آنری روسو نقاش پستامپرسیونیسم چگونه چنین جنگلهای شگفتانگیزی خلق میکرد؟
آنری روسو از نقاشان صاحبنام و خودآموختهی سبک پستامپرسونیسم بود که با نگاهی خلاقانه، آثار خیالانگیز و منحصربهفرد بسیاری را خلق کرد.
تصویرسازیهای جنگل در نقاشیهای هنرمند فرانسوی، آنری روسو از شهرت بالایی برخوردار هستند و این درحالیست که او هرگز با چشمان خود این جنگلها را ندیده بود، بنابراین چنین مسئلهای خیلی عجیب و البته شگفتانگیز به نظر میرسد. روسو معمولا در رسیدن به ایدههایی برای تصویرگری و خلق جنگلهای رویایی از گزارشهای مسافران، آثار ادبی، نمایشگاهها، روزنامهها، مقالات، کاتالوگها و گذر در باغوحش پاریس بهره میجست.
روسو در سال ۱۸۴۴ به دنیا آمد و در لاوال فرانسه، شهری نه چندان اعجابانگیز، اما زیبا بزرگ شد. زمانی که این هنرمند در سال ۱۸۶۸ خارج از مرزهای شهرش مشغول به کار شد برای اولینبار، یک مکان جدیدی را با چشمانش دید. آنری روسو از هنرمندانی به شمار میرفت که هرآنچه در هنر لازم بود را خود به تنهایی آموخت و درنهایت هرگز، سبک منحصربهفردش در نهاد هنری فرانسه به رسمیت شناخته نشد و بیشتر کارهایش با انتقادی کوبنده، فقط بر دیوارها آویزان باقی میماندند. با این وجود، بعدها نقاشیهایش در آثار هنرمندان درحال ظهوری مانند پابلو پیکاسو، فرنان لژه و فریدا کالو به شکلی تجلیلپذیر حیات پیدا کرد.
شناختهشدهترین و پرآوازهترین نقاشی او به زبان فرانسوی «Le Rêve» یا به انگلیسی «The Dream» نام دارد. این اثر سال ۱۹۱۰ خلق شد و تصویری از زن برهنهای را نشان میدهد که روی مبل در وسط جنگل به آرامی دراز کشیده است. در پسزمینه و بخشهای دیگر ترکیببندی آن شیرها، پرندگان، فیلها و حیوانات متعددی سرشان را میان انبوهی از شاخ و برگهای متراکمی بیرون آوردهاند که معطوف میشوند به مناظری تخت، مسطح و غالباً بدون پرسپکتیو با رنگهایی تیز و درخشان. در مقالهای از گالری ملی هنر آورده شده: «نقاشیهای جنگلی این هنرمند، فاقد استحکام هستند، گویا نمایانگر دکور صحنه تئاتر هستند».
آثار او نمایشی از طبیعتی بدیع و وحشی است که حالتی از جهان پیش از شکلگیری تمدن را به بیننده یادآوری میکند و گویا باغ عدن در پاریس دهههای ۸۰ میلادی، دوباره زنده شده است. تمامی این تصاویر برآوردی از نگاه و دریافت روسو، هنگام بازدید از موزه تاریخ طبیعی پاریس، باغ وحش و باغ گیاهشناسی بود. او درباره یکی از آثار خود گفته بود: «وقتی در این گلخانهها حضور دارم و گیاهانی عجیب و غریب از سرزمینهای ناملموس را میبینم، احساس میکنم که درحال ورود به یک رویا هستم».
برای شناخت و درک آثار آنری رسو، باید مطالعاتی بر ارتباط او با امپرسیونیسم، امپریالیسم و شرقشناسی را مدنظر داشت. برخی از این منظرهها، نمادی از جاهطلبیهای امپریالیستی است و تعدادی دیگر به درونیات این هنرمند باز میگردد؛ زیرا از طرفی این جنگلها، بستری برای فرار روسو از حوادث شهری بوده تا بتواند خود را درون جهانی غیرعینی، ناآشنا و جادویی پنهان کند.
گویا جنگلهای این هنرمند با آن برگهای غولپیکر و پالت رنگی سرزنده سعی دارد تا اصل حقیقی طبیعت را به ما یادآوری کند. درواقع جریانهای اجتماعی و سیاسی از ویژگیهای مهم آثار روسو به حساب میآید و شاید هدف این هنرمند از خلق و تصویرپردازی چنین طبیعت خیالی بینظیری، نقدی بر فراموشی طبیعت در دل سازههای مکانیکی و خفقانآور آن زمان بود که هرلحظه قد عَلم میکردند.
منبع: News.artnet