‌توانید راجع به این موضوع با پزشکتان مشورت کنید.
آکانتوز نیگریکانس و تیره شدن پوست
عارضه‌ی آکانتوز نیگریکانس (Acanthosis nigricans) باعث لک‌دار و تیره‌تر شدن رنگ قسمت‌های چین‌دار پوست بدن مانند آرنج، زیر بغل و زانو می‌شود. این بیماری نشان‌دهنده‌ی مقاومت بدن شما نسبت به انسولین است و بیشتر در افرادی که علاوه بر دیابت دارای اضافه وزن هم هستند، دیده می‌شود. برخی از داروها می‌توانند به درمان این عارضه‌ی پوستی کمک کنند؛ اما کاهش وزن و کنترل سطح قند خون بدن بیشتر از هر کار دیگری از تاثیر دیابت روی سلامت پوست و بروز عارضه‌ی آکانتوز نیگریکانس جلوگیری می‌کند.
نکروبیوز لیپوئیدیکا
عارضه‌ی پوستی نادر نکروبیوز لیپوئیدیکا (Necrobiosis lipoidica) باعث به وجود آمدن لکه‌های ارغوانی، قرمز یا قهوه‌ای رنگ بزرگی روی پوست می‌شود. در صورت پیشرفت این عارضه، لکه‌های روی پوست بزرگ‌تر و متورم‌تر می‌شوند و حتی ممکن است زخم‌های دردناک‌تر و خارش‌داری را روی پوستتان به وجود بیاورند. این بیماری بیشتر برای زنان اتفاق می‌افتد و معمولا زمانی به آن مبتلا می‌شوید که تعادل میزان چربی و کلاژن زیر سطح پوست به هم بخورد. هیچ دارویی برای درمان این بیماری وجود ندارد اما می‌توانید برای جلوگیری از بدتر شدن آن از کرم‌های استروئیدی موضعی استفاده کنید.
پیشگیری و کمک به درمان عارضه‌های پوستی ناشی از دیابت
جلوگیری و درمان از بروز مشکلات پوستی در بیماران دیابتی، تنها با کنترل میزان قند خون امکان‌پذیر است. دنبال کردن یک سبک زندگی متناسب با این بیماری، داشتن تغذیه‌ی سالم، مصرف صحیح داروها و ورزش کردن می‌تواند در این مسیر تا حد زیادی به شما کمک کند.
- هر روز تمامی بخش‌های بدن خود را بررسی کنید تا در صورت بروز هر گونه مشکل پوستی جدیدی سریعا بتوانید آن را درمان کنید.
- یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید رعایت کنید استحمام با آب ولرم و استفاده از شوینده‌های بدن ملایم است. همچنین پیشنهاد می‌کنیم تعداد دفعات حمام خود را محدود کنید تا پوستتان مستعد ابتلا به بیماری‌های پوستی نباشد. محصولاتی که استفاده می‌کنید باید فاقد عطر و مناسب پوست‌های حساس باشند.
- استفاده از مرطوب‌کننده‌ها و روغن‌های گیاهی ملایم می‌تواند از خشک شدن پوست شما و بروز بیماری‌های مربوط به آن جلوگیری کند. نکته‌ی مهمی که باید به آن توجه داشته باشید، خودداری از چرب و مرطوب کردن لای انگشتان دست و پا است چرا که این کار ریسک ابتلا به بیماری‌های پوستی را در این قسمت‌های بدن چند برابر می‌کند.
- اگر می‌خواهید پوست بدنتان دهیدراته و خشک نشود، نوشیدن حداقل ۸ لیوان آب در روز را فراموش نکنید.
- پس از هر بار شستن بدنتان همه‌ی قسمت‌های خیس شده، به ویژه زیر سینه‌ها و بین انگشتان پا، را به خوبی خشک کنید تا با جلوگیری از تجمع رطوبت، از ابتلا به بیماری‌های پوستی پیشگیری کنید.
- استفاده از دخانیات را تا حد امکان محدود کنید چرا که استفاده از آن‌ها باعث به وجود آمدن اختلال در گردش خون بدن شما می‌شود.
- به طور کلی تاثیر دیابت بر سلامت پوست مبتلایان آنقدر زیاد است که بدن آن‌ها در برابر نور خورشید کاملا آسیب‌پذیر است. استفاده از کرم ضد آفتابی با SPF بالای ۳۰ می‌تواند به حفظ سلامت پوست شما کمک شایانی بکند.
تاثیر دیابت بر سلامت مو
همانطور که تا به اینجا متوجه شده‌اید، دیابت می‌تواند باعث بروز طیف وسیعی از مشکلات پوستی شود؛ اما مهم است بدانید که این بیماری توانایی اثرگذاری روی سلامت موهای شما را هم دارد. به طور کلی، ریزش مو بخشی از چرخه‌ی طبیعی رشد مو است و عوامل بسیار زیادی چون مشکلات هورمونی، استرس و بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و کم‌خونی می‌توانند باعث روند بروز این مشکل را تسریع ببخشند.
سطح قند خون بالا می‌تواند منجر به آسیب دیدن بافت‌ها، رگ‌های خونی و اندام‌های بدن شود. آسیب دیدن رگ‌های خونی منجر به کاهش جریان خون و در نتیجه عدم دریافت اکسیژن و مواد مغذی توسط سلول‌های بدن می‌شود. این اتفاق روی عملکرد فولیکول‌های مو هم تاثیر منفی می‌گذارد و دقیقا به همین دلیل است که فرد مبتلا به دیابت با ریزش مو روبرو می‌شود.
ابتلا به دیابت با بر هم خوردن تعادل هورمون‌های بدن همراه است و علاوه بر آن استرس مداوم می‌تواند رشد مو را تحت تاثیر قرار دهد. امکان ابتلا به بیماری آلوپسی آره آتا (Alopecia Areata) یا طاسی منطقه‌ای در بیماران دیابتی نوع ۱ بیشتر از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن، به اشتباه فولیکول‌های سالم مو را مورد حمله قرار می‌دهد و باعث ریزش موی فراوان در یک منطقه از بدن می‌شوند.
آیا ریزش موی ناشی از دیابت قابل درمان است؟
رعایت رژیم غذایی مناسب، کنترل قند خون و ورزش کردن به پیشگیری و درمان ریزش موی ناشی از دیابت کمک می‌کند. اما علاوه بر آن می‌توانید با مراجعه به پزشک متخصص خود به سراغ درمان‌های دیگری چون استفاده از داروهای موضعی مانند ماینوکسیدیل و فیناستراید و همینطور مصرف مکمل‌های بیوتین بروید.
سخن آخر
به عنوان یک فرد مبتلا به مرض قند همواره باید از تاثیر دیابت بر پوست و مو مطلع باشید تا بتوانید از بروز بیمارهای مربوط به آن‌ها جلوگیری کنید. در صورت روبرو شدن با هر یک از این عارضه‌ها، با پوست خود به آرامی و با صبر و حوصله رفتار کنید تا هر چه زودتر سلامتیتان را به دست بیاورید.
منبع: Everyday Health ,CDC ,Verywell Health
