۵ سال مدیریت HMD بر نوکیا حکایت فرصت از دست رفته است

نوستالژی قدرت زیادی دارد و می‌تواند احساسات، حس اعتماد و حتی همدلی را برانگیزد. تعداد کمی از برندها توانسته‌اند از مصرف‌گرایی صرف بالاتر بروند اما نوکیا از جمله شرکت‌هایی بود که موفق به انجام این کار شد. بخش موبایل نوکیا طرفداران پروپاقرص زیادی داشت که در نهایت در سال ۲۰۱۳ به مایکروسافت فروخته شد. مایکروسافت نتوانست با این برند کار زیادی انجام دهد و در سال ۲۰۱۶ به طور کامل از بازار موبایل خارج شد.

در این میان، HMD Global وارد عمل شد که یک استارت‌آپ تأسیس شده توسط تعدادی از کارمندان سابق نوکیا محسوب می‌شود. این افراد تصمیم گرفتند از نوستالژی نوکیا برای ورود به بازار موبایل استفاده کنند. در تاریخ ۱ دسامبر ۲۰۱۶ (۱۱ آذر ۱۳۹۵) شرکت HMD رسما اعلام کرد که می‌خواهد برند موبایل نوکیا را دوباره راه‌اندازی کند و با این کار به یکی از مهم‌ترین بازیگران صنعت موبایل دنیا تبدیل خواهند شد.

در یک صبح بارانی سرد در نمایشگاه MWC 2017 بارسلون، HMD از ۴ گوشی جدید نوکیا رونمایی کرد. این شرکت می‌خواست مورد توجه طرفداران فیچر فون‌ها و گوشی‌های میان‌رده قرار بگیرد. این گوشی‌ها مبتنی بر طراحی مینیمال فنلاندی بودند و از نسخه‌ی خام اندروید بهره می‌بردند. همچنین HMD وعده داد که آپدیت‌های نرم‌افزاری برای این گوشی‌ها با سرعت زیادی منتشر می‌شود.

باید خاطرنشان کنیم در سال ۲۰۱۷ بسیاری از گوشی‌ها از نرم‌افزار سنگین و چندین اپلیکیشن بی‌مصرف بهره می‌بردند و در زمینه‌ی سرعت دریافت آپدیت هم حرف زیادی برای گفتن نداشتند. به همین خاطر وعده‌های مربوط به رابط کاربری سبک و بهبود زمان‌بندی به‌روزرسانی با استقبال رسانه‌ها و کاربران روبه‌رو شد.

بعد از گذشت ۵ سال، در حال حاضر نوکیا به هیچ عنوان بازیگر مهمی در بازار موبایل نیست. HMD نمونه‌ی دیگری از شرکت‌هایی است که در ابتدا وعده‌های جذابی را می‌دهند اما هنگام عمل، فقط بخش کوچکی از این وعده‌ها به واقعیت تبدیل می‌شوند. به غیر از بحث کاهش جذابیت سخت‌افزاری گوشی‌های نوکیا، شرکت HMD در زمینه‌ی آپدیت نرم‌افزاری هم دیگر کار چندانی انجام نمی‌دهد و به همین خاطر نسبت به آینده‌ی این شرکت نمی‌توانیم چندان امیدوار باشیم.

خالص، امن و نه‌چندان به‌روز

یکی از عوامل کلیدی در پس هیجان اولیه برای واگذاری نوکیا به HMD، انتخاب این شرکت برای پیوستن به پروژه‌ی اندروید وان بود. در این پروژه‌ی گوگل، گوشی‌ها از اندروید خام و بدون اپلیکیشن‌های بیهوده بهره‌مند می‌شدند و آپدیت‌های نرم‌افزاری را با سرعت زیادی دریافت می‌کردند. البته باید خاطرنشان کنیم که HMD در ابتدا برای گوشی‌های نوکیا آپدیت‌های مدنظر را به طور مرتب ارائه می‌کرد اما خیلی زود این روند با مشکل روبه‌رو شد.

در رابطه با سرعت ارائه‌ی اندروید ۹، شرکت HMD مقام اول را به دست آورد اما برای اندروید ۱۰ به مقام چهارم سقوط کرد. این در حالی است که برای سرعت انتشار اندروید ۱۱ نام HMD در مقام دهم دیده می‌شود. گفتنی است HMD همین حالا هم همچنان در حال انتشار اندروید ۱۱ برای برخی از گوشی‌های واجد شرایط است. در این بین، هنوز برنامه‌ی رسمی این شرکت برای انتشار اندروید ۱۲ اعلام نشده است.

از طرف دیگر، HMD درباره‌ی به‌روزرسانی گوشی‌های خود وعده‌های عجیب و غریبی هم ارائه نداده است. گوشی‌های HMD دو سال آپدیت اصلی و ۳ سال آپدیت امنیتی اندروید را دریافت می‌کنند که در اکوسیستم اندروید بسیاری از شرکت‌ها هم چنین وعده‌هایی را مطرح کرده‌اند. جالب اینجاست که مشکلات HMD برای آپدیت گوشی‌های نوکیا درست در زمانی شروع شد که تعداد مدل‌ها شروع به افزایش کردند. همین چالش در ارائه‌ی به‌روزرسانی از کمبود نیروی متخصص در این شرکت خبر می‌دهد.

مشکل فقط بر سر تأخیر انتشار آپدیت نیست و اغلب اوقات، این آپدیت‌های نرم‌افزاری سرشار از باگ‌های مختلف هستند. به‌عنوان مثال نوکیا ۸.۳ بعد از آپدیت شدن با مشکل از کار افتادن اپلیکیشن و تمام ارتباطات شبکه برای برخی از کاربران روبه‌رو شد. در این میان، بسیاری از کاربران نوکیا ۵.۳ بعد از دریافت اندروید ۱۱ بارها در مورد مشکلات مربوط به اسکرول و پاسخ‌دهی ضعیف کیبورد شکایت کرده‌اند.

با وجود تمام این مشکلات، HMD در زمینه‌ی بهبود نرم‌افزار گوشی‌های خود کار چندانی انجام نداده است. از طرف دیگر به نظر می‌رسد وضعیت روزبه‌روز بدتر می‌شود و مثلا می‌توانیم به نوکیا ۹ اشاره کنیم که HMD گفته منتظر آپدیت شدن این گوشی نباشند و در عوض گوشی جدیدی بخرند.

چرا خبری از گوشی‌های پرچم‌دار نیست؟

اگرچه گوشی‌های میان‌رده بخش بزرگی از محصولات شرکت‌ها را تشکیل می‌دهند، اما از طرف دیگر پرچم‌داران از نظر ایجاد ذهنیت مشترک بین کاربران نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند. یک گوشی نوآورانه و جذاب می‌تواند به‌عنوان یک محرک بازاریابی برای برند جدید انجام وظیفه کند. اما متأسفانه HMD در این زمینه دیر دست به کار شد و اولین گوشی خود را بعد از حدود ۲ سال فعالیت در سال ۲۰۱۸ با نام نوکیا ۸ سیروکو معرفی شد.

در سال ۲۰۰۶ نوکیا ۸۸۰۰ سیروکو نمادی از یک گوشی لوکس رده‌بالا بود. اما نوکیا ۸ سیروکو اصلا در این زمینه حرفی برای گفتن نداشت. اگرچه HMD برای این گوشی از طراحی جذابی استفاده کرد، اما یک گوشی پرچم‌دار به غیر از طراحی جذاب باید ویژگی‌های دیگری هم داشته باشد تا بتواند در برابر رقبای قدرتمند عرض اندام کند. از بین ضعف‌های این گوشی می‌توانیم به دوربین‌های ضعیف، نمایشگر بی‌کیفیت، فقدان اسپیکرهای استریو و قیمت بسیار بالا اشاره کنیم.

ساخت گوشی پرچم‌دار به هیچ عنوان کار ساده‌ای نیست و کاربران انتظار داشتند که HMD در دومین تلاش خود برای ساخت گوشی پرچم‌دار دست پر ظاهر شود که متأسفانه چنین اتفاقی نیفتاد. دومین گوشی پرچم‌دار این شرکت به شکست بزرگ‌تری تبدیل شد و نشان داد که HMD اصطلاحا لقمه‌ی بزرگ‌تر از دهانش برداشته است.

HMD برای نوکیا ۹ با همکاری شرکت Lytro Illum در زمینه‌ی دوربین گوشی رویکرد متفاوتی را اتخاذ کرد. در پنل پشتی این گوشی برای ارائه‌ی امکان تغییر فوکوس بعد از ثبت عکس، ۵ دوربین تعبیه شده است. این در حالی است که چنین مشخصه‌ای برای بسیاری از کاربران اهمیت زیادی ندارد. در این میان، این گوشی حتی در زمینه‌ی کیفیت عکاسی هم حرف زیادی برای گفتن ندارد.

