۱۰ بازیگر پرفروش فیلم‌های وسترن؛ از جان وین تا کلینت ایستوود
ثروتمند، مشهور و سودآور برای یک ژانر؛ کدام بازیگر فیلم‌های وسترن رکورددار است؟ اگرچه وقتی که پای فیلم‌ها در میان باشد همه‌چیز به فروش گیشه ختم نمی‌شود، با این حال هنوز هم افراد متعددی سینما را نوعی تجارت در نظر می‌گیرند و از همین‌رو میزان درآمد فیلم‌ها برایشان حائز اهمیت است. وقتی که یک فیلم بتواند درگیشه موفق شود، دیگر برای خیلی‌ها هنری بودن یا نبودن آن مهم نیست. در هر صورت هرچقدر هم که هنری بودن یک فیلم سینمایی برایمان مهم باشد، باید قبول کنیم افرادی که در این صنعت به فعالیت می‌پردازند هم نیاز دارند امرار معاش کنند.
با نگاهی به فروش فیلم‌های بازیگران مختلف در گیشه، به خصوص بازیگرهایی که در فیلم‌های وسترن فعالیت‌های گسترده‌ای کرده‌اند، سودآور بودن آن‌ها به اثبات می‌رسد. تمام اعدادی که در این مقاله به آن‌ها اشاره می‌شود، از سایت‌های معتبر ثبت میزان فروش فیلم‌های تاریخ سینما استخراج شده‌اند. در این مقاله فقط به کارنامهی بازیگرانی توجه شده است که حداقل در سه فیلم وسترن نقش‌آفرینی کرده‌اند. همیشه وقتی که صحبت از میزان فروش فیلم‌ها باشد، بازیگران قدیمی به حق خودشان نمی‌رسند، چرا که احتساب تورم، تمام معادلات را بر هم می‌زند و البته که پیدا کردن آمار دقیق میزان فروش فیلم‌های قدیمی همیشه سخت‌تر است. با تمام این‌ها تلاش شده است که در این مقاله آماری دقیق ارائه شود.
۱۰. کرک داگلاس
- درآمد گیشه‌ی بازیگر با فیلم‌های وسترن: ۳۸.۴ میلیون دلار
پرفروش‌ترین وسترن‌ها:
- «مردی از رودخانه‌ی برفی» (The Man From Snowy River) : ۲۰.۶ میلیون دلار
- «جدال در اوکی کرال» (Gunfight at the O.K. Corral) : ۱۱.۸ میلیون دلار
- «دلیجان آتش» (The War Wagon) : ۶ میلیون دلار
امروزه کرک داگلاس بیش از هر چیز به دنبال دو همکاری‌اش با استنلی کوبریک شناخته شده است؛ «راه‌های افتخار» (Path’s of Glory) محصول ۱۹۵۷ و «اسپارتاکوس» (Spartacus) محصول ۱۹۶۰. دنبال کردن مسیر داگلاس به عنوان یک بازیگر، کاری مشکل است، چرا که طی سال‌های طولانی فعالیت‌اش در همه‌ی ژانرها فعالیت کرد و می‌توان گفت در همه‌ی آن‌ها موفق بود. او فعالیت‌های سینمایی خودش را با بازی در فیلم‌های نوآر طی دهه‌ی ۴۰ میلادی آغاز کرد و بعدتر طی دهه‌ی ۵۰ و ۶۰ میلادی در درام‌های پرتنش و پر زد و خورد حضور یافت و در این میان در فیلم‌های وسترن قابل توجهی هم نقش‌آفرینی کرد.
بی‌شک اگر میزان آمار فروش فیلم‌ها در آن روزها دقیق‌تر جمع‌آوری می‌شد، عددی که با بررسی کارنامهی کرک داگلاس و بررسی فروش او به عنوان بازیگر در فیلم‌های وسترن به آن می‌رسیدیم، از ۳۸.۴ میلیون دلار بیش‌تر می‌بود، اما وقتی که اطلاعات اندک‌اند، باید با هر آن چه در دسترس است کار کرد. تمام سه فیلم پرفروش او در ژانر وسترن ارزش تماشا کردن دارند و لازم به اشاره است که پرفروش‌ترین فیلم او، «مردی از رودخانه‌ی برفی» یکی از فیلم‌های وسترن قدرنادیده‌ی تاریخ سینما است و داگلاس در این فیلم نقش دو شخصیت را ایفا می کند.
۹. هنری فوندا
- درآمد گیشه‌ی بازیگر با فیلم‌های وسترن: ۵۴.۶ میلیون دلار
پرفروش‌ترین وسترن‌ها:
- «چگونه غرب تسخیر شد» (How the West Was Won) : ۴۶.۵ میلیون دلار
- «روزی روزگاری در غرب» (Once Upon a Time in the West) : ۵.۴ میلیون دلار
- «کلمنتاین عزیز من» (My Darling Clementine) : ۲.۷ میلیون دلار
از آن جایی که هنری فوندا هم یکی دیگر از بازیگران عصر طلایی هالیوود است، به دست آوردن آمار دقیق میزان فروش فیلم‌های او در گیشه کاری دشوار است؛ به خصوص وقتی بخواهیم دقیقا میزان فروش این بازیگر در فیلم‌های وسترن را به دست بیاوریم. برخلاف کرک داگلاس، یکی از فیلم‌های درخشان کارنامهی هنری فوندا، «روزی روزگاری در غرب» شاهکار سرجیو لئونه است که همه آن را به عنوان یکی از بهترین وسترن‌های تاریخ سینما قبول دارند؛ تنها فیلمی که فوندا در آن حضور یافته است و درخشش آن در کارنامهی هنری وی از این شاهکار لئونه بیش‌تر است، احتمالا «۱۲ مرد خشمگین» (۱۲ Angry Men) درام دادگاهی سیدنی لومیت است که فورد در آن بازیگر نقش اصلی می‌باشد.
در «روزی روزگاری در غرب» هنری فوندا در نقش یک شرور شیطانی، مخاطب را میخکوب می‌کند و این در حالی است که در سایر نقش‌آفرینی‌های وسترن‌اش، این بازیگر همیشه ایفاگر نقش قهرمان داستان بود؛ برای مثال نگاهی به «کلمنتاین عزیز من» بیاندازید. فوندا هم‌چنین یکی از بازیگران فیلم حماسی «چگونه غرب تسخیر شد» هم بود؛ فیلمی که لیست بازیگران آن به اندازه‌ای پر از ستاره است که هیچ کس تا زمانی که خودش فیلم را نبیند، نمی‌تواند باور کند که این همه ستاره در یک فیلم جمع شده‌اند.
۸. ایتن هاوک
- درآمد گیشه‌ی بازیگر با فیلم‌های وسترن: ۱۶۴.۴ میلیون دلار
پرفروش‌ترین وسترن‌ها:
- «هفت دلاور» (The Magnificent Seven) : ۱۶۲ میلیون دلار
- «د کید» (The Kid) : ۱.۶ میلیون دلار
- «سبک عجیب زندگی» (Strange Way of Life) : ۸۳۰ هزار دلار
وقتی پای ایتن هاوک در میان باشد، دیگر نمی‌توان در رابطه با نبود اطلاعات آماری دقیق بهانه آورد، اما همین نبود اطلاعات آماری دقیق است که باعث می‌شود ایتن هاوک در این لیست حضور داشته باشد، در حالی که بسیاری از بازیگران بزرگ عصر طلایی هالیوود که تمام کارنامه‌شان با فیلم‌های وسترن پر شده است، در آن حضور ندارند. البته این به معنای خوب نبودن ایتن هاوک نیست.، چرا که او بازیگری بزرگ و قابل ستایش است، اما او ستاره‌ای نیست که تخصصش حضور در فیلم‌های وسترن باشد و تنها در یک فیلم وسترن سودآور نقش‌آفرینی کرده است.
فیلم «هفت دلاور» محصول ۲۰۱۶ بازسازی نسخه‌ی اصلی محصول دهه‌ی ۶۰ میلادی است که خودش هم به نوعی بازسازی-اقتباس از «هفت سامورایی» (Seven Samurai) آکیرا کوروساوا بود. این فیلم‌ها داستان اصلی کوروساوا را برداشته‌اند و آن را وارد غرب وحشی کرده‌اند. در کنار این فیلم، دو نقش‌آفرینی دیگر ایتن هاوک در فیلم‌های وسترن، بخش بسیار اندکی از میزان درآمد گیشه‌ای او را تشکیل داده‌اند؛ یکی از آن‌ها «د کید» محصول ۲۰۱۹ است و دیگری فیلم کوتاهی محصول ۲۰۲۳ از فیلم‌ساز اسپانیایی پدرو آلمودوار به نام «سبک عجیب زندگی» که پدرو پاسکال هم در آن نقش‌آفرینی کرده است.
۷. جان وین
- درآمد گیشه‌ی بازیگر با فیلم‌های وسترن: ۱۶۹.۴ میلیون دلار
پرفروش‌ترین وسترن‌ها:
- «چگونه غرب تسخیر شد» (How the West Was Won) : ۴۶.۵ میلیون دلار
- «شهامت حقیقی» (True Grit) : ۳۷.۶ میلیون دلار
- «رود سرخ» (Red River) : ۹ میلیون دلار
جان وین هم مانند هنری فوندا در وسترن حماسی «چگونه غرب تسخیر شد» نقش‌آفرینی کرده است و تا آن جایی که ارقام در دسترس هستند، می‌توانیم ببینیم که این فیلم نقش مهمی در میزان درآمد وین به عنوان یک بازیگر در فیلم‌های وسترن ایفا کرده است. یک‌بار دیگر باید تاکید کنیم، نا آن جایی که ارقام در دسترس هستند. اگر از هرکسی درباره‌ی وسترن‌های کلاسیک سوال کنید و از آن‌ها بپرسید که چه کسی را از آن فیلم‌ها به یا می‌آورند، آن‌ها بی‌شک خواهند گفت جان وین؛ او را احتمالا می‌توان ستاره‌ی فیلم‌های وسترن دهه‌ی ۴۰، ۵۰ و ۶۰ میلادی دانست.
فیلم‌های وسترن کلاسیکی وجود دارند که وین در آن‌ها نقش‌آفرینی کرده است، مانند «جویندگان» (The Searchers) جان فورد که به دست آوردن اطلاعاتی درباره‌ی میزان فروش آن‌ها غیرممکن است و از این رو هر کسی می‌تواند حدس بزند که مجموع میزان فروش فیلم‌های وسترنی که وین در آن‌ها نقش‌آفرینی کرده است، از ۱۶۹.۴ میلیون دلار بسیار بیش‌تر است. چیزی که می‌دانیم این است که فیلم‌های وسترن دیگری که وین در آن‌ها حضور یافته است و توانسته‌اند در گیشه موفق عمل کنند فیلم‌های «شهامت حقیقی»، «رود سرخ»، «هوندو» (Hondi) و «مردی که لیبرتی والانس را کشت» (The Man Who Shot Liberty Valance) هستند، اما اگر آمار دقیق تمام فیلم‌های جان وین در دسترس بود و اگر می‌شد آن‌ها را با احتساب نرخ تورم روی کاغذ آورد، بی‌شک وین می‌توانست در این لیست صدرنشین باشد.
۶. رابرت ردفورد
- درآمد گیشه‌ی بازیگر با فیلم‌های وسترن: ۱۸۹.۴ میلیون دلار
پرفروش‌ترین وسترن‌ها:
- «بوچ کسیدی و ساندنس کید» (Butch Cassidy and the Sundance Kid) : ۱۰۲ میلیون دلار
- «جرمایا جانسون» (Jeremiah Johnson) : ۴۴.۷ میلیون دلار
- «سوارکار برقی» (The Electric Horseman) : ۴۲.۷ میلیون دلار
رابرت ردفورد یکی دیگر از بازیگرانی است که به نظر می‌رسد در هر ژانری می‌تواند بدرخشد، همان‌طور که در فیلم‌های کلاسیک جنایی مانند «نیش» (The Sting) نقش‌آفرینی کرده است و مانند حضورش در فیلم‌های اکشن، در این فیلم هم مخاطبان را به وجد آورده است؛ همانند این ژانرها، او در چندین فیلم وسترن هم حضور یافته است. در بین این‌ها موفق‌ترین فیلم وسترن او از نظر گیشه‌ای، «بوچ کسیدی و ساندنس کید» است که به عنوان یکی از فیلم‌های مهم ترکیب‌کننده‌ی ژانرها شناخته شده می‌باشد؛ این فیلم با وجود وسترن بودن، یک کمدی ماجراجویانه هم هست و اکشن قابل قبولی هم در خودش جای داده است.
وسترن‌های دیگر او ممکن است به اندازه‌ی «بوچ کسیدی و ساندنس کید» جذاب نباشند، اما هم‌چنان سرگرم کننده‌اند و تنها به دنبال حضور قدرتمند و کاریزمای فراموش‌نشدنی رابرت ردفورد هم که باشد، ارزش تماشا کردن دارند. «جرمایا جانسون» یک وسترن ماجراجویانه‌ی با صلابت است که ارزش آن بیش از تبدیل شدن به یک تصویرمتحرک کوتاه در صفحات مجازی است و «سوارکار برقی» یک کمدی عاشقانه‌ی بامزه می‌باشد که رابرت ردفورد را یک‌بار دیگر با ستاره‌ی «پابرهنه در پارک» (Barefoot in the Park)، جین فوندا هم‌بازی می‌کند.
۵. کرت راسل
- درآمد گیشه‌ی بازیگر با فیلم‌های وسترن: ۲۰۹.۵ میلیون دلار
پرفروش‌ترین وسترن‌ها:
- «هشت نفرت‌انگیز» (The Hateful Eight) : ۱۵۲ میلیون دلار
- «توم‌استون» (Tombstone) : ۵۶.۵ میلیون دلار
- «تاماهاوک استخوانی» (Bone Tomahawk) : ۴۷۶ هزار دلار
کرت راسل تنها در سه فیلم وسترن نقش‌آفرینی کرده است، اما تمام آن‌ها به طور شگفت‌انگیزی به یادماندنی هستند و لایق آن می‌باشند که از آن‌ها به عنوان کلاسیک‌های ژانر وسترن یاد شود. برای شروع می‌توانیم با «تاماهاوک استخوانی» شروع کنیم که اگرچه در گیشه تنها ۴۷۶ هزار دلار فروخت، اما هیچ یک از کسانی که برای دیدن این فیلم بلیط خریدند، هنوز هم صحنه‌های خشونت‌بار و ترسناک این فیلم وسترن-وحشت را فراموش نکرده‌اند.
«توم‌استون» پرطرفدارترین و یکی از شناخته‌شده‌ترین وسترن‌های راسل است و با این که توانست در گیشه فروش قابل قبول ۵۶.۵ میلیون دلاری داشته باشد، به نظر می‌رسد شهرتی که این فیلم امروزه دارد، بسیار بزرگ‌تر از میزان فروشی است که این فیلم به آن دست یافته. او هم‌چنین یکی از هشت نفرت‌انگیز فیلم «هشت نفرت‌انگیز»، وسترن خونین و خشن کوئنتین تارانتینو هم بود؛ فیلمی که چندین شخصیت مرموز را در یک کابین قرار می‌دهد و به اندازه‌ای تنش را بالا می‌برد تا فیلم به لحظه‌ی غیرقابل بازگشتی می‌رسد که در آن، همه‌ی شخصیت‌ها شروع به کشتن یک‌دیگر می‌کنند.