این گوشی در نهایت در برابر رقبای قدرتمندی مانند گلکسی S10 و هواوی P30 اصلا به چشم نیامد و همچنین در پنل پشتی نوکیا ۹ با وجود تعبیه‌ی ۵ دوربین، خبری از دوربین‌های اولترا واید و تله‌فوتو نیست. از طرف دیگر باید به بهره‌گیری از چیپست قدیمی و مشکلات نرم‌افزاری هم اشاره کنیم.

حدود دو سال از عرضه‌ی این گوشی می‌گذرد ولی HMD هنوز پرچم‌دار جدیدی راهی بازار نکرده است. در عوض، این شرکت همچنان گوشی‌های نوستالژیک نوکیا را با طراحی نسبتا متفاوت راهی بازار می‌کند و در کنار آن مدام فیچر فون‌های جدید را به دست کاربران می‌رساند. عرضه‌ی نسل جدید نوکیا ۳۳۱۰ در ابتدای فعالیت این شرکت از دیدگاه بازاریابی با موفقیت روبرو شد و سروصدای زیادی راه انداخت. اما اگر فقط گوشی‌های ساده‌ی موسوم به فیچرفون یک شرکت می‌توانند سروصدا راه بیندازند، پس شرکت موردنظر مشکل مربوط به نوآوری دارد. اگرچه این شرکت در سه‌ماهه‌ی نخست ۲۰۲۱ حدود ۱۱ میلیون فیچر فون را عرضه کرده، اما ایجاد یک کسب‌وکار با محوریت این گوشی‌های ارزان‌قیمت اصلا کار عاقلانه‌ای نیست.

نرم‌افزار خوب نمی‌تواند سخت‌افزار ضعیف را جبران کند

در مقایسه با شرکت‌هایی مانند شیائومی و ریلمی، گوشی‌های HMD معمولا بسیار گران‌تر هستند. با این حال، این شرکت بارها اعلام کرده که در عوض نرم‌افزار گوشی‌های نوکیا هیچ تبلیغی نمایش نمی‌دهند و در ضمن با سرعت زیادی آپدیت دریافت می‌کنند. متأسفانه، ارائه‌ی رابط کاربری بدون تبلیغات دیگر توجیه خوبی برای ضعف‌های سخت‌افزاری و ضعیف مشکلات مربوط به بهینه‌سازی نرم‌افزاری نیست.

طی چند سال گذشته، سازندگان گوشی‌های اندروید بهبود تجربه‌ی نرم‌افزاری را در اولویت‌های خود قرار داده‌اند و به همین خاطر رابط کاربری این گوشی‌ها روزبه‌روز بهتر می‌شوند. اگرچه همچنان برخی گوشی‌ها در رابط کاربری خود تبلیغات نمایش می‌دهند، اما وضعیت بسیار بهتر شده و در ضمن این نوع گوشی‌ها معمولا قیمت مناسبی دارند.

برای شرکتی که می‌خواست در بازار گوشی‌های هوشمند جایگاه مهمی ایجاد کند، تمرکز صرف بر گوشی‌های پایین‌رده و ارزان‌قیمت جلوه‌ی خوبی ندارد. برند نوکیا همچنان قدرت بسیار زیادی دارد ولی این پتانسیل با مدیریت HMD در حال هدر رفتن است. ساخت گوشی و رقابت در این بازار کار بسیار پیچیده‌ای محسوب می‌شود ولی متأسفانه HMD به حداقل‌ها راضی شده است.

وقتی که گوشی‌های نوکیا از اندروید خام استفاده می‌کنند، آپدیت‌های نرم‌افزاری نباید تا این حد مشکل‌ساز باشند. همچنین کاهش سرعت انتشار آپدیت‌های اندروید، از بی‌اعتنایی شدید این شرکت نسبت به مشتریان خود خبر می‌دهد. اگرچه HMD در ابتدای فعالیت خود امیدواری‌های زیادی را ایجاد کرد، ولی به نظر می‌رسد برند نوکیا-فارغ از بحث مالکیت-محکوم به شکست و فراموشی است.

• راهنمای خرید بهترین گوشی میان‌رده از ۴ تا ۱۱ میلیون تومان (آذر ۱۴۰۰)

منبع: Android Authority