۴. کلینت ایستوود
- درآمد گیشه‌ی بازیگر با فیلم‌های وسترن: ۲۷۵ میلیون دلار
پرفروش‌ترین وسترن‌ها:
- «نابخشوده» (Unforgiven) : ۱۵۹ میلیون دلار
- «سوارکار رنگ‌پریده» (Pale Rider) : ۴۱۰۴ میلیون دلار
- «واگنت را تقاشی کن» (Paint Your Wagon) : ۳۱.۷ میلیون دلار
یکی از بازیگرانی که وقتی صحبت از تعداد نقش‌آفرینی‌های ماندگار و به یادماندنی در فیلم‌های وسترن در رمیان باشد، می‌تواند با جان وین رقابت کند، کلینت ایستوود است. ایستوود هم به عنوان بازیگر و هم به عنوان کارگردان، کارنامه‌ای طولانی دارد و این کارنامه پر است از فیلم‌هایی که در ژانر وسترن نیستند، اگرچه این هنرمند همیشه به این ژانر گره خورده است؛ با تشکر از نقش‌های ابتدایی او در سریال‌های تلویزیونی مانند «راوهاید» (Rawhide) و وسترن اسپاگتی سه‌گانه‌ی سرجیو لئونه که بین سال‌های ۱۹۶۴ تا ۱۹۶۶ منتشر شدند و از او یک ستاره ساختند.
با توجه به اطلاعاتی که ما به دست آوردیم، موفق‌ترین فیلم گیشه‌ای ایستوود در ژانر وسترن، فیلمی است که او هم در آن بازی کرده است و هم به کارگردانی آن پرداخته؛ «نابخشوده» همان فیلمی است که اگر پای جوایز اسکار هم در میان باشد، موفق‌ترین اثر سینمایی ایستوود می‌باشد. فیلم‌های وسترن زیاد دیگری وجود دارند که ایستوود در آن‌ها نقش‌آفرینی کرده است و آن‌ها توانسته‌اند در گیشه عملکرد خارق‌العاده‌ای داشته باشند، اما جالب است که وسترن موزیکال عجیب «واگنت را نقاشی کن» توانسته است به اندازه‌ای بفروشد که به این لیست راه پیدا کند؛ با توجه به بودجه‌ی محدودی که این فیلم برای ساخته شدن داشت، می‌توان آن را یک موفقیت گیشه‌ای بزرگ در نظر گرفت.
۳. جانی دپ
- درآمد گیشه‌ی بازیگر با فیلم‌های وسترن: ۵۰۹ میلیون دلار
پرفروش‌ترین وسترن‌ها:
- «رنجر تنها» (The Lone Ranger) : ۲۶۰ میلیون دلار
- «رنگو» (Rango) : ۲۴۸ میلیون دلار
- «مرد مرده» (Dead Man) : ۱ میلیون دلار
جانی دپ در تمام ژانرهای سینمایی ممکن نقش‌آفرینی کرده است و در بین آن‌ها، توانسته است طی سال‌های فعالیت‌اش به عنوان بازیگر، در سه فیلم وسترن هم حضور پیدا کند و دو تا از آن فیلم‌ها توانسته‌اند به فروش خوبی در گیشه دست پیدا کنند؛ اگرچه ساخت این فیلم‌ها هم هزینه‌بر بوده است و نمی‌توان از آن‌ها به عنوان موفقیت گیشه‌ای یاد کرد. یکی از آن‌ها را می‌توان قدرنادیده و خاص نامید: انیمیشن «رنگو» که یک انیمیشن سورٰرئال و خلاق است با رنگ‌های جذاب؛ وسترنی درباره‌ی یک مارمولک که ناخواسته تبدیل به یک کلانتر می‌شود و جانی دپ صداپیشگی شخصیت اصلی آن را بر عهده دارد.
فیلم دیگری که توانست خوب بفروشد، فیلم شکست‌خورده‌ی «رنجر تنها» است؛ اگرچه این فیلم با بودجه‌ی ۲۲۵ میلیون دلاری ساخته شد و این به معنای آن است که فروش ۲۶۰ میلیون دلاری‌اش در گیشه یک ناامیدی بزرگ بود. اگر سه فیلم پرفروش را حساب کنیم، «مرد مرده» کم‌فروش‌ترین و ناموفق‌ترین آن‌ها است، اما این فیلم که جیم جارموش سال ۱۹۹۵ آن را ساخته است، ژانر وسترن را با نگاه هنری این کارگردان ترکیب می‌کند و نتیجه‌ای ماندگار در قلب تاریخ سینما خلق می‌نماید.
۲. کوین کاستنر
- درآمد گیشه‌ی بازیگر با فیلم‌های وسترن: ۵۵۱ میلیون دلار
پرفروش‌ترین وسترن‌ها:
- «رقصنده با گرگ‌ها» (Dances with Wolves) : ۴۲۴ میلیون دلار
- «چراگاه آزاد» (Open Range) : ۶۸.۶ میلیون دلار
- «سیلورادو» (Silverado) : ۳۳.۲ میلیون دلار
موفقیت کوین کاستنر در ژانر وسترن فقط محدود به سینما نیست؛ کافی است نگاهی به سریال تلویزیونی بسیار موفق «یلواستون» (Yellowstone) بیاندازید. فیلم‌های وسترنی که او در آن‌ها نقش‌آفرینی کرده است راه را برایش باز کردند، تا بتواند در این سریال تلویزیونی بدرخشد. او یکی از بازیگران گروه بازیگران خارق‌العاده‌ی فیلم «سیلورادو» محصول ۱۹۸۵ بود و در فیلم «وایت ارپ» (Wyatt Earp) محصول ۱۹۹۴ هم نقش اصلی را بر عهده داشت. او بازیگر و کارگردان فیلم قدرنادیده‌ی «چراگاه آزاد» محصول ۲۰۰۳ هم بود.
با این حال، بزرگ‌ترین موفقیت او در این ژانر، بی‌شک «رقصنده با گرگ‌ها» است که کاستنر نه تنها در آن بازی کرد، بلکه نخستین تجربه‌ی کارگردانی خود را نیز با ساخت این فیلم از سر گذراند و این فیلم توانست در اسکار هم به موفقیت‌های خیره‌کننده‌ای برسد. فروش ۴۲۴ میلیون دلاری «رقصنده با گرگ‌ها» باعث می‌شود که کاستنر بالاتر از هر بازیگر وسترن دیگری در این لیست قرار بگیرد. «رقصنده با گرگ‌ها» فیلمی کلاسیک است که هرگز فراموش نخواهد شد و امروزه هم طرفداران مخصوص خودش را دارد.
۱. لئوناردو دیکاپریو
- درآمد گیشه‌ی بازیگر با فیلم‌های وسترن: ۱.۱ میلیارد دلار
پرفروش‌ترین وسترن‌ها:
- «از گور برخواسته» (The Revenant) : ۵۳۳ میلیون دلار
- «جنگوی از بند گسیخته» (Django Unchained) : ۴۵۰ میلیون دلار
- «قاتلان ماه کامل» (Killers of the Flower Moon) : ۱۵۶ میلیون دلار
با وجود این که این حقیقت ممکن است خیلی‌ها را ناراحت کند، لئوناردو دیکاپریو پول‌سازترین و سودآورترین بازیگر فیلم‌های وسترن است؛ حداقل تا جایی که به بازیگران نقش اصلی مربوط می‌شود. او توانسته است با حضور در تنها ۴ فیلم وسترن به این رکورد خیره‌کننده دست پیدا کند. هر ۴ فیلم وسترن این بازیگر، به جز «سریع و مرده» که باید گفت فیلمی قدرنادیده است، توانسته‌اند در گیشه به فروش‌های مناسبی دست پیدا کنند و یک‌بار دیگر به همه اثبات کنند که دیکاپریو یک ستاره‌ی تمام عیار است.
آخرین فیلم وسترنی که از او منتشر شده است، «قاتلان ماه کامل» مارتین اسکورسیزی می‌باشد که نمی‌توان آن را فقط یک فیلم وسترن نامید، اما از بسیاری جهات می‌توان عناصر ژانر وسترن را در آن پیدا کرد. مانند «قاتلان ماه کامل»، «از گور برخواسته» هم با توجه به خشونت تکرارنشدنی‌اش و تاکیدش بر تلاش یک انسان برای بقا، به نظر فیلمی منحصربه‌فرد در ژانر وسترن است و توانست به فروش مناسبی هم در گیشه دست پیدا کند. با «جنگوی از بند گسیخته» وسترن فراموش نشدنی کوئنتین تارانتینو، مجموعه فروش فیلم‌های وسترن لئوناردو دیکاپریو به بیش از ۱ میلیارد دلار می‌رسند.
منبع: collider